Uit de ballingschap tot vrijheid geroepen.¹ Deze titel heeft een preek van ds. G. Gerritsen² in de Eskol Reeks meegekregen. Deze preek is opgeschreven naar aanleiding van de tekstwoorden (uit de Bijbel) Zacharia 9:11-12.³ Hieronder kijken we wat ds. Gerritsen geschreven heeft in die preek over de vroegste geschiedenis van schepping, zondeval, zondvloed en spraakverwarring.

Werkverbond en genadeverbond

Op bladzijde 10 spreekt de predikant van het werkverbond. “In het paradijs hebben wij de wet overtreden en het werkverbond verbroken.”⁴ Daar tegenover staat het genadeverbond (zie kopje ‘Moederbelofte’). Ds. Gerritsen schrijft op bladzijde 26 hier meer over. “Want het eerste verbond berustte op gehoorzaamheid van goede werken te doen, zoals God het bevolen had. Maar het nieuwe verbond berust op genade en op grond van recht. Genade mochten zij ontvangen op grond van dat bloed, dat gestort is door Christus op Golgotha.”⁵ Adam is het hoofd van het werkverbond en Christus is het Hoofd van het genadeverbond.⁶

Vijgenbladeren

Adam en Eva bedekten zich met vijgenbladeren. Volgens ds. Gerritsen wordt het verschuilen achter onze onmacht tot bekering een figuurlijk vijgenblad. God heeft ons ‘niet geschapen in de onmacht noch in de onwil en vijandschap, noch in het ongeloof. Nee, het is allemaal vrucht van onze zondeval’.⁷

Moederbelofte

Toen ‘Adam en Eva in de schuld mochten komen (…) toen openbaarde de Heere het genade in de moederbelofte (Gen. 3:15⁸)’. In deze weg (schuld en genade) komen de roepstemmen van het Evangelie tot ons.⁹

Geestelijke ballingen

Ds. Gerritsen maakt de toepassing op onszelf. Wij leven in een zeker opzicht ook in ballingschap. “Is het niet ook dat wij van God verdreven zijn uit het paradijs?”¹⁰ Volgens de predikant is het niet in woorden uit te drukken ‘hoe nameloos diep wij in onze natuurstaat van God afleven’. Deze diepte is een diepte van dadelijke zonden en erfzonden. Gerritsen geeft aan dat we een hemelhoge schuld hebben en die dagelijks groter maken. Dit komt omdat ‘we een natuur omdragen waarin we de heilige wet des Heeren overtreden in gedachten, woorden en werken’. De predikant hoopt dat we dit allemaal zouden mogen inleven. Hij voelt er niets voor om ‘over de breuk heen’ te ‘praten en preken’. Dit omdat het zo nodig is dat God de Heere hier licht over doet opgaan. ¹¹ Het is beter dat we onszelf hier (in dit leven) honderd keer beter onderzoeken. Daarom moet de breuk van de zonde verklaard worden. Gerritsen roept als het ware uit: ‘O, die breuk van zonde en ongerechtigheid’. Volgens de predikant is de ‘natuur in Adam, waaruit de dadelijke zonden voortvloeien (…) geheel en al verdorven en in opstand tegen God, in het overtreden van Zijn heilige geboden’.¹² We zijn in een diepe kuil neergezonken. Gerritsen: “Die kuil in Adam is bij de ontdekking van Gods Geest zo ontzaglijk veel dieper dan de schors van een belijdenis van zonden. De Heilige Geest zal in het ware werk blijven overtuigen en dieper ontdekken. Hij zal overtuigen, totdat wij mogen komen tot de wortel van ons bestaan.” De predikant geeft aan dit niet goed in woorden uit te drukken, maar we zijn door onze zonde en diepe zondeval zo ver van God verwijderd als de eeuwigheid. “Is er geen treuren over de zondebreuk?”¹³ Gelukkig eindigt de predikant niet in deze mineur. Verderop wijst hij op Christus, ‘die een eeuwige prijs aangebracht’ heeft ‘om uit die eeuwige diepte op te halen’.¹⁴

Conclusie: We zien in deze preek van ds. G. Gerritsen dat de zondeval een belangrijke plaats inneemt en volgens de predikant de oorzaak is van onze zondigheid en vijandschap tegenover God.

Voetnoten