‘Bijbel & Wetenschap 2023’ subthema ‘Verwondering’ – Het programma staat klaar, komt u ook luisteren? – Nieuwsbrief d.d. 31-5-2023
Er is de afgelopen maand weer veel gebeurd. Er verschenen meer dan 210 artikelen op de website ‘Oorsprong’. Daarnaast hebben we de laatste sprekers voor het congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023‘ hebben bereid gevonden om te spreken. We hopen dat deze congresdag een informatieve, leerzame en gezellige dag zal worden. In deze nieuwsbrief daar meer over. Komt u op 21 oktober 2023 D.V. ook luisteren? Dat kan door aanwezig te zijn in Hardinxveld-Giessendam of door thuis op de bank mee te luisteren met de livestream. Voor meer informatie en aanmelden, zie deze link.
Congres
Op zaterdag 21 oktober 2023 D.V. hopen we in De Bron te Hardinxveld-Giessendam een congres te beleggen. We hebben deze keer het subthema (wetenschappelijke) verwondering gekozen. Binnenkort zal er ook een flyer ontworpen worden, zodat u deze (indien u wenst) kunt verspreiden. Als zijn gezondheid het toelaat hoopt Jan van Meerten het congres te openen. Daarna spreekt prof. dr. Henk van den Belt over het onderwerp Sola Scriptura. De tweede spreker van de ochtend is dr. Pieter Lalleman die hoopt te spreken over de (historische) betrouwbaarheid van de Evangeliën. De derde en laatste spreker van deze ochtend is dr. Bert-Jan Heusinkveld die hoopt te spreken over de betere mens. Hij geeft een medisch-ethische duiding van mensverbeteringen in de medische wereld. Hierna is het lunchpauze. Een eenvoudige lunch zal worden aangeboden. Na de pauze spreekt dr. Herbert Koekkoek. Hij laat vooral veel foto’s zien over het heelal. De tweede spreker is dr. Gerdien van Genderen-de Kloe die met ons zal kijken naar de wondere eigenschappen van water en hoe dit goedje wereldwijd belangrijk is. Dr. Nico Overeem volgt met een lezing over pathogenen. Daarna is er opnieuw een wat langere (middag)pauze. Na de pauze spreekt dr. Corstiaan den Uil over het menselijk hart en als laatste spreekt dr. Roel Jongeneel over economie en rentmeesterschap. In de avond (maar dat is alleen via de livestream) hebben we nog twee Engelstalige toetjes. De eerste spreker is astronoom dr. Danny Faulkner die ons meeneemt in creationistische kosmologie. De tweede spreker is geoloog dr. Ken Coulson die ons meeneemt naar de Cambrische stromatolieten (het onderwerp waarop hij promoveerde) en wat deze steenmatrassen te zeggen hebben voor de creationistische geologie. Ter bestrijding van de onkosten is de entree 10 euro. Studenten en leerlingen ontvangen 2,50 euro korting en betalen 7,50 euro. Het volledige programma is hier te vinden én aanmelden kan via deze link. We hopen u te ontmoeten!
Hitteprobleem
Als alle geologische processen snel gegaan zijn dan komt daar een enorme hoeveelheid warmte vrij. Creationistische wetenschappers zijn momenteel aan het rekenen aan dit hitteprobleem. Zo publiceerde dr. William Worraker deze maand het vierde deel van zijn kwantificering van het probleem. Deze publicatie verscheen in Answers Research Journal (ARJ) van Answers in Genesis (hier). In Nederland was er ook een korte discussie over waarbij we tot de conclusie kwamen dat er vooralsnog geen natuurlijke verklaring bestaat voor het hitteprobleem. Vanuit Nederland worden oplossingen aangedragen door ing. Maarten ’t Hart. Op onze website hebben we twee video’s geplaatst, met presentaties van zijn berekeningen en oplossingsrichting. Deze presentaties zijn hier en hier te vinden. Hij gaf daarover al eerder een lezing op een Opheusdens congres, maar deze is helaas niet opgenomen.
‘Abortus is geen misdaad’
Deze maand was er in de Tweede Kamer een debat over het burgerinitiatief ‘Abortus is geen misdaad‘. We wilden daar als Fundamentum aandacht aan besteden zonder de organisaties Stichting Schreeuw om Leven, NPV en Kies Leven voor de voeten te lopen. Gelukkig heeft de gedachte om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen geen meerderheid in de Tweede Kamer. We hebben hier een overzicht geplaatst van het politieke debat. Daarnaast hebben we de bijdragen van ir. Chris Stoffer (hier) en dr. Pepijn van Houwelingen (hier) geplaatst. Helaas hebben we geen video’s van mr. Mirjam Bikker en mr. Hilde Palland kunnen plaatsen, omdat de ChristenUnie en het CDA geen video’s daarvan online hebben gezet. We ontvingen bezorgde reacties rond het plaatsen van de video van dr. Van Houwelingen. Hierop heeft Jan van Meerten via deze reactie gereageerd. Hij probeerde zo recht te doen aan enerzijds de bezorgdheid en anderzijds de positieve reacties.
Hongarije
Hoewel we door de gezondheidstoestand van Jan van Meerten niet kunnen afreizen naar Hongarije om daar een geologiereis te organiseren houden we de creationistische ontwikkeling in dat land goed in de gaten. Deze maand was er een nationale creationistische conferentie in Boedapest. Lorens Knap was mede namens Fundamentum aanwezig om verslag te doen. Zijn verslag is hier te lezen.
Website
De website ‘Oorsprong‘ wordt ook deze maand goed bezocht. Elke dag verschijnen er artikelen over het vraagstuk geloof en wetenschap. Welke artikelen worden veel gelezen of zijn nieuw? Hieronder een greep van vijf artikelen. Veel zegen bij het (her)lezen of het (opnieuw) kijken hiervan.
(1) Echte revolutie kwam pas na Copernicus (geschreven door dr. Kees de Pater).
(2) Jona, bijna een grap? (geschreven door mr. Wim Silfhout).
(3) De roofdinosaurus van Portugal – Reusachtige killer opgegraven in Zuid-Europa (geschreven door Jan van Meerten).
(4) De Dode Zeerollen en de canon van het Oude Testament – Dr. Mart-Jan Paul sprak op het congres ‘Geloof jij het?’ (2013) (video door dr. Mart-Jan Paul)
(5) Mensen kweken voor wetenschap botst met christelijke ethiek (geschreven door Arthur Alderliesten (MA)).
De volgende nieuwsbrief verschijnt, als de Heere leven en gezondheid geeft, op 30 juni 2023 D.V. (Iemand laten) Aanmelden voor deze nieuwsbrief kan hier.
Echte revolutie kwam pas na Copernicus
Op 19 februari was het 550 jaar geleden dat Nicolaus Copernicus (1473-1543) werd geboren (RD 18-2). Ik haal graag wat dingen voor het voetlicht.
Voor de Griekse filosofen Plato en Aristoteles was de kosmos een eindige bol, met aan de rand de vaste sterren, terwijl alle bewegingen aan de hemel voor hen uitsluitend eenparige cirkelbewegingen konden zijn. De aarde stond onbeweeglijk in het middelpunt. Met deze uitgangspunten ontwierp Ptolemaeus rond 150 na Christus een uitgewerkt geocentrisch wereldsysteem. Zijn ”Almagest” zou meer dan veertien eeuwen het standaardwerk voor de astronomie blijven. Wel hebben astronomen de eeuwen door gepoogd het werk te verbeteren en te vereenvoudigen.
Rond 1514 verspreidde de kanunnik Nicolaus Copernicus onder zijn vrienden een manuscript (”Commentariolus”, Beknopte uiteenzetting), waarin hij zijn denkbeelden over een nieuw wereldsysteem uiteenzette: de zon en de planeten draaien niet om een centrale aarde, maar de aarde en de (andere) planeten draaien om een centrale zon, terwijl de overige kenmerken van de Griekse kosmos gehandhaafd bleven. Waarschijnlijk begon Copernicus in 1530 zijn werk in boekvorm te ordenen, maar lange tijd wilde hij het werk niet publiceren. Dat het daar uiteindelijk toch van gekomen is, danken we aan een jonge professor aan de universiteit van Wittenberg: Georg Joachim Rheticus. Deze was door Philippus Melanchthon in 1536 benoemd tot hoogleraar in de lagere wiskunde, waar spoedig astronomie bij kwam. Rheticus was 25 jaar, toen hij tijdens een verlofperiode de 66-jarige Copernicus bezocht (1539) en een overtuigd aanhanger van het heliocentrisme werd. Melanchthon wees overigens de realiteit van de aardbeweging af.
De lutheraan Rheticus is de enige leerling van de rooms-katholieke Copernicus. In 1540 publiceert hij een samenvatting van de inzichten van zijn leermeester: ”Narratio prima” (Eerste verhaal). Kort daarop geeft Copernicus zijn verzet tegen de publicatie van zijn levenswerk op. Rheticus brengt het manuscript naar Neurenberg en krijgt de supervisie over het drukproces. Als hij in de herfst van 1542 naar de universiteit van Leipzig vertrekt, neemt de lutherse theoloog Andreas Osiander de begeleiding over. Bovendien voegt hij, tegen de wil van de ernstig zieke Copernicus, een anonieme voorrede aan diens boek toe, waarin hij stelt dat de heliocentrische theorie van het boek slechts een mathematisch hulpmiddel is en niet de werkelijkheid weergeeft. Wellicht mede daardoor blijven discussies tussen voor- en tegenstanders van een heliocentrische werkelijkheid aanvankelijk uit.
Anders echter dan Osiander beweert, ziet Copernicus zelf zijn heliocentrisch systeem als de werkelijkheid in de kosmos, wat blijkt uit zijn eigen woord vooraf, waarin hij het boek opdraagt aan paus Paulus III. Het werk verschijnt in 1543, vlak voor zijn dood, onder de titel ”De revolutionibus orbium coelestium” (Over de omwentelingen van de hemelkringen).
Snelle acceptatie?
Anders dan soms gedacht wordt, belandde het heliocentrisme niet direct in de leerstof van de universiteiten. Men bleef daar nog lange tijd gebruik maken van bestaande populaire, op geocentrische leest geschoeide handboeken. Van het door Johannes de Sacrobosco geschreven werk ”De Sphaera” (circa 1230) verschenen (na de uitvinding van de boekdrukkunst) vanaf 1472 tot 1673 (!) een paar honderd al dan niet bewerkte uitgaven. De sterk uitgebreide editie van de jezuïtische astronoom Christopher Clavius beleefde bijvoorbeeld van 1581 tot 1618 negentien drukken.
Ook van snelle acceptatie onder astronomen was geen sprake. Diverse sterrenkundigen stelden op copernicaanse rekenmethodes gebaseerde tabellen op, zonder het heliocentrisme als realiteit te omarmen. Het bekendst werden de ”Prutenicae Tabellae” (Pruisische tabellen, 1551) van Erasmus Reinhold, die in 1536 door Melanchthon tegelijk met Rheticus benoemd was tot hoogleraar hogere wiskunde, inclusief de astronomie. Toch bleef Reinhold geocentrist, evenals zijn opvolger (1554) Caspar Peucer, schoonzoon van Melanchthon. Interessant is ook dat Nicolaus Mulerius, hoogleraar in Groningen, bekend door zijn ”Astronomia Instaurata” (Herstelde astronomie, 1617), een geannoteerde uitgave van ”De Revolutionibus” (derde druk) uitgaf. Mulerius accepteerde wel de draaiing van de aardas, maar de jaarlijkse beweging van de aarde om de zon wees hij af. Bovendien nam hij aan dat Venus en Mercurius om de zon roteerden.
Rond 1600 waren er in Europa niet meer dan tien of vijftien copernicanen, onder wie de puritein Thomas Digges, de rooms-katholiek Galileo Galilei en de lutheraan Johannes Kepler. In Nederland was Simon Stevin een vroege aanhanger (1608). De echte discussie over de aardbeweging begon pas na 1610, met name rond Galileo Galilei, en in de Republiek vooral rond Descartes.
De discussie over het copernicanisme wordt soms eenzijdig als een conflict tussen geloof en wetenschap beschouwd. Het was echter allereerst een wetenschappelijk debat. Tegenstanders wezen erop dat we niets van een dagelijkse asrotatie in oostelijke richting merken: we voelen niets en zien vogels en wolken niet naar het westen bewegen. Om deze en andere bezwaren te ontkrachten is een totaal andere mechanica nodig, die pas door Galilei werd geïnitieerd en door Newton voltooid.
Een belangrijk argument tegen het copernicanisme werd ontleend aan de astronomische waarneming: als de aarde werkelijk rond de zon beweegt, waarom is er dan geen parallax waarneembaar, geen verandering van de positie van de vaste sterren? Copernicus’ aanname dat de afstand tot de vaste sterren daarvoor te groot was, bleek achteraf juist. Maar pas in 1838 kon deze parallax empirisch worden vastgesteld.
In het debat kwamen ook Bijbelteksten als Jozua 10:13-14, Jesaja 38:8 en passages uit de Psalmen ter sprake. De eerste die daarover schreef was Rheticus. Volgens hem is de Schrift primair heilsopenbaring. Wat zij zegt over de natuur is aangepast aan het bevattingsvermogen van gewone mensen. Passages over de natuur geven geen „natuurbeschrijving of een soort fysica” en laten daarom verschillende interpretaties toe.
Copernicaanse revolutie?
Na de veroordeling van Galilei (1633) kozen rooms-katholieke astronomen veelal voor het gemengde systeem van de Deense astronoom Tycho Brahe: zon, maan en vaste sterren bewegen rond de aarde, maar alle planeten draaien om de zon (1583). Op basis van Tycho’s nieuwe waarnemingen verving Johannes Kepler in 1609 de cirkelconstructies van Copernicus door ellipsvormige planeetbanen met de zon in een van de brandpunten. Bovendien meende hij dat de zon tevens de oorzaak van de planetenbeweging was. Het probleem hoe dat kon, werd later opgelost in de zwaartekrachttheorie van Isaac Newton (1687). Dan is de eindige, statische, bolvormige kosmos van Plato én Copernicus vervangen door een oneindig, dynamisch heelal, waarin de bewegingen beheerst worden door de zwaartekracht en de planeten in ellipsbanen om de zon bewegen. Misschien is het vanwege die ellipsbanen toch beter niet van copernicaanse, maar van kepleriaanse revolutie te spreken.
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Reformatorisch Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Pater, C. de, 2023, Echte revolutie kwam pas na Copernicus, Reformatorisch Dagblad 53 (42): 22-23 (artikel).
Mijlpaal: tweeduizend artikelen op oorsprong.info!
Vandaag heeft oorsprong.info opnieuw een mijlpaal bereikt: er staan tweeduizend artikelen op de website. Ondertussen minder dan de helft van de artikelen gaan over de genealogie van het geslacht Van Meerten. Er is dus veel meer. Hartelijk bedankt voor uw betrokkenheid de afgelopen tijd. Hieronder volgt een top-10 van meest gelezen artikelen aller tijden. Bij het (her)lezen hiervan veel leesplezier toegewenst. Feedback kunt u geven via de pagina ‘Hier mag u uw hart luchten’. Het vorige ‘mijlpaal’-artikel is hier te vinden.
Top-10
- Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022).
- Er is wel degelijk een stikstofprobleem – Hoogleraar Wim de Vries reageert op tegenwerpingen.
- COLUMN: De les van de kokmeeuw.
- Homo-activist Leon Houtzager draaft door – Ds. Kort moet nog dieper door het stof.
- Gebed gevraagd voor ds. Kort (OGGiN) in de zaak Houtzager-Kort – Predikant wordt vandaag gehoord.
- “Adam niet geleerd, Christus niet begeerd” – Interview met Gereformeerd Venster.
- Ds. Kort wordt op 16 februari 2022 gehoord – Zaak Houtzager-Kort één van lange adem.
- ‘Kerngroep Bezinning GKV’ haakt vanwege doorwerking van moderne hermeneutiek af – Zaterdag 19 november 2022 studiedag voor verdere bezinning.
- Tim Hofmans aanval op Pro-lifers is erger dan je denkt.
- Ds. Kort door Gerechtshof opgeroepen voor hoorzitting – Een tweede aangifte tegen de Oud Gereformeerde predikant.
Parenteel van Gerrit van Meerten (1802-1846) en Gijsbertje van Merkesteijn (1803-1870)
Gerrit van Meerten werd geboren op 17 augustus 1802 te Lienden1 als zoon van Jerfaas van Meerten (?-±1810) en Martina van Oort (1760-1828). Het parenteel van zijn ouders is hier te vinden. Hij is overleden op 23 april 1846 te Lienden.2 Hij trouwde op 24 september 1825 te Lienden3 met Gijsbertje van Merkesteijn. Gijsbertje van Merkesteijn werd op 14 januari 1803 te Lienden4 geboren als dochter van Fredrik van Merkesteijn (±1780-1848) en Johanna Heikamp (±1777-1819). Zij is overleden op 16 maart 1870 te Lienden.5
Kinderen
Uit dit huwelijk werden de volgende vijf kinderen geboren:
- Johanna van Meerten. Zij werd geboren op 7 januari 1827 te Lienden6 en overleed op 31 oktober 1905 te Leiden.7 Zij trouwde op 30 april 1862 te ‘s-Gravenhage8 met Petrus Gradus Doesburg, geboren op 1 maart 1836 te Rotterdam9 en overleden op 8 november 1915 te Leiden.10 Hij was een zoon van Hendrik Doesburg (1794-1863) en Grada Bergenthuin (1799-1871). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden.
- Jerphaas van Meerten. Hij werd geboren op 8 oktober 1829 te Lienden11 en overleed op 21 juni 1873 te Lienden.12 Hij trouwde op 30 april 1858 te Lienden13 met Johanna Spies, geboren op 10 april 1831 te Lienden14 en overleden op 5 oktober 1869 te Lienden.15 Zij was een dochter van Evert Spies (1802-1884) en Margretha de Weijer (1806-1883). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden
- Fredrik van Meerten. Hij werd geboren op 14 mei 1835 te Lienden16 en overleed op 24 mei 1845 te Lienden.17
- Metje van Meerten. Zij werd geboren op 5 december 1841 te Lienden18 en overleed op 16 maart 1929 te ‘s-Gravenhage.19 Zij trouwde op 11 november 1863 te ‘s-Gravenhage20 met Karel Johannes van der Heijden, geboren op 15 oktober 1840 te ‘s-Gravenhage21 en overleden op 21 maart 1887 te ‘s-Gravenhage.22 Hij was een zoon van Pieter Johannes van der Heijden (±1810-1871) en Cornelia Johanna Mussert (±1811-1872). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden.
- Frederica Cornelia van Meerten. Zij werd geboren op 22 januari 1846 te Lienden23 en overleed op 18 januari 1849 te Lienden.24
Overige informatie over dit echtpaar
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Parenteel van Evertje van Meerten (1862-1942) en Johannes Arie de Ridder (1852-1950)
Evertje van Meerten werd op geboren 1 maart 1862 te Lienden25 als dochter van Jerphaas van Meerten (1829-1873) en Johanna Spies (1831-1869). Het parenteel van haar ouders is hier te vinden. Zij is overleden op 20 april 1942 te Rotterdam.26 Zij trouwde op 20 november 1907 te Rotterdam27 met Johannes Arie de Ridder. Johannes Arie de Ridder werd op 21 februari 1852 te Tiel28 geboren als zoon van Franciscus de Ridder (1823-1918) en Gerdina Krol (1829-1865). Voordat Johannes Arie trouwde met Evertje, was hij getrouwd met Gerritje van Meerten (1859-1898), de zus van Evertje. Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden. Hij is overleden op 15 november 1950 te Rotterdam.29 Evertje was voor het trouwen met Johannes Arie alleenstaande moeder. Haar parenteel is hier te vinden.
Kinderen
Uit dit huwelijk werd één kind geboren:
- Johanna Everdina de Ridder. Zij werd geboren op 28 januari 1899 te Rotterdam30 en het is de auteur (nog) onbekend wanneer zij overleden is. Zij trouwde op 3 april 1918 te Rotterdam31 met Alexander Schellenberg, geboren op 11 februari 1896 te Rotterdam32 en het is de auteur (nog) onbekend wanneer hij is overleden. Hij was een zoon van Jan Schelleberg (1858-1909) en Geertruida Herrewijn (1859-1941).
Overige informatie over dit echtpaar
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Parenteel van Evertje van Meerten (1862-1942)
Evertje van Meerten werd op 1 maart 1862 geboren te Lienden1 als dochter van Jerphaas van Meerten (1829-1873) en Johanna Spies (1831-1869). Het parenteel van haar ouders is hier te vinden. Zij is overleden op 20 april 1942 te Rotterdam.2 Evertje kreeg drie buitenechtelijke kinderen en is later getrouwd met Johannes Arie de Ridder (1852-1950). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden.
Kinderen
Evertje kreeg drie buitenechtelijke kinderen die hieronder zijn weergegeven:
- Hendrikus Johannes Franciscus van Meerten. Hij werd geboren op 3 februari 1886 te Arnhem33 en overleed op 5 juli 1886 te Arnhem.34
- Antonia van Meerten. Zij werd geboren op 6 juli 1890 te Arnhem35 en overleed op 31 oktober 1890 te Arnhem.36
- Antonius van Meerten. Hij werd geboren op 24 januari 1892 te Arnhem37 en overleed op 19 februari 1892 te Arnhem.38
Overige informatie over Evertje
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Gezinsfoto van Jan Willem van Meerten (1878-1944) en Teuntje Wevers (1887-1967)
Hierboven wordt de gezinsfoto van Jan Willem van Meerten (1878-1944) en Teuntje Wevers (1887-1967) weergegeven. Naar aanleiding van de geschatte leeftijd van degenen die op de foto staan (en ook het ontbreken van de overleden Elisabeth en andere in huis wonende gezinsleden (Dirk Martinus Vermeer)), is deze foto gemaakt rond 1940/1941. Hoogstwaarschijnlijk tijdens de bruiloft van Gerrit van Dorland (1908-1989) en Gerritje Maria van Meerten (1913-1946) op 27 juni 1941. Van links naar rechts en van achter naar voor: Achter staand: Gerritje Maria van Meerten (1913-1946), Johannis van Meerten (1910-1974), Jerfaas van Meerten (1907-1974), Jan Willem van Meerten (1924-1995) en Bernardus van Meerten (1896-1976). Midden staand: Teuntje van Meerten (1926-1997), Marinus van Meerten (1929-2008) en Bertus van Meerten (1911-1999). Zittend: Teuntje Wevers (1887-1967) en Jan Willem van Meerten (1878-1944). Bernardus van Meerten is een zoon van Maartje van Meerten (1871-1906). Na het overlijden van zijn moeder in 1906 (en opa Jerfaas van Meerten (1837-1908) in 1908) is hij bij dit gezin in huis getrokken en behandeld als een eigen kind.
Deze foto is in groter formaat hier te downloaden. Het parenteel van dit gezin is hier te bekijken.
Feedback & Vragen 2023: ‘Elke link met Forum voor Democratie vermijden, ook als je het inhoudelijk eens bent’
Afgelopen woensdag (24 mei 2023) was er een debat over het burgerinitiatief ‘Abortus is geen misdaad’.39 Er lijkt (gelukkig) geen meerderheid te zijn voor het schrappen van het zogenoemde abortusartikel in het Wetboek van Strafrecht. Gisteren plaatsten we twee video’s van politieke partijen die voor het ongeboren leven zijn. Het betreft de bijdragen van ir. Chris Stoffer en dr. Pepijn van Houwelingen.40 Eigenlijk wilden we ook de bijdrage van mr. Mirjam Bikker en mr. Hilde Palland nog plaatsen, maar helaas hebben zowel de ChristenUnie als het CDA deze bijdragen (nog) niet als video online gezet. We kregen naar aanleiding van de video van dr. Pepijn van Houwelingen, naast veel bijval41, ook een aantal bezorgde reacties. Namens Fundamentum wil ik daar graag op reageren.
Allereerst wil ik aangeven dat Fundamentum geen politieke organisatie is. We schrijven of plaatsen wel eens politieke bijdragen, maar dan hebben deze bijdragen een relatie met apologetiek, medische ethiek of seksuele gerichtheid. Dat geldt ook hier! Pro-life en abortus valt wat onder de medische ethiek en het recht op leven kan en moet verdedigd worden vanuit de schepping(sorde). Daar waar we zaken uit de politiek plaatsen, gaat het dus niet om het uitspreken van een politieke voorkeur maar vooral of de inhoud (van het specifieke artikel of de specifieke video) aansluit bij wat ons geopenbaard is in Gods Woord.
Daarnaast wil ik aangeven dat het bemoeien met de (huidige) politiek lijkt alsof je de hand in een wespennest steekt. Zowel links als rechts georiënteerde politici krijgen doodsbedreigingen en hebben uitgebreide beveiliging nodig om te kunnen functioneren. Dát lijkt nergens op in een welvarend land als Nederland. Dat geldt ook als je jezelf in de politieke discussie mengt. Het lijkt wel of ‘midden’ niet (meer) bestaat. Wanneer je vóór het ongeboren leven en vóór de man/vrouw-scheppingsorde bent, maar daarnaast óók rentmeesterschap en goed milieubeleid wil verdedigen, dan wordt je om de eerste twee standpunten door links om de oren geslagen en om het tweede standpunt door rechts. We moeten dáárom standpunten niet politiseren, maar vooral het standpunt inhoudelijk uitdragen, bevragen en verdedigen. Dát is het doel van de artikelen die op deze website staan.
Ten derde wil ik aangeven dat bijdragen van derden altijd gastbijdragen zijn. Het is onmogelijk om het 100% eens te zijn met alle artikelen die verschijnen op deze website. Een gastbijdrage verschijnt onder verantwoordelijkheid van de auteur en omdat er voor het grootste gedeelte inhoudelijke overeenstemming is. Dat betekent niet dat de redactie daarmee alle schrijfsels en uitspraken (die elders gedaan of gepubliceerd zijn) van deze persoon onderschrijft. Het zou ook zo kunnen zijn dat, omwille van het debat, er af en toe artikelen gepubliceerd worden die tegen de uitgangspunten van Fundamentum ingaan. Dit laatste geldt overigens niet voor de geplaatste video’s waar in de inleiding naar verwezen werd.42
Ten vierde wil ik aangeven dat ik persoonlijk de ontwikkelingen binnen Forum voor Democratie óók met verontrusting aanzie. Bij de start van deze organisatie leek het een intellectueel-populistische partij met een pleidooi voor cultuur-christendom, nu lijkt zowel dat intellectuele als het christelijke vaak verdwenen in een wolk van verdachtmakingen en (een oproep tot) het ondermijnen van gezag. Worden bijvoorbeeld donkere mensen die een criminaliserende daad uitgevoerd hebben, uitgescholden voor ‘primaten’43 en werd er virtueel een nazivlag gehesen om een statement te maken.44 Uiteraard wordt met het plaatsen van één video over abortus hier niet automatisch mee ingestemd. Een bezorgde meelezer gaf aan dat we ons als Fundamentum niet moeten inlaten met deze neofascisten. Ik weet niet op welk standpunt van deze partij de bezorgde lezer doelde, maar we kunnen inderdaad niet voorzichtig genoeg zijn met (het tolereren van) neofascistische standpunten. Dat heeft ds. Gerrit Hendrik Kersten (1882-1948) ook te laat ondervonden toen hij voor de zuiveringscommissie moest verschijnen.45 Maar zelfs als Forum voor Democratie foutieve neofascistische standpunten heeft, die vanzelfsprekend verworpen moeten worden, dan betekent het plaatsen van een video over abortus van één lid van deze partij niet automatisch een applaus. Ik val de bezorgde lezer bij als het gaat om de ontwikkeling binnen Forum voor Democratie, daar maak ik mij ook zorgen over.
Ten laatste wil ik aangeven dat mijn motto altijd en overal is dat we dienen samen te werken waar het kan en distantie uit te spreken waar het nodig is. Daarbij moet niet de tijdgeest leidend zijn, maar Gods Woord. Het programma van uitvoering moet dus getoetst worden aan dát Woord. Dat geldt in mijn optiek voor alle partijen. Zowel Forum voor Democratie als D66 en GroenLinks kunnen vanuit christelijk perspectief geen absolute bondgenoten zijn, maar er valt op onderdelen wél mee samen te werken. De medisch-ethische profilering van de laatstgenoemde partijen is net zó verwerpelijk. Maar ik zie op andere vlakken wel samenwerking mogelijk. Het is goed dat Forum voor Democratie de opkomende ideologie van het transgenderisme in en het seksualiseren van kinderboeken wil bestrijden en ook wil opkomen voor het ongeboren leven. Deze uitspraak is uiteraard geen applaus voor dezelfde partij over zaken die ingaan tegen (de geest van) Gods Woord. Op die zaken is kritische distantie vereist. We hebben dat ook in een voetnoot bij de video, waar het hierboven over gaat, aangegeven. Iemand vooraf buitensluiten lijkt mij sowieso niet naar Gods Woord. Als het wonder van Gods genade verheerlijkt is in het hart van de zondaar, dan hoeven we nergens boven te gaan staan (zowel boven linkse als rechtse politici niet) en kunnen we belijden dat het een eeuwig wonder is dat God ons als zondaar niet buitengesloten heeft. Er blijft daarom alleen gebed over voor de politici (die op bepaalde standpunten tegenover ons staan) en vooral voor onszelf (ik incluis): “Doorgrond mij, o God! en ken mijn hart; beproef mij, en ken mijn gedachten. En zie, of bij mij een schadelijke weg zij; en leid mij op den eeuwigen weg” (Psalm 139: 23-24, SV).
Voetnoten
Jona, bijna een grap?
Een aangrijpende tegenstelling: de ene hoogleraar vindt wat er in het boek Jona gebeurt een gotspe, een soort van grap, de andere vindt de geschiedenis van Jona pure ernst, een zaak van leven en dood.
Op uitnodiging van het CSFR-dispuut Panoplia gingen prof. dr. A. Huijgen (Chr. Geref.) en prof. dr. M.J. Paul (PKN, Geref. Bond) op 11 mei met elkaar in gesprek over hermeneutiek. Centraal stond daarbij de vraag naar de historische pretentie en betrouwbaarheid van de Bijbel en naar de relevantie daarvan.
Volgens prof. Huijgen is er veel voor te zeggen het boek Jona typologisch te lezen of als een soort van allegorie over de verhouding tussen Israël en de volken. Een allegorie is een verhaal dat symbool staat voor iets anders. Hij sluit zich aan bij een meerderheid van de tegenwoordige Bijbelwetenschappers. Als je zo naar het boek Jona kijkt, dan hoef je je niet druk te maken over bepaalde merkwaardigheden, zoals dat Ninevé drie dagreizen groot zou zijn geweest. Dat was dan minstens 45 kilometer.
Prof. Paul houdt zich gelukkig bij de klassieke uitleg. Ook daarin komt de plaats van Israël tussen de volken aan de orde. Het is voor Israël een gigantisch zware boodschap dat God aan het volk van Ninevé, vijand van Israël, genade bewees. Daarom zou hij het boek Jona nooit als grap bestempelen. Beide theologen hanteren bij het Bijbellezen het uitgangspunt dat je de Schrift zoveel mogelijk moet lezen in overeenstemming met hoe de kerk der eeuwen die las. Toch komen zij tot een andere uitkomst. Hoe kan dat?
Allegorie of historie
Het gaat om de vraag of het boek Jona een allegorie of een historisch waargebeurd verhaal is. Voor hedendaagse Bijbelwetenschappers is een aantal historische onwaarschijnlijkheden reden om de historiciteit van het boek Jona te ontkennen. Zij vinden het niet te begrijpen dat een profeet in ongehoorzaamheid voor God op de vlucht gaat, dat God een storm gebruikt om Jona te achtervolgen, dat Jona drie dagen en drie nachten in de vis overleeft en dat de inwoners van Ninevé direct tot bekering komen. Ons voorstellingsvermogen kan dat immers niet bevatten. Alleen als je het boek Jona opvat als een allegorie dan hoef je je over deze merkwaardigheden niet zo druk te maken.
Hier gaat de rede heersen over de Schrift. Wat wij niet kunnen begrijpen, kan dan niet waar zijn. De Bijbelschrijver moet wel een ander doel voor ogen hebben gehad dan ons een geschiedkundig verhaal voor te houden.
Onwaarschijnlijkheden
Gelukkig hoorden de studenten van Panoplia niet alleen de opvatting van prof. Huijgen, maar ook dat je geen zinnebeeldige lezing van de profeet nodig hebt om de betekenis daarvan voor onze tijd te verstaan. De Studiebijbel Oude Testament gaat uitgebreid in op de vraag hoe we met die historische onwaarschijnlijkheden moeten omgaan. Mij trof de opmerking daarin dat onwaarschijnlijkheid en onvoorstelbaarheid in de Bijbel geen reden zijn om aan te nemen dat iets niet historisch bedoeld is. Als dat wel zo zou zijn, dan blijft er maar een dunne Bijbel over. Dan kunnen we de wonderlijke verhalen rond Elia en Elisa wel overslaan. Wie zou dan nog geloven in de wonderlijke redding van de vrienden van Daniël uit de vurige oven? Wie gelooft er dan nog in de schepping in zes dagen en in de zondeval? Zo zouden we door kunnen gaan.
Belangrijke argumenten om vast te houden aan de historiciteit van het boek Jona zijn ook de expliciete verwijzingen in het Nieuwe Testament. Als sommige Schriftgeleerden en Farizeeën van Jezus een teken vragen, wijst de Heere Jezus op het teken van Jona, die drie dagen en drie nachten was in de buik van de vis. Zo zal de Zoon des mensen drie dagen en drie nachten zijn in het hart van de aarde. Ook wijst de Zaligmaker op de mannen van Ninevé, die zullen opstaan in het oordeel. Zij hebben zich bekeerd. Het is toch niet aan te nemen dat de Heere Jezus in Mattheüs 12:39-41 verwijst naar een allegorie? Ook in Mattheüs 16 antwoordt Hij op het verzoek om een teken: ‘Hun zal geen teken gegeven worden dan het teken van Jona, den profeet’. Dat zijn vooral de duidelijke lessen vandaag voor ons.
Dit artikel is met toestemming van de auteur en de redactie overgenomen uit het De Saambinder. De bronvermelding luidt: Silfhout, W., 2023, Jona, bijna een grap?, De Saambinder 101 (21): 11.
‘Elke abortus is een tragedie’ – Bijdrage dr. Pepijn van Houwelingen aan debat over burgerinitiatief abortus
Afgelopen woensdag werd er in de Tweede Kamer gedebatteerd over het burgerinitiatief ‘Abortus is geen misdaad‘.46 Namens de Forum voor Democratie sprak dr. Pepijn van Houwelingen. Met dank aan het YouTube-kanaal van de Forum voor Democratie kunnen wij deze video hieronder delen.47
Onder de video staat de volgende tekst:
“Er is steeds minder oog voor de waarde van het menselijk leven. Dat zien we terug op het gebied van abortus, maar ook van euthanasie en het kweken van embryo’s voor wetenschappelijk onderzoek. Pepijn van Houwelingen vraagt aandacht voor de keerzijde van de moderne tijd.”