Home » 2022 » oktober

Maandelijkse archieven: oktober 2022

‘Kan de wetenschap alles verklaren?’ – Bespreking van het gelijknamige boek

John Lennox is een Britse wiskundige en misschien wel de enige apologeet die er ooit in geslaagd is om met de bekende atheïst en evolutiebioloog Richard Dawkins een serieuze discussie te voeren. Normaal reageert Dawkins in zulke gesprekken alleen met denigrerende opmerkingen over het christelijk geloof, maar bij Lennox kwam hij daar niet mee wg. Dat komt niet alleen door Lennox’ uitstekende discussievaardigheden (die had menige andere opponent ook) maar ook door zijn innemendheid.

Niet alleen mondeling is Lennox sterk in het verdedigen van het christelijk geloof tegenover de claim dat dit geloof strijdig is met het bedrijven van wetenschap. In het boek ‘Kan de wetenschap alles verklaren?‘ geeft Lennox in beknopte vorm weer waarom atheïsten menen dat christelijk geloof en wetenschap niet kunnen samengaan, maar ook argumenten waarom dat bij uitstek juist wel zo is. Lennox doet dus meer dan alleen verdedigen dat christenen een plaats in de wetenschap kunnen hebben. Hij betoogt dat zij met name die plaats moeten hebben. Zij staan in meerdere opzichten beter voorgesorteerd dan atheïsten voor het bedrijven van wetenschap.

Overigens is Lennox niet de eerste die dat betoogt. De moleculair bioloog Denis Alexander van het Britse Faraday Institute for Science and Religion heeft in diverse presentaties dergelijk goed werk gedaan.1 Lennox begint ermee dat veel belangrijke natuurwetenschappers uit het verleden christen waren. Blijkbaar gingen voor hen geloof en wetenschap goed samen. De volgende stap is dat het geloof hen juist hielp om goed wetenschap te bedrijven. De titel van het boek geeft aan dat een belangrijk deel van Lennox’ argumenten berust op het feit dat wetenschap wel waardevol, maar ook beperkt is. Veel van wat wij weten en geloven, kan niet met wetenschap worden aangetoond. Wetenschap kan eigenlijk alleen verschijnselen beschrijven, maar niet verklaren waarom ze plaatsvinden. Een valbeweging uitleggen als het gevolg van de zwaartekracht lijkt misschien een verklaring, maar het is het niet. Waarom immers zou er zwaartekracht zijn?

Het is wel goed bij het lezen te bedenken dat in het boek de Engelse term ‘science’ vertaald is met ‘wetenschap’. Dat is niet helemaal correct. ‘Science’ betekent ‘natuurwetenschap’ en dat is veel beperkter. Er zijn ook wetenschappen die wel degelijk zoeken naar verklaringen, maar dan voor het handelen van mensen. Soms lijkt Lennox even te vervallen in deïsme als hij wonderen verdedigt door te schrijven dat God de natuurwetten kan ‘doorbreken’. Beter lijkt mij om ervan uit te gaan dat wat wij waarnemen als natuurwetten, niet anders is dan Gods voortdurende handelen. Wonderen zijn ‘slechts’ momenten waarop Hij ‘afwijkt van Zijn gewoonten’, zoals iemand dat benoemde. Dan wordt onze verwondering over de regelmaat in de werkelijkheid nog veel groter en zien we er Gods onophoudelijke trouw aan Zijn schepping in. Dat is uiteindelijk een belangrijke reden voor christenen om natuurwetenschap te bedrijven.

Dr. Marc de Vries hield twee jaar geleden samen met dr. Klaas Goverts een lezing over schepping en wetenschap. Deze lezing hier terug te kijken.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Vries, M.J. de, 2022, Boekbespreking, De Waarheidsvriend 110 (43): 20.

Voetnoten

‘Ein feste Burg ist unser Gott’ – Martin Luther (1485-1546) – Hervormingsdag 2022

Vandaag, 31 oktober, is het Hervormingsdag. In protestantse kerken wordt dan het begin van de Reformatie herdacht. Op 31 oktober 1517 publiceerde Martin Luther (1485-1546) zijn 95 stellingen, die hij op de deur van de Slotkapel van Wittenberg spijkerde. Zijn bekendste lied is ‘Ein feste Burg ist unser Gott’ die we speciaal op deze Hervormingsdag willen plaatsen. Met dank aan ‘lannopez‘ voor het plaatsen op het YouTube-kanaal. Hieronder het lied en daaronder de lyrics.

Vers 1

Ein feste Burg ist unser Gott,
ein gute Wehr und Waffen.
Er hilft uns frei aus aller Not,
die uns jetzt hat betroffen.
Der alt böse Feind,
mit Ernst er´s jetzt meint;
groß Macht und viel List
sein grausam Rüstung ist,
auf Erd ist nichts seinsgleichen.

Vers 2

Mit unsrer Macht ist nichts getan,
wir sind gar bald verloren;
es streit für uns der rechte Mann,
den Gott hat selbst erkoren.
Fragst du, wer der ist?
Er heißt Jesus Christ,
der Herr Zebaoth,
und ist kein andrer Gott;
das Feld muss er behalten.

Vers 3

Und wenn die Welt voll Teufel wär
und wollt uns gar verschlingen,
so fürchten wir uns nicht so sehr,
es soll uns doch gelingen.
Der Fürst dieser Welt,
wie saur er sich stellt,
tut er uns doch nichts;
das macht, er ist gericht:
ein Wörtlein kann ihn fällen.

Vers 4

Das Wort sie sollen lassen stahn
und kein Dank dazu haben.
Er ist bei uns wohl auf dem Plan
mit seinem Geist und Gaben.
Nehmen sie den Leib, Gut,
Ehr, Kind und Weib,
lass fahren dahin!
Sie haben’s kein Gewinn;
das Reich muss uns doch bleiben.

Congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ 2022 – 1. Kees van Helden – Opening congres ‘Bijbel & Wetenschap’

Op 22 oktober 2022 organiseerden Fundamentum, Geloofstoerusting en Logos Instituut een congres over ‘Bijbel & Wetenschap’.2 Kees van Helden deed het openingswoord. In de video hieronder is dit openingswoord terug te zien. Veel kijk- en luisterplezier. Vragen kunnen gesteld worden via het contactformulier: https://oorsprong.info/contact/.

Voetnoten

Op de Generale Synode Gereformeerde Gemeente wordt nagedacht over Schriftgezag en de noodzaak tot wetenschappelijke bezinning

Deze maand, op 12 en 13 oktober 2022, vonden resp. de derde en vierde zittingsdagen van de Generale Synode van de Gereformeerde Gemeente plaats.3 Op deze dag werd een instructie besproken van de particuliere synode Oost met de vraag om bezinning op het Schriftgezag. De details van het besprokene zijn niet openbaar, maar gelukkig heeft de kerkredactie van het Reformatorisch Dagblad een mooi artikel erover geschreven.4

Classis Kampen

Het verzoek om Schriftgezag te bespreken komt van de classis Kampen. Tussen de ingekomen stukken van classisvergadering van de classis Kampen van 29 september 2022 zit namelijk ook de instructie van deze classis naar de Particuliere Synode Oost (zie hieronder). De instructie gaat over “het Schriftgezag (onder meer inzake de vrouw in het ambt, vraagstukken rond seksualiteit en de Bijbelse scheppingsleer.” Deze instructie is (enigszins gewijzigd) door de Particuliere Synode Oost doorgezonden naar de Generale Synode. Daar werd de instructie besproken, wat weer aanleiding geeft tot het onderstaande artikel.5

Particuliere Synode Oost 2022

De vergadering van de Particuliere Synode Oost 2021 besloot een commissie in te stellen. Op 9 juni 2022 was er opnieuw een Particuliere Synode Oost. Hier werd het rapport van deze op de vorige synode ingestelde commissie besproken. Besloten werd de Generale Synode 2022 te vragen om zich te bezinnen op het Schriftgezag. Het synodeverslag in De Saambinder, geschreven door assessor-scriba K. Karels, meldt het volgende: “Diverse onderwerpen in onze tijd, zoals de (theïstische) evolutie, huwelijk en seksualiteit, de vrouw in het ambt en andere dringen zich op en vragen om een antwoord. De Particuliere synode constateert dat de vele vragen die er met name onder onze jeugd zijn, terug te voeren zijn op een tanend Schriftgezag. De Synode acht daarom nadere bezinning op het Schriftgezag van groot belang.6

Generale Synode 2022

Volgens de voorzitter (ds. P. Mulder) van de generale synode ligt het Schriftgezag in de Gereformeerde Gemeente niet onder vuur, maar hij merkt dat jongeren in verlegenheid zijn gebracht in zaken rond het Schriftgezag. Mulder vraagt zich af hoe je jongeren goed kunt begeleiden in de gedachtevorming. De eenzijdige focus op jongeren is vast de bedoeling van de synodepreses niet, ook ouderen kunnen flink worstelen met het Schriftgezag. En ook zij hebben begeleidende handvatten nodig. De voorliggende instructie bevat ook een bronnenlijst die geraadpleegd kunnen worden. Afgevaardigden wijzen tijdens de bespreking ook op de twee recente uitgaves in de serie Semper Reformanda over de Heilige Schrift.7 Na de discussie (zie deels hieronder) komt het moderamen tot het voorstel om een commissie samen te stellen ‘die voor de synodevergadering in februari een opzet formuleert voor hoe deze bezinning op Schriftgezag kan worden vormgegeven’. Dit zal gebeuren in nauw overleg met de commissie catechese. Vertolking naar jongeren is inderdaad zeer belangrijk, maar vergeet ook de ouderen die hiermee worstelen niet. Het zijn in de kerkverbanden vooral de ouderen die uiteindelijk het Schriftgezag met de voeten treden en kerkelijke wissels omzetten. Jongeren hebben hiertoe namelijk nog geen kerkelijk recht. We zien met belangstelling uit naar deze opzet en wensen de commissie Gods onmisbare zegen toe in het verder doordenken van dit wezenlijke onderwerp.

Wel of niet tanende?

Ds. W. Visscher denkt dat niet het Schriftgezag zelf ter discussie staat, maar de functionering en concretisering van het Schriftgezag. “Hoe verwoorden wij het Schriftgezag? Hoe helpen wij de jongeren daarbij?” Ouderling G.D. Roeland denkt dat het Schriftgezag wel tanende is. Hij merkt in gesprekken met mensen dat ‘ik vind’ of ‘ik denk’ boven de Schrift wordt gesteld.

Het woord ‘dag’ in Genesis 1

Ds. A. Schot wil de uitspraak ‘vrijheid van exegese’ tegen het licht houden. “Dat begrip hoor je nogal eens terug. Valt de uitleg van het woord ‘dag’ in Genesis 1 werkelijk onder de vrijheid van exegese? Volgens mij val dat onder het Schriftgezag. Met deze uitdrukking kun je het hele Schriftgezag ondersteboven halen.

Studiesecretaris en wetenschappelijke bezinning

Een goed voorstel van ds. W. Visscher is om binnen het kerkverband een studiesecretaris aan te stellen die de publicaties op wetenschappelijk gebied in de gaten houdt en hierover publiceert. “Er vindt op allerlei terreinen bezinning plaats, maar dat kunnen predikanten niet allemaal bijhouden. Is het mogelijk om te proberen te duiden wat gaande is?” Ds. G.W.S. Mulder ziet de noodzaak tot wetenschappelijke bezinning op dit punt. In het verleden kon nog een beroep gedaan worden op Bijbelgetrouwe bezinning binnen andere kerkverbanden. Hij noemt de publicaties van J. Douma en W.H. Velema. “Maar met pijn in het hart moeten we signaleren dat dit snel wegvalt. Wat betekent dat voor de toerusting van onze gemeenten en jongeren, ook in de toekomst?

Studenten

Tijdens deze synodedag is er ook oog voor het zielenheil van de studenten.8 Dat bleek tijdens de bespreking van het rapport van de werkgroep voor studenten van de Gereformeerde Gemeente.9 Verschillende afgevaardigden riepen op om al tijdens de middelbare schoolperiode leerlingen te wijzen op het bestaan van de studentenkringen van de Gereformeerde Gemeente. In Rotterdam worden de kringavonden goed bezocht, maar in sommige andere plaatsen zijn de studentenkringen maar klein. Kerkenraden moeten goed contact houden met de studenten en hen stimuleren om de genoemde kringen van de Gereformeerde Gemeente te bezoeken. “Er is in veel universiteitssteden nog veel te winnen. Hebben wij er zicht op wie de studerende jongeren zijn?” Goed dat er vanuit de Generale Synode ook oog is voor de studerenden. Kerken, maar ook organisaties voor geloof en wetenschap, hebben hier een belangrijke taak. Creationistische academici zouden hen hierbij kunnen helpen. Zij zouden, menselijkerwijs gesproken, identificatiefiguren10 kunnen zijn en functioneren als een soort mentoren voor de studenten. Niet om daar een kopie van te worden, maar om daar van te leren. Het is daarom goed om als kerkenraad ook in kaart te hebben wie de academici zijn binnen de gemeente.11

Aanvulling vanuit De Saambinder

In De Saambinder, het landelijke kerkblad van de Gereformeerde Gemeente, staat ook een verslag van het hierboven besprokene. Drs. H.A. van Zetten, de scriba tertius, heeft het verslag geschreven. In het verslag wordt genoemd dat ‘studenten in het hoger onderwijs (…) veel voor de kiezen‘ krijgen. Van Zetten noemt het daarom des te belangrijker ‘dat ook zij stevig geworteld zijn in Schrift en belijdenis‘. Volgens de auteur is het ‘verontrustend dat velen kiezen voor een bredere oriëntatie dan een Gereformeerde Gemeente-kring of reformatorische studentenvereniging‘. De waarde van hartelijk contact met de thuisgemeente moeten we niet overschatten.

Het verslag over de instructie12 vanuit de Particuliere Synode Oost is ook summier. Door de synode wordt een commissie ‘Schriftgezag’ benoemd die in samenspraak met de commissie catechese en de redactie van Semper Reformandanog eens verwoorden wil wat Schriftgezag precies is en hoe dient te functioneren‘. Het Schriftgezag wordt namelijk in actuele omstandigheden bedreigd.13

Voetnoten

Ouwehands Dierenpark krijgt als eerste en (voorlopig) enige Nederlandse dierentuin koala’s

Koala’s! Ze staan hoog op het lijstje van iedere dierenliefhebber. Helaas zijn ze niet te vinden in de Nederlandse dierentuinen.14 Maar daar komt verandering in. De schattige buidelbeertjes worden na de zomer van 2023 D.V. verwacht in Ouwehands Dierenpark15 te Rhenen. Om hoeveel koala’s het gaat heeft de dierentuin nog niet bekendgemaakt.16

Na de zomer van 2023 D.V. hoopt Ouwehands Dierenpark, als eerste en voorlopig enige dierentuin in Nederland, koala’s toe te voegen aan hun dierenlijst. Bron: Pixabay.

‘Australian Experience’

In december van dit jaar zal naar verwachting het ontwerp en de engineering van het verblijf rond zijn, zodat in januari 2023 D.V. wordt gestart met de bouw van het verblijf. De koala’s worden na de zomer van 2023 verwacht. De komst van deze buidelberen naar Rhenen maakt onderdeel uit van het Europese fokprogramma voor het behoud van bedreigde diersoorten (EEP)17. Het dierenpark wil met het fokken van koala’s bijdragen aan het gezond houden van de populatie. Maar de dierentuin wil met de komst van deze dieren ook bijdragen aan educatie van bezoekers. De dierentuin: “De dieren die in Ouwehands Dierenpark leven zijn een ambassadeur voor hun wilde soortgenoten. Bezoekers van de dierentuin leren over hoe bijzonder de diersoort is en wat er nodig is voor bescherming van de soort en zijn natuurlijk leefgebied.18 Het project wordt intern ‘Australian Experience’ genoemd en zal een oppervlakte van ongeveer 1800 vierkante meter omvatten. De dierentuin: “De koala leeft solitair wat betekent dat elk dier een eigen binnen-, nacht- en buitenverblijf zal krijgen. Het leefgebied van de koala wordt zover mogelijk nagebootst. De bezoeker legt een reis af vanuit de droge woestijn van Australië naar een oase van groen. In het centrum van het gebouw bevindt zich straks een belevingsvolle binnentuin van ca. 170 m2.19 Duurzaamheid speelt bij het project een belangrijke rol. “Het gebouw wordt voorzien van warmtepompen en zonnepanelen om het juiste klimaat te beheersen zonder fossiele brandstoffen.20 Wanneer de koala in 2023 gearriveerd zal zijn, dan zal Ouwehands Dierenpark de eerste en voorlopig ook enige dierentuin in Nederland zijn die dit soort zal huisvesten. De dierentuin hoopt dat de zachte buidelbeertjes, net als de eerdere pandaberen, publiekstrekker zullen worden.

Koala

De koala komt alleen voor in Zuidoost-Australië en staat op de IUCN Rode Lijst als kwetsbaar.21 In Australië zelf wordt het dier vanaf 2012 gezien als bedreigd diersoort.22 De populatie koala’s gaat namelijk snel achteruit ten gevolge van bosbranden en overstromingen. Omdat ze een zeer eenzijdig eetpatroon hebben, koala’s eten bijna uitsluitend bladeren van de eucalyptusboom, zijn de buidelberen extra kwetsbaar. De beestjes zijn ongeveer 65 tot 75 centimeter lang en wegen tussen de acht en twaalf kilo. De koala of buidelbeer behoort tot de familie Phascolarctidae en is de enige nog levende soort binnen die familie.23 De familie Phascolarctidae bevat wel meerdere uitgestorven soorten. Het eerste fossiel van een koala-achtige dateert uit het late Oligoceen.24 Voor naturalisten is de evolutionaire afstamming van de koala’s, door gebrek aan fossielen, onbekend en daarmee niet verklaard. Voor creationisten is de paleobiogeografische verspreiding en evolutionaire ontwikkeling25 van de Australische buideldieren in het algemeen, en de koala’s in het bijzonder, een groot probleem. Geen enkele verklaring voldoet voor de paleobiogeografische verspreiding van de Australidelphia (waartoe ook de Diprotodontia, of klimbuideldieren behoren).26 Hoe hebben deze diersoorten zich verspreid vanaf de landingslocatie van de ark? Hopelijk is de komst van koala’s naar Nederland een stimulans voor Nederlandstalige creationisten om hier verder en dieper over na te denken.27

Voetnoten

Rondom het congres 2022 (4) – Livestream via YouTube-kanaal Geloofstoerusting goed bekeken

Het is vandaag op de klokslag nauwkeurig één week geleden dat Kees van Helden begon met het openingswoord. Dit was de aftrap van het congres ‘Bijbel & Wetenschap’, waar een achttal academici uitleg gaf over bestudeerde zaken binnen het eigen vakgebied. Het was een hybride congres. Naast de zaal werd er ook een livestream verzorgd. Deze livestream werd gestreamed via het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting en ook gedeeld via de website van Fundamentum en Logos Instituut.

De livestream werd evenals de twee Engelstalige lezingen goed bekeken. De livestream werd op het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting maar liefst 2.472 keer bekeken. De lezing van dr. Todd Wood 542 keer en de lezing van dr. Matt McLain 503 keer.19 De laatste twee lezingen werden ook gedeeld via de Facebook-pagina van Biblical Creation Trust.20 BCT is een creationistische organisatie in Verenigd Koninkrijk.28

RUBRIEK 'RONDOM HET CONGRES 2022'
In de rubriek ‘Rondom het congres 2022‘ bespreken we feedback, vragen en gebeurtenissen rond het congres ‘Bijbel & Wetenschap‘ georganiseerd door Fundamentum, Geloofstoerusting en Logos Instituut en gehouden op 22 oktober 2022.

Voetnoten

Geboorteakte van Hermina Johanna Oostendorp (1879-1913)

Geboorteakte van Hermina Johanna Oostendorp (1879-1913) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Amsterdam.

Hierboven wordt de geboorteakte van Hermina Johanna Oostendorp (1879-1913) weergegeven.29 Op 10 november 1879 deed Johannes Oostendorp (±1840-?) voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Amsterdam aangifte van de geboorte van zijn dochter. Johannes was negen en dertig jaar oud en koperslager van beroep. Hij woonde in de Goudsbloemstraat 18 te Amsterdam. Hij verklaarde dat Hermina Johanna is geboren op 10 november 1879 om vier uur in de middag. Haar moeder was Kommertje van Irhoven Cotius (1844-?) die ten tijde van de geboorte geen beroep uitoefende. Johannes had twee personen als getuigen meegebracht: 1) Bartholomeus de Bruijn (1821-?), acht en vijftig jaar oud en kruier van beroep. Bartholomeus woonde aan de Alidibarders 7, en 2) Frederik Gorrie (±1814-?), vijf en zestig jaar oud en sjouwer van beroep. Frederik woonde aan de Derde Tuckeringdistraat 31.

Voetnoten

Overlijdensakte van Pieter Stunnenberg (1877-1959)

Overlijdensakte van Pieter Stunnenberg (1877-1959) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Utrecht.

Hierboven wordt de overlijdensakte van Pieter Stunnenberg (1877-1959) weergegeven.30 Op 15 augustus 1959 verscheen Willem Antonie Tap (1916-1992) voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de gemeente Utrecht. Willem Antonie was twee en veertig jaar oud, begrafenisondernemer van beroep en woonachtig te De Bilt. Hij verklaarde dat Pieter op 14 augustus 1959 om kwart voor zes in de middag is overleden in de leeftijd van twee en tachtig jaar. Pieter is geboren te Tiel en woonachtig te Utrecht. Hij was gehuwd met Petronella Berkman (1880-1966) en eerder gehuwd geweest met Hermine Johanna Oostendorp (1879-1913). Pieter was de zoon van Peter Stunnenberg31 (1836-1913) en Gerritje van Meerten (1836-1904).32

Voetnoten

Overlijdensakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875)

Overlijdensakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Tiel.

Hierboven wordt de overlijdensakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875) weergegeven.33 Op 16 september 1875 verscheen Peter Stunnenberg (1836-1904) voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Tiel om het overlijden van zijn zoon aan te geven. Peter was negen en dertig jaar oud en huisbediende van beroep. Hij deed de aangifte samen met Willem Gerrit Dingemans (1837-1912). Willem Gerrit was zeven en dertig jaar oud en voorman van beroep. De aangevers verklaarden dat Gerrit Jan op 15 september 1875 om tien uur ’s avonds is overleden in de leeftijd van tien maanden. Gerrit Jan was een zoon van de voorgenoemde Peter Stunnenberg en Gerritje van Meerten (1836-1904.34 Gerrit Jan is geboren te Opheusden35 en woonachtig binnen de Gemeente Tiel.

Voetnoten

Geboorteakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875)

Geboorteakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Kesteren.

Hierboven wordt de geboorteakte van Gerrit Jan Stunnenberg (1874-1875) weergegeven.34 Op 5 november 1874 deed Peter Stunnenberg (1836-1913) voor de Burgerlijke Stand van de Gemeente Kesteren aangifte van de geboorte van zijn zoon. Peter was acht en dertig jaar oud en arbeider van beroep. Hij verklaarde dat Gerrit Jan op 5 november 1874 om twaalf uur ’s middags is geboren te Opheusden. De moeder van Gerrit Jan was Gerritje van Meerten (1836-1904).35 Gerritje was ten tijde van de geboorte van Gerrit Jan zonder beroep. Peter deed de aangifte samen met twee getuigen: (1) Antonie van Gijtenbeek (1813-1886), een en zestig jaar oud en tabaksplanter van beroep, en (2) Klaas Ramkema (±1806-1880), acht en dertig jaar oud en veldwachter van beroep. De getuigen woonden beiden in de Gemeente Kesteren.

Voetnoten