‘In die opzet zijn de schrijvers vanuit hun geloofsperspectief in zekere zin geslaagd’ – Bespreking van de bundel ‘Inzicht: Wetenschap voor Gods aangezicht’
Deze bundel heeft tot doel om christelijke wetenschappers verantwoord te laten spreken over de waardevolle relatie die zij tussen geloof en wetenschap waarnemen. Op basis daarvan willen ze hun achtergronden en keuzes belichten. Achttien mannelijke deskundigen kruipen in de pen om dat op hun manier te doen. Zes artikelen in de bundel gaan over theologische fundamenten van het christelijk geloof, vier over lessen uit de (kerk) geschiedenis, drie over wetenschapsvisies en filosofie en vijf over de natuurwetenschappen.
Het doel van de artikelen is telkens aan te tonen dat wetenschap en christelijk geloof niet met elkaar in strijd zijn. Wat betekent het om op die manier in studie en wetenschap bezig te zijn als je zelf wel in God gelooft? (p. 8) In die opzet zijn de schrijvers vanuit hun geloofsperspectief in zekere zin geslaagd. Wel verschillen de artikelen zeer sterk in wetenschapsniveau. De lezer zal daarbij merken dat elk artikel een afzonderlijke bijdrage is die afhankelijk van de eigen interesses, vooronderstellingen en achtergrond meer of minder aanspreekt.
Doordat het niet de bedoeling is in dit korte bestek alle artikelen te bespreken, noem ik twee wetenschappelijke topartikelen uit de bundel. Het betreft ‘De ene Schepper en de vele goden’ en ‘Wiskunde en geloof in het spoor van Newton en Gödel’. Het eerste artikel onderzoekt in hoeverre de breed aanvaarde evolutionaire godsdienstontwikkeling van polytheïsme naar monotheïsme nog te verdedigen valt en laat de hiaten in dat wetenschapsmodel zien. Het tweede artikel toont vanuit de geschiedenis aan hoe sterk vooronderstellingen in de wiskundewetenschappen een rol speelden.
Elk artikel wil daarbij aan geïnteresseerden en jongeren uit de hogere leerjaren van de middelbare school (p. 8, 11) laten zien wat er binnen de christelijke wetenschap aan waardevols te vinden is. Wel dient de lezer te beseffen dat de schrijvers er niet op uit zijn om in gesprek te gaan met andersdenkende of niet-christelijke wetenschappers. Het bedrijven van ‘wetenschap voor Gods aangezicht’ demonstreert vooral het spreken over wetenschap vanuit de eigen geloofsovertuiging.
De redactie maakte de keuze om aan bovengenoemde vier thema’s grote aandacht te besteden (theologie, geschiedenis, filosofie, natuurwetenschap). Ze erkent echter dat de artikels illustratief zijn en niet alle bloemen in het veld bespreken (p. 10). In mijn eigen Vlaamse context ervaar ik als leerkracht op de middelbare school dat christenen vooral worstelen met dateringsvraagstukken vanuit de geologie en biologie. Een reflectie op deze vraagstukken ontbreekt echter in de bundel. De reden hiervoor is dat de redactie vermoedt dat in de door haar gekozen vakgebieden de grootste uitdagingen liggen op het gebied van het Schriftgezag (het onderwerp dat de bundel voorop plaatst). Vooral de keuze om Genesis 1-2 als historisch verslag te lezen, stoot in de maatschappij en het daarbij horende onderwijs op verzet. Daarbij is er echter niet enkel te denken aan vraagstukken rondom Genesis 1-2, maar juist ook aan dateringskwesties van het universum, de mensheid en elementen zoals een wereldwijde watervloed.
Hoewel ikzelf het Schriftgezag van Genesis vanuit mijn evangelische geloofsvisie hoog wil houden, liggen daar in de gesprekken tussen wetenschap en geloof grote vraagstukken die roepen om de vraag naar mogelijke combineerbaarheid. Wie vanuit het christelijk geloof een bundel zoekt die aantoont hoe wetenschappers vanuit dezelfde christelijke geloofsovertuiging wetenschap proberen te bedrijven zal veel vreugde aan het boek beleven. Wie vanuit datzelfde christelijke geloof wil leren hoe een besef van vooronderstellingen het gesprek tussen het christelijke geloof en de algemene wetenschap vooruit kan helpen, zal echter minder voorbeelden daarvan in dit boek tegenkomen, aangezien het niet die doelstelling heeft.
De bundel is via dit bestelformulier verkrijgbaar.
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit StudieBijbel Magazine. De bronvermelding luidt: Hausoul, R.R., 2023, Inzicht. Wetenschap voor Gods aangezicht, StudieBijbel Magazine 17 (1): 24-25.
Voetnoten
Tussentijdse nieuwsbrief d.d. 5-10-2023 met het persbericht voor het congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023’
Zoals we in de vorige nieuwsbrief beloofd hebben, sturen wij u het persbericht van het komende congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023’ op 21 oktober 2023 D.V. Dit persbericht werd afgelopen dinsdag verzonden naar diverse media. Het persbericht is ook via deze link te bekijken en verder te verspreiden. U kunt de flyer hier downloaden. Wilt u het congres financieel of op een andere wijze ondersteunen dan kunt u via deze link de mogelijkheden daartoe bekijken. Hieronder volgt het persbericht.
- Op 21 oktober 2023 D.V. organiseert Fundamentum een congres ‘Bijbel & Wetenschap’ in ‘De Bron’ te Hardinxveld-Giessendam.
- Verwondering over Gods schepping is het thema.
- Tien gepromoveerde wetenschappers spreken over theologie, medische ethiek en natuurwetenschap.
- Ter bestrijding van de onkosten wordt een entree 10 euro (7,50 voor studenten) gevraagd.
- Het congres is ook kosteloos thuis te volgen via de livestream.
- Meer informatie is te vinden via www.oorsprong.info/congres.
HARDINXVELD-GIESSENDAM – Gods schepping en menselijke verwondering zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. De schoonheid en complexiteit van het Boek der Natuur doet ons duizelen. Het bestuderen hiervan laat ons met een oude dichter uitroepen: ‘Wat is de mens, dat Gij zijner gedenkt, en de zoon des mensen, dat Gij hem bezoekt?’ Deze scheppingsverwondering is het ultieme doel van het congres ‘Bijbel en Wetenschap 2023’. Dit congres, met een tiental gepromoveerde wetenschappers, wordt georganiseerd door Fundamentum. Tot eer van onze Schepper en tot heil van de naaste, dat is de wens van de organisatie.
Het congres wordt op 21 oktober 2023 D.V. georganiseerd in De Bron aan de Maasstraat 1 te Hardinxveld-Giessendam. Het congres wordt, als zijn gezondheidstoestand het toelaat, geopend door Jan van Meerten. De thema’s op het congres omvatten drie onderdelen: een theologisch gedeelte, een medisch-ethisch gedeelte en een natuurwetenschappelijk gedeelte. We starten het theologische gedeelte met een lezing van dr. Henk van den Belt over het Sola Scriptura van de Reformatie en waarom dit nog steeds relevant is voor deze tijd. De tweede theologische lezing wordt verzorgd door dr. Pieter Lalleman. Hij zal ons inleiden in de historische betrouwbaarheid van de Evangeliën. We verwonderen ons in dit theologische gedeelte over (de overlevering van) Gods Woord. Na deze twee theologische lezingen volgt er een medisch-ethische lezing van dr. Bert-Jan Heusinkveld. Naar aanleiding van zijn proefschrift ‘De betere mens’ zal deze ethicus zich verwonderen over het menselijke medisch-wetenschappelijke vernuft om te komen tot mensverbetering, maar ook verkennen wat de medisch-ethische grenzen hiervan zijn. Mag alles wat kan?
Het grootste deel van de congrestijd gaat uit naar natuurwetenschappelijke verwondering. Na de etenspauze, waarbij een eenvoudige lunch verzorgd zal worden door de organisatie, trapt astrofysicus dr. Herbert Koekkoek dit gedeelte af met fotografische verwondering over het heelal. Na deze macro-wereld dalen we af naar slechts één, maar onmisbaar, element: water. Dat water een alledaags wonder is, dat is te zien in ontwikkelingslanden waar (soms) uren gelopen moet worden voor schoon drinkwater. Dr. Gerdien van Genderen-de Kloe geeft een lezing over de wereld van water. Dr. Nico Overeem brengt ons met zijn lezing in de wereld van de pathogenen. Zijn deze ziekteverwekkers speciaal gemaakt om zich aan te passen? Dat lijkt een tegenstrijdigheid. Dr. Jan-Hermen Dannenberg is uitgenodigd om te spreken over de wonderlijke eigenschappen van DNA. Tenslotte sluit dr. Roel Jongeneel het dagprogramma af door met ons te kijken naar economie en rentmeesterschap. We kunnen ons verwonderen over de schepping, maar de mens kan met zijn handelen ook de schepping verwoesten. In hoeverre kunnen we dankbaar en verantwoord omgaan met het goed dat aan ons is toevertrouwd?
Het avondprogramma zal alleen via de livestream worden uitgezonden. In de avond zijn twee Angelsaksische sprekers uitgenodigd. Dr. Danny Faulkner denkt met ons na over creationistische astronomie en dr. Kenneth Coulson heeft als aardwetenschapper stromatolieten bestudeerd en wil zijn kennis met ons delen. Zijn interpretatie van deze paleontologische verschijnselen heeft gevolgen voor de kijk op de start van de zondvloed. Fundamentum is een creationistische organisatie. We geloven en belijden een zesdaagse schepping door God, een historische zondeval en de Heere Jezus Christus als ‘enig middel, waardoor wij deze straf zouden kunnen ontgaan en wederom tot genade komen’. De bekende theologische vierdeling van schepping, zondeval, verlossing en voleinding. Sprekers en schrijvers die worden uitgenodigd kunnen verschillend denken over de invulling en de natuurwetenschappelijke gevolgen van deze belijdenis, maar zijn er in ieder geval van overtuigd dat God de Schepper is van hemel en aarde.
Deelname aan dit congres is mogelijk door aanmelding via de webpagina www.oorsprong.info/congres. De entree voor het congres bedraagt 10 euro als regulier tarief en 7,50 euro voor studenten. Dit geringe bedrag wordt gebruikt ter bestrijding van de onkosten. Voor mensen die slecht te been zijn, te ver weg wonen of om andere reden verhinderd zijn wordt het congres ook via de livestream uitgezonden. Hiervoor is een afzonderlijke webpagina aangemaakt: www.oorsprong.info/livestream-congres-2023. Deze livestream is kosteloos en vrij toegankelijk. Het programma is geschikt voor geïnteresseerde leken, studenten en academici. Ook opvoeders, onderwijsgevenden en onderwijsondersteunend personeel, predikanten en overige kerkelijke werkers kunnen tijdens dit congres nieuwe inzichten opdoen, die ze daarna kunnen gebruiken in de klas of in de kerk. Mensen die kritisch staan tegenover de schepping door God of daaraan twijfelen, zoals atheïsten en agnosten, worden door de organisatie ook uitgenodigd. Het is de wens van de organisatie dat dit congres mag leiden tot Gods eer en tot heil van de naaste.
Website
De website ‘Oorsprong‘ wordt elke maand goed bezocht. Elke dag verschijnen er artikelen over het vraagstuk geloof en wetenschap. Welke artikelen worden veel gelezen of zijn nieuw? Hieronder een greep van vijf artikelen. Veel zegen bij het (her)lezen of het (opnieuw) kijken hiervan.
(1) Moederziel alleen overgebleven? (geschreven door ir. Henk van der Kooij).
(2) De buitengewone ontstaansgeschiedenis van de Noorse fjorden (geschreven door drs. Hans Hoogerduijn).
(3) Kunstenares maakte duizenden beeldjes van Asjera: wie is deze heidense godin? (geschreven door dr. Mart-Jan Paul).
(4) Kees van Helden (Kies Leven) over gedenkplaats voor vrouwen die lijden na een abortus (video met Kees van Helden op Family7).
(5) Vlaamse ondernemer, politicus en miljardair Fernand Huts geeft miljoenen uit aan een Tyrannosaurus rex (geschreven door Jan van Meerten)
De volgende nieuwsbrief verschijnt, als de Heere leven en gezondheid geeft, op 31 oktober 2023 D.V. Tussentijds zal met u de link naar de livestream van het congres nog gedeeld worden. (Iemand laten) Aanmelden voor deze nieuwsbrief kan hier.
Moederziel alleen overgebleven?
In juni vond ik zeven klutennesten in de Gouverneurspolder bij Ochten (Hét GemeenteNieuws van 12 juli). Van zeker drie nesten kwam door vertrapping van vee niets terecht. Hoe verging het de andere nesten?
Op 6 juli zag ik slechts twee broedende Kluten en aan de waterkant één paar met drie klutenbolletjes. Na het uitkomen van de legsels verplaatsen de Kluten zich namelijk naar het nabije water om met hun kuikens te foerageren. Kleine klutenkuikens eten vrijwel continu. Ruim een week later: twee alarmerende paren met een onbekend aantal kleine jongen. Verder twee volwassen Kluten rustend, geen jongen te zien: rustend in de vegetatie (grotere jongen rusten vaker op droge delen)? Op 22 juli slechts twee alarmerende paren met in totaal maximaal vijf jongen. Mijn totaalindruk: de zeven broedparen hebben 0,7 tot hooguit 1 jong per paar grootgebracht. Ecoloog Jan van der Winden stelde in 2018 een broedsucces van 1,7 tot 2 jong per paar vast voor de Marker Wadden! Dus globaal 2x hoger. Maar daar loopt geen vee rond. Vogelbescherming adviseert niet voor niets: heeft u als agrariër broedende Kluten op uw land, schakel dan de lokale agrarische natuurvereniging in, want nesten moeten dan beschermd worden tegen vertrapping. Op 18 augustus nog maar één juveniele (volgroeide) Kluut gespot. Moederziel alleen overgebleven? Ach, het is waar, richting volwassenheid moet je leren op eigen klutenstelten te staan. Maar wij mensen hebben ook een taak. Wij hebben de natuur te behouden en te beheren. Dat we goede rentmeesters zijn!
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Moederziel alleen overgebleven?, Het GemeenteNieuws 22 (36): 7.
‘Trueman wil de vinger leggen bij achtergronden ideologische strijd’ – Bespreking ‘Een vreemde nieuwe wereld’
Carl Trueman, hoogleraar Bijbel en godsdienstwetenschappen aan het Grove City College (VS), schreef in 2020 het wetenschappelijke werk The Rise and Triumph of the Modern Self. Op verzoek publiceerde hij de essentie hiervan in een meer toegankelijke uitgave. Eind 2022 verscheen de Nederlandse vertaling. Wie het succes van de seksuele revolutie wil begrijpen, en dan vooral van de lhbti-beweging, krijgt in dit boek een rake cultuuranalyse aangereikt.
Aan de hand van verlichte denkers als Rousseau, Nietzsche, Marx en Freud laat Trueman zien hoe de westerse wereld in de greep is gekomen van het ‘expressieve individualisme’, een ideologie die de menselijke identiteit primair verstaat vanuit de seksuele gerichtheid. Dit gaat gepaard met de inmiddels politieke opdracht de morele en maatschappelijke structuren uit de weg te ruimen die belemmerend en onderdrukkend zijn om volgens mijn eigen authentieke, psychische, seksuele zelf te handelen. Wat goed is en fout, wordt bepaald door wat ik fijn vind en niet fijn.
Ook technologische mogelijkheden, waarmee wij de natuur en zelfs ons lichaam naar eigen hand kunnen zetten, spelen hierbij een rol. Evenals het internet vol alternatieve verhalen en gemeenschappen, die vormend zijn voor onze identiteit en die de plaats innemen van vroegere ankerpunten als kerk, gezin en natie.
Volgens Trueman zijn ‘traditionele christenen’ door deze ontwikkelingen in een wereld terechtgekomen die vijandig staat ten opzichte van hun overtuigingen. Dit blijkt vooral in de confrontatie met het transgenderisme. Immers, als het fundamentele onderscheid tussen mannelijk en vrouwelijk wegvalt, heeft dat grote gevolgen voor onze opvattingen over privacy en veiligheid, goede manieren en fatsoen, gedrag in het openbaar en zedigheid. Bovendien – Trueman geeft daarvan ook voorbeelden – leidt dit tot een ‘cancelcultuur’. Opvattingen die de transgenderideologie bekritiseren worden gecensureerd. Het zet de vrijheid van meningsuiting en van godsdienst onder druk. Trueman besluit met een hoofdstuk waarin hij christenen oproept tot het organiseren van een tegencultuur. Concreet gaat het dan om het tonen van een ware visie op mens-zijn. Daarbij pleit hij voor aandacht voor de natuurwet, de betekenis van het lichaam en de vorming van onze intuïties door aanbidding. Deze insteek vraagt om kritische, bijbels-theologische reflectie. Te meer omdat Trueman nauwelijks oog heeft voor de complexiteit, nood en worsteling die ook christenen kunnen ervaren inzake gender, geaardheid en geslacht. Dat laatste is een pijnlijk gemis en werpt voor mij een schaduw over het geheel van het boek. Omdat Trueman er echter vooral op uit is de vinger te leggen bij de achtergronden van een ideologische strijd die woedt, blijft overeind staan dat hij veel inzichten biedt om over na te denken.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Meijeren, G.M. van, 2023, Boekbespreking, De Waarheidsvriend 111 (34): 10.
Kunstenares maakte duizenden beeldjes van Asjera: wie is deze heidense godin?
Kunstenares Marieke Ploeg heeft 3000 beeldjes van de godin Asjera gemaakt en in Maarssen tentoongesteld. Ze vraagt hiermee aandacht voor de vrouwelijke verschijningsvorm van de God van Israël. Volgens haar werd Asjera enkele millennia terug vereerd als de wederhelft van Jahweh. Na de verwoesting van de tempel (586 voor Christus) was er voor haar geen plaats meer in de steeds patriarchaler wordende samenleving.
Op de website van de kunstenares staat te lezen: “Ooit werd God aanbeden als echtpaar. In de oude tempel van Jeruzalem stonden ze zij aan zij, Jahweh en Asjera, een mannelijke en een vrouwelijke verschijningsvorm van God.” Volgens haar veranderde de situatie tijdens de Babylonische ballingschap: “De identiteit van het volk wordt verstevigd en de verhalen in lijn gebracht met de heersende machtsstructuren. Er is in het oude testament nog maar ruimte voor één God, en die God is een man. Deze jaloerse God duldt geen anderen naast zich, zèlfs niet zijn vrouwelijke wederhelft. Hij laat Asjera’s beelden stukslaan, haar heilige palen afbreken en veroordeelt haar verering als afgoderij.”1 De kunstenares stelt zich als doel om de vrouwelijke helft van God weer zichtbaar te maken.
De Kanaänitische godsdienst
Over de actie van de kunstenares valt veel te zeggen, op zijn minst dat haar toelichting veel historische onjuistheden bevat.
Het Oude Testament verschaft inlichtingen over de godsdienst van de Kanaänieten, maar dat gebeurt heel fragmentarisch, omdat de nadruk ligt op de verschillen met de godsdienst van Israël. Vanuit buitenbijbelse teksten en archeologische vondsten hebben we aanvullende informatie. Vooral een grote bibliotheek van kleitabletten, in 1929 gevonden in Ugarit, een havenstad aan de Syrische kust, biedt veel inzage in de Kanaänitische godsdienst rond 1200 voor Christus.
In de Ugaritische teksten is Asjera de echtgenote van de god El. Ze wordt omschreven als ‘vrouwelijke schepper en verwekster van de goden’. Alle goden krijgen de benaming van ‘zonen van Asjera’. Soms wordt ze omschreven als Qudshu (‘heilige’). In het Oude Testament wordt ze echter niet als partner van El, maar als gezellin van de god Baäl genoemd (Richteren 3:7; 1 Koningen 18:19; 2 Koningen 23:4). Tevens komen we daar Astarte als partner van Baäl tegen (Richteren 2:13; 10:6). Blijkbaar vallen Asjera en Astarte inmiddels vaak samen en worden ze niet langer onderscheiden.
In veel gevallen duidt het woord Asjera in het Oude Testament een symbool aan, zoals een boom, een boomstronk of een houten afbeelding als verwijzing naar de godin (zie 2 Koningen 23:6-7). In ieder geval is Asjera een godin die in de Kanaänitische godsdienst vereerd werd.
Het Oude Testament maakt duidelijk dat de verering van de Kanaänitische goden grote aantrekkingskracht had op de Israëlieten. Daarom staan er zoveel waarschuwingen tegen die verering in de Bijbel. Die staan al in het boek Deuteronomium, daterend nog voor de intocht in het beloofde land. De Israëlieten krijgen daar de opdracht de heidense heiligdommen te vernietigen. Ze mogen naast een plaatselijk altaar voor de God van Israël geen Asjera(paal) plaatsen (Deut. 16:21). Dit Bijbelboek stamt uit de tijd van Mozes, circa 1400 voor Christus. Ook in de boeken Jozua en Richteren wordt duidelijk dat de Israëlieten zich niet mogen inlaten met de Kanaänitische goden.
Hetzelfde valt te lezen bij profeten uit de tijd van de koningen. Het betekent dat ruim voor de ballingschap (in de 6e eeuw v.Chr.) deze Kanaänitische godsdienst al afgewezen werd. Het is echt een verkeerde voorstelling van zaken om grote koerswijzigingen in de tijd van de ballingschap aan te nemen. De verering van Asjera heeft nooit een officiële plaats ingenomen in de godsdienst van Israël. En het is een geheel ongefundeerde bewering dat er ooit een beeld van haar in de tempel in Jeruzalem was.
Daar komt nog bij dat er ook een afbeelding van de God van Israël in de tempel in Jeruzalem gestaan zou hebben (“In de oude tempel van Jeruzalem stonden ze zij aan zij, Jahweh en Asjera”). Dit druist geheel in tegen het afbeeldingsverbod in de Bijbel. Het was de Israëlieten niet toegestaan een afbeelding van hun God te maken (zie de Tien Geboden). In de tabernakel en later in de tempel stond de ark van het verbond op de heiligste plaats.
Archeologische vondsten
De polemiek in de Bijbel geeft wel aan dat in de praktijk allerlei Israëlieten Baäl en Asjera vereerden. Dat blijkt ook uit archeologische vondsten. Er zijn zelfs enige teksten gevonden die JHWH, de God van Israël en Asjera met elkaar verbinden, bijvoorbeeld in Kuntilled ‘Ajrud. Het betekent dat Asjera door sommigen beschouwd kan zijn als de echtgenote van JHWH. Wanneer allerlei goden en godinnen gelijkgeschakeld werden, hoeft het niet te verbazen dat er ook zulke opvattingen waren. Deze vondsten geven aan dat het verzet van de profeten gericht was tegen bestaande praktijken. Maar er is geen enkele aanwijzing dat dit ooit de officiële opvatting geweest is.
Het is een wonderlijke opvatting dat in de tijd van de ballingschap, met allerlei gebrek aan middelen, ineens de eeuwenoude geschriften van Israël herzien zouden worden. En dat die herziene geschriften ook nog aanvaard zouden worden in allerlei verspreid wonende groepen, zowel in Babel als in Jeruzalem en omgeving. Die herziening zou niet alleen betrekking hebben op de kern van het geloof, maar ook de patriarchale inrichting van de maatschappij. De patriarchale benadering treffen we echter in alle Bijbelboeken van het Oude Testament aan, en is bij Abraham, Izak en Jakob al waarneembaar.
Monotheïsme
Een volgend punt is het monotheïsme. In de wetenschappelijke wereld is het gangbaar om aan te nemen dat er eerst een veelgodendom was en dat pas later de verering van één god opkwam. Een recent boek als Godenschemering van Daniël De Waele gaat ook daarvan uit. Er zijn echter veel argumenten om aan te nemen dat er eerst één Schepper vereerd werd en dat daarna andere godsdiensten ontstaan zijn. Dat heb ik nader uitgewerkt in het hoofdstuk ‘De ene Schepper en de vele goden’ in de bundel Inzicht. Wetenschap voor Gods aangezicht (2023).2
De conclusie is dat de kunstenares een onjuiste voorstelling van zaken geeft over de godsdienst van Israël. Ze meent terug te keren naar een vroegere vorm daarvan, maar helaas propageert ze de verering van een heidense godin. Het is triest dat het Bijbels museum daaraan meewerkt.3
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website CVandaag. Het originele artikel is hier te vinden.
Voetnoten
Statistieken van de website oorsprong.info – September 2023
De maand september 2023 is alweer ten einde. Deze maand was er meer websitebezoek dan de vorige maanden. Hieronder vindt u een top-10 van de drukst bezochte dagen (in het aantal weergaven). Daaronder vindt u een top-10 van meest gelezen artikelen in de maand september 2023. U kunt deze artikelen (nog een keer) lezen of bekijken door op de titel te klikken. De statistieken van de maand augustus zijn hier gepubliceerd.
Top-10 drukste dagen
Hieronder de top-10 van de drukste dagen deze maand voor de website oorsprong.info. We zien dat het bezoek vaak komt door een nieuw gepubliceerd artikel. Of dat een ouder artikel opnieuw in de picture komt, doordat wijzelf, een vriend of kennis deze deelt via social media of e-mail.
- 1 september 2023 met 1.110 weergaven.
- 27 september 2023 met 865 weergaven.
- 6 september 2023 met 643 weergaven.
- 22 september 2023 met 626 weergaven.
- 23 september 2023 met 510 weergaven.
- 21 september 2023 met 507 weergaven.
- 19 september 2023 met 506 weergaven.
- 7 september 2023 met 503 weergaven.
- 30 september 2023 met 485 weergaven.
- 20 september 2023 met 472 weergaven.
Top-10 meest bezochte artikelen
Hieronder de top-10 van de meest bezochte artikelen van de maand september 2023. Er werden 112 artikelen gepubliceerd waarvan de meesten raakvlakken hadden met genealogie. Het aantal weergaven geldt alleen deze maand en het totaal aantal weergaven ‘aller tijden’ kan per artikel hoger liggen.
- Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022) met 757 weergaven.
- NGK-predikant schrikt van ‘transgender-brochure’ NPV: terecht? met 383 weergaven.
- Urker huisarts en voormalig Urker predikant belijden het klassieke scheppingsgeloof en verwonderen zich over Gods schepping met 309 weergaven.
- Volt Nederland wil bijzonder onderwijs de das om doen – Pleidooi voor afschaffen bijzonder onderwijs in concept verkiezingsprogramma met 278 weergaven.
- Flyer congres ‘Bijbel & Wetenschap’ op 21 oktober 2023 D.V. met 255 weergaven.
- Interview met dr. Carl Trueman door dr. Maarten Klaassen van Bijbels Beraad M/V met 160 weergaven.
- Appelavond ‘Vreemde Nieuwe Wereld’ te Katwijk aan Zee – Opname 25 januari 2023 met 158 weergaven.
- Hoe hebben vissen de zondvloed overleefd? met 157 weergaven.
- Het echtpaar Everhard Godfried van Meerten en Elisabeth van Goltsteijn stellen hun goederen voor elkaar veilig met 154 weergaven.
- ‘Transgender met Spijt’ – Dr. Roelof Bisschop (SGP) vraagt aandacht voor transgenders met spijt met 151 weergaven.
Toetreding van Everard Godfried van Meerten en zijn zwager tot het ridderschap in het ‘Resolutieboek 1611-1689’
In het Resolutieboek 1611-1689 van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe van dr. P.D. Spies komt zoals al eerder gezien de toetreding tot het ridderschap van Everhard Godfried van Meerten voor. Hieronder het vervolg, zoals deze te vinden is in het resolutieboek, bladzijde 111-114. De duiding en beschrijving volgt later.1
”Kesterensche gerichtsdach den 21 julii 1656.
1. Nae oplesinge van d’ aenspraecken heeft jonckher Willem van Goltsteijn voorgedragen, dat op de leste vergaderinge der ridderschap was geresolveert, dat op d’ admissie van zijn weledele broeder ende swaeger bij dese tegenwoordige vergaderinge soude worden gedisponeert.
2. Heeft volgens zijn weledele doen verlesen de documenten, soo wegen zijn weledele broeder op de voorgaende vergaderinge verlesen zijn geweest, waermede zijn weledele seijde ’t Reglement op d’ Admissie beraemt te hebben voldaen.
3. ’t Welck verlesen ende in omvraege gebrocht zijnde, is de vergaderinge, vermits de maeltijt voorhanden was, sonder geconcludeert te zijn, gescheijden.
4. Naer ’t houden der maeltijt wederom sessie genomen zijnde, is weder op het bordt gebrocht d’ admissie der jonckheren.
5. Ende heeft d’ heer amptman geseijt, dat men deselve saecke soude uutstellen tot des anderen daechs ende verder tusschen de gerichtelicke saecken bij der handt nemen.
6. Waertegens verscheijde jonckheren hebben geseijt, dat de resolutie met pluraliteijt voor de middach genomen, behoorde geteijckent te worden.
7. Versoeckende aen den heere amptman, dat den landtschrijver soude belast worden de soodaene teijckeninge te doen.
8. Daertegens de heere amptman seijde, dat voormiddach was geresolveert, dat men eerst den wegh van accommodatie soude tenteren ende dat voor ’t scheijden deser vergaderinge daerop omvraege gedaen ende geconcludeert soude worden.
9. Waerop jonckheren Everard de Cock van Oppijnen, Reijnold van Wijhe, Heer tot Echtelt, Joost van Stepraedt tot den Pluijmenborch, Jacob van Zuijlen van de Natewisch, Cornelis de Cock van Delwijnen, Wilt van Broeckhuijsen, Johan de Cock van Oppijnen, Didrick van Broeckhuijsen, Melchior de Cock van Oppijnen ende Bernard van Welderen hebben geseijt, dat bij haer weledelen voor de middach was gestemt, dat het reglement vast most blijven ende soo lange de jonckheren (soo haer aengegeven hebben) niet en betoonden ’t selve voldaen te wesen deselve niet te konnen admitteren ende dat overzulcx ’t selve (als hebbende haer weledelen de meeste stemmen) voor resolutie moet zijn en blijven, waerbij haer weledelen alnoch waeren persisterende. Belastende den landtschrijver zulcx te teijckenen.
10. De heer amptman daertegens den landtschrijver met harde woorden belastende ’t selve voor geen resolutie te zullen teijckenen, protesterende van indracht in zijne bedieninge.
11. Item de jonckheren Willem van Goltsteijn, Rodolph van Eck, Floris Vosch, Didrick van Els, Didrick van Eck ende Casper van Eck, dat men deselve saecke soude uutstellen tot des anderen daeghs, totdat de wegh van accommodatie was ingegaen.
12. D’ andere voorgemelte jonckheren seggende, datter met pluraliteijt conclusie was gevallen ende dat haer weledelen daerbij persisteerden.
13. D’ heer amptman seijde als boven.
Den 22en dito a meridie
14. ’t Geene voorschreven in resumtie gebrocht zijnde, hebben jonckheren Willem ende Joost van Goltsteijn geseijt, dat den landtschrijver hadde behooren te teijckenen dat, alsoo jonckher Joost van Stepraedt op gisteren hadde doen verlesen eenige documenten, soo zijn weledele tot paritie van de sententie tot Soelen tussen zijn weledele ende jonckher Steven van den Steenhuijs gewesen, haer weledelen daertegen hadden geseijt, dat deselve alhier niet applicabel en waeren. Versoeckende, dat ’t selve alnoch geteijckent soude worden.
15. Jonckher Joost van Stepraedt daertegens, dat deselve documenten hier wel ende terecht waeren voorgebracht. Versoeckende daervan acte om zijn weledele in toecomende te kunnen dienen.
16. Heeft volgens de heer amptman in omvraege gebrocht, off men de jonckheren Goltsteijn ende Meerten soude admitteren.
17. Ende hebben de jonckheren, soo gisteren geseijt hebben, dat alreede conclusie was genomen, bij haere stemmen gepersisteert ende geseijt, dat men daerover geen nieuwe omvraege behoorde te doen.
18. De heer amptman, jonckheren Casper van Bemmel, Willem van Goltsteijn, Rodolph van Eck, Floris Vosch, Didrick van Els, Didrick van Eck ende Casper van Eck, dat haer weledelen deselve edelluijden verklaerden admissibel te zijn.
19. Ende is den landtschrijver aengeseijt, dat hij de stucken van beijde de jonckheren overgelevert, sal mogen registreren.
Den 23en dito.
20. De heer amptman sessie om tot de besoignes te treden genomen hebbende, heeft zijn weledele de jonckheren, om oock sessie te nemen, vermaent.
21. Ende hebben alsdan de jonckheren Everard de Cock van Oppijnen, Joost van Stepraedt, Jacob van Zuijlen van de Natewisch, Cornelis de Cock van Delwijnen, Wilt van Broeckhuijsen, Johan de Cock van Oppijnen, Dirck van Broeckhuijsen, Melchior de Cock van Oppijnen ende Bernard van Welderen in handen des landtschrijvers gestelt een schriftelick protest luijdende als volght.
#Protest#
Alsoo op gisteren den 22en julii deses jaers 1656 in den gerichte tot Kesteren grote impertinentiën over d’ admissie eenige jonckheren tegens verscheijde leden ende jonckheren des gerichts voorgevallen ende gepleecht zijn, dewelcke in een plaets daer de justitie te administreren aenbestemt was niet compatibel te zijn ende bij de heer officier daerinne volgens zijn ampt geen silentium wierde geïnterponeert, nemaer de versoeckeren van admissie tegens pluraliteijt van stemmen ende resolutie liet binnenkomen, soo is ‘t, dat de geïnteresseerde leden des voorschreven gerichts dienthalven tegens den heere amptman op het cierlickste zijn protesterende, alsmede tegens alle gerichtelicke acten ende andere saecken, soo hiernae alhier als tot Soelen voorgenomen mocht worden, gelijck hiernae breder bij geschrift gededuceert ende ingelevert sal worden, om haer weledelen te dienen daer ende soo deselve te rade zullen bevinden te behooren. Belastende den landtschrijver dit provisionele protest opentelick op te lesen, ten signate te stellen den die heeren protestanten daervan acte mede te deijlen.
Actum tot Kesteren voor den middach den 23en deses maents ende jaers voorschreven.22. Welck protest verlesen zijnde, heeft de heer amptman zijn contraprotest daertegen in te brengen bedongen ende de jonckheren versocht sessie te willen nemen, ofte anders met de presenten te zullen besoingneren.
23. Ende zijn alsoo de welgemelte heeren protestanten uut de vergaderinge getreden.
24. Heeft volgens de heer amptman, bevoorens tot de besoingnes te treden, de welgemelte jonckheren om sessie te willen nemen door den gesubstitueerden scholtis Wttenweerde doen aensoecken ende alsoo haer weledelen niet en compareerden, is tot de besoingnes getreden.
25. Zijn wederom binnengestaen de jonckheren Meerten ende Goltsteijn eernstelick versoeckende, dat doch finale resolutie op haer edelens versoeck mocht worden genomen ende dat in soodaene forme, dat haer weledelen in haer aengeboren recht niet mochten verkort, maer gemaintineert blijven. Protesterende van ongelijck, indien men haer niet wilde admitteren.
26. ’t Welck gehoort ende deselve buijten getreden zijnde, heeft de heer amptman denselven jonckheren voordraegen in omvraege gebrocht.
27. Ende is daerop met eenparicheijt van stemmen verstaen, dat de welgemelte Meerten ende Goltsteijn admissibel zijn ende het gearresteerde reglement genochsaem hebben voldaen ende dat overzulcx welgemelte heer amptman deselve tegens toecomende gerichtsdach sal verschrijven, om alsdan neffens andere leden sessie te mogen nemen.”
Voetnoten
Verwondering over Gods schepping – Congres over ‘Bijbel & Wetenschap 2023’ komende maand – Nieuwsbrief d.d. 30 september 2023
Wanneer we in Gods schepping rondwandelen of – rijden valt de schoonheid daarvan op. Deze schoonheid is vaak te zien in de kleine dingen. Ook in de achtertuin is veel moois te zien. Heeft u weleens een pissebed in detail bestudeerd? Op 21 oktober 2023 D.V. wordt het congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023’ georganiseerd in Hardinxveld-Giessendam. Momenteel zijn er meer dan 85 deelnemers en er komen elke dag aanmeldingen bij. Komt u ook luisteren? Het thema is ‘Verwondering’, wetenschappelijke verwondering over Gods schepping. Schroom niet: er is nog plaats genoeg. Meer informatie is hier te vinden en aanmelden kan ook op dezelfde pagina. Wilt u dit congres ondersteunen? Hier kunt u lezen hoe dat kan. Uw gebeden en financiële ondersteuning zijn onmisbaar!
Schoonheid
Over schoonheid gesproken. Vandaag staat er een prachtig artikel in RD Magazine. Het artikel is geschreven door docent Zacharias Klaasse en gaat over de vraag waar de schoonheid in Gods schepping vandaan komt. Volgens Klaasse is deze schoonheid niet te verklaren uit toevalligheden of bestaande natuurwetten. De tweede hoofdwet van de thermodynamica laat zien dat orde altijd vanzelf chaos wordt. “En chaos is juist het tegenovergestelde van schoonheid. Het kost altijd energie om in chaos weer orde te scheppen.” De schoonheid van bijvoorbeeld het Capitool in Washington is geen toeval, zij wijst op een ontwerper. Dat geldt ook voor de schoonheid in Gods schepping. “De ontworpen schoonheid van de schepping is zo voortreffelijk dat de beste menselijke technologie moeite heeft om de kwaliteit van de schoonheid van de schepping na te bootsen. (…) De beste kunstwerken van de mens kunnen zich maar moeilijk meten met een eenvoudige bloem.” Tenslotte verwijst Klaasse naar de woorden van de Heere Jezus, Mattheüs 6:29, dat zelfs Salomo in al zijn glorie niet getooid was als een van die bloemen in het veld.
Congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023’
Het thema van het congres is ‘verwondering‘, wetenschappelijke verwondering over Goddelijk ontwerp. Verwondering over Zijn Woord en het Werk Zijner Handen. Het geloof in de Schepper is niet slechts een rationele verdediging van een bepaalde waarheid. Sterker nog een dergelijk rationele verdediging slaat de schepping plat en haalt de verwondering weg. Dat was het betoog van dr. Jan Veldman, onlangs ook geplaatst op de website ‘Oorsprong’. We moeten van verwarring naar verwondering. In de vorige nieuwsbrief is het programma al uitgebreid gepresenteerd. Helaas moest één spreker, vanwege werkzaamheden in het buitenland, afzeggen. Gelukkig hebben we moleculair bioloog en geneticus dr. ir. Jan-Hermen Dannenberg bereid gevonden om een lezing te geven over de wonderlijke eigenschappen van DNA. Het persbericht van het congres is hier te lezen en de flyer is hier te downloaden. Helpt u mee met de verspreiding hiervan? Meer informatie over en aanmelden voor het congres kan via deze link. Komt u ook? Vanwege de lichamelijke gezondheid van Jan van Meerten lukt het niet om een boekentafel samen te stellen. Gelukkig hebben we Logos Instituut bereid gevonden om deze boekentafel, tegen een klein percentage van de omzet, te verzorgen.
Inzicht
De bundel ‘Inzicht: Wetenschap voor Gods aangezicht’ wordt goed ontvangen. Naast lovende woorden worden er ook kritische noten te gekraakt. We zijn dankbaar voor de goede ontvangst van de bundel. Heeft u de bundel nog niet, dan kunt u deze hier via het digitale bestelformulier aanschaffen. Komende maand verschijnt er op onze website een kritische recensie van bioloog en filosoof drs. Rafel Benjamin. Deze wordt gegoten in een tweeluik. Hier houden we een overzicht bij van alle reacties op de bundel.
Website
De website ‘Oorsprong‘ werd deze maand zeer goed bezocht. Elke dag verschijnen er artikelen over het vraagstuk geloof en wetenschap. Welke artikelen worden veel gelezen of zijn nieuw? Hieronder een greep van vijf artikelen. Veel zegen bij het (her)lezen of het (opnieuw) kijken hiervan.
(1) Geloof en wetenschap: twee geloven op één kussen? (geschreven door dr. Wim van Vlastuin).
(2) Wetenschappelijk model nuttig maar niet alwetend (geschreven door dr. Wim de Vries).
(3) Urker huisarts en voormalig Urker predikant belijden het klassieke scheppingsgeloof en verwonderen zich over Gods schepping (geschreven door Jan van Meerten).
(4) De rol van schimmels in Gods schepping (lezing door dr. ir. Gert Kema).
(5) Interview met dr. Carl Trueman door dr. Maarten Klaassen van Bijbels Beraad M/V (interview met dr. Maarten Klaassen, dr. Carl Trueman en dr. Benno Zuiddam).
De volgende nieuwsbrief verschijnt, als de Heere leven en gezondheid geeft, op 31 oktober 2023 D.V. Tussentijds zal met u het persbericht van het congres nog gedeeld worden. (Iemand laten) Aanmelden voor deze nieuwsbrief kan hier.
Klutenleed en Klutenvreugd
Vogels leggen niet alleen in mei een ei. Neem nu de Kluut. Dit jaar zag ik ze voor het eerst in de Buitenpolder op 15 juni, 12 in totaal! Door de droogte was er een kleiige wadrand ontstaan. Ideaal voor Kluten om met hun banaanvormige snavel voedsel uit het ondiepe water of het slik te zeven.
Ik vond één nest. Op 20 juni bleek dat er meer tot broeden waren gekomen. Op 22 juni maakte ik me zorgen over de broedende Kluten. Er werd veel regen verwacht. Zouden er nesten onder water komen te staan? Ik vond zeven nesten. Eén nest lag 3.60m van de waterkant af. Gelukkig leverde de regen geen problemen op. Het gevaar kwam, achteraf, van de landkant. Op 29 juni zag ik 13 puberale koeien lopend en grazend in het broedgebied. Op de foto ziet u hoe een oudervogel mij probeert weg te lokken van het nest. Maar die taal verstaat een koebeest toch niet? In een strook van vier nesten waren er twee vertrapt en één half vertrapt en verlaten. Van één nest was het aantal eieren gehalveerd. Gelukkig is de vogel blijven broeden! Ach was ik maar vroeg bij de pinken geweest en had ik het geheel wat afgerasterd. Nu was het Klutenleed geschied. Gelukkig ook Klutenvreugd: op 6 juli nam ik drie klutenbolletjes waar aan de waterkant. Een Boomvalk vloog over. Een oudervogel gelijk er achteraan aan: blijf van mijn ukkies af! Ouderzorg blijft weken nodig. Lief en leed, hoe herkenbaar.
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Klutenleed en Klutenvreugd, Het GemeenteNieuws 22 (28): 12.
Parenteel van Adriana van Meerten (1772-1802) en Johannes Brands (1769-1804)
Adriana van Meerten werd op 6 augustus 1772 geboren te Ingen1 als dochter van Hendrik van Meerten (±1734-1807) en Adriana van de Peppel (?-1803). Het parenteel van haar ouders is hier te vinden. Zij is overleden tussen 16 mei en 11 juli 1802 te Ommeren. Zij trouwde op 18 augustus 1794 te Ommeren met Johannes Brands. Johannes Brands werd rond mei/juni 1769 te Roswinkel2 geboren als zoon van Johannes Brands (1730-1804) en Frederikjen Hillenius van Wedda (±1734-1810). Johannes Brands is overleden op 4 september 1804 te Ommeren.
Kinderen
Uit dit huwelijk werden de volgende vier kinderen geboren:
- Johanna Frederika Brands. Zij werd geboren op 13 december 1794 te Ommeren3 en het is de auteur onbekend wanneer zij is overleden. Hoogstwaarschijnlijk in de kinderjaren.
- Hendrik Adriaan Brands. Hij werd geboren op 16 april 1797 te Ommeren4 en het is de auteur onbekend wanneer hij is overleden. Hoogstwaarschijnlijk in de kinderjaren.
- Hillenius Johannes Brands. Hij werd geboren op 8 september 1799 te Ommeren5 en het is de auteur onbekend wanneer hij is overleden. Hoogstwaarschijnlijk in de kinderjaren.
- Adrianus Johannes Brands. Hij werd geboren op 16 mei 1802 te Ommeren6 en het is de auteur onbekend wanneer hij is overleden. Hoogstwaarschijnlijk in de kinderjaren.
Overige informatie over dit echtpaar
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Meest recente berichten
-
De Geest spreekt vandaag – Prof. H. van den Belt gaat ontspannen om met resultaten van modern bijbelonderzoek
-
Dr. Don Batten: “We zouden niet (meer) moeten bestaan”
-
COLUMN: Straf voor gesprek
-
Telgen uit het geslacht ‘Van Abcoude van Meerten’ in de inventaris van de familie Cousebant
-
‘De theïstische evolutie roept veel vragen op’ – Bespreking van ‘De werken van Zijn handen’