Sinds de Generale Synode 2022/2023 heeft de Gereformeerde Gemeente een studiesecretariaat Schriftgezag.¹ Grondige bezinning op dit onderwerp blijft nodig. Er werden drie studiesecretarissen aangesteld: drs. Sjaco van Gurp, dr. Johan Mouthaan en Jonard Roukens (MA). Afgelopen maand verscheen er een interview in het Reformatorisch Dagblad met Van Gurp en ds. A. Schot, voorzitter van het deputaatschap dat het studiesecretariaat mogelijk maakt.²

Het studiesecretariaat heeft zich de afgelopen twee jaar beziggehouden met het schrijven van artikelen, het geven van catechisatielessen en het houden van toerustingsavonden voor kerkelijke gemeenten en voor het Centrum voor Godsdienstonderwijs (CGO). Ook werden er contacten gelegd met het reformatorisch onderwijs en zijn er podcasts gemaakt voor jongeren. Dat is hard nodig, volgens ds. Schot. “De snelheid waarmee het Schriftgezag de laatste jaren soms op de helling gaat, onder meer onder jongeren, vind ik verbijsterend.” De Nunspeetse predikant hoopt daarom dat de komende Generale Synode de opdracht aan de drie studiesecretarissen wil verlengen. “De afgelopen twee jaren waren eigenlijk nog maar kort. We willen bijvoorbeeld graag meer aandacht gaan besteden aan de verhouding geloof en wetenschap.” Van de drie secretarissen verschijnt binnenkort het boek ‘Levend en krachtig, dat geschreven werd voor geïnteresseerde jongeren. Het secretariaat overweegt ook om, in een later stadium, een boek uit te geven met antwoorden op vragen van Bijbellezers.

Schriftgetrouw en pastoraal

Het studiesecretariaat wil Schriftgetrouw en pastoraal zijn. Ds. Schot meent dat het eerste wel voorop moet gaan. Van Gurp wil God en de Schrift bij elkaar houden. “Het is gevaarlijk wanneer je zegt dat de Bijbel alleen soteriologisch bedoeld is, dus gericht op de redding door Christus. Wat daarmee niet verbonden lijkt, kun je dan als tijdgebonden verklaren.” De studiesecretaris merkt om zich heen een postmoderne geest rond het Schriftgezag. Zo worden podcasts als ‘De ongelooflijke podcast’ en ‘Dit is de Bijbel’ van de Evangelische Omroep veel beluisterd. In deze podcasts zien we een andere visie op de Schrift. “Er ligt soms meer nadruk op de menselijke component in het ontstaan daarvan. Het spreken van de Heere in het heden verdwijnt dan naar de achtergrond.” Van Gurp steekt de hand ook in eigen boezem: ‘we [zijn] met z’n allen veel postmoderner dan we denken’. Ook binnen de Gereformeerde Gemeente is men geneigd de eigen mening voorop te stellen. Ook is er het gevaar van oppervlakkigheid en dode orthodoxie. “Dan verwonder je je er niet meer over dat God überhaupt spreekt.” Bij heikele ethische kwesties wil je dan nog wel de Schrift volgen, maar wat God zegt behelst dan niet meer je hele leven. De gereformeerde theologie is op tal van punten goed doordacht. “Je hoeft je verstand niet uit te zetten bij dit onderwerp.”

Permissieve theologie

Is de kwestie schepping en evolutie, minder wezenlijk dan de leer aangaande Christus? Ds. Schot is het met deze stelling oneens. “Het is allemaal dezelfde openbaring. Zodra de Schrift ergens een uitspraak over doet, is het geen middelmatige zaak meer.” Van Gurp ziet tegenwoordig veer permissieve theologie. “Dan wordt gezegd: We weten nog niet zeker wat de Bijbel zet over, bijvoorbeeld, de vrouw in het ambt, dus bij twijfel doen we het maar. De gereformeerde theologie zegt vanouds: bij twijfel niet uitvaren.” Er wordt niet moedwillig gedwaald, maar het arglistige van de zonde zit in ieders hart. Het Schriftgezag hangt echter niet van de verdediging van mensen af: ‘De Heere waakt Zelf over Zijn Woord’.

Een recensent liet zich in De Saambinder kritisch uit over het boek ‘Geestspraak’ van systematisch theoloog prof. dr. Henk van den Belt. Terwijl Van den Belt zelf aangeeft in het orthodox-gereformeerde spoor te willen gaan.³ Van Gurp meent dat Van den Belt zich op sommige punten toch overgeeft aan het naturalistisch-wetenschappelijke denken. Dit is bijvoorbeeld het geval als het gaat om de leeftijd van de schepping. “Van den Belt omarmt deels het evolutiedenken, dat vind ik echt een zorg. Daarmee volgt hij de wetenschappelijke inzichten van nu. Hij doet dat allemaal niet lichtzinnig, maar toch luistert hij op dit punt uiteindelijk niet naar de Schrift. Hij slaat de natuurlijke openbaring hoog aan. Dan denk ik: tussen de natuurlijke openbaring en onze waarneming daarvan zit altijd nog een zondig mens.” Het is belangrijk om de Schrift te lezen in gemeenschap met de kerk van alle tijden. Van Gurp merkt dat er tegenwoordig veel postmodernisme bij het lezen van de Schrift komt kijken en maant tot voorzichtigheid. “Het postmodernisme leert echter dat alle kennis cultureel bepaald en voorlopig is. Maar dan moet je ook de evolutietheorie niet laten heersen over de Schrift. Als het gaat over hoe wetenschappelijke inzichten zich verhouden tot de Bijbel, kun je beter zeggen: “We weten het nog niet”, dan conclusies trekken uit de wetenschap en die de Bijbeluitleg laten beïnvloeden.” Theologiestudenten die worstelen met de thema’s rond Schriftgezag, kunnen vragen stellen via de website.

Afsluitend

Ds. Schot: “We hoeven niet onzeker te blijven over het juiste zicht op de Heilige Schrift. We belijden de ‘claritas’, de duidelijkheid van de Schrift. Daar moeten wij geen onduidelijkheid van maken. Er kunnen wel nieuwe vraagstukken komen, maar het spreken van de Heere verandert niet”. In het dagelijkse leven is het belangrijk om bij een open Bijbel te leven. “Het is een teken van geestelijke armoede dat er veel verwarring over de Schrift is.” Afsluitend moeten we het werk van de Heilige Geest niet onderschatten. Hij is het Die het Woord in harten van mensen afdrukt.

Prof. dr. Henk van den Belt heeft onlangs in de rubriek ‘Opgemerkt’ van het Reformatorisch Dagblad gereageerd op dit interview. Hij houdt in zijn korte briefje een pleidooi voor oudeaardecreationisme. Komende week hopen we, als de Heere het geeft, op deze website inhoudelijk te reageren op het briefje van Van den Belt.

Voetnoten

1. We volgen dit studiesecretariaat op de voet en hebben er al verschillende keren over gepubliceerd. Zie: https://oorsprong.info/op-generale-synode-gereformeerde-gemeente-wordt-nagedacht-over-schriftgezag-en-de-noodzaak-tot-wetenschappelijke-bezinning/, https://oorsprong.info/academisch-geschoolde-theoloog-moet-onderzoek-gaan-doen-naar-schriftgezag-synode-gereformeerde-gemeente-vergadert-opnieuw-over-schriftgezag/, https://oorsprong.info/commissie-schriftgezag-van-de-generale-synode-gereformeerde-gemeente-2022-heeft-drie-medewerkers-benoemd/, https://oorsprong.info/om-het-goddelijk-woord-commissie-schriftgezag-van-de-gereformeerde-gemeente-treedt-naar-buiten/, https://oorsprong.info/de-schrift-moet-ons-verlossen-maar-wij-hoeven-de-schrift-niet-te-verlossen-van-problemen-interview-met-jonard-roukens-door-het-nederlands-dagblad/, https://oorsprong.info/studiesecretariaat-schriftgezag-over-het-gezag-van-de-heilige-schrift-en-het-moderne-leven-de-verhouding-tussen-schriftverstaan-en-zelfverstaan-belicht/ en https://oorsprong.info/modern-schriftgebruik-tegenover-klassiek-schriftgebruik-samenvatting-van-de-tweede-serie-van-het-studiesecretariaat-schriftgezag-in-de-saambinder/.
2. Bron voor het interview: Brink, K. van den, 2025, “Probleem ligt dieper dan bij vrouw in het ambt” Interview Sjaco van Gurp en ds. A. Schot over Schriftgezag, Reformatorisch Dagblad 55 (64): 17-19. URL: https://www.rd.nl/artikel/1111426-bezinning-op-schriftgezag-in-gereformeerde-gemeenten-verwarring-over-bijbel-tekent-geestelijke-armoede.
3. Zie: (1) https://oorsprong.info/hoe-kunnen-we-de-bijbel-verstaan-1-regels-voor-het-bijbellezen-naar-aanleiding-van-geestspraak/, (2) https://oorsprong.info/hoe-kunnen-we-de-bijbel-verstaan-2-inspiratie-gezag-en-betrouwbaarheid-naar-aanleiding-van-geestspraak/ en (3) https://oorsprong.info/hoe-kunnen-we-de-bijbel-verstaan-3-algemene-kennis-en-de-uitleg-van-de-schrift-bespreking-naar-aanleiding-van-geestspraak/. De bespreking werd geschreven door drs. J. van Mourik.