Het doen van genealogisch onderzoek naar voorouders is hetzelfde als het leggen van een complexe legpuzzel met veel ontbrekende puzzelstukjes. Het is echter ook staan op de schouders van reuzen. Dankzij bewaarkunst en transcriptiewerk (onder andere door leden van de HKK&O) is het mogelijk om een deel van die legpuzzel compleet te maken. Via Delpher kwasm ik het Register Leenaktenboek van het Vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen – Het Kwartier van Nymegen tegen.¹ Daarin vinden we iets over de geschiedenis van een stuk van 5 morgen land te Ingen dat overging van vader op zoon of dochter. Het geeft tegelijkertijd een stukje informatie over de voorouders en nakomelingen van de in de Ingense kerk begraven Dirck van Meerten en Bertha van Eck.²

Het gaat om een stuk van vijf morgen land van Dirck (of: Derich) van Eylsweerdt, in het kerspel Ingen in Ingenerbroeck gelegen. Dirck ontving het ‘tot eenen Zutphense leene‘ in 1402. Het land werd aan de linkerkant omgeven door nog meer land van Dirck van Eylsweert en aan de rechterkant door land van Steven van Deylen. Hilgunt (of: Hillegonda), de dochter van Dirck, erft het stuk land van haar vader in 1405.³ Ze is getrouwd met Roelof van Meerten.⁴ In 1424 treedt er een wijziging op in de belening en wordt het land omgeven door land van Willem ende Roloff Fastaitz zoon.

Willem van Meerten erft het stuk land anno 1436. En dit gaat in 1455 weer over op zijn zoon Roelof van Meerten. Opnieuw zien we een wijziging bij de buren. Nu is aan de ene zijde (oosten) Derck van Rijn te vinden en aan de andere zijde (westen) Jan Kouterick Maess. Dit lijkt zo te blijven tot 1465 en zien we dat aan de zuidkant de ‘Ommerschen grave’ ligt.⁵

Het land gaat vervolgens over op Johan van Meerten, de broer van Roelof. Roelof was al 17 jaar in het buitenland en de familie wist niet of hij nog in leven was. Daarom heeft Johan het land te leen ontvangen, met de belofte het weer terug te geven als Roelof zou terugkomen. We spreken dan over 19 juli 1481. Dit is nog het geval in 1501. Of Roelof ooit is teruggekeerd weten we niet, want op 15 juni 1526 erft Dirck van Meerten⁶ het stuk land van zijn oom Johan. De omgeving is nu ook veranderd. Ten oosten zit Roloff Joosten, ten zuiden nog steeds de Ommerengrave, ten westen Johan Arntssoon en de erfgenamen van Herman Gerrits en ten noorden bevindt zich de Langesteeg.⁷ Het contract is vernieuwd op 10 juni 1544 en op 8 oktober 1557.

Dirck van Meerten, zoon van de hierboven genoemde Dirck, erft het stuk land van zijn vader op 4 april 1569. Zijn vader is namelijk op 20 december 1568 overleden. Van hem, en zijn vrouw Bertha van Eck, ligt een mooie grafzerk in Ingen. Deze grafzerk is dankzij het lobbywerk van de predikant H.J. Schouten (1865-1936) bewaard gebleven.⁸

Arnt van Meerten erft het stuk land weer van zijn vader. Deze geeft het, na het overlijden van zijn vrouw Francina van Mevert (of: Meverden) in 1621, aan zijn dochter Elisabet, die het op 12 mei 1621 aan haar zus Christiana (of: Cristina Sibilla) overdraagt. In deze akte wordt ook nog een zoon van Arnt genoemd, namelijk Evert (of: Everardt⁹ Deze Everardt komt ook voor in de Protokollen van Bezwaar van de Bank van Kesteren en Zoelen).¹⁰ Het stuk land gaat de volgende tijd over en weer naar beide zussen, totdat op 11 december 1628 de helft van het land beleend wordt door Everhardt de Cock van Opijnen als bijzondere leen, bij opdracht van Bernhart van Reetraet. Met als aantekening ‘daervan hij in vijff naestcommende weecken belooft aggreatie uyt to brengen van dese opdracht‘. Laatstgenoemde Bernhard was de man van Elisabet en de zwager van Christina Sibilla. Het land is daarna niet meer in leen geweest door één van de Van Meertens.¹¹ We lezen nog de namen Wilt, van Broeckhuysen en Adam van Delen. De andere helft van de vijf morgen wordt beleend door Roelantt van Eck, ‘tot een besonder leen‘. Hoewel het land niet meer in bezit is gebleven van de Van Meertens, het geheel blijft toch een bruikbaar puzzelstuk.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het De Baron. De volledige bronvermelding luidt: Meerten, J.W. van, 2023, Leenaktenboek over vijf morgen land te Ingen: een bruikbaar puzzelstuk, De Baron 6 (2): 14-15. De Baron is het blad van de Historische Kring Kesteren & Omstreken (www.hkko.nl).

Voetnoten

1. Bron: Sloet, J.J.S., Veen, J.S. van, Martens van Sevenhoven, A.H., 1924, Register op de leenaktenboeken van het Vorstendom Gelre en Graafschap Zutphen naar het oorspronkelijke handschrift. Het Kwartier van Nymegen (Arnhem: S. Gouda Quint).
2. Vooral dank aan Joke Honders voor het doorsturen van de foto’s van deze grafsteen en die van zijn dochter Johanna (getrouwd met de bekende Johan van Brakell). Haar werk in ‘De Baron’ en elders is keer op keer een stimulans om de Van Meerten-tak uit Ingen en omgeving te bestuderen.
3. Mogelijk is Hillegonda van Meerten, die getrouwd is geweest met de Rijswijkse Aelbert Hermansz. van Leeuwen, ook afkomstig uit deze tak. Zie voor een stamboom ‘De Navorscher’, het zesentwintigste jaargang: https://oorsprong.info/de-zesentwintigste-jaargang-van-de-navorscher-en-de-genealogie-van-het-geslacht-van-meerten/.
4. Hier zien we hoe mogelijk de naam ‘Dirck’, ‘Derck’ of ‘Dirk’ in de het geslacht ‘Van Meerten’ is gekomen. Via Hilgunt van Eylsweerdt.
5. Gaat het hier om ‘De Ommer’ en ‘De nagraaf’ die langs Ingen stroomt? Zie Kadastrale Kaart Ingen 1811-1832: https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl/rce-mediabank/detail/9970d856-94d7-11e5-a97e-93d13bc5ae78/media/05de7bed-bb9c-42d3-79b6-175e3a8ef0a5?mode=detail&view=horizontal&q=Ingen&rows=1&page=1&sort=order_s_documentvolgorde%20asc.
6. Het kan zijn dat Dirck niet de zoon van Roelof is, maar van een andere broer van Roelof en Johan. Sommige bronnen maken namelijk onderscheid tussen Dirck de jongere die een zoon zou zijn van Dirck de oudere: https://www.genealogieonline.nl/kwartierstaat-mulders/I3091.php. Het zou hier dan gaan om Dirck de jongere. De in deze noot aangehaalde stamboom klopt niet helemaal: Roelof is hoogstwaarschijnlijk geen (bastaard)zoon van de bekende edelman Willem van Abcoude. Hij had wel een (bastaard)zoon met Johanna van Meerten, maar die draagt de naam J(oh)an van Abcoude van Meerten.
7. Is dit de latere Ingensche Veld Steeg? Dan lag het stuk land in het Ingensche Veld. Zie noot 5 voor de Kadastrale Kaart Ingen.
8. Zie voor een sappig verhaal ‘De Nederlandsche Leeuw’, het zestiende jaargang. Samengevat: https://oorsprong.info/het-zestiende-jaargang-van-de-nederlandsche-leeuw-en-telgen-uit-het-geslacht-van-meerten/. Dit stond ook deels in een nieuwsbrief van HKK&O uit 1991: Schouten, H.J., 1991, Grafzerken, die voor geheelen ondergang behoed moeten worden, Nieuwsbrief van de Historische Kring Kesteren en Omstreken 9 (2): 19-20. URL: https://oorsprong.info/de-negende-jaargang-van-de-nieuwsbrief-hkko-over-de-genealogie-van-het-geslacht-van-meerten/.
9. Deze Everardt komt ook voor als broer van Elisabeth in de Protokollen van Bezwaar van de Bank van Kesteren en Zoelen’. Zie Protocol 527.
10. Wat familiegegevens worden gegeven in het tijdschrift ‘De Nederlandsche Leeuw’ het dertigste jaargang. Hier kort beschreven: https://oorsprong.info/het-tweeendertigste-jaargang-van-de-nederlandsche-leeuw-en-telgen-uit-het-geslacht-van-meerten/.
11. De tak is met deze twee zussen niet uitgestorven. Arnt had, zoals vermeld, nog een andere zoon die Everhardt (of: Evert) heette. Of Everhardt getrouwd is en kinderen heeft gekregen weet ik (nog) niet). Zie ook noot 9. De nu in leven zijnde stamgenoten van ‘Van Meerten’ krijg ik (nog) niet gekoppeld aan deze tak. Rond de 16e/17e eeuw loopt het spoor vooralsnog dood, zowel van boven als van onderen. Maar wie weet komen er binnenkort nog gouden puzzelstukjes boven water.