De Binnen-Aziatische Bergcorridor (Inner Asian Mountain Corridor) speelde een belangrijke rol in de migratie van volkeren en culturen. De doorgang werd ook gebruikt voor onderlinge handel. Deze uitwisselingsroute loopt van het Altaj-gebergte in Siberië tot Hindoekoesj in het huidige Afghanistan. Recente opgravingen en onderzoek liet zien dat de route al veel langer in gebruik is dan tot nu toe werd aangenomen. Het was zelfs een ontmoetingsplaats van Neanderthalers, Sapiens en Denisoviërs.
Er is onder creationisten geen twijfel dat Neanderthalers, Sapiens en Denisovans allen afstammelingen zijn van Noach. Niets menselijks was hen vreemd. Deze afstammelingen kwamen met elkaar in contact (ze konden dus praten1) en genetisch onderzoek2 heeft uitgewezen dat zij zelfs kinderen met elkaar kregen. Recent legde archeologisch onderzoek in de Zarafshanvallei in Tadzjikistan een ontmoetingsplek bloot tussen deze verschillende culturen. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in Antiquity. Met behulp van Perplexity hieronder en samenvatting van het artikel.
Het artikel beschrijft de ontdekking en opgraving in Soii Havzak, een nieuwe paleolithische vindplaats in de Zarafshanvallei in Noord-Tadzjikistan. Soii Havzak bestaat uit een natuurlijke overhang in een steile rotswand (een soort rotsnis), ongeveer 40 meter boven een zijrivier van de Zarafshan en op 1165 meter hoogte. Deze locatie biedt een zeldzame, gelaagde archeologische sequentie uit het Midden- en Bovenpaleolithicum, waarmee het nieuwe inzichten geeft in de menselijke aanwezigheid en migratie in Centraal-Azië na de torenbouw van Babel en de spraakverwarring. Dit laatste had als gevolg dat de volkeren zich over de aarde verspreidde.
Geografische en historische context
De Zarafshanvallei maakt deel uit van de Inner Asian Mountain Corridor (IAMC), een belangrijke migratieroute en ook een toevluchtsoord voor menselijke populaties tijdens perioden van klimaatschommelingen in het paleolithicum. In de buurt van deze corridor zijn sporen gevonden van Neanderthalers (zoals bij Teshik-Tash en Obi Rahmat in Oezbekistan) en Denisovan-populaties (in de Altai), maar ook van vroege moderne mensen (Sapiens). Dit maakt de regio tot een mogelijk ontmoetingspunt van verschillende mensensoorten.
Opgravingen en methodologie
In 2022 startte een archeologisch onderzoek in het oosten van de Zarafshanvallei, rond Panjakent (een stad in Tadzjikistan). Daarbij werden twee gelaagde paleolithische vindplaatsen ontdekt: Obi Borik en Soii Havzak. De Soii Havzak-‘rotsnis’, gelegen circa 10 kilometer ten noorden van Panjakent en 40 meter boven een zijrivier van de Zarafshan, werd in 2023 op een systematische wijze opgravingen gedaan. Er werden drie sleuven (trenches) gegraven, gebaseerd op de vondst van stenen artefacten op de helling onder de overhang.
Bevindingen
Archeologische lagen en vondsten
- Trench I leverde 277 stenen artefacten (van vuursteen, leisteen en kwarts) en honderden dierlijke botten op. De bovenste lagen (2–4) bevatten compacte sedimenten, rijk aan houtskool, botten, kleine afslagen (microdebris) en steensplinters. Deze groep artefacten wijzen op Mesolithische of laat-Bovenpaleolithische bewoning.
- Lagere lagen (8–10) bevatten asrijke lagen met botten, afslagen en bladen, veel vuursteenafval, houtskool en verbrande vuurstenen, wat wijst op het intensief bewerken van vuursteen en het gebruik van vuur. De werktuigen omvatten steensplinters en een burijn (een klein en scherp puntig werktuig). Dit duidt op een intensieve Bovenpaleolithische bezetting.
- Trenches II en III leverden samen bijna 200 artefacten op, vooral in lagen met steenpuin en löss. De vondsten zijn vers en tonen geen sporen van verwering. Hieruit blijkt dat de productie van stenen werktuigen op deze locatie plaatsvond. Daarnaast werden Levallois-afslagen, discoïde (schijfvormige stenen werktuigen) en hiërarchische (stenen werktuigen met verschillende vlakken in een vaste volgorde) kernen gevonden, wat wijst op een eerdere fase van bewoning uit het Middenpaleolithicum of het begin van het Bovenpaleolithicum.
Technologische diversiteit
De assemblages tonen een grote variatie aan steentechnieken, waaronder Levallois-techniek (kenmerkend voor het Middenpaleolithicum) en productie van stenen werktuigen die typisch is voor het Bovenpaleolithicum. Dit wijst op meerdere bewoningsfasen en mogelijk verschillende menselijke groepen door de tijd heen. Soii Havzak bevat minstens drie bewoningsfasen: twee uit het Bovenpaleolithicum (in situ) en een eerdere fase, zichtbaar in de oppervlaktevondsten en de vondsten uit de andere sleuven.
Betekenis en implicaties
De vondsten uit Soii Havzak tonen aan dat Centraal-Azië, en met name de Zarafshanvallei, een cruciale rol speelde in de vroege menselijke migratie en interactie. De regio was mogelijk een migratieroute voor verschillende mensensoorten, waaronder Sapiens, Neanderthalers en Denisovans, die hier mogelijk samenleefden of elkaar opvolgden. De uitzonderlijke conservering van organisch materiaal, zoals verbrande houtresten en botten, biedt unieke mogelijkheden om het paleoklimaat en de leefomstandigheden te reconstrueren en mogelijk zelfs menselijke resten te vinden die de verschillende culturen kunnen identificeren.
Conclusie en toekomstig onderzoek
Hoewel het paleolithisch onderzoek in Centraal-Azië al sinds de jaren dertig bestaat, is de regio nog relatief weinig onderzocht, vooral wat betreft goed bewaarde gelaagde vindplaatsen uit het Paleolithicum. Soii Havzak is een van de weinige multilayered paleolithische vindplaatsen in Centraal-Azië en biedt een unieke kans om modellen over technologische en culturele diversiteit te testen. Toekomstig onderzoek zal zich moeten richten op gedetailleerde analyse van de lithische en faunale assemblages en radiometrische datering om de chronologie verder te verfijnen. Archeoloog dr. Yossi Zaidner, een van de twee onderzoekers, verbonden aan de Universiteit van Jeruzalem: “We hopen dat verder onderzoek van de vindplaats nieuwe inzichten zal opleveren over hoe verschillende menselijke groepen – zoals moderne mensen, Neanderthalers en Denisovans – in deze regio met elkaar omging.” Jongeaardecreationisten hanteren veelal wel dezelfde chronologie, maar verschillen van inzicht als het gaat om absolute dateringen.
Samengevat: Soii Havzak levert belangrijke nieuwe aanwijzingen voor de menselijke aanwezigheid, technologische ontwikkeling en migratie in Centraal-Azië in het Paleolithicum. De vondsten onderstrepen het belang van de Zarafshanvallei als migratieroute en ontmoetingsplaats van verschillende groepen mensen in het verre verleden
N.a.v.: Zaidner, Yossi, Krubanov, Sharof, 2024, Soii Havzak: a new Palaeolithic sequence in Zeravshan Valley, central Tajikistan, Antiquity 98 (402): e31, 1-8 en Weper, Torsten, 2025, Archeologen vinden prehistorische ontmoetingsplek, Wetenschap in Beeld Historia 2025 (6): 107.
Voetnoten
- Dit blijkt betreffende Neanderthalers ook uit ander onderzoek: Petersen, Jannik, 2025, Konden Neanderthalers praten?, Wetenschap in Beeld Historia 2025 (6): 11. Dit populair-wetenschappelijke artikel put deze informatie uit: Conde-Valverde, M., Martinez, I., Quam, R.M., Rosa, M., Velez, A.D., Lorenzo, C., Jarabo, P., Bermúdez de Castro, J.M., Carbonell, E., Arsuaga, J.L., 2021, Neanderthals and Homo sapiens had similar auditory and speech capacities, Nature Ecology & Evolution 5: 609-615.
- Zie: https://oorsprong.info/dr-svante-paabo-ontrafelde-neanderthalergenoom-en-ontvangt-nobelprijs-geneeskunde/ en https://oorsprong.info/neanderthaleronderzoek-prijzenswaardig-of-een-weerspiegeling-van-de-evolutionaire-tijdgeest/.