Jesaja heeft veel Messiaanse profetieën geschreven. Daarom wordt hij door sommigen, zoals ds. Abraham Hellenbroek (1658-1731), de Evangelische Jesaja genoemd. Jesaja geeft veel verwijzingen naar het leven en werk van de Heere Jezus Christus, in bijzonderheid Zijn lijden en sterven. Over een maand, 1 december 2024 D.V., begint de Adventsperiode weer. Deze periode kan worden gebruikt als voorbereiding op de komst van de Heere Jezus Christus, die met Kerst wordt herdacht. Een belangrijke periode in het christelijke liturgische jaar. In deze periode kan als kernhoofdstuk Jesaja 53 gelezen worden (vooral vers 2). Ik haast mij te zeggen dat Jesaja 53 wordt vaker gelezen in de lijdensweken. Dit hoofdstuk wordt door veel christenen gezien als een Messiaanse tekst of profetie.

Maar niet iedereen is het daarmee eens. Zo denken de Joden totaal anders over deze tekst. Het zijn niet alleen de Joden die hierover anders denken, ook atheïsten en agnosten bevragen en betwijfelen het Messiaanse karakter van deze tekst. Wat is waarheid? De komende maanden wil ik, als de Heere het geeft, mij, naast andere zaken, met deze tekst bezighouden. De reden hiervoor is drieledig:

(1) In de Adventsperiode is het nuttig en nodig om intensief bezig te zijn met de komende Christus. Hoewel we met deze bestudering niets kunnen verdienen, het komen tot het heil is enkel genade en een eenzijdig Godswerk, is het bestuderen van Jesaja persoonlijk profijtelijk voor de ziel. In gebed of Schriftlezing en de lezing (en beschrijving) van haar uitleg naar de zin en mening mag zijn van de Heilige Geest. Jesaja heeft zaken verklaard die in het hart kunnen leven.¹

(2) Jesaja 53 is tot persoonlijk onderwijs geweest. Jesaja 53 laat ons zien wat het Hem gekost heeft om een in zichzelf doemwaardige zondaar te verlossen van het grootste kwaad en te brengen tot het hoogste Goed. Vaak wordt Jesaja 53 in de zogenoemde Lijdenstijd gelezen. Omdat ik veel wil lezen over dit hoofdstuk, kies ik ervoor om met deze bijbelstudie al in de Adventsperiode te beginnen.

(3) Tegenwoordig is er helaas veel kritiek op het Messiaanse karakter van Jesaja 53. Men gelooft niet (meer) in het profetische karakter van de tekst en past deze tekst toe op van alles, behalve op de komende Christus. Zo kwam ik onlangs een YouTube-video tegen van fotograaf en filmmaker Jacob-Carl Pauw. Hij geeft in zijn video, waarin hij zwaar leunt op de agnost en nieuwtestamenticus dr. Bart Ehrman, aan dat Jesaja 53 niet gaat over de Heere Jezus Christus, maar over het volk Israël (of een rechtvaardig overblijfsel daarvan).² Het is zelfs één van zijn argumenten (naast talloze anderen) om de kerk vaarwel te zeggen en een agnostische positie (die wat bungelt tussen agnostisch theïst en agnostisch atheïst) te verkiezen. Hoewel kerkverlating een persoonlijke zaak is en daar vaak veel leed bij komt kijken³, is het goed om nuchter en waakzaam de argumenten te overwegen die tegen het Messiaanse karakter van Jesaja 53 zouden kunnen pleiten. Tegen die argumenten zijn ook weer counterargumenten te geven. Dat de kwestie leeft blijkt wel uit het aantal weergaven van de video van Pauw (11.641 views) en het aantal weergaven van de countervideo van Verhagen (17.933), die overigens zeker niet slechts over Jesaja 53 gaan. Ik haast mij te zeggen dat over deze teksten al veel is nagedacht en het dus geen nieuw vraagstuk is dat hier besproken wordt.⁴

Mocht u, lezer, nog praktische tips of literatuurtips hebben dan houd ik mij aanbevolen. Reacties hierop kunnen gestuurd worden via ons contactformulier. Tot eer van God Drie-enig én tot heil en nut voor de naaste. Soli Deo Gloria!

Voetnoten

1. Een waardevolle meerdelige serie om te lezen is ‘Evangelische Jesaja’ van Abraham Hellenbroek. Geheel te vinden via books.google.nl met zoekwoord ‘Euangelische Jesaia’.
2. https://www.youtube.com/watch?v=Zj57lO-zz3E.
3. Het is niet uit rancune of boosheid dat ik zijn argumenten wil bespreken, maar uit oprechte bezorgdheid. Omdat ik Jacob-Carl persoonlijk niet ken en hij uit een andere christelijke traditie komt als ik is er ook geen reden tot dat eerste. Jacob-Carl komt mij meelevend over. Bovendien maakt hij prachtige natuurfoto’s en andere foto’s. Het is niet vreemd dat bij kerkverlating veel emotie om de hoek komt kijken, zowel bij de verlatende partij als bij de blijvende partij. Om niet te verzanden in emotionele haarkloverij, moeten we ons focussen op wát er inhoudelijk gezegd wordt, veel meer dan op hóé het gezegd wordt.
4. Apologeet en psychiater Chris Verhagen (MSc.) heeft al het een-en-ander gezegd hierover: https://www.youtube.com/watch?v=Q0M1oYd4JQs. Sommige zaken zou ik extra geaccentueerd hebben, of er meer argumenten voor gegeven hebben of vanuit reformatorisch perspectief wat anders geformuleerd hebben. Neemt niet weg dat ik in de studie gebruik zal maken van de repliek van Verhagen.