Home » Genealogie » Een belangrijk afschrift uit de ‘Archieven van Leemkuil’

Een belangrijk afschrift uit de ‘Archieven van Leemkuil’

In de Collectie Van Spaen bij de Hoge Raad van Adel vinden we ook de ‘Archieven van Leemkuil’. De Leemkuil was een landhuis in De Liemers (Zevenaar). Het gaat om 198 afschriften van akten uit de periode 1352-1648 die adellijk genealoog Willem Anne van Spaen (1750-1817)1 vermoedelijk gemaakt heeft tijdens zijn verblijf in het Kleefse hertogdom. Deze afschriften werden getranscribeerd door Frank Boekhorst en op de website Leomerike geplaatst.2 Opnieuw een goudmijn voor genealogisch onderzoek.

Huis Leemcuyl, getekend door Johann Heinrich Merner, op een kaart uit 1776. Bron: Gelders Archief.

In het honderdste afschrift gaat het over de goederenverdeling van de te Ingen begraven Derick van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon.3 We krijgen daarbij een beeld van de familieverhoudingen, hoewel er ook een aantal zaken in het afschrift niet lijken te kloppen. De transcriptie luidt:

“Wij Derrick van Merten ende joffrouw Elisabeth van Els echte luijde, Jan van Braeckel en joffrow Janna van Merten echte luijde, Heimerik van Bemmel en joffrow Marij van Merten echte luijde, alle gesusteren broeder en swageren, deilen de goederen van oer sahl. vader en moeder Derrick van Merten en Joffrow Berta van Eck; oerer Moij is Juffrow Marij van Merten die noch leeft. 1569 den 31 martii. Zegel: Derrick van Merten.”

De in dit afschrift eerstgenoemde Derick van Meerten was burgemeester ge Huissen.4 Hij was getrouwd met Elisabeth van Els. Van Meerten had bezit in de stad Huissen (bij de Vierackersche Poort) en een bouwhof met landerijen in Holthuijsen. De genoemde Jan (of: Johan) van Braeckell was een bekende Betuwse edelman. Hij woonde op Huize Kermestein5 en was één van de ondertekenaars van het zogenoemde ‘Smeekschrift der Edelen‘. Johan was getrouwd met Johanna van Meerten en overleed in 1580. Hij werd samen met zijn vrouw, die in 1600 overleed, begraven in de kerk te Lienden en zijn grafsteen ligt daar nog steeds. Heijmerick van Bemmel was getrouwd met Anna van Meerten. Van Bemmel behoorde tot het ridderschap van het kwartier Nijmegen en was in die hoedanigheid ook aanwezig bij de Bancken van Kesteren en Zoelen. In het afschrift staat vermeld dat hij getrouwd was met Maria van Meerten. Dit is onjuist. Heijmerick en Anna zijn eveneens begraven in de kerk te Ingen.6 Maria van Meerten is, vermoedelijk na het overlijden van haar vader, getrouwd met Gijsbert de Cock van Delwijnen. Diverse bronnen geven aan dat zij maar kort getrouwd is geweest omdat Gijsbert op 20 september 1575 is overleden.7 Hun dochter Geertruida de Cock van Delwijnen is getrouwd met Johan van Goltsteijn.8

In dit afschrift zien we vrijwel alle, tot nu toe bekende, (aangetrouwde) kinderen terug van Derick van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon. Er wordt ook nog een tante genoemd (oerer Moij): Maria van Meerten. De genoemde Derick van Meerten was een zoon van Derick van Meerten en Christina van Eck van Panthaleon.9 We weten nu dat dit laatstgenoemde echtpaar ten minste drie kinderen moet hebben gehad: Derick, Theodorica en Maria. Theodorica deed op 25 mei 1502 haar intrede in het St. Agnietenklooster te Rhenen.10 Maria was tot nu toe onbekend, maar uit het afschrift blijkt dat zij op 31 maart 1569 (bij het verdelen van de goederen) nog in leven was. Het lijkt erop dat zij een hoge leeftijd heeft mogen behalen. Derick van Meerten overleed, volgens de informatie op zijn grafsteen, op 20 december 1568 te Ingen. Mogelijk wordt de originele akte, met meer informatie, nog gevonden. Het blijkt een belangrijke akte te zijn omdat de ‘gesusteren, broeder en swageren‘ hiern de goederen ‘deilen (…) van oer sahl. vader en moeder“.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het De Baron. De volledige bronvermelding luidt: Meerten, J.W. van, 2024, Een belangrijk afschrift uit de ‘Archieven van Leemkuil’, De Baron 7 (2): 46-47. De Baron is het blad van de Historische Kring Kesteren & Omstreken (www.hkko.nl).

Noten

  1. Een korte biografie van Willem Anne van Spaen is te vinden in het Biographisch Woordenboek Gelderland: https://www.biografischwoordenboek-gelderland.nl/bio/5_Willem_Anne_van_Spaen.
  2. https://leomerike.blogspot.com/2017/.
  3. Over dit echtpaar heb ik eerder geschreven in De Baron: Meerten, J.W. van, 2023, Leenaktenboek over vijf morgen land te Ingen: een bruikbaar puzzelstuk, De Baron 6 (2): 14-15. URL: https://oorsprong.info/leenaktenboek-over-vijf-morgen-land-te-ingen-een-bruikbaar-puzzelstuk/.
  4. Momenteel wordt er ook gewerkt aan een artikel over hem, zijn familie en zijn bezit.
  5. Zie voor dit adellijk huis: Honders, J., 2019, Kermestein en haar bewoners. Lienden. Betuwse Historische Mongrafiën (Ommeren: Arend Datema Instituut).
  6. Over de grafsteen van dit echtpaar heb ik hier geschreven: Meerten, J.W., 2024, Opheldering rond de grafsteen zonder namen in de kerk van Ingen, De Baron 6 (4): 25-26. URL: https://oorsprong.info/opheldering-rond-de-grafsteen-zonder-namen-in-de-kerk-van-ingen/.
  7. https://oorsprong.info/website-genealogie-de-cocq-van-delwijnen-bevat-ook-informatie-over-het-geslacht-van-meerten/.
  8. Met dank aan het transcriptiewerk van dr. Peter D. Spies zijn de huwelijksvoorwaarden hier te lezen: https://oorsprong.info/akte-van-huwelijksvoorwaarden-tussen-johan-van-goltsteijn-en-gertruida-de-cock-van-delwijnen/. Hier wordt Dirck van Meerten, borgemeister to Huissen, genoemd en zien we ook Maria van Merthen als weduwe van Gijsbert de Cock terug.
  9. https://oorsprong.info/feedback-vragen-2023-de-puzzel-van-de-drie-dircken-opgelost/.
  10. https://oorsprong.info/een-beschrijving-van-het-cartularium-van-het-st-agnietenklooster-te-rhenen-en-de-genealogie-van-laat-middeleeuwse-van-meertens/.