Dirck de zoon van Dirck de zoon Dirck. Goed mogelijk toch? Of is het Dirck de zoon van Dirck de zoon van Roelof? Nu wordt het lastig. Want wie is nu zoon van wie? In voetnoot 6 van een artikel in De Baron gaf ik aan dat het goed mogelijk is dat de tweede Dirck niet de zoon is van Roelof, maar van Dirck. Sommige bronnen, zoals kwartierstaat Mulders, reppen namelijk over een Dirck de oudere en een Dirck de jongere. Het blijkt echter nog complexer te zijn. Puzzelen met stamgenoten dus! Als we de zaken op een rij zetten wordt het meer duidelijk.¹

Zoon van Roelof?

In de vierendertigste jaargang van ‘De Navorscher’ wordt gespeculeerd of Dirck, die getrouwd was met Bertha van Eck, de zoon is van Roelof van Meerten.² Roelof was uitlandig zodat men niet wist of hij nog leefde. Dit laatste wordt ook bevestigd door het leenaktenboek.³ In het artikel over het leenaktenboek in De Baron heb ik deze speculatie overgenomen met de kanttekening dat het ook zo kan zijn dat Dirck een zoon van iemand anders is. Deze kanttekening lijkt nu correct te zijn. Uit het cartularium van het St. Agnietenklooster te Rhenen blijkt dat er inderdaad een Dirck de oudere en een Dirck de jongere heeft bestaan.

Dirck de Oudere en Dirck de Jongere

Uit een akte van schenking blijkt dat Derrick van Meerten en zijn vrouw Cristina van Eck vier morgen land schenkt omdat zijn dochter Theodorica intrede doet in het St. Agnietenklooster te Rhenen. Derrick de Oudere is overleden in 1530 en zijn zoon Derrick de Jongere blijft contact houden met het St. Agnietenklooster. Niet vreemd als je zus daar onderdak heeft. ⁴

Kwartierstaat Van Goltsteijn

Nu wordt het ook duidelijk waarom er in de een zeventiende eeuwse kwartierstaat⁵ twee keer het koppel Van Meerten-Van Eck voorkomt.⁶ Dirck van Meerten (getrouwd met Bertha van Eck van Panthaleon) is een zoon van Dirck van Meerten (getrouwd met Cristina van Eck van Pathaleon). Dirck de Oudere als vader van Dirck de Jongere.

Duidelijkheid door een combinatie van bronnen

Uit het leenaktenboek rond een stuk land van vijf morgen in het Ingenscheveld staan twee ‘Van Meertens’ met de voornaam van Dirck genoemd. Dirck de vader van Dirck de vader van Arnt. Gaat het hier om Dirck de Oudere samen met Dirck de Jongere en is Dirck de oudere dan een zoon van Roelof, zoals diverse bronnen aangeven?⁷ Dat lijkt niet correct. De eerstgenoemde Dirck in het leenaktenboek erft het land op 15 juni 1526 van zijn oom Johan, omdat Roelof uitlandig is en men niet weet waar hij is en of hij nog leeft. Het contract met Dirck wordt vernieuwd op 10 juni 1544 en 8 oktober 1557. Dirck de Oudere is dan al resp. 14 en 27 jaar overleden. Het lijkt daarom hier te gaan om Dirck de Jongere. Om de puzzel nog complexer te maken is er nog een derde Dirck. Uit de dertigste jaargang van De Nederlandsche Leeuw blijkt dat deze Dirck getrouwd was met Elise van Els.⁸ Deze Dirck is de vader van Arnt van Meerten (die getrouwd was met Francisca van Mevert). Dit komt overeen met de gegevens uit het leenaktenboek. De lijn wordt nu dus Arnt-Dirck-Dirck-Dirck. Dirck de jongere erft het land van zijn oom Johan. Deze heeft het land overgenomen van zijn broer Roelof. Roelof en Johan zijn zonen van Willem. Als Dirck de jongere de kleinzoon is van Willem van Meerten, dan is Dirck de oudere zijn zoon. Willem heeft dan ten minste drie zonen: Roelof, Johan en Dirck. De lijn wordt dan Arnt-Dirck-Dirck-Dirck-Willem-Roelof. Over laatstgenoemde Roelof heb ik vandaag ook geschreven. Roelof is op zijn beurt weer een zoon van Ghevert Moelman van Meerten.⁹

Ten slotte

Het is verbazingwekkend hoeveel puzzelstukjes er nog beschikbaar zijn vanuit de Betuwse late middeleeuwen. Het is niet vreemd dat deze puzzelstukjes soms verkeerd worden gelegd. Door de puzzelstukjes met elkaar te vergelijken wordt duidelijk dat de vader-op-zoon-lijn Arnt-Dirck-Dirck-Dirck-Willem-Roelof-Ghevert is en dat er inderdaad twee koppels Van Meerten-Van Eck zijn geweest. Zo kom je van begin zeventiende eeuw terug tot halverwege de veertiende eeuw. Uiteraard is deze uitleg óók voor verbeteringen vatbaar. Mogelijk heb ik iets over het hoofd gezien, daarom moeten we blijvend reflecteren op bestaande puzzelstukjes.

Voetnoten

1. Het artikel uit De Baron is hier te vinden: https://oorsprong.info/leenaktenboek-over-vijf-morgen-land-te-ingen-een-bruikbaar-puzzelstuk/.
2. Bron: https://oorsprong.info/de-vierendertigste-jaargang-van-de-navorscher-en-de-genealogie-van-het-geslacht-van-meerten/.
3. Bron: https://oorsprong.info/leenaktenboek-over-vijf-morgen-land-te-ingen-een-bruikbaar-puzzelstuk/.
4. Een beschrijving van het cartularium is hier te vinden: https://oorsprong.info/een-beschrijving-van-het-cartularium-van-het-st-agnietenklooster-te-rhenen-en-de-genealogie-van-laat-middeleeuwse-van-meertens/.
5. Deze kwartierstaat is hier te vinden: https://oorsprong.info/een-laat-17e-eeuwse-kwartierstaat-en-het-geslacht-van-meerten/.
6. In feite drie keer, maar één keer betreft het nogmaals Dirck van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon.
7. Zie bijvoorbeeld: https://www.genealogieonline.nl/kwartierstaat-mulders/I19803.php en http://johnooms.nl/heren-en-vrouwen-van-adel/van-meerten/.
8. https://oorsprong.info/het-dertigste-jaargang-van-de-nederlandsche-leeuw-en-telgen-uit-het-geslacht-van-meerten/.
9. https://oorsprong.info/feedback-vragen-2023-de-veertiende-eeuwse-roelof-van-meerten-is-geen-bastaardzoon-van-willem-van-abcoude/.