Hierboven wordt de overlijdensakte van Hermanus Hartogh Heijs (1839-1889) weergegeven.¹ Op 23 september 1889 verscheen Evert van Rees (1839-1923) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Asten om aangifte te doen van het overlijden van Hermanus. Evert was negen en veertig jaar oud en landbouwer van beroep. Hij woonde te Asten en was geen familie van de overledene. Hij deed de aangifte samen met Piet van Deursen (±1855-?), vier en dertig jaar oud en landbouwer van beroep. Piet woonde eveneens te Asten en was geen familie van de overledene. Zij verklaarden dat Hermanus overleden is op 22 september 1889 om zes uur in de avond in de leeftijd van negen en veertig jaar. Hij was zonder beroep, geboren te Delft en woonachtig te Asten. Hermanus was weduwnaar van Adriana Catharina van Meerten² en een zoon van Hermanus Hartogh Heijs (1811-1892) en wijlen Maria Margaretha Funnekotter (1815-1880). Vader Hermanus was zonder beroep en woonachtig te Delft.

Voetnoten

Hierboven wordt de geboorteakte van Hermanus Hartogh Heijs (1839-1889) weergegeven.¹ Op 12 november 1839 om één uur in de middag verscheen de heer Hermanus Hartogh Heijs (1811-1892) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Delft om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. De ambtenaar in functie was wethouder Mr. Hendrik van Berckel (1783-1862). Hermanus was acht en twintig jaar oud en koopman in ijzerwaren van beroep. Hij verklaarde dat zijn zoon Hermanus op 12 november 1839 om half twee in de nacht is geboren. Zijn moeder was Maria Margaretha Funnekotter (1815-1880), vier en twintig jaar oud. Het echtpaar woonde te Delft in wijk 4 nummer 425. Hij deed de aangifte samen met: (1) de heer Tobias Draijer (1784-1853), vier en vijftig jaar oud en koopman van beroep, en (2) de heer Wilhelm Johannes Kuhler (±1804-1887), vijf en dertig jaar oud en drogist van beroep.

Voetnoten

Hierboven en hiernaast wordt, met dank aan Joke Honders van het Arend Datema Instituut¹, de grafzerk van Johan van Brakell (?-1580) en Johanna van Meerten (?-1600) weergegeven.² In dit artikel beschrijven we de zerk en geven we een korte genealogische uitleg. De zerk is meestal onder een houten vloer verborgen, maar kwam vanwege reparatie aan de vloer weer kort boven.³

In het midden zien we de helmtekens en wapens van het echtpaar. Links is het wapen Van Brakell (de twee zalmen) en rechts het wapen Van Meerten (de klimmende hazewindhond). In het midden onder de wapens zien we de tekst met informatie over het echtpaar. “Ao. 1580 den 8 july sterf den edlen erentfesten IO Johan van Brakel tho Kermestein. Ao. 1600 den 22 april sterf die edle erentrycke joffrou Johanna van Merten syn huysfrou.” Links zien we van boven naar beneden de kwartieren: Van Brakell, Toe Boecop, Leefdael en Van Deelen. Rechts zien we van boven naar beneden de kwartieren: Van Meerten, Van Eck, Van Eck en Van Meeckeren. Johan van Brakell was een zoon van Cornelis van Brakell en Margriet toe Boecop. Vader Cornelis was een zoon van Johan van Brakell en Catharina van Leefdael. Moeder Margriet was een dochter van Udo toe Boecop en Geertruid van Deelen. Johanna van Meerten was een dochter van Dirck van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon.⁴ Vader Dirck was een zoon van Dirck van Meerten en Christina van Eck van Panthaleon.⁵ Moeder Bertha was een dochter van Johan van Eck van Panthaleon en Aleid van Meeckeren.

Voetnoten

Anna van Abcoude van Meerten werd op 25 november 1510 geboren te ? als dochter van Johan van Abcoude van Meerten (?-?) en Mechteld van Montfoort (?-?). Zij is overleden op 16 december 1597 te Utrecht.¹ Zij trouwde op ? te ? met Adriaan van Renesse van Wulven. Adriaan van Renesse van Wulven werd op 14 augustus 1501 te Utrecht geboren als zoon van Johan van Renesse (?-?) en Aleijd Freys van Kuinre (?-?). Hij is overleden op 7 december 1559 te Utrecht.

Kinderen

Uit dit huwelijk werden de volgende vier kinderen geboren:

1. Maria van Renesse van Wulven. Zij werd geboren op ? te ? en is overleden op ? te ?. Zij trouwde op ? te ? met Helmich Splijtloff, geboren op ? te ? en overleden anno 1575 te ?. Hij was een zoon van Herbert Splijtloff (?-?) en Machtelt Closson (?-?).²
2. Johan van Renesse van Wulven. Hij werd geboren op ? te ? en is overleden op ? te ?. Hij trouwde op ? te ? met Mechteld van Hackfort, geboren op ? te ? en overleden op ? te ?. Zij was een dochter van ? van Hackfort (?-?) en ? ? (?-?).
3. Anna van Renesse van Wulven. Zij werd geboren op ? te ? en is overleden op ? te ?. Zij trouwde op ? te ? met Gijsbert van Berck, geboren op ? te ? en overleden op ? te ?. Hij was een zoon van ? van Berck (?-?) en ? ? (?-?).³
4. Hester van Renesse van Wulven. Zij werd geboren op ? te ? en is overleden op ? te ?. Zij trouwde op ? te ? met Simon Monier, geboren op ? te ? en overleden op ? te ?. Hij was een zoon van ? Monier (?-?) en ? ? (?-?).

Meer informatie over dit echtpaar

Dit parenteel wordt nog verder compleet gemaakt. Hieronder volgen tijdelijk de linkjes naar artikelen op deze website die onder meer dit echtpaar vermelden. Later, als de Heere leven geeft, willen we dit omwerken tot een overzichtelijk en leesbaar geheel.

• De vijfendertigste jaargang van ‘De Navorscher’ en de genealogie van het geslacht Van Meerten.
• De zestiende jaargang van ‘De Navorscher’ en de genealogie van het geslacht Van Meerten.
• De dertigste jaargang van ‘De Navorscher’ en de genealogie van het geslacht Van Meerten.

Voetnoten

Het wapenboek van Maximiliaan Louis van Hangest d’Yvoy (1753-1831) geeft een schat aan informatie over glazen, graven en wapen- en rouwborden. Veel van deze informatie is door de achterliggende oorlogen verloren gegaan, maar dankzij het wapenboek Van Hangest d’Yvoy kan er een reconstructie worden gemaakt. In deze serie wil ik het wapenboek doorkruisen op telgen uit het geslacht Van Meerten. Ervan uitgaande dat de copyright verstreken is, heb ik specifieke uitsneden gemaakt.¹ Het boek is te bezichtigen via het ledendeel van Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW).² De elfde bijdrage in deze serie gaat over het rouwbord van Ernst van Abcoude van Meerten.

Het rouwbord van Gerardina van Waenroij was, samen met die van haar man³, te vinden in kerk van Vianen. De tekst op het rouwbord luidt “Int Jaer ons Heeren 1639 den 16 Januarij is in den Heeren gerust de Wel. Edele vrouwe Gerardina van Waenroij in haer leeven huijsvrouw van den Wel. Edele Gestrenge Heer Ernst Abcoude van Meerten. Drossard en Captein tot Vianen”. In het midden zien we in een gedeeld schild de familiewapens Van Abcoude van Meerten en Van Waenroij. Gerardina was getrouwd met Ernst van Abcoude van Meerten, weduwnaar van Lucia van Reede. Op het rouwbord ontbreken de kwartieren.

Voetnoten

Het wapenboek van Maximiliaan Louis van Hangest d’Yvoy (1753-1831) geeft een schat aan informatie over glazen, graven en wapen- en rouwborden. Veel van deze informatie is door de achterliggende oorlogen verloren gegaan, maar dankzij het wapenboek Van Hangest d’Yvoy kan er een reconstructie worden gemaakt. In deze serie wil het wapenboek doorkruisen op telgen uit het geslacht Van Meerten. Ervan uitgaande dat de copyright verstreken is, heb ik specifieke uitsneden gemaakt.¹ Het boek is te bezichtigen via het ledendeel van Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW).² De tiende bijdrage in deze serie gaat over het rouwbord van Ernst van Abcoude van Meerten.

Het rouwbord van Ernst van Abcoude van Meerten was, samen met die van zijn eerste en tweede vrouw³, te vinden in kerk van Vianen. De tekst op het rouwbord luidt “Hier leijt begrave den Hoog Edele Gebooren Ernst van Abcoude van Meerten, oud 63 Jaaren 6 Maenden, in den jaeren 1625 geworden Drossaerd Surintendent van Zijn Excel: van Brederode, der Vrije Steede en Landen van Vianen, Meijde, Noordeloos Lc. Sergeant Major en Captein te voet, van het Eerste Hollandsche Regiment van de Graef van Brederode, na dat hij het land ruim 44 jaeren, gedient hadde. Godzalig in den Heeren ontslapen, binnen Vianen op den 14 Sept. 1657”. In het midden zien we in een schild het familiewapen Van Abcoude van Meerten. Ernst was eerst getrouwd met Lucia van Reede en daarna met Gerardina van Waenroij. Aan de linkerkant van dit rouwbord zien we de wapens van: Van Abcoude van Meerten en Van Waenroij. Aan de rechterkant zien we alleen het wapen van: Splijthoff. De andere schildvorm is leeg. Het rouwbord hing ‘in eenen Capel teegens over dien van Brederode’.

Uitleg: Ernst van Abcoude van Meerten was een zoon van Pieter van Abcoude van Meerten en Anna Splijthoff. Vader Pieter was een zoon van Johan van Abcoude van Meerten en Anna van Grol.⁴ Het bord van de moeder van Anna Splijthoff ontbreekt. Zij was een dochter van Helmich Splijthoff en Maria van Renesse van Wulven. Zij was de dochter van Adriaan van Renesse van Wulven en Anna van Abcoude van Meerten.

Voetnoten

Het wapenboek van Maximiliaan Louis van Hangest d’Yvoy (1753-1831) geeft een schat aan informatie over glazen, graven en wapen- en rouwborden. Veel van deze informatie is door de achterliggende oorlogen verloren gegaan, maar dankzij het wapenboek Van Hangest d’Yvoy kan er een reconstructie worden gemaakt. In deze serie wil het wapenboek doorkruisen op telgen uit het geslacht Van Meerten. Ervan uitgaande dat de copyright verstreken is, heb ik specifieke uitsneden gemaakt.¹ Het boek is te bezichtigen via het ledendeel van Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW).² De negende bijdrage in deze serie gaat over het rouwbord van Lucia van Reede.

Het rouwbord van Lucia van Reede was, samen met die van haar man³, te vinden in kerk van Vianen. De tekst op het rouwbord luidt “In ’t jaar ons heeren 1635 den 12 Oct. is in den Heeren gerust de Wel. Ed. vrouwe Lúcia van Reede in haar leven huisvrouw van den Wel. Ed: Gestr. Heer Ernst van Abcoude van Meerten Drossaart en Capt. tot Viaanen”. In het midden zien we in een gedeeld schild de familiewapens Van Abcoude van Meerten en Van Reede. Lucia was getrouwd met Ernst van Abcoude van Meerten. Aan de linkerkant van dit rouwbord zien we de wapens van: Van Reede, Van Nijenrode, Van Goor en Van Renesse. Aan de rechterkant zien we de wapens van: Peunis van Diest, Van Diest, ? en Ter Borch.⁴

Uitleg: Lucia van Reede was een dochter Godard van Reede en Mechtild van Diest. Vader Godard was de zoon van Godard van Reede en Geertruid van Nijenrode. Opa Godard was een zoon van Adriaan van Reede en Lucie van Goor. Oma Geertruid was een dochter van Ernst van Nijenrode en Margarethe Van Renesse. Moeder Mechtild was een dochter van Johan Peunis van Diest en Richarde van Diest. Opa Johan was een zoon van ? Peunis van Diest en ? ?. Oma Richarde was een dochter van Cornelis van Diest en Anna ter Borch.

Voetnoten

Mr. Everardus Bonifacius François Frederik baron Wittert van Hoogland (1875-1959) stelde in 1913 het eerste deel van het boek ‘De Nederlandsche Adel’ samen. Dit boek is digitaal te raadplegen via de website Delpher. In dit boek wordt het echtpaar Johan van Brakell (?-1580) en Johanna van Meerten (?-1600) en (een deel van) hun gezin genoemd.¹

Van bladzijde 341-344 wordt de familie Van Brakell beschreven. Het wapen wordt door Wittert van Hoogland weergegeven en als het volgt omschreven: “In rood twee rechtop geplaatste en van elkander afgewende zilveren zalmen, vergezeld van negen herkruiste gouden kruisjes met spitsen voet, 3, 3 en 3 (van het tweede drietal staat 1 kruisje tusschen de zalmen en de 2 aan de schildzijden). Gouden helm met rood gouden wrong en goud roode dekkleden. Helmteeken: een uitkomende rood-getongde gouden adelaar. Schildhouders: twee roodgetongde gouden leeuwen.” Het geslacht is protestants en wordt gekend als een adellijk geslacht van de Bommelerwaard. We gaan in dit artikel niet het hele geslacht af, maar blijven steken bij Cornelis van Brakell en zijn zoon Johan van Brakell. Cornelis van Brakell behoorde tot het Ridderschap van Nijmegen. Hij was gehuwd met Margriet toe Boecop. Hun zoon was Johan van Brakell tot Karmenstein. Deze Johan was een van de verbonden Edelen en getrouwd met Johanna van Meerten.² Wittert van Hoogland noemt drie zonen van het echtpaar: Cornelis, Dirk en Lodewijk. (1) Cornelis was Drost van Leede. (2) Dirk was lid van de Ridderschap van Nijmegen en trouwde op 8 maart 1587 met Petronella Vijgh, samen kregen zij in ieder geval één zoon: Derk. (3) Lodewijk van Brakell tot Karmenstein was gehuwd met Catharina Tempier. Wittert van Hoogland gaat vervolgens verder met dit gezin. Dat laat ik hier rusten.³

Voetnoten

Arnoldus Buchellius (Aernout van Buchell) was een ware wapenkunstenaar. Hij tekende diverse rouwborden en talloze wapens van adellijke geslachten. Een van zijn werken kreeg de titel ‘Album Amicorum’ en bevat een aantal wapens van adellijke families. Ook het familiewapen van ‘Van Meerten’ en ‘Van Eck van Panthaleon’ kregen een plaatsje in dit boek. Met dank aan de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit Leiden is dit boek digitaal in te zien. De wapens Van Meerten en Van Eck van Panthaleon worden hieronder uitgelicht. Onder de wapens een korte uitleg, met behulp van de uitleg van Kees Smit.¹

Smit heeft het boek bestudeerd, getranscribeerd en uitgelegd voor de online exhibition ‘Het album amicorum van Aernout van Buchell’.² Aan het begin van het document legt Smit uit wat een ‘album amicorum’ is en vertelt hij meer over de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis van het album. Hieronder richten we ons echter op de uitleg van Smit aangaande twee familiewapens.

Het valt Smit op dat de tekening van het Familiewapen Van Meerten (zie hierboven) ongedateerd is. De uitvoering is volgens de scribent hetzelfde als de wapens van Janus Ruysius. “Er lijkt bij deze wapens eenzelfde sjabloon gebruikt te zijn voor schildvorm, helm en dekkkleden.” Hij meent, op grond van de bijdrage van Ruysius (die gedateerd wordt op 26 april 1590, dat het ongedateerde wapen van Van Meerten daarom op circa 1590 gedateerd te kunnen worden. Het wapen van Van Meerten is te vinden op folio 30. Op bladzijde 30 van het document van Smit wordt dit familiewapen besproken. “In zwart een springende zilveren windhond, goud getongd en genageld en met een gouden halsband; dekkleed zilver, gevoerd van zwart; helmteken: tussen een gesloten vlucht van zwart en zilver de hond uit het schild, zittend. De gebruikte ijzergallusinkt uit het schild is grotendeels verkleurd naar bruin. Voor het dekkleed is een andere inkt gebruikt die ook bruin aandoet; hier lijkt echter geen sprake van verkleuring te zijn. Toch moet wel zwart bedoeld zijn, aangezien het schild zelf ook zwart is.” Smit geeft aan dat dit een bijdrage is van een onbekende. De scribent speculeert dat het hier gaat om een lid van de Utrechtse familie Van Meerten. “Zo liet Arnout van Meerten dit wapen aanbrengen in het album amicorum van Reinout van Brederode (1567-163).” Smit voert als bron hiervoor aan: ‘UB Leiden, hs. PAP 22, fol 16’. Omdat dit wapen direct volgt op het wapen Van Eck van Panthaleon denk ik zelf dat het gaat om een afstammeling van Dirck van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon. Dit is geen Utrechtse Van Meerten, maar een Betuwse (Ingen/Huissen).³ Dezelfde combinatie Van Meerten en Van Eck van Panthaleon is ook te vinden bij het echtpaar Dirck van Meerten en Christina van Eck van Panthaleon⁴ en Bartholomeus van Eck van Panthaleon en Katrijn van Meerten.⁵ Als literatuur wordt ‘Rolland 1912, pl. 178 (wapen Van Meerten)’ genoemd. In de literatuurverwijzing (p. 94) lezen we: “Rolland 1912 = V. Rolland, Planches de l’Armorial Général de J.-B. Rietstap 4. Parijs 1912.” ⁶

Het valt Smit op dat die Van Eck van Panthaleon ook ongedateerd is. Maar de scribent ziet gelijkenis met het wapen van Philibert van Tuyll van Serooskerke. “Wellicht kan dit wapen daarom op circa 1638 gedateerd worden.” Op bladzijde 76 wordt het wapen kort door Smit beschreven. “Gedeeld van groen en rood en een zilveren verheven schuinbalk over alles heen; dekkleed zilver, gevoerd van rood; helmteken: drie struisveren, groen, zilver en rood, komende uit een gouden adelaarsbeen.” Het betreft volgens Smit een bijdrage van een onbekend lid van het geslacht Van Eck van Panthaleon. Voor mijn persoonlijke duiding zie hierboven. Er wordt verwezen naar: ‘Wijnaendts van Resandt 1914; NA 82 (1992)’. In literatuurlijst (p. 95) is de volledige referentie te vinden: “Wijnaendts van Resandt 1914 = W. Wijnaendts van Resandt, ‘De herkomst van de tak van het geslacht van Eck, thans geheeten van Panthaleon van Eck’, in: De Nederlandsche Leeuw 32 (1914), kk. 273-279.” NA is het Nederlands Adelsboek de 82e editie (1992).

Voetnoten

Onlangs kreeg ik de vraag hoeveel soorten familiewapens ‘Van Meerten’ kent. Dat zijn er ten minste vier: Betuwse Van Meerten (hazewindhond), Betuwse/Utrechtse Van Meerten (hoefijzers), Utrechtse Van Abcoude van Meerten (zuilen en witte/grijze leeuw) en Gorinchemse Van Meerten (rode leeuw). Op een wapenkaart ben ik nog een vijfde tegengekomen, maar daarover bestaat nog veel onduidelijkheid.

J.B. Rietstap heeft duizenden wapens verzameld en gepubliceerd in zijn ‘Planches de l’Armorial Général’.¹ In deel vier komen de verschillende wapens voor. Dit deel is te vinden via Delpher. Hieronder een uitsnede van de vier verschillende wapens volgens Rietstap.

De Van Meertens met het hoefijzer komen voor in Breda, Holland, Utrecht en (eigen ervaring) Betuwe. De Van Meertens met de hazewindhond komen voor in Holland, Utrecht en (eigen ervaring) Betuwe. De Van Meertens met de rode leeuw komen voor in Gorinchem (voorouders van deze tak komen oorspronkelijk uit Utrecht). De Van Meertens met de zuilen en de witte/grijze leeuw komen voor in Utrecht en Holland.

Voetnoten