Home » 2023 » november (Pagina 2)

Maandelijkse archieven: november 2023

Erfmagescheid van wijlen Merritje van Meerten, in leven getrouwd met Goossen van Dam

29 november 2023

De Osenvorenreeks, te vinden in de studiezaal van Historische Kring Kesteren en omstreken (HKKO), bevat een schat aan informatie voor genealogisch onderzoek. Hieronder wordt protocol 535 (folio 105 – 105v.) weergegeven uit dit Rechterlijk Archief Nederbetuwe. Het gaat hier om een erfmagescheid van Maria van Meerten (1663-?) en opgesteld tussen Goossen (Jans) van Dam. Zijn broer Claas (Jans) van Dam en zijn zwager Cornelis (Jans) van Homoet waren aanwezig bij het opstellen ervan.1

De volledige transcriptie luidt:

”Op heden dato onderschreven is een vriendelick en minnelick erfmagescheijt geaccordeert, beraamt ende gesloten tussen Goossen Jans van Dam laast weduwnaar van wijlen Merritie van Meertten, in desen geassisteert met Nicolaes Jans van Dam sijn broeder ter eenre ende Cornelis Jans van Homoet nomine uxoris Willemken van Meertten als rechte oom ende naaste bloedmomber van de onmundige nagelatene kinderen van de voorschreven Merritje van Meertten zaliger met name Jantje, Willemijntje ende Nieske ter andere zijde ende dat in manieren gelijck volght, so is na overweging, balants ende estimatie van de staat desselven boedels bij forme van uijtkoop, verdraegen ende geaccordeert dat den gemelte Goossen Jans van Dam voor hem ende sijnen erven in vollen eijgendom erstlijck sal hebben, houden ende besitten alle gerede ende ende ongerede goederen, landerijen, haaf, peerden ende beesten, groen ende dor coorn, imboedel ende huijsraedt, geene exept, mits daartegens ’t sijnen lasten nemde te betaelen alle sodane schulden ende lasten als denselven boedel oock aan capitalen, achterstede pachten en ongelden of lopende schulden ten achteren is, mits daartegens genieten de inschulden vandien, so in dier voegen de gemelde Merritje van Meertten denselven stervende heeft nagelaten ende bij den voorschreven Goossen Jans van Dam jegenwoordigh beseten wordt ende bovendien aan sijn onmundige kinderen uijtkeren wanneer die tot haar mundige jaeren of huwelicken staat sullen gekomen sijn, ider de somme van éénhondert 50 gulden ende also ’t saem 450 gulden, mitsgaders aan derselven ’t laeten volgen ende ter handen stellen alle de klederen, linnen en wollen, goudt en silver, so tot haar moeders lijve sijn gehorende geweest ende stervende heeft nagelaeten ende sal het goedt bij overlijden van de voorschreven kinderen van het een kindt op het andere erven ende versterven tot het laetste toe ende gelooft den gemelde Goossen Jans van Dam bovendien sijn voorschreven kinderen in kost ende klederen te sullen onderhouden ende opvoeden, oock laeten leeren lesen ende schrijven, neffens een behoorlick hantwerck na staats gelegentheijt ende nadien parthijen contrahenten wederzijdts in dit haar contract ende erfmaegescheijt een seer goedt genoegen en welbehagen hebben, geloven sij hetselve also punctuelick te sullen voldoen ende achtervolgen onder verbandt van haar ende haeren erfgenamen, personen ende goederen deses boedels, die voor de voldoeninge deses specialick blijven verbonden en geaffecteert, alle deselve ende de keur vandien submitterende de judicature van den weledele Hove van Gelderlandt, den landrechte van Nederbetuwe ende voorts alles andere heeren, Hoven, rechteren ende Gerichten. ’t Oircond beteijckent neffens de saamwesende vrienden Dirck Orters tot Eck den 8e november 1697 ende was geteijckent Goossen Jans van Dam, Cornelis Jans van Homoet, Claas van Dam. Me teste A. van Bergh. Geregistreert den 24e april 1699.”

Bijzonder dat dit erfmagescheid bewaard is gebleven. De ouders zijn Goossen (Jans) van Dam en wijlen Merritie van Meerten. Merritie wordt ook wel Maria genoemd en was een dochter van Adriaen van Meerten en Anneke van de Eem.2 We weten dit omdat het gesproken wordt over Cornelis (Jans) van Homoet en Willemke van Meerten. Zij zijn ‘rechte oom naaste bloedmomber van de onmundige nagelaten kinderen van voorschreven Merritje van Meertten’. Bij het overlijden liet Maria drie kinderen na: Jantje, Willemijntje en Nieske van Dam. Waar het echtpaar woonde en waar de kinderen geboren zijn is mij (nog) niet bekend. Zij zijn geboren aan het einde van de 17e eeuw.

Voetnoten

Echtpaar Dirck Dircksen van Cooten en Maeijken Jans beloven 300 gulden aan Everhard Godfried van Meerten

29 november 2023

De Osenvorenreeks, te vinden in de studiezaal van Historische Kring Kesteren en omstreken (HKKO), bevat een schat aan informatie voor genealogisch onderzoek. Hieronder wordt protocol 1159 (folio 202v.) weergegeven uit dit Rechterlijk Archief Nederbetuwe. Het echtpaar Dirck Dirckssen van Cooten en Maeijken Jans hebben beloofd te garanderen 300 gulden aan Everhard Godfried van Meerten, die de edelman heeft verhandeld voor vrouwe Cornelia van Bueren.1

De volledige transcriptie luidt:

”Dirck Dirckssen van Cooten ende Maeijken Jans, echteluijden hebben belooft te guaranderen joncker Everard Godefrid van Meerten van soodaene driehondert gulden capitaels met den interesse van dien als sijn weledele voor haer debiteuren hadde genegotiert van vrouwe Cornelia van Bueren. Ende hebben tot guarand spetiaelick verhijpothiseert huijs, hoff, boomgaert ende aengehoorich boulandt groot drie mergen op Maurick, oost Gerrit Dirckssen, zuijden de Persickstraeth ende Gerrit de Cruijff, west joncker Boll, scholtus tot Rijswijck, noorden joncker Boll voornoemt ende Johan de Leuw. Ende voorts ex omnibus. Actum den 10e julij anno 1654. Was bij de debiteuren onderteijckent.”

Voetnoten

Mijlpaal: achtentwintighonderd artikelen op oorsprong.info!

29 november 2023

Vandaag heeft oorsprong.info opnieuw een mijlpaal bereikt: er staan achtentwintighonderd artikelen op de website. Net iets meer dan de helft van die artikelen gaan over de genealogie van het geslacht Van Meerten. Er is dus veel meer. Hartelijk bedankt voor uw betrokkenheid de afgelopen tijd. Hieronder volgt een top-10 van meest gelezen artikelen aller tijden. Bij het (her)lezen hiervan veel leesplezier toegewenst. Feedback kunt u geven via de pagina ‘Hier mag u uw hart luchten’. Het vorige ‘mijlpaal’-artikel is hier te vinden.

Top-10

  1. Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022).
  2. Er is wel degelijk een stikstofprobleem – Hoogleraar Wim de Vries reageert op tegenwerpingen.
  3. COLUMN: De les van de kokmeeuw.
  4. Homo-activist Leon Houtzager draaft door – Ds. Kort moet nog dieper door het stof.
  5. Tim Hofmans aanval op Pro-lifers is erger dan je denkt.
  6. “Adam niet geleerd, Christus niet begeerd” – Interview met Gereformeerd Venster.
  7. Gebed gevraagd voor ds. Kort (OGGiN) in de zaak Houtzager-Kort – Predikant wordt vandaag gehoord.
  8. ‘Kerngroep Bezinning GKV’ haakt vanwege doorwerking van moderne hermeneutiek af – Zaterdag 19 november 2022 studiedag voor verdere bezinning.
  9. Ds. Kort wordt op 16 februari 2022 gehoord – Zaak Houtzager-Kort één van lange adem.
  10. Livestream congres 2023.

Feedback & Vragen 2023: Welke creationistische organisaties zijn er in Nederland?

28 november 2023

Via de e-mail kreeg ik de vraag hoeveel creationistische organisaties er in Nederland zijn? Het gaat dan om organisaties die het uitdragen van het klassieke scheppingsgeloof en het, op een of andere wijze, bouwen aan een scheppingsparadigma als één van haar hoofdtaken ziet. In het onderstaande overzicht kom ik tot ten minste zeven actieve organisaties.

  1. Weet Magazine. De meest bekende creationistische organisatie is Weet Magazine. Zij geven eens in de twee maanden een meer dan 50 pagina’s dik tijdschrift uit. Leden van de redactie(raad) gaan regelmatig erop uit om lezingen te geven over een breed scala aan onderwerpen. Ieder jaar verschijnt er een scheurkalender, met populair-wetenschappelijke feitjes. Ten slotte heeft deze organisatie ook een aantal dvd’s uitgebracht waaronder de bestseller Is Genesis Geschiedenis? De website van Weet Magazine is hier te raadplegen: www.weet-magazine.nl.
  2. Logos Instituut. Stichting Logos Instituut is, naar het aantal betrokken personen gerekend, de grootste creationistische organisatie van Nederland. Deze organisatie ontstond in 2015 uit verschillende organisaties zoals Stichting De Oude Wereld. Zelf ben ik een aantal jaren in dienst geweest bij deze organisatie, maar om moverende redenen nu niet meer in dienst. Drie tot vier keer per jaar verschijnt het achterbanblad Bijbelvast. Daarnaast kent Stichting Logos Instituut de lokale ‘afdelingen’ Logos Deventer, Logos Stadskanaal en Logos Vlaanderen. Tenslotte vertaalde Logos Instituut onlangs het familieboek van Paul Garner (MSc.), ‘De verloren wereld’ (uitgebracht samen met Grace Publishing House). De website van Logos Instituut is hier te raadplegen: www.logos.nl.
  3. Mediagroep In Genesis. Mediagroep In Genesis is een creationistische organisatie. Op de website staat vertaalde artikelen van de Engelstalige organisatie Creation Ministries International. In het verleden organiseerde Mediagroep In Genesis tournees met Engelstalige sprekers, zoals bijvoorbeeld dr. Don Batten, Philip Bell (BSc.), dr. Terry Mortenson en dr. Emil Silvestru. Tenslotte gaf deze organisatie boeken en dvd’s uit. Momenteel lijken de activiteiten van Mediagroep In Genesis stil te liggen. De website van Mediagroep In Genesis is hier te raadplegen: www.scheppingofevolutie.nl.
  4. Apologica. Stichting Apologica is een apologetische organisatie die het klassieke scheppingsgeloof wil verdedigen. De stichting richt zich ook op andere gebieden, zoals bijvoorbeeld de betrouwbaarheid van de Evangeliën, de Islam, etc. Jaarlijks beleggen zij een Summerschool voor (aankomende) studenten. De website van Stichting Apologica is hier te raadplegen: www.geloofsverdediging.nl.
  5. WaaromSchepping. WaaromSchepping is een organisatie onder leiding van ir. Gert-Jan van Heugten. Namens deze organisatie houdt Van Heugten zijn lezingen. Ze bieden ook een cursus aan onder de titel ‘In zes dagen’. Daarnaast heeft Van Heugten het boek ‘Hoe zit het met… de ouderdom van de aarde’ geschreven (uitgegeven door Uitgeverij Gideon). De website van WaaromSchepping is hier te raadplegen: www.waaromschepping.nl.
  6. Creaton. Stichting Creaton is een organisatie onder leiding van drs. Tom Zoutewelle. Dit is de oudste, momenteel nog actieve, organisatie die het klassieke scheppingsgeloof uitdraagt. Onlangs kwam deze organisatie nog in het nieuws toen zij op 25 november 2023 te Gouda een congres organiseerde over ‘De Grote Vragen’. Daarnaast organiseert Creaton geologische excursies, naar bijvoorbeeld de Ardennen. De organisatie werkt ook samen met het Duitse Wort und Wissen. De website van Creaton is hier te raadplegen: www.creaton.nl.
  7. Fundamentum. Fundamentum is een organisatie onder leiding van ondergetekende. Dit is de jongste organisatie die het klassieke scheppingsgeloof uitdraagt. Vanwege persoonlijke omstandigheden moeten de werkzaamheden op het ziekbed worden uitgevoerd. Daarom gaat de aandacht vooral uit naar het plaatsen van artikelen op de website. Dankzij hulp van derden kon op 21 oktober 2023 te Hardinxveld-Giessendam een congres ‘Bijbel & Wetenschap’ georganiseerd worden. De website van Fundamentum is hier te raadplegen: www.oorsprong.info.

Naast deze organisaties zijn er natuurlijk ook organisaties die wel achter het klassieke scheppingsgeloof staan, maar andere speerpunten hebben. De meeste pro-life-organisaties in Nederland zullen namelijk ook het klassieke scheppingsgeloof belijden. Dat geldt eveneens voor andersoortige organisaties zoals Geloofstoerusting. Bovendien zijn er individuen die ongeacht, of met behulp van de bovengenoemde organisaties, hun eigen plan trekken op dit gebied. Er zijn ook organisaties die nog niet (helemaal) zijn opgeheven, maar niet meer actief zijn als organisatie. Dit geldt bijvoorbeeld voor CreaBel (www.creabel.org) en De Ark van Noach (www.arkvannoach.com). Mensen die verbonden zijn (of waren) aan deze organisaties werken veelal mee met bovengenoemde organisaties. Ten vierde valt te denken aan uitgevers, die gelovigen die het klassieke scheppingsgeloof belijden, een warm hart toe dragen. Naast de namen van de hierboven genoemde uitgevers, valt bijvoorbeeld te denken aan Uitgeverij De Banier. Zij brachten onlangs de bundel Inzicht – Wetenschap voor Gods aangezicht uit en al eerder ‘Geloof en Wetenschap‘, ‘Oorspronkelijk‘ en ‘Waar komen wij vandaan?‘ Dat geldt, om niet meer te noemen, ook voor ‘Uitgeverij Den Hertog‘ en ‘Gebroeders Koster‘. Ten vijfde kunnen we denken aan plaatselijke politieke partijen en kiesverenigingen waar het klassieke scheppingsgeloof wordt beleden, zoals bijvoorbeeld de ChristenUnie Staphorst, de SGP Urk en de SGP Staphorst. Tenslotte spelen uiteraard verschillende kerkgenootschappen een belangrijke rol in het uitdragen van het klassieke scheppingsgeloof. Dat geldt zowel voor zevendedagsadventisten als oudgereformeerden, voor rooms-katholieken als voor pinkstergelovigen en alles wat daar tussen zit of er naast leeft. Deze vormen soms de achterban van bovengenoemde organisaties, maar soms ook niet. Al met al hoop ik de vraag beantwoord te hebben.

Onverantwoorde overgang van natuurwetenschappelijke grenzen – Interview met drs. Tom Zoutewelle in het Reformatorisch Dagblad

28 november 2023

Afgelopen zaterdag (25 november 2023) organiseerden Stichting Creaton en Studiengemeinschaft Wort und Wissen in Nederland een congres over de grote vragen in het oorsprongsdebat.1 Het Reformatorisch Dagblad kon helaas niet op de dag zelf aanwezig zijn, maar plaatste gelukkig wel de dag voor het congres een interview met organisator, bioloog en geoloog drs. Tom Zoutewelle. Dit interview past goed in de serie beschrijvingen van (interviews met) identificatiefiguren op deze website2.3

In het interview, afgenomen door wetenschapsjournalist Bart van den Dikkenberg (MSc.), geeft Zoutewelle aan teleurgesteld te zijn geraakt in het Darwinjaar. Van de 80 wetenschappers die Zoutewelle met zijn Stichting Creaton probeerde te verenigen ‘draaiden velen weg (…) naar het theïstisch evolutionisme’. De bioloog en geoloog wilde nu rond het congres ‘De Grote Vragen’ opnieuw het ‘Intelligent Design’-geluid laten horen.4

Antwoorden

Zoutewelle wil de bezoekers van het congres verschillende antwoorden en denkrichtingen meegeven. De eerste is dat de multiversum-hypothese, die wil concurreren met de ID-gedachte, wetenschappelijk niet te toetsen valt. Zoutewelle ziet het als seculier geloof. Het tweede is dat, in navolging van dr. Eugene Koonin, de kans op het spontaan ontstaan van leven onwaarschijnlijk klein is. Het derde dat de biologische variatie begrenzingen kent. Zoutewelle: “Creationisten hebben hybridisatieproeven uitgevoerd met katachtigen. Daaruit bleek op wetenschappelijk verantwoorde wijze dat alle katachtigen op één na met elkaar kunnen kruisen. Ze zijn dus ontstaan uit één oersoort.”

Onverantwoord

Volgens Zoutewelle gaan naturalistische wetenschappers soms onverantwoord over de grenzen van het wetenschappelijke heen. Wanneer soorten aan elkaar verwant zijn, moet dat ook duidelijk aanwijsbaar zijn. Inderdaad worden er overeenkomsten gevonden. Maar er bestaan ook overeenkomsten zonder dat er evolutionaire verwantschap vermoed wordt. “Dan noemen ze het een analogie, convergentie evolutie of homoplasie.” Zoutewelle ziet echter geen duidelijk criterium van ‘wanneer er wel of geen sprake is van verwantschap in de biologie’. Het wordt dus in zijn ogen een ad hoc-hypothese. Dat geldt ook voor de geologie.

Vooronderstellingen

Naturalistische wetenschappers dienen dus ook op hun vooronderstellingen of seculier geloof gewezen te worden. “Ik vind dat wetenschappers zich rekenschap moeten geven van hun aannames.” Deze wetenschappers hebben de neiging grote vragen ‘vanuit de filosofie van het naturalisme te beantwoorden: alles is ontstaan en bestaat door natuurwetten en natuurlijke processen’. Zoutewelle noemt dat een geloof. Daartegenover staat een ander geloof: “De enige zekerheid ligt in het bestaan van God en in Zijn Woord”.

Zondvloed

Hoe zit dat met zondvloedgeologie? Zoutwelle geeft aan niet van ‘luchtfietserij’ te houden. “Ik zal dus niet zomaar zeggen: dat of dat komt door de zondvloed. Mensen die geen waarde hechten aan de Bijbel hebben daar geen boodschap aan” Hij wil deze mensen wel wijzen op een alternatieve denkrichting dan de standaard geologie hen wil bieden. Bijvoorbeeld dat in het verleden de zeespiegel vele malen hoger heeft gestaan dan dat nu het geval is. “Sterker, er hebben hele continenten onder water gestaan. Hoe je dat interpreteert, is aan jou. Maar dit is wel een feit.” De bioloog en geoloog wil dit soort vragen niet vanuit één dominante visie benaderen.

Tenslotte

Goed dat drs. Tom Zoutewelle na het Darwinjaar niet bij de pakken neer is gaan zitten en dit congres heeft willen organiseren. Op het congres spraken nog drie andere academici, dr. Peter Korevaar, dr. Peter van der Veen en dr. Peter Borger.5 Al deze drie zijn zij actief bij Studiengemeinschaft Wort und Wissen. Het congres werd bezocht door een tachtigtal mensen. Het debat hierover lijkt in Nederland nog niet afgelopen.6 Op X (het voormalige Twitter) gaat de discussie over het congres door.7

Voetnoten

Bill Gates heeft laakbare doelen maar voorbeeldige ijver

28 november 2023

De doelen van Bill Gates kunnen Bijbels licht niet verdragen, maar zijn inzet is navolgenswaard.

De Bill & Melinda Gates Foundation heeft bijna 90 miljoen euro betaald voor 1,7 miljoen aandelen in de Amerikaanse bierbrouwerij Bud. De reden: Bud voerde dit jaar een transgendercampagne en lijdt als gevolg daarvan dramatische verliezen. Veel Amerikanen boycotten het tot voor kort populairste biermerk. Gates treedt op als redder van de brouwerij van eigenaar Buffett, die onlangs ‘toevallig’ ook ongeveer 90 miljoen euro belastingvrij aan de Gates Foundation schonk.

De investering is dus meer dan een zakelijke gok (inmiddels zijn de aandelen met 2 procent verder gezakt). Het biermerk heeft sinds april 400 miljoen dollar aan omzet verloren door een woke-partnerschap aan te gaan met transgenderpromotor Dylan Mulvaney. Bud (van het bedrijf Anheuser-Busch InBev) is nu voor het eerst in de geschiedenis kleiner dan de voornaamste concurrent.

Afbraak traditionele gezin

Bill Gates steekt al jaren veel geld in het bevorderen van de genderideologie en de normalisering van homoseksualiteit. Dat werd zichtbaar in 2012, toen bleek dat Gates 600.000 dollar aan lobbygroepen had betaald om het homohuwelijk in de Verenigde Staten mogelijk te maken. In 2021 maakte de Bill & Melinda Gates Foundation bekend meer dan 2 miljard dollar beschikbaar te stellen om ”gendergelijkheid” te bevorderen. Getuige het ”2023 Goalkeepers”-rapport van de organisatie is dit formeel vooral gericht op het maatschappelijk helpen van vrouwen in achterstandsposities, dus op gendergelijkheid in strikt biologische zin. Deze activiteiten sluiten echter ”reproductive health” in: voorbehoedmiddelen en abortus. De Gates Foundation stak de afgelopen jaren 90 miljoen dollar in de niet-gouvernementele organisatie (ngo) DKT International, dat een van de grootste producenten van abortuspillen is. DKT werd gesticht door de eigenaar van een postorderzaak van seksartikelen. Het weigerde de gangbare ngo-verklaring te tekenen (ingesteld onder de regering-Bush), waarin ngo’s zich verplichten om zich te verzetten tegen vrouwenhandel en prostitutie.

Wie verder leest in de specifieke genderdoelstellingen van de Gates Foundation ontdekt dat een van de doelen de afbraak van de traditionele rolverdeling tussen man en vrouw is. Die moet volgens de Gates Foundation overal ter wereld verdwijnen. Jongens zouden hun mannelijke houding en gedrag moeten veranderen. Cijfers laten namelijk zien dat die over het algemeen nog te weinig begrijpen van wat gendergelijkheid van ons vraagt.

Ford Foundation

Bill Gates blijft ook zelf volop investeren in de transgenderideologie. Hij kocht eerder voor meer dan 7 miljoen dollar aandelen in Heineken, dat sinds 2017 deze ideologie nadrukkelijk uitdraagt. Heineken gebruikt een deel van zijn budget om wereldwijd de transgenderideologie, gendergelijkheid en homoseksualiteit te bevorderen.

Bill Gates staat hierin niet alleen. Onder anderen de Ford Foundation staat aan zijn zijde. Ford doneert bijna 100 miljoen dollar aan feministische en transgenderorganisaties op het zuidelijk halfrond. Daarbovenop maakte Ford 167 miljoen dollar vrij voor verschaffers van abortus- en voorbehoedmiddelen en ondersteunt het verwante organisaties als het Black Feminist Front.

De Gates en de Ford Foundation laten met hun portemonnee en bankpas zien wat ze geloven. Wie uit christelijk oogpunt de genderideologie verwerpt, kan toch bewondering hebben voor hun ‘geloof’ en inzet. De Heere Jezus stelt ons heidenen ten voorbeeld die zich met meer overleg inzetten voor hun zaak dan gelovigen. Hij prijst de onrechtvaardige rentmeester omdat hij voorzichtig (met beleid) te werk gegaan was. „Want de kinderen dezer wereld zijn voorzichtiger dan de kinderen des lichts in hun geslacht” (Lukas 16:8).

In dat opzicht beschaamt Bill Gates veel christenen en is hij hun ten voorbeeld: Wie echt gelooft in zijn zaak, stelt doelen en investeert tijd en geld om die te bereiken. Zo iemand laat zijn ‘medegelovigen’ niet in de steek als het hun slecht gaat vanwege hun overtuiging. Investeren wij strategisch in Gods koninkrijk? Bevorderen wij Zijn Wet en scheppingsinstelling met onze tijd en de talenten die ons zijn toevertrouwd? Dan mogen we uitzien naar: „over weinig zijt ge getrouw geweest, maar over veel zal ik u zetten” (Mattheüs 25:21).

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Reformatorisch Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Zuiddam, B.A., 2023, Bill Gates heeft laakbare doelen maar voorbeeldige ijver, Reformatorisch Dagblad 53 (141): 29 (artikel). Het artikel is mogelijk gemaakt door het werk van de auteur bij Bijbels Beraad M/V. Op de website van deze groep is (hier) een uitgebreidere versie van het bovengenoemde artikel te vinden.

Goed nieuws: Proceedings van de Ninth International Conference on Creationism eindelijk beschikbaar

27 november 2023

Afgelopen zomer vond aan de Cedarville University de ‘Ninth International Conference on Creationism’ plaats. De proceedings lieten helaas nog steeds op zich wachten. Met dank aan een kennis kan ik u mededelen dat de proceedings nu eindelijk te bestuderen zijn. Ze zijn nog niet te raadplegen via de officiële conferentiewebsite, maar wel via de website van Cedarville University.1

https://publications.cedarville.edu/icc_proceedings/vol_9_2023/

Na het titelblad en de inhoudsopgave kunnen we een voorwoord lezen van de organisator dr. John H. Whitmore. De bladzijden 3 tot en met 627 van deze proceedings omvatten de conferentiepapers. Deze papers zijn onderverdeeld in vijf categorieën: (1) Astronomy, (2) Bible Studies and Philosophy, (3) Biology, (4) Engineering and Physics, en (5) Geology. Na deze papers worden de abstracts weergegeven. Deze zijn verdeeld in zes categorieën: (1) Astronomy, (2) Archeology, (3) Bible, Education, Law and Philosophy, (4) Biology, (5) Engineering, en (6) Geology. Tot slot worden de samenvattingen van de posters weergegeven. Van de meeste posterpresentaties is de poster zelf ook te bestuderen. De link hierboven zal u naar de proceedings leiden. Ze zijn, via dezelfde link, ook als pdf te downloaden.

Voetnoten

Is er tussen alle onzekerheid nog zekerheid te vinden? – Bespreking ‘De toekomst is geen vreemde’

27 november 2023

We beleven een tijd vol onzekerheden. De opwarming van de aarde en de klimaatverandering, de groei van de wereldbevolking en de uitputting van natuurlijke hulpbronnen, de aanhoudende oorlog in ons werelddeel met zijn politieke en economische gevolgen, het boezemt veel mensen onzekerheid en angst in.

Het is daarom zonder meer sympathiek te noemen dat dr. René van Woudenberg, hoogleraar Epistemologie en metafysica aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, een boekje publiceerde, waarin hij probeert duidelijk te maken dat er te midden van alle onzekerheden toch nog zekerheden te vinden zijn. Zoals de ondertitel van het boekje zegt: Waarom er meer zeker is dan wij denken. Nu zijn de zekerheden die Van Woudenberg ons aanreikt, zekerheden van een logische aard. Zijn boekje is een typisch filosofische vingeroefening rond het begrip zekerheid. Het gaat na wat zekerheid wél is en wat niet. Het merkt op dat er gradatie is in zekerheid: van sommige dingen zijn we zekerder dan van andere. En het richt zich vooral op de vraag of we ook zeker kunnen zijn van dingen die in de toekomst liggen. Een vraag die door Van Woudenberg bevestigend wordt beantwoord.

Als hij deze toekomstige zekerheiden nader analyseert, onderscheidt hij daarin drie klassen. Zo bestaan er toekomstige zekerheden (1) die volkomen zeker zijn. Dit zijn van een wiskundige en logische aard. Ook in de toekomst zal twee maal twee vier zijn. Daarnaast zijn er zekerheden (2) die samenhangen met natuurlijke wetmatigheden en patronen, die niet noodzakelijk van aard zijn, maar waarvan we wel mogen verwachten dat die ook in de toekomst stand zullen houden. Dit loopt van het feit dat water bevriest bij nul graden Celsius tot aan het bijbels spreekwoord dat zegt, dat wie onheil zaait, onheil zal oogsten.

Ten slotte gaat Van Woudenberg uitgebreid in op de zekerheid die (3) beloften kunnen geven. De zekerheid van beloften die mensen elkaar doen, is geen volkomen zekerheid, ze is eerder een waagstuk. Maar wanneer bij het doen van beloftes aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, kan dit een middel zijn waardoor wij mensen elkaar een belangrijk stuk zekerheid bieden.

Het aardige is dat Van Woudenberg juist in het hoofdstuk over beloftes ook wijst op God. Een klein citaat: ‘De toekomstige zekerheid die een belofte kan bieden, is sterker naarmate degene die de belofte doet, in staat geacht kan worden de belofte gestand te doen. Het uiterste is hier een belofte, waarvan we goede reden hebben om te denken, dat een almachtige en algoede persoon haar heeft gedaan.’ Kortom, een belofte biedt zekerheid als diegene die de belofte doet die waar kan maken. God kan dat. Daarom zijn Zijn beloftes zo’n groot geschenk, voor een onzeker mens, in een onzekere wereld. Het is misschien juist dit laatste waar je als christelijke lezer van dit liefdevol geschreven boekje toch graag nog iets meer over had willen lezen. Wat is de kracht van ‘de dingen die onder ons volkomen zekerheid hebben’? Ligt hierin niet een rust, een hoop en een verwachting die alle onzekerheid op zijn minst relativeert?

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Kreuk, M., 2023, Boekbespreking, De Waarheidsvriend 111 (47): 13.

“De praktijk was hardnekkig” – Bespreking van ‘Kerk, kolonialisme en slavernij’

27 november 2023

Het slavernijverleden staat in de belangstelling en daarbij kan de rol van de kerk niet onbesproken blijven. De discussies gaan vaak over de grote morele vragen: sprak de kerk zich wel uit tegen slavernij of verdedigde de kerk deze weerzinwekkende praktijk? Tegelijk is het verzet tegen het ‘oprakelen’ van het slavernijverleden en het maken van excuses. Dit boek schetst in een aantal casestudies de relatie tussen kerk en slavernij.

De kerk legitimeerde veelal de koloniale doelen van de staat, zoals uitgevoerd door VOC en WIC. Het wel en wee van de handelsmaatschappijen en ‘kolonisten’ is voor de kerk essentieel. In 1743 was er een opstand van de Chinese gemeenschap op Java; hierbij kwamen meer dan 10.000 Chinese burgers om. In de door de VOC aangeleverde teksten voor de dankdag wordt met geen woord gerept over het lijden van deze gemeenschap, alleen dat God met deze oorlog Batavia waarschuwt voor de zonden.

Nederlandse predikanten waren betrokken bij zending. Prachtig wordt het werk in Sri Lanka beschreven. Tallozen werden gedoopt en lokale mensen konden zelfs predikant worden. Tegelijk blijkt er sprake van diepgaand verzet. Opmerkelijk is het verzet tegen de juridisering van doop en huwelijk. Het ging daarbij vooral om administratieve handelingen die geen recht deden aan de lokale opvattingen over het huwelijk als verbond (p. 74).

Perspectief en wijze van denken waren sterk bepaald door het eigen ‘koloniale’ belang. Scherper wordt het nog als het gaat over de visie op slavernij. Bepaald schokkend vond ik de bijdrage over de rol van de kerk in Suriname. De Nederlandse plantage-eigenaren waren tegenstanders van de zending, want christenslaven zouden meer rechten kunnen claimen. Ze lieten liever een Afro-Surinaamse religie op de plantages toe. Na 1828 werd het beleid om juist slaven te bekeren. De reden was dat als er straks een einde aan de slavernij zou komen, christenslaven gehoorzaam en onderworpen zouden blijven. Er kwam zelfs een ‘Maatschappij tot uitbreiding van het christendom onder slaven en verdere heidense bevolking dezer kolonie’. Het ‘verlichte’ bestuur koos de Evangelische Broedergemeente om dat uit te voeren, bijkomend voordeel: de plaatselijke gereformeerde kerken konden dan blank blijven (p. 86).

Elk hoofdstuk confronteert, maar laat ook hier en daar oude tegenstemmen horen. In hoofdstuk 9 wordt besproken welke rol de vloek van Cham heeft gespeeld. De overgrote meerderheid van theologen in de zeventiende en achttiende eeuw wees die af als rechtvaardiging van de slavernij. Tegelijkertijd blijkt dat het in de ‘volkstheologie’ van de planters een belangrijk argument was. De praktijk was hardnekkig. In Papua kochten zendelingen kinderen ‘vrij’ om hen in de christelijke gemeenschap te brengen. Helaas kwamen ze in de praktijk vaak in dienst van zendelingen, die niet op een andere manier aan geschikte bedienden konden komen (p. 126).

Hoe lees je zo’n boek met indringende verhalen over lange geleden? Het geeft mij een gevoel van machteloosheid. Hoe diep is ons eigen denken en handelen bepaald door de tijd, ons vermeende eigenbelang? Hoe gemakkelijk accepteren we de status quo? En hoe gemakkelijk wuiven we kritische vragen over ons eigen verleden af en blijven we de mooie zendingsverhalen vertellen? Misschien dan goed om dit boek te lezen. Het zijn historische analyses, maar hoe zouden toekomstige analyses over ons vermogen tot zelfreflectie en kritiek eruitzien?

Dit boek is uitgegeven door KokBoekencentrum. Hier zijn meer details over het boek te vinden.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Ouwehand, J.P., 2023, Boekbespreking, De Waarheidsvriend 111 (47): 13.

“Het toelatingsbeleid van scholen staat onder druk” – Prof. dr. Andreas Kinneging sprak zaterdag 25 november 2023 in Katwijk aan Zee

27 november 2023

Oude of Andreaskerk in Katwijk. Bron: Wikipedia.

Afgelopen zaterdag, 25 november 2023, organiseerde de Evangelisatiecommissie HHG Katwijk een ochtend met prof. dr. Andreas Kinneging.1 Er was een mooie opkomst met meer dan 100 mensen. Hieronder een kort verslag en de mogelijkheid om de lezing terug te luisteren via ‘Kerkdienst Gemist’.

Vorige week zaterdag vond de lezing plaats van professor Kinneging over de tijdgeest. Lange tijd konden kerken, scholen en gezinnen hun eigen invulling geven aan hun identiteit. Er was een wederzijdse vrijheid, kenmerk van het liberalisme, waarin groepen in de samenleving op vreedzame wijze naast elkaar konden leven. In 1848 is door Thorbecke in de Grondwet vrijheid van vereniging en vergadering en vrijheid van spreken (meningsuiting) vastgelegd, waardoor de kerken ongestoord konden vergaderen. Inmiddels is dat veranderd.

Zo wordt door een van de geheime diensten, de NCTV, conservatieve christenen als een gevaar voor de rechtsstaat beschouwd. Antichristelijke opvattingen zijn opgerukt naar het midden van de samenleving. Reformatorische scholen krijgen steeds meer last van de onderwijsinspectie. Vanuit de politiek worden steeds zwaardere eisen gesteld aan het onderwijs, waarbij het principe van non-discriminatie leidend is, zeker op seksueel gebied. De moderne wetenschap is de waarheid. We constateren dat de meerderheid in de samenleving niet meer van zins is om de minderheid ongehinderd zijn gang te laten gaan. Ook zien we dat het vak godsdienst is veranderd in religie. In het woord godsdienst zit het woord dienen, dat betekent ongelijkheid. Dat terwijl gelijkheid juist de afgod van onze tijd is. Dat botst met elkaar. Zowel bij racisme, homofobie als xenofobie is er sprake van ongelijkheid, wat niet is toegestaan, want gelijkheid is de norm. In Genesis 3 lezen we dat de mens vrij en gelijk wil zijn. De slang vertelt Eva dat als ze de vrucht eet, ze gelijk aan God wil zijn en daarmee ook vrij van Gods heerschappij. Kern van de zondeval is dus dat de mens vrij en gelijk wil zijn. Daarentegen spreekt godsdienst van zelfontkenning en zelfverloochening, wat haaks staat tegenover zelfontplooiing en opkomen voor jezelf. De Franse Revolutie had als beginselen Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. De Bijbel wijst deze beginselen af en staat daarmee haaks tegenover de Franse Revolutie. In de opvoeding moeten kinderen worden gevormd, daarin zijn de ouders de vertegenwoordigers van God. Vrije opvoeding is daarom verkeerd.

Sinds 1848 werd het beginsel van leven en laten leven gehanteerd, zodat kerken konden worden opgericht zonder verhindering door de overheid. Het idee van vrijheid van vereniging is afkomstig van de Amerikaanse Revolutie, the Bill of Rights. Kuyper en Thorbecke hebben dit beginsel voor Nederland toegepast, waarbij twee verhalen opgeld deden: naar binnen het christelijke verhaal, naar buiten het liberale beginsel. Dat beginsel heeft heel lang goed gewerkt, maar dreigt nu steeds meer te worden verlaten. Voorbeelden: het proces van het Clara Wichmaninstituut tegen de SGP, waarin de SGP wordt gedwongen vrouwen op de lijst te plaatsen. De bemoeienis van de onderwijsinspectie met de boekenkeuze op scholen, vooral bij het vak biologie. Het toelatingsbeleid van scholen staat onder druk, want je mag niet discrimineren. Het ontslaan van iemand die qua identiteit niet past in de organisatie, waar hij of zij voor werkt, wordt steeds moeilijker.

De weg vooruit is de weg terug, naar de beginselen die tot voor een aantal decennia geleden nog als leidend golden. Met name politici en voorgangers moeten voor het kerkvolk gaan staan en duidelijk maken waar het om gaat. Op dit moment glijden we af naar een atheïstische, radicaal-individualistische en radicaal-egalitaire maatschappij, met daarboven een totalitaire staat en dreigt de Bijbel een verboden boek te worden. Aldus prof. Kinneging in zijn waarschuwende lezing.

De lezing van prof. Kinneging is hier terug te luisteren: https://kerkdienstgemist.nl/stations/1206/events/recording/170090010001206.

Voetnoten

Bericht navigatie

← Oudere berichten Nieuwere berichten →

Archieven