Op 17 augustus 2021 werd op deze website een overzicht van het zogenoemde Vulkanisch Zoutmodel (VZM) gepubliceerd. Het is een (nog niet helemaal compleet) overzicht van alle activiteiten en publicaties rondom het VZM van ing. Stef Heerema. Sindsdien krijg ik regelmatig vragen van creationisten en niet-creationisten over dit overzicht. In een drieluik wil ik ingaan op deze vragen.¹

De eerste bijdrage is een toelichting van de motivatie om een overzicht te maken. Deze bijdrage is hier te vinden.² De tweede bijdrage in dit drieluik gaat over de vraag waarom ik in het overzicht aandacht geef aan theïstische evolutionisten, naturalistische geologen en/of niet-creationisten. Deze bijdrage is hier te vinden.³ De derde en laatste bijdrage in dit drieluik gaat over mijn eigen positie in het debat over het ontstaan van de wereldwijde zoutlagen. Deze bijdrage is hier te vinden.

We weten het niet

Als reactie op het VZM-overzicht kreeg ik vaak als commentaar: ‘Leuk zo’n overzicht, maar waar sta je zelf?’ In dit artikel daar wat duidelijkheid over. Toen geoloog en bioloog drs. Tom Zoutewelle door Weet Magazine werd geïnterviewd liet hij weten dat hij worstelde met de evaporieten.⁴ Deze worsteling herken ik. Ondanks dat verschillende creationisten zich hebben beziggehouden met evaporieten is er nog geen (goede) oplossing voor dit vraagstuk binnen een chronologie van minder dan tienduizend jaar. We moeten hier eerlijk toegeven dat we het (nog) niet precies weten hoe deze afzettingen gevormd zijn. Een scenario van pure zoutmagma’s (zoals wordt voorgesteld binnen het VZM) is onwaarschijnlijk én tientallen snel achter elkaar gevormde gigantische pekelzeeën (zoals wel geopperd is binnen het Rekolonisatiemodel) is onrealistisch. Daarnaast zijn er te weinig creationistische experts met het evaporietenvraagstuk bezig. Graag zou ik zien dat een creationistische geochemicus samen met een creationistische geofysicus, een creationistische sedimentoloog en wellicht nog een expert op een ander vakgebied de handen ineen slaan en dit vraagstuk, binnen een korte chronologie van minder dan tienduizend jaar, zouden willen oplossen. Tot die tijd is het meest eerlijke antwoord: ‘We weten (nog) niet hoe deze evaporieten (zijn) ontstaan binnen een korte chronologie’.

Vulkanisch Zoutmodel

In de loop der jaren dat ik hiermee bezig ben heb ik de problemen met het Vulkanisch Zoutmodel zien opstapelen. Met alle respect voor het werk van ing. Stef Heerema aan dit zoutmodel denk ik dat zijn model het ontstaan en bestaan van steenzout niet kan verklaren. Momenteel zie ik dat er allerlei ‘epicykels’ ingebouwd moeten worden om het model te redden. Uiteraard moedig ik Heerema van harte aan om aan zijn model verder uit te bouwen. Ik meen ook dat hij daarvoor de ruimte en het vertrouwen moet hebben en krijgen om dat te doen. Dat gezegd hebbende hoop ik wel dat Heerema wil ingaan op de tientallen bezwaren die zijn aangedragen door critici (zowel door creationisten als door naturalisten).⁵ Ik heb erg veel respect voor de berg werk die Heerema verzet heeft, maar uiteindelijk denk ik dat zijn model tekortschiet.

Wat dan wel?

Welke kant moeten we dan wel op? Ik ben al sinds dat ik in aanraking kwam met evaporieten onder de indruk van het werk van de marien geoloog dr. Martin Hovland. Bij mijn weten is Hovland geen creationist, maar wil hij wel een alternatief ontwikkelen voor het standaard indampingsmodel. Hij schreef diverse papers in vaktijdschriften over het zogenoemde ‘hydrothermal salt model’. Als praktijkvoorbeeld zijn de zoutformaties in de Rode Zee aan te wijzen en te bestuderen. Een bestudering van de processen op het gebied van zoutvorming die daar nog steeds gaande zijn loont de moeite.⁶ De op een dergelijke wijze ontstane zoutformaties gecombineerd met een proces van serpentinisatie⁷ zou een begin van een nieuw creationistisch zoutmodel kunnen zijn. Je zit dan nog steeds met een tijdsprobleem, maar die is vermoedelijk minder groot dan verschillende momenten van langdurige indamping binnen de geologische kolom en mogelijk zelfs op te lossen. Zelf probeer ik de evaporieten die in Hongarije zijn gevonden te verklaren binnen deze modellen.⁸ Dit kan ook omdat ten tijde van het ontstaan van deze evaporieten dit gebied tektonisch erg actief was. Zijn er in Nederland creationistische geochemici, geofysici, sedimentologen en andere experts die bij de ontwikkeling van zo’n nieuw creationistisch zoutmodel zouden kunnen en zouden willen helpen?

Voetnoten

1. Het overzicht is hier te vinden: https://oorsprong.info/het-vulkanisch-zoutmodel-vzm-van-ing-stef-heerema-een-overzicht/.
2. https://oorsprong.info/vragen-over-het-vzm-overzicht-1-wat-is-je-motivatie-om-een-overzicht-te-maken-van-het-vulkanisch-zoutmodel/.
3. https://oorsprong.info/vragen-over-het-vzm-overzicht-2-waarom-verwerk-je-in-het-overzicht-ook-kritiek-van-niet-creationisten/.
4. Zie: http://weet-magazine.nl/artikelen/Weet%2022%20-Aardverschuiving%20in%20de%20geologie.pdf.
5. Ik denk dan aan het artikel van Willem Jan Blom in de meest recente Journal of Creation, aan de in het VZM-overzicht genoemde kritieken (https://oorsprong.info/het-vulkanisch-zoutmodel-vzm-van-ing-stef-heerema-een-overzicht/) én aan niet-openbaar geuite kritieken door medecreationisten. Bron voor Bloms artikel: Blom, J., 2021, Evaluating the origin of salt deposits and salt structures, Journal of Creation 35 (3): 125-129.
6. Zie bijvoorbeeld: Hovland, M., Rueslatten, H.G., Johnsen, H.K., 2015, Red Sea Salt Formations – A Result of Hydrothermal Processes, in: Rasul, N.M.A., Stewart, I.C.F., The Red Sea: The formation, morphology, oceanography and environment of a young ocean basin, blz. 187-203.
7. Dit laatste is onlangs in Scientific Reports van Nature uitgewerkt door enkele wetenschappers. Bron: Debure, M., Lassin, A., Marty, N.C., Claret, F., Virgone, A., Calassou, S., Gaucher, E.C., 2019, Thermodynamic evidence of giant salt deposit formation by serpentinization: an alternative mechanism to solar evaporation, Scientific Reports 9: 11720. En ook al eerder aangedragen door Hovland et al.: Scribano, V., Carbone, S., Manuella, F.C., Hovland, M., 2017, Origin of salt giants in abyssal serpentinite systems, International Journal of Earth Sciences 106 (7): 2595-2608.
8. In de zomer hoop ik samen met Lorens Knap (van Hongarije Holidays) een cultuur- en geologiereis te organiseren.