Home » Biologie » Mensen en chimpansees: het genetische verschil blijkt veel groter dan door naturalisten gepropageerd

Mensen en chimpansees: het genetische verschil blijkt veel groter dan door naturalisten gepropageerd

Door inBiologie, Evolutietheorie, Genetica, Scheppingsparadigmaom

Geruime tijd werd door naturalisten verkondigd dat het genetische verschil tussen mensen en chimpansees slechts 1,5% is. Dit werd zonder nuance gepubliceerd door diverse naturalistische musea en naturalistische dierentuinen (zodat dit percentage gecanoniseerd werd). Academici die het klassieke scheppingsgeloof belijden, zoals dr. Bergman1, dr. Borger2, dr. Buggs3, dr. Carter4, dr. Tomkins5 en anderen, hebben vanaf het begin aangegeven dat deze 1,5% niet klopt en doordat naturalisten het ongenuanceerd propageren in musea en dierentuinen zelfs een naturalistische mythe is. In mei van dit jaar bleek opnieuw dat deze creationistische geleerden het juist hadden. Op 8 mei 2025 verscheen in het toonaangevende tijdschrift Nature een artikel met als titel: ‘Complete sequencing of ape genomes‘. Het artikel werd zelfs de coverstory van dat nummer (zie onder). Afhankelijk van de manier van vergelijken, en rekening houdend met de sequencing van het volledige genoom, is het verschil bijna tien keer zo groot. Met behulp van Perplexity hieronder een samenvatting met de focus op de chimpansee. Tenslotte verwijzen we naar een duiding van dit belangrijke artikel vanuit creationistisch en ID-perspectief. De verschillen met de overige ‘apes’ zijn (ook) interessant, maar die laten we in dit artikel buiten beschouwing.

Jarenlang werd het verschil tussen mensen en chimpansees als minimaal beschouwd. “We verschillen slechts één procent van onze naaste verwant”, was een veelgehoorde uitspraak in de biologie. Maar recente technologische doorbraken hebben dat beeld drastisch veranderd. Dankzij de volledige sequencing van de ‘apes’genomen, waaronder dat van de chimpansee, krijgen we nu een veel completer en genuanceerder beeld van wat ons écht onderscheidt.

Nieuwe technologie, nieuwe inzichten

Tot voor kort konden wetenschappers alleen de eenvoudigste delen van het DNA goed vergelijken. De meest complexe, herhalende stukken – de zogenaamde segmentale duplicaties6 en centromeren7 – bleven grotendeels onleesbaar. Met de nieuwste technieken voor sequencing zijn nu ook deze lastige regio’s volledig in kaart gebracht. Dit maakt het mogelijk om het volledige genoom van mens en chimpansee direct naast elkaar te leggen.

Het verschil: bijna 15% in plaats van 1%

Uit deze nieuwe analyses blijkt dat het genetische verschil tussen mens en chimpansee niet één, maar tussen de 14% en 14,9% bedraagt. Dit komt doordat grote delen van het DNA zo verschillend zijn opgebouwd dat ze niet eens goed uitgelijnd kunnen worden:

  • Ongeveer 12,5% tot 13,3% van het genoom bestaat uit “gap differences”—regio’s die zo verschillend zijn dat ze niet te vergelijken zijn.
  • Daarbovenop komt nog ongeveer 1,5% verschil in de direct vergelijkbare delen van het DNA (de klassieke “1%” op basis van individuele bouwstenen).

Genen, kopieën en evolutionaire innovaties

Een van de opvallendste bevindingen is het verschil in het aantal kopieën van bepaalde genen. Zo hebben mensen bijvoorbeeld meer kopieën van het TBC1D3-gen, dat betrokken is bij de ontwikkeling van het brein. Zulke genen kunnen een rol spelen in de unieke cognitieve vermogens van de mens.

Ook op het gebied van het immuunsysteem zijn er grote verschillen. Sommige genen die mensen beschermen tegen infecties, ontbreken bij chimpansees en vice versa. Dit wijst op een verschillende evolutionaire geschiedenis8, waarbij beide soorten zich aanpasten aan hun eigen omgeving en ziekteverwekkers.

De rol van moeilijk leesbare DNA-regio’s

Juist in de segmentale duplicaties en centromeergebieden – voorheen een blinde vlek in het onderzoek – blijken veel van de grote verschillen te zitten. Deze regio’s zijn hotspots voor genetische innovatie en spelen mogelijk een sleutelrol in de unieke eigenschappen van mens en chimpansee. Waarschijnlijk geldt dat ook voor de verschillen met de bonobo.

Conclusie

De volledige sequencing van de ‘apes’genomen heeft het klassieke beeld van een minimaal verschil tussen mensen en chimpansees op zijn kop gezet. De genetische afstand blijkt vele malen groter dan door naturalisten gepropageerd: in totaal verschillen mensen en chimpansees tussen de 14% en 14,9% van hun DNA. Deze inzichten bieden niet alleen een nieuwe kijk op onze afzonderlijke evolutionaire geschiedenis, maar openen ook de deur naar verder onderzoek aangaande de uniciteit van de mens.

Bron van deze samenvatting: DongAhn Yoo, Arang Rhie, Prajna Hebbar, Francesca Antonacci, Glennis A. Logsdon, Steven J. Solar, Dmitry Antipov, Brandon D. Pickett, Yana Safonova, Francesco Montinaro, Yanting Luo, Joanna Malukiewicz, Jessica M. Storer, Jiadong Lin, Abigail N. Sequeira, Riley J. Mangan, Glenn Hickey, Graciela Monfort Anez, Parithi Balachandran, Anton Bankevich, Christine R. Beck, Arjun Biddanda, Matthew Borchers, Gerard G. Bouffard, Emry Brannan, Shelise Y. Brooks, Lucia Carbone, Laura Carrel, Agnes P. Chan, Juyun Crawford, Mark Diekhans, Eric Engelbrecht, Cedric Feschotte, Giulio Formenti, Gage H. Garcia, Luciana de Gennaro, David Gilbert, Richard E. Green, Andrea Guarracino, Ishaan Gupta, Diana Haddad, Junmin Han, Robert S. Harris, Gabrielle A. Hartley, William T. Harvey, Michael Hiller, Kendra Hoekzema, Marlys L. Houck, Hyeonsoo Jeong, Kaivan Kamali, Manolis Kellis, Bryce Kille, Chul Lee, Youngho Lee, William Lees, Alexandra P. Lewis, Qiuhui Li, Mark Loftus, Yong Hwee Eddie Loh, Hailey Loucks, Jian Ma, Yafei Mao, Juan F. I. Martinez, Patrick Masterson, Rajiv C. McCoy, Barbara McGrath, Sean McKinney, Britta S. Meyer, Karen H. Miga, Saswat K. Mohanty, Katherine M. Munson, Karol Pal, Matt Pennell, Pavel A. Pevzner, David Porubsky, Tamara Potapova, Francisca R. Ringeling, Joana L. Rocha, Oliver A. Ryder, Samuel Sacco, Swati Saha, Takayo Sasaki, Michael C. Schatz, Nicholas J. Schork, Cole Shanks, Linnéa Smeds, Dongmin R. Son, Cynthia Steiner, Alexander P. Sweeten, Michael G. Tassia, Françoise Thibaud-Nissen, Edmundo Torres-González, Mihir Trivedi, Wenjie Wei, Julie Wertz, Muyu Yang, Panpan Zhang, Shilong Zhang, Yang Zhang, Zhenmiao Zhang, Sarah A. Zhao, Yixin Zhu, Erich D. Jarvis, Jennifer L. Gerton, Iker Rivas-González, Benedict Paten, Zachary A. Szpiech, Christian D. Huber, Tobias L. Lenz, Miriam K. Konkel, Soojin V. Yi, Stefan Canzar, Corey T. Watson, Peter H. Sudmant, Erin Molloy, Erik Garrison, Craig B. Lowe, Mario Ventura, Rachel J. O’Neill, Sergey Koren, Kateryna D. Makova, Adam M. Phillippy & Evan E. Eichler, 2025, Complete sequencing of ape genomes, Nature 641 (8062): 401–418. URL: https://www.nature.com/articles/s41586-025-08816-3.

Creationisten en ID’ers over deze resultaten

Hoe duiden creationisten en ID’ers dit nieuwe onderzoek in Nature? Hieronder verwijzingen naar creationistische- en ID-reacties op het onderzoek.

Answers in Genesis: https://answersingenesis.org/genetics/dna-similarities/study-finds-chimp-dna-not-identical-ours/.
Break Point: https://www.breakpoint.org/youre-not-a-monkeys-uncle/.
Creation Ministries International: https://creation.com/humans-chimpanzees-not-nearly-identical (dr. Robert Carter).
Discovery Institute1: https://evolutionnews.org/2025/05/bombshell-new-research-overturns-claim-that-humans-and-chimps-differ-by-only-1-percent-of-dna/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute2: https://evolutionnews.org/2025/06/critics-struggle-with-evidence-that-humans-and-chimps-are-15-genetically-different/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute3: https://evolutionnews.org/2025/06/do-large-genetic-differences-between-humans-and-chimps-represent-mere-technical-failures/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute4: https://evolutionnews.org/2025/06/critics-dismiss-genetic-differences-between-humans-and-chimps-as-meaningless-junk/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute5: https://evolutionnews.org/2025/06/are-the-new-ape-genomes-reliable/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute6: https://evolutionnews.org/2025/06/critics-change-the-topic-do-human-human-genetic-differences-matter/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute7: https://evolutionnews.org/2025/06/on-human-chimp-genetic-differences-the-critics-misstate-my-arguments/ (dr. Casey Luskin).
Discovery Institute8: https://evolutionnews.org/2025/05/additional-method-of-analysis-confirms-human-chimp-genomes-are-about-15-percent-different/ (dr. Caseey Luskin).
Evolution News1: https://evolutionnews.org/2025/06/watch-casey-luskin-debunks-the-1-percent-myth/.
Evolution News 2: https://evolutionnews.org/2025/07/as-luskin-debunks-1-percent-myth-evolutionists-fire-wildly-in-response/ (David Klinghoffer).
Fundamentum: https://www.oorsprong.info/mensen-en-chimpansees-het-genetische-verschil-blijkt-veel-groter-dan-door-naturalisten-gedacht.
ID the Future: https://idthefuture.com/2060/ (dr. Casey Luskin i.s.m. dr. Emily Reeves).
Institute for Creation Research1: https://www.icr.org/content/chimp-genome-markedly-different-human (dr. Jeffrey Tomkins).
Institute for Creation Research2: https://www.icr.org/article/chimp-genome-different-from-human (dr. Jeffrey Tomkins).
Reformatorisch Dagblad: https://www.rd.nl/artikel/1108989-nature-verschil-dna-mens-en-chimpansee-veel-groter-dan-gedacht (ir. Bart van den Dikkenberg i.s.m. dr. Hans Degens).
Richardbuggs: https://richardbuggs.com/2025/05/06/how-much-of-a-human-genome-is-identical-to-a-chimpanzee-genome/ (dr. Richard Buggs).

Voetnoten

  1. https://digitalcommons.cedarville.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1283&context=icc_proceedings.
  2. https://oorsprong.info/de-1-mythe-opnieuw-als-onjuist-aangetoond-nieuwe-ontdekkingen-tonen-verrassende-verschillen-tussen-het-y-chromosoom-van-de-mens-en-de-chimpansee/ en https://oorsprong.info/hebben-chimpansee-en-mens-een-gemeenschappelijke-voorouder-dr-peter-borger-sprak-op-nederlands-congres-d-d-26-februari-2021/.
  3. https://richardbuggs.com/2018/07/14/how-similar-are-human-and-chimpanzee-genomes/.
  4. https://oorsprong.info/chimp-and-human-dissimilarities-dr-robert-carter-sprak-voor-de-livestream-van-logos-research-associates/.
  5. https://oorsprong.info/monkey-business-in-the-chimp-genome-dr-jeffrey-tomkins-sprak-voor-de-livestream-van-logos-research-associates/.
  6. Uitleg: https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/segmental-duplication.
  7. Uitleg: https://nl.wikipedia.org/wiki/Centromeer.
  8. Creationisten zijn niet tegen evolutie, als natuurwet, maar maken op basis van theologische, filosofische en natuurwetenschappelijke gronden bezwaar tegen Universele Gemeenschappelijke Afstamming. Zie voor het verschil: https://oorsprong.info/column-evolutie-is-een-feit/.