In 2007 promoveerde dr. Peter D. Spies aan de Theologische Universiteit Apeldoorn op een belangrijke studie naar de classis van Tiel. De titel van zijn proefschrift luidt ‘De classis van Tiel 1579-1816: De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen’.¹ Daarna heeft dr. Spies ook niet stilgezeten en heeft hij diverse gerichtelijke transcripties en ander transcriptiewerk uitgegeven. Zo ook de ‘Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe’. We hopen de komen de tijd, als de Heere het leven en de gezondheid geeft, deze transcripties door te nemen op zoek naar stamgenoten. Het betreft vooral individuen met de achternaam ‘Van Meerten’ of aangetrouwde leden van deze familie. Als het gaat om de vrouwelijke lijn nemen we, gewoontegetrouw, alleen de kinderen en aan die kinderen aangetrouwde gezinsleden (dus man of vrouw) mee. Na verloop van het genealogisch onderzoek is het mogelijk dat dit artikel wijzigingen ondergaat, bijvoorbeeld als wordt ontdekt dat naam X of Y ook tot (afstammelingen van) dit geslacht behoort. Hieronder de bestudering van het zeventiende deel.²

Het achttiende deel is volgend dr. Spies ‘een apart en belangrijk boek’. Spies geeft aan dat er kennelijk ‘sprake is van een aantekenboek van de landschrijver Henricus Stoer zelf‘. Er is overlap met het vorige deel, maar er ontbreken ook aantekeningen terwijl er wel bijeenkomsten zijn gehouden. Bovendien heeft er in die periode (in 1578) een overdracht van ambtman plaatsgevonden, van vader Claes Vijgh op zoon Derck Vijgh. Het gaat hier vooral om civielrechtelijke zaken.

De namen Adriaen (of Ariën) van Leeuwen en Dirck (Derick of Diederik) van Brakell laat ik voor nu even rusten, omdat er meerdere individuen met deze voor- en achternaam tegelijkertijd hebben geleefd. Pas wanneer er meer helder is over deze individuen wil ik ze hieronder toevoegen.

Heijmerick van Bemmel

Net als in het vorige deel komt ook hier Heijmerick van Bemmel voor. Hij was de echtgenoot van Anna van Meerten, dochter van Dirck van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon.³ Veelal wordt Heijmerick alleen bij naam genoemd als hij aanwezig is tijdens de gerichtsdag of namens het ridderschap. Daarnaast spreekt Heijmerick soms een vonnis of een advies uit. Omdat dit niet relevant is voor de genealogie en geschiedenis van het geslacht ‘Van Meerten’ volstaat dan het noemen van de datum van het gericht etc. Bovenstaande geldt voor zondag 24 oktober 1563⁴, vrijdag 17 mei 1577⁵, 3 juni 1577⁶, donderdag 15 mei 1578⁷, donderdag 22 juli 1578⁸, donderdag 16 oktober 1578⁹, donderdag 10 maart 1580¹⁰, 15 mei 1580¹¹

Johan van Brakell

Johan van Brakell den jongen komt slechts eenmaal voor als naam in het rijtje met vertegenwoordigers van het ridderschap. Dat was op 10 maart 1580.¹² Johan van Brakell den ouden is overleden op 8 juli 1580. In maart is het daarom nuttig om onderscheid te maken tussen de jonge en oude Van Brakell.¹³

Zijn vader Johan van Brakell komt voor als Jan van Brakell op vrijdag 17 mei 1577¹⁴ en op 3 juni 1577.¹⁵

Lodewijk van Brakell

Net als zijn broertje Johan komt Lodewijk ook een paar keer als naam voor in het rijtje van aanwezigen tijdens de gerichtsdag of het ridderschap. Dat het hier om Lodewijk als broertje van Johan en zoon van vader Johan gaat wordt duidelijk in de beschrijving van de aanwezigen ridderschappen, daar staat ‘Jan van Braeckell ende Lodowick van Braeckell sijn soen‘.¹⁶ Zijn naam komt ook voor op 3 juni 1577¹⁷ en donderdag 6 juni (de negende donderdag na Pasen) 1577.¹⁸

Evert van Delen

Evert van Delen komt ook vaak voor in het namenlijstje van de aanwezige ridderschappen. Evert was getrouwd met Elisabeth van Leeuwen, de dochter van Albert van Leeuwen en Hillegonda van Meerten.¹⁹ Het gaat om de volgende data: zondag 3 oktober 1563²⁰, zondag 14 november 1563²¹, donderdag 17 januari 1566²² en donderdag 31 oktober 1566²³.

Verder komt Evert ook afzonderlijk voor in een zaak die hemzelf aangaat. Dat geldt bijvoorbeeld voor donderdag 16 oktober 1567 op pagina 47:

“#Farst, noetfarst#
Item d’amptman hefft Evert van Deelen een farst affgewonnen contra Henrick Voss.”

Dat geldt ook voor 21 oktober 1568 op pagina 51:

“#Noetfarst#
Item d’amptman hefft Evert van Deelen een noetfarst affgewonnen contra Henrick Vos.

Dat geldt niet alleen contra Henrick Voss. Op 12 mei 1569 op bladzijde 54 lezen we:

“Item d’amptman hefft Evert van Deelen een farst affgewonnen contra Melchoir van Braeckell cum suis.”

Later komen deze (noet)farsten nog een keer voor, op bladzijde 77. We leven dan op 16 januari 1578.

“#Farst#
Item d’amptman sijn strenghe lieve hebben Evert van Deelen sijn varsten ende noetfarsten bedongen affgewonnen te hebben.”

Op bladzijde 83 (donderdag 15 mei 1578) lezen we:

“#Farst#
Heer Claes Vijgh amptman hefft Evert van Deelen drie farsten ende noetfarst affgewonnen.”

Tenslotte komt Evert van Delen voor op bladzijde 93 (16 oktober 1578):

“#Ordell#
Item Jasper van Rossem is ‘t ordell onder gegeven dat Evert van Deelen onder gehat hefft tusschen den heer ende Henrick Voss.”

Voetnoten

1. Het voornemen ligt er om dit proefschrift in een drieluik te bespreken voor deze website.
2. Bron: Spies, P.D., 2019, Ambt Nederbetuwe Gerichtssignaat Bank Zoelen 1561-1580. Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe deel 18 (Pumbo.nl).
3. Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden: https://oorsprong.info/parenteel-van-anna-van-meerten-en-heijmerick-van-bemmel/. Het echtpaar van zijn schoonouders is hier te vinden: https://oorsprong.info/parenteel-van-dirck-van-meerten-1568-en-bertha-van-eck-van-panthaleon-1531/.
4. Pagina 23.
5. Pagina 60.
6. Pagina 64 en 65.
7. Pagina 85.
8. Pagina 90.
9. Pagina 92.
10. Pagina 96, 98 en 99.
11. Pagina 100 en 101.
12. Pagina 96.
13. Zie hier voor het parenteel van dit gezin: https://oorsprong.info/parenteel-van-johanna-van-meerten-1600-en-johan-van-brakell-1580/.
14. Pagina 60.
15. Pagina 64.
16. Pagina 60.
17. Pagina 64 en 65.
18. Pagina 61.
19. Het parenteel van dit laatstgenoemde echtpaar is hier te vinden: https://oorsprong.info/parenteel-van-hillegonda-van-meerten-en-albert-van-leeuwen-1546/.
20. Pagina 22.
21. Pagina 23.
22. Pagina 32 en 34.
23. Pagina 39 en 41.