Het drieënvijftigste jaargang van De Nederlandsche Leeuw, het maandblad van het Genealogisch-Heraldiek Genootschap, verscheen in 1935. In dit jaargang komen veel telgen uit het geslacht Van Meerten voor.
De oudere generaties van de Gorinchemse familie van Meerten
H. Wijnaendts beschrijft op bladzijde 21 tot en met 25 de Gorinchemse tak van het geslacht Van Meerten en daarvan met name de oudere generaties.1 Zijn onderzoek is erg waardevol. Hij geeft aan dat de naam Van Meerten al vroegtijdig in de Gorinchemse schepenakten voorkomt.
Van Gerit Jansz. Van Meerten wordt op 13 december 1554 melding gemaakt. Hij woont te Zandwijk (vandaag de dag een deel van Tiel) en hij verschijnt namens zijn zussen Cornelia en Geertruid voor de schepenen van Gorinchem. Op 11 juni 1587 wordt er melding gemaakt van Gerard van Meerten woonachtig te Vianen. “Nergens bleek mij echter, dat het hun afstammelingen zijn, die later te Gorinchem voorkwamen. De eerste van het geslacht, die zich in laatstgenoemde plaats vestigde, was vermoedelijk afkomstig uit Utrecht. De naam van hem en zijne nakomelingen wordt in de Gorcumsche acten geschreven op alle denkbare manieren, varieerend tusschen Van Maerten en Vermerten.”
De schepenakten blijken een waardevolle bron te zijn. Ter inleiding haalt Wijnaendts iets uit deze schepenakten. Op 13 september 1616 verscheen Evert Cornz. ‘schrienwercker out omtrent 32 jaeren, burger binnen deser stede etc.’. Op 21 november 1621 wordt er opnieuw melding gemaakt van deze Evert Corneliszoon: ‘Orconden dat voor ons quam Evert Corneliss van Merten, schreynwercker etc.’ Op 13 januari 1629: ‘comp. Franchois Snouck, borger deser stede ter eenre ende Agnes Jans van Santen, wed. wijlen Evert Corneliss van Maerten, schrijnwercker za. ter andere zijde etc.’ Op 26 juni 1635 wordt opnieuw melding gemaakt van deze weduwe Van Santen: ‘comp. (de kinderen van Santen) ende Jan Evertss, met Lambert Evertss voor hun selven en vervangende Cornelis Evertss haerl. broeder, kinderen van Niesken Jans van Santen, altesamen erfgenamen ab intestato van Marijken van Weelden, hoirl. resp. moeder en grootmoeder’.
Met deze gegevens stelt Wijnaendts een chronologie op. Evert Cornelisz. van Meerten is geboren rond 1584. Hij huwt met Agnes van Santen, dochter van Jan van Santen Dirksz. en van Maria van Weelden. In de voetnoot bij Jan van Santen wordt geschreven: “5 juni 1584 cp. Jan van Santen Dirxen en Mariken van Weelden zijn echte huysvrou.”
Het echtpaar Evert van Meerten en Agnes van Santen kregen drie kinderen. De eerste was Cornelis. Hij is als busschieter overleden in Amboina op 16 mei 1657. Er wordt door Wijnaendts een bron geciteerd: “22 Nov. 1659 cp. Lambert Everts Vermeerten voor sijn selven ende in qualite als voocht van kinderen van Jan Everts Vermeerten, samen erffgenaemen van Cornelis Everts Vermeerten, haeren broeder en oom respectieve, gevaaren van Seelandt voor bosschieter op ’t schip genaemt de leewin ende den 16 Mey 1657 overleden op Amobone etc. Not. P. de With, Gor. dl. 4004).” Op de andere twee kinderen, Jan en Lambert, gaat Wijnaendts onderaan deze en op de volgende bladzijde in.
Wijnaendts meldt ook nog dat uit verschillende notariële akten blijkt dat de nakomelingen van Evert van Meerten gerechtigd waren tot de erfenis van Hillegonda van Meerten wonende te Utrecht. “In het protocol van notaris O. Kien te Gorinchem, dl. 4087, vindt men op 17 Mei 1675 vermeld de: Loetcedulle van rentbrieven ende obligatiën de welcke de kinderen van den heer outschepen Lambert Vermeerten hebben geërft van Hilgonda Vermeerten, in haer leven gewoont hebben tot Utrecht ende dat boven de goederen dewelcke tusschen de gesamentlijcke erfgenamen van de voors. Hilgonda Vermeerten noch int gemeen ende onverdeelt zijn gebleven.” In een van deze rentbrieven staat de naam Hilligje Cornelis van Meerten waaruit blijkt dat deze Hilligje of Hillegonda de zus was van Evert.
Jan Evertsz. van Meerten was een zoon van de hierboven genoemde Evert en Agnes. Hij ondertrouwt te Gorinchem op 30 april 1634 en huwt in deze plaats op 16 mei 1634 met Catharina Trebellius. Catharina was een dochter van Hubertus Trebellius, predikant te Schelluinen en van Elisabeth Botters. Het beroep van Jan was ziekentrooster te Gorinchem en diaken van de huisarmen in dezelfde stad. De bronnen hiervoor zijn FXIV dl. 58, dd. 7 April 1653 en FXIV dl. 51. dd. 2 Aug. 1651). Zij kregen tien kinderen.
- Huybertus, gedoopt in Gorinchem op 28 februari 1635 en jong overleden.
- Evert, gedoopt in Gorinchem op 8 juni 1636 en jong overleden.
- Neesken, gedoopt in Gorinchem op 26 november 1637.
- Eduard, gedoopt in Gorinchem op 2 september 1639 en overleden in Oost-Indië.
- Lysbeth, gedoopt in Gorinchem op 17 maart 1641 en jong overleden.
- Lysbeth, gedoopt in Gorinchem op 9 juli 1642.
- Cornelis, gedoopt in Gorinchem op 16 oktober 1644.
- Marie, gedoopt in Gorinchem op 12 februari 1647 en jong overleden.
- Maria, gedoopt in Gorinchem op 7 februari 1649 en jong overleden.
- Christia, gedoopt in Gorinchem op 23 april 1651.
Dat jong overleden leidt Wijnaendts af van het volgende bericht: “Voor notaris Brouwer te Gorinchem (dl. 4046) verschijnt 27 Sept. 1663 Lambertus van Meerten outschepen als oom en voogt van Cornelis, Niesken, Lysbeth en Christina Jans van Meerten en machtigt Dirk van Eeten, marktschipper op Delft, om van bewindhebbers der O.I.C. te ontvangen de verschenen gage van Evert Jans van Meerten.” Dit waren dus de overgebleven kinderen van Jan Everts van Meerten. “Zij verlieten Gorinchem en vestigden zich te Utrecht. 19 Aug. 1674 verschijnt voor schepenen van Gorinchem Johan Hyberts Brouwer, raedt en vroetschap, als last van procuratie hebbende van Cornelis van Meerten, Agnis van Meerten, Elsiabeth en Christina van Meerten, gepasseerd te Utrecht 20 Juli 1674 voor notaris Carel van Doorn (FXIV dl. 166). Cornelis wordt in verschillende acten genoemd als gemachtigde van zijn Gorcumse familieleden met betrekking tot de hiervoren vermelde erfenis van Hillegonda van Meerten. In een acte, op 21 Nov. 1692 verleden voor not. J. Brouwer te Gorinchem (dl. 4065), heet hij: rentmeester van de Buchelse prove tot Utrecht. Aldaar zal zijn na te gaan of hij zijn tak der familie heeft voortgezet.”
De tweede zoon van Evert en Agnes is Lambert Evertsz. van Meerten. Hij wordt vermeldt in Nederlands Patriciaat 1930 sub I. Lambert ondertrouwt te Gorinchem op 18 september 1639 en trouwt in dezelfde stad op 5 oktober 1639 met Maria Trebellius. Zij was een dochter van Hubertus Trebellius, predikant te Schelluinen, en van Elisabeth Botters. Maria werd begraven te Gorinchem op 21 december 1662. Daarna ondertrouwde Lambert op 14 juli 1663 met Elisabeth Lever met wie hij op 31 juli 1663 in de huwelijksboot stapte. Zij was een dochter van Cornelis Geerits Lever en van Elisabeth Colff. Ze was voor dit huwelijk getrouwd geweest met Paulus van Steenwinckel en had daarbij drie kinderen gekregen. Uit het huwelijk tussen Lambert en Maria werden 7 kinderen geboren:
- Huybertus, meer informatie daarover volgt later.
- Neesken, gedoopt in Gorinchem op 12 oktober 1642 met Cornelis Waarsman. De inschrijving heeft Wijnaendts niet gevonden.
- Evert, meer informatie daarover volgt later.
- Lysbetie, gedoopt te Gorinchem op 7 juni 1647.
- Cornelis, gedoopt te Gorinchem op 6 mei 1650 en is jong overleden.
- Kernelia, gedoopt in Gorinchem op 14 oktober 1654. Ondertrouwt te Gorinchem op 7 oktober 1675 met Pieter van Dijck, jongeman te Dordrecht. Ze heeft attestatie gekregen naar Dordrecht op 27 oktober 1675.
- Johannes, meer informatie volgt later.
Uit het huwelijk met Elisabeth werden twee kinderen geboren:
- Apollonia, gedoopt in Gorinchem op 1 juni 1664. Ze trouwt te Gorinchem op 10 apri 1689 met Adriaan van Noordhoorn.
- Wilhelmus, meer informatie volgt later.
De eerste zoon van Lambert en Maria wordt apart besproken door Wijnaendts. Hubertus (Huibert) van Meerten wordt genoemd in Nederlands Patriciaat 1930 sub II. Hij is gedoopt te Gorinchem op 29 juni 1640 en ondertrouwt aldaar op 20 april 1664 met Eva Brouwer. Het huwelijk werd op 6 mei 1664 gesloten. Uit dit huwelijk werden 10 kinderen geboren:
- Mariechen, gedoopt te Gorinchem op 25 maart 1665 en overleden vóór december 1695.
- Aletta, gedoopt te Gorinchem op 23 juni 1666.
- Joannes, gedoopt te Gorinchem op 18 oktober 1668 en overleden vóór december 1695.
- Hillegonda, gedoopt te Gorinchem op 17 oktober 1670 en overleden vóór december 1695. Zij ondertrouwde op 28 april 1693 met Daniël van Bree, jongeman van Bommel.
- Eva, gedoopt te Gorinchem op 19 januari 1673 en is jong overleden.
- Lambertus, gedoopt te Gorinchem op 7 april 1675. Om meer te weten over deze Lambert en zijn nakomelingen wordt verwezen naar Ned. Patr. 1914.
- Eva, gedoopt te Gorinchem op 22 juli 1676 en overleden vóór december 1695.
- Johannes, gedoopt te Gorinchem op 21 augustus 1678.
- Petrus, gedoopt te Gorinchem op 14 februari 1680.
- Wilhelmus, gedoopt te Gorinchem op 18 januari 1683 en overleden vóór december 1695.
Het refrein van ‘overleden vóór december 1695’ heeft een reden. Wijnaendts: “In een acte van 26 Sept. 1684 in het protocol van notaris J. Brouwer te Gorinchem (dl. 4063) worden vermeld: de 7 onmondige naegelate kinderen van Huybert van Meerten za., terwijl in een acte, voor denzelfden notaris verleden, van 12 Dec. 1695 (dl. 4041) worden genoemd: Juffr. Eva Brouwers, wed. van den heer Hubertus van Meerten in sijn leven oud schepen en coopman en Aletta, Lambartus, Jan en Pieter van Meerten, hun kinderen. Aldus staat vast, welke kinderen ten slotte in leven bleven.”
Evert van Meerten is de tweede beschreven zoon van Lambert en Maria. Hij werd gedoopt te Gorinchem op 7 februari 1646. Was in deze stad een ‘geweldige provoost’. Hij trouwde met Abigaël Enten, waarvan Wijnaendts de huwelijksakte niet heeft gevonden. Evert werd begraven te Gorinchem op 16 september 1714. Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren:
- Lambertus, gedoopt te Gorinchem op 28 juni 1676.
- Elisabeth, gedoopt te Gorinchem op 21 januari 1678.
- Johannis, gedoopt te Gorinchem op 31 augustus 1681.
- Huybert, gedoopt te Gorinchem op 23 mei 1685.
Het derde kind van Lambert en Maria dat wordt besproken is Johannes van Meerten. Hij werd gedoopt te Gorinchem op 23 februari 1659. Johannes was chirurgijn van beroep. Hij trouwde te Gorinchem op 18 november 1685 te Gorinchem met Maria Brouwer. De ondertrouw was 4 november 1685. Uit dit huwelijk werden 9 kinderen geboren:
- Maria, gedoopt te Gorinchem op 16 augustus 1686. Zijn ondertrouwde op 24 januari 1712 met de weduwnaar Jan van Amerongen, waar ze op 9 februari 1712 mee in het huwelijk trad.
- Adrianus, gedoopt te Gorinchem op 10 december 1687.
- Lambert, gedoopt te Gorinchem op 21 augustus 1689.
- Henrica, gedoopt te Gorinchem op 23 februari 1691. Zij ondertrouwde op 23 mei 1726 met Hendrik Tillardt. Met wie zij op 9 juni 1726 getrouwd is.
- Huybartus, gedoopt te Gorinchem op 23 november 1692.
- Johannes, gedoopt te Gorinchem op 7 augustus 1695.
- Johanna, gedoopt te Gorinchem op 25 maart 1697. Zijn ondertrouwde op 28 mei 1726 met Peter van Herwijnen. Met wie zij op 9 juni 1726 in het huwelijk trad.
- Jan, gedoopt te Gorinchem op 17 juni 1699.
- Cornelia, gedoopt te Gorinchem op 2 april 1702.
De laatste telg die genoemd wordt is Wilhelmus van Meerten. Zoon van Lambert en Elisabeth Lever. Hij werd gedoopt te Gorinchem op 10 augustus 1666 en is begraven in dezelfde stad op 9 december 1716. Hij trouwde op 13 november 1689 te Gorinchem met Margeretha Holthuysen. De ondertrouw vond plaats op 20 oktober 1689. Uit dit huwelijk werden vier kinderen geboren:
- Elisabeth, gedoopt te Gorinchem op 18 maart 1692.
- Johanna, gedoopt te Gorinchem op 20 februari 1695 en jong overleden.
- Lambert, gedoopt te Gorinchem op 24 juni 1696.
- Johanna, gedoopt te Gorinchem op 2 maart 1698.
Wijnaendts komt tot de volgende conclusie: “Uit het vorenstaande blijkt, dat uit de IIIe generatie behalve Lambert Huybertszoon, nog tal van andere mannelijke van Meerten’s geboren werden. Zij hebben voor een deel het geslacht helpen voortzetten. Wie in deze nakomelingen belang stelt, verwijs ik naar de kerkregisters.”