COLUMN: Cocaïnenijlpaarden

In de rivier ligt een groep nijlpaarden. Ze lijken van een afstand rustig en aaibaar, maar schijn bedriegt. Enkelen van hen sluiten hun neus (en oren) en duiken onder. Verderop duiken ze weer op. Een tafereel dat je zou verwachten in Afrika, maar het is (ook) te observeren in Colombia (Zuid-Amerika). Hoe komen nijlpaarden in Colombia?

Drugsbaron Pablo Escobar had zoveel geld dat hij in de jaren ’80 besloot om op zijn landgoed Hacienda Nápoles een privédierentuin te beginnen. Hij smokkelde diverse dieren het land binnen (zoals olifanten, giraffen, zebra’s etc.), maar ook vier nijlpaarden. De drugsbaron stierf in 1993 en de meeste dieren werden overgebracht naar andere dierentuinen. De vier nijlpaarden werden echter achtergelaten op het landgoed. Deze grote zoogdieren wisten te ontsnappen en in de loop der jaren is de populatie gegroeid tot ongeveer 130-170 individuen. Als deze groei niet gestopt wordt, verwacht men dat dit aantal in 2034 tot boven de 1. 000 kan oplopen.

Hoewel de nijlpaarden goed gedijen in het Zuid-Amerikaanse land, horen ze daar oorspronkelijk niet thuis. De zoogdieren vormen een ecologisch probleem, want ze verdringen inheemse diersoorten, bijvoorbeeld de bedreigde lamantijn (zeekoe). Ook tasten ze de lokale diversiteit aan. Een nijlpaard eet wel meer dan veertig kilo gras per dag. De uitwerpselen van deze dieren vervuilen het water van de Magdalena-rivier. Dit leidt tot vergiftiging van het water en sterfte onder de vissen. Alsof dit niet genoeg is, zijn ze agressief richting mensen en veroorzaken schade aan het landschap en de landbouw.

Het valt de Colombiaanse regering niet om deze beesten te bestrijden. Men is begonnen met een castratie- en sterilisatieproject, maar dit bleek te duur en technisch moeilijk haalbaar. Eén castratie kostte ongeveer 50.000 dollar. Bovendien is dit niet effectief gebleken, omdat de beesten zich sneller voortplanten dan dat ze gevangen en gecastreerd konden worden. In 2021 bedacht men een andere methode: chemische sterilisatie door middel van het GonaCon-vaccin. Dit vaccin wordt toegediend met harpoenen, maar het werk slecht, omdat het lastig is om dicht bij de dieren te komen. Euthanasie of gecontroleerde jacht stuit op weerstand van de lokale gemeenschap en dierenrechtenactivisten. Een dilemma!

Het is niet om het even hoe wij met Gods schepping omgaan. We zien dat besluiten die worden genomen, tientallen jaren later grote gevolgen kunnen hebben. Escobar dacht een mooie privédierentuin aan te kunnen leggen. Hierbij valt te denken aan Psalm 39:7: Immers wandelt de mens als in een beeld, immers woelen zij ijdellijk; men brengt bijeen, en men weet niet wie het naar zich nemen zal. Toen de drugsbaron stierf, wist hij niet waar zijn beestenboel naartoe zou gaan. Veel dieren gingen naar andere dierentuinen, maar de nijlpaarden ontsnapten en vormen nu een ecologische plaag.

Dit artikel verscheen eerder in het gezinsblad ‘Om Sions Wil’ en is met toestemming van de redactie hier overgenomen. De volledige bronvermelding luidt: Meerten, J.W. van, 2025, Cocaïnenijlpaarden, Om Sions Wil 2025 (23): 21. Hier is wat meer te lezen over ‘Om Sions Wil’.