In 2021 publiceerden dr. Wim de Jong en drs. Gea Mulder twee artikelen in het tijdschrift Journal of Geology & Geophysics. De artikelen gingen respectievelijk over de viscositeit van gesteenten en een catastrofistisch scenario voor het ontstaan van de reusachtige zoutdiapieren in onder andere de Nederlandse ondergrond.¹ Het laatste artikel is nu in meer uitgebreide vorm verschenen als hoofdstuk in een boek. Het boek draagt de titel: Current Advances in Geography, Environment and Earth Sciences.²

Zoutdiapirisme

In het hoofdstuk wordt de standaardverklaring van het ontstaan van de zoutpijlers bekritiseerd. De idee dat gesteente zich onder hoge langdurige spanning zou gedragen als een vloeistof wordt door De Jong en Mulder als onjuist beschouwd. Volgens hen is een alternatief nodig om de nu ontstane hiaat in geologische kennis op te vullen. De Jong en Mulder geven daarom aan dat ze de zoutdiapieren willen verklaren als enorme zoutlava’s die in korte tijd in sedimentrijk en stromend water omhoog zijn gestuwd. Het artikel legt volgens de auteurs niet alleen uit hoe zoutdiapieren zijn ontstaan, maar ook hoe andere geologische macrostructuren zijn ontstaan. De Jong en Mulder noemen het catastrofescenario, in tegenstelling tot het naturalistische scenario, ‘zeer constitent met de huidige geologische en geofysische feiten’. Dr. De Jong heeft het hoofdstuk ook op zijn eigen ResearchGate-pagina geplaatst zodat de lezer het zelf kan bestuderen.³

Kritiek

Er is ook kritiek gekomen op het verschijnen van de twee artikelen van De Jong en Mulder in Journal of Geology & Geophysics. Onlangs schreef student aardwetenschappen en filosofie Willem Jan Blom een kritisch artikel over dit tijdschrift en de twee artikelen die geschreven zijn. Blom gaat niet inhoudelijk in op de artikelen, hoewel er volgens hem genoeg over te zeggen is en hij dat ook elders heeft gedaan.⁴ Hij wil er vooral de vinger bij leggen dat het tijdschrift waar De Jong en Mulder in publiceerden ‘geen echt wetenschappelijk tijdschrift is’. Het gaat volgens hem om een ‘predatory journal’. Blom geeft aan dat een dergelijk tijdschrift vaak ‘phishing-e-mails’ naar wetenschappers stuurt om hun artikel in dit tijdschrift te plaatsen. Expertise over het onderwerp is niet belangrijk, het hoofddoel is geld verdienen. Het publiceren van een artikel kost namelijk 666 euro. Na inzending het artikel weer intrekken kost je nog steeds 300 dollar. Daarnaast is het volgens Blom nauwelijks mogelijk om een artikel peer-reviewed en al binnen twee weken na inzending te plaatsen. De redactie zou, volgens Blom, zelf niet deskundig genoeg zijn om de review van het zoutartikel uit te voeren omdat deze bestaat uit één milieukundige en twee geomorfologen. Blom geeft als laatste aan met De Jong en Mulder óók inhoudelijk het gesprek aan te willen gaan. Hij verwijst daarbij naar zijn eerdere bijdragen in de zoutdiscussie.⁵

Ten slotte

Gaat het werkelijk om een ‘predatory journal’ en heeft Willem Jan Blom gelijk dat het schadelijk is voor de reputatie van een wetenschapper om hierin te publiceren? Willen De Jong en Mulder de schijn van wetenschappelijkheid ophouden door in een dergelijk journal te publiceren? Dat laatste lijkt mij te zwaar aangezet. Wellicht wilden de onderzoekers hun inhoud ergens publiceren en kwamen ze terecht bij Journal of Geology & Geophysics. Persoonlijk had ik het eerst geprobeerd bij Netherlands Journal of Geosciences – Geologie en Mijnbouw. Het wetenschappelijke artikel zou dan ook vrij toegankelijk zijn, want dit is ook een journal met Open Access. Wanneer ik dit artikel lees is mijn vraag vooral: Hebben De Jong en Mulder een goed alternatief voor het naturalistische scenario? Ik hoop dat Blom zich óók over die vraag zou willen buigen.

Voetnoten

1. Ik schreef hier al eerder over: https://oorsprong.info/wim-de-jong-publiceerde-dit-jaar-twee-artikelen-in-journal-of-geology-and-geophysics/.
2. De inhoudsopgave van het boek is hier te vinden: https://stm.bookpi.org/CAGEES-V3/issue/view/627.
3. Met dank aan dr. Wim de Jong die mij hierop attendeerde: https://www.researchgate.net/publication/360155372_A_Catastrophe_Scenario_Explanation_for_the_Rise_of_Diapirs. Ook de eerdere artikelen over diapirisme zijn via deze weg te raadplegen.
4. Zo verscheen er onlangs nog een artikel in Journal of Creation van zijn hand waarin hij het Vulkanisch Zoutmodel van ing. Stef J. Heerema bekritiseerde. Dit artikel is helaas (nog) niet via de website van Creation Ministries International (CMI) online te raadplegen. Blom heeft het artikel wel op zijn website geplaatst: https://willemjanblom.wordpress.com/2021/11/04/salt-geology-in-the-journal-of-creation/. Zie hier voor een overzicht van het laatstgenoemde model: https://oorsprong.info/het-vulkanisch-zoutmodel-vzm-van-ing-stef-heerema-een-overzicht/.
5. De volledige reactie van Willem Jan Blom is hier te vinden: https://willemjanblom.wordpress.com/2022/04/25/zoutgeologie-in-een-predatory-journal/.