Home » Evolutietheorie » Wil de juiste Adam opstaan alsjeblieft? – Dr. Willem Ouweneel over zijn boek ‘Adam, waar ben je?’

Wil de juiste Adam opstaan alsjeblieft? – Dr. Willem Ouweneel over zijn boek ‘Adam, waar ben je?’

Dankbaar mag ik schrijven dat mijn boek over Adam uit is, mét de vraag die God hem ooit stelde: ‘Waar ben je?’ In het Hebreeuws zijn deze drie woorden slechts één woord: ‘ayyeká? In de antieke Griekse en Syrische vertalingen is de eigennaam aan deze vraag toegevoegd: ‘Adam, waar ben je?’ De vraag kan letterlijk opgevat worden: ‘Waar heb je jezelf verborgen?’, maar ook figuurlijk: ‘In welke toestand verkeer je?’ Uiteraard waren de antwoorden op beide vragen al aan God bekend. Maar Hij wilde dat de eerste mens zelf met de antwoorden zou komen.

In de titel van mijn boek heeft Gods vraag zowel een figuurlijke als een uitgebreide betekenis: Adam, waar kunnen we je vandaag vinden? Ben je verdwenen in de ‘bosschages’ van mythe, sage en archetype? Ben je verdwenen in een ‘bosschage’ dat zwaar beïnvloed is door het evolutiedenken, waarin je misschien nog wel ‘historisch’ bent, maar waarin je nauwelijks nog lijkt op het bijbelse plaatje? Of ben je nog steeds waar je duizenden jaren geweest bent: in de feitelijke wereld van de echte geschiedenis? Kunnen wij nog steeds vertrouwen wat Mozes, Jezus en Paulus ons over jou verteld hebben, of moeten we vandaag luisteren naar de stemmen van de ‘moderne wetenschap’ om te begrijpen wat zij bedoelden? Ben jij direct geschapen door God, misschien 6.000-10.000 jaar geleden, of ben je het product van miljoenen jaren evolutie?

Wil de juiste Adam opstaan alsjeblieft? Het is een beetje als het oude tv-spelletje: ‘Wie van de drie?’ Je kunt vandaag inderdaad kiezen uit (minstens) drie Adams:

(A) De Adam van de ‘vrijzinnige’ theologen; dat is de Adam die al vóór de opkomst van het moderne evolutionisme ontworpen werd: de mythische Adam, eventueel afgeleid van de oude Soemerische of Babylonische mythologie.

(B) De Adam van theologen die, als het om de hoofdpunten van het christelijk geloof gaat, ‘orthodox’ zijn, maar als het om Genesis 1-3 (of 1-11) gaat ‘vrijzinnig’. De meest progressieve leden van deze groep geven eigenlijk al helemaal niet meer om een of andere ‘historische’ Adam of een ‘historische’ zondeval. De meest behoudende leden van deze groep willen nog wel graag vasthouden aan een ‘historische’ Adam of ‘historische’ zondeval, alleen lijken die twee bitter weinig op de historische Adam en de historische zondeval zoals we die uit de Bijbel kennen.

(C) De Adam van orthodoxe theologen die niet alleen vasthouden aan de hoofdpunten van het christelijk geloof, maar ook aan de historiciteit van Genesis 1-3 (of 1-11). Dat begrip ‘historisch’ is nog best lastig; daar besteed ik in mijn boek dan ook een heel hoofdstuk aan. Maar het betekent op z’n minst dat men Genesis 1-11 leest ongeveer zoals Jezus en Paulus dat lazen.

Aanhangers van (A) en (B) citeren Paulus vaak uitvoerig en zetten hem daarbij graag weg als ‘kind van zijn tijd’, die wat de oudste geschiedenis betreft ook niet beter wist. En dat geeft niet, redeneert men, want dat raakt verder helemaal niet de kern van het christelijk geloof. Met andere woorden: je kunt best een aanhanger van (B) zijn en toch ‘orthodox’!

Tja, Paulus kun je misschien op zo’n manier wegzetten, maar Jezus (de Logos door wie God alles geschapen heeft!) niet. Jezus plaatste Adam en Eva aan het ‘begin van de schepping’ (Mark. 10:6). Kennelijk was er voor Jezus geen enorme tijdsspanne tussen Genesis 1:1 (het begin van de wereld) en vers 26-28 (de schepping van Adam en Eva). Het ‘begin van de schepping’ viel min of meer samen met het begin van de menselijke geschiedenis; er waren maar vijf dagen tussenin, geen miljarden jaren. Dit is een bekend argument van jonge-aarde-creationisten, en het is moeilijk de kracht ervan over het hoofd te zien. Het enige tegenargument zou zijn dat wij niet te veel in Jezus’ woorden moeten lezen omdat Hij het hier niet heeft over het thema van oorsprongen als zodanig, maar over het thema van huwelijk en echtscheiding. Toch kunnen we ons afvragen of Jezus ooit iets zomaar terloops zei. Zou het niet zo kunnen zijn dat Jezus gewoon dezelfde visie op Genesis 1 hanteerde die Joden en christenen eeuwenlang gehanteerd hebben? Bedenk: de Logos was erbij toen de wereld geschapen werd.

Jezus sprak ook over Satan en zijn rol bij de val van de eerste mensen; Hij zei tegen zijn opponenten: ‘U bent uit uw vader, de duivel, en wilt de begeerten van uw vader doen; die was een mensenmoordenaar van het begin af en staat niet in de waarheid, omdat geen waarheid in hem is. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij uit het zijne, omdat hij een leugenaar is en de vader ervan’ (Joh. 8:44). Satan wordt een moordenaar en een leugenaar genoemd omdat hij met zijn leugens Adam en Eva de geestelijke dood bezorgde (vgl. Gen. 2:17; 3:4). Let in Johannes 8:44 weer op de uitdrukking ‘het begin’: vanaf het begin van de geschiedenis openbaarde Satan zich als een moordenaar en een leugenaar. Met andere woorden: Adams val vond plaats aan het begin van de menselijke geschiedenis, of zelfs aan het begin van de wereldgeschiedenis. Kennelijk was het voor Jezus vanzelfsprekend; er waren geen miljarden jaren tussen Genesis 1 en Genesis 3 – zelfs niet een paar jaar.

Voor alle duidelijkheid: dit is een theologisch boek, niet een natuurwetenschappelijk boek (al ben ik naast theoloog ook bioloog). Mijn punt is niet zozeer of de algemene evolutietheorie aanvaardbaar is of niet (al heb ik mijn ernstige biologische twijfels op dit punt). Mijn punt is dit: als je de evolutietheorie aanvaardt, kun je dan het orthodoxe christendom overeind houden? Mijn antwoord is nee. In het boek gebruik ik zo’n 350 pagina’s om dit degelijk te onderbouwen. Lees maar na!

Het boek is hier verkrijgbaar via de uitgever Buijten & Schipperheijn, zowel in paperback- als in hardcoverversie.

Eerder verscheen op deze website zijn artikel met als titel ’14 uitdagingen aan hen die geloven dat Adam een geëvolueerde aapmensachtige was’. Dit artikel is hier te lezen. Zijn tweede artikel dat raakvlakken heeft met deze discussie draagt de titel ‘Tien stellingen over schepping, evolutie, Adam en de zondeval’. Dit artikel is hier te lezen.

Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website CVandaag. Het originele artikel is hier te vinden.