Op 17 augustus 2021 werd op deze website een overzicht van het zogenoemde Vulkanisch Zoutmodel (VZM) gepubliceerd. Het is een (nog niet helemaal compleet) overzicht van alle activiteiten en publicaties rondom het VZM van ing. Stef Heerema. Sindsdien krijg ik regelmatig vragen van creationisten en niet-creationisten over dit overzicht. In een drieluik wil ik ingaan op deze vragen.¹

De eerste bijdrage is een toelichting van de motivatie om een overzicht te maken. Deze bijdrage is hier te vinden.² De tweede bijdrage in dit drieluik gaat over de vraag waarom ik in het overzicht aandacht geef aan theïstische evolutionisten, naturalistische geologen en/of niet-creationisten. De derde en laatste bijdrage in dit drieluik gaat over mijn eigen positie in het debat over het ontstaan van de wereldwijde zoutlagen.

Eerlijk

Mijn wens met het VZM-overzicht is om een totaaloverzicht te krijgen van de sterktes en de zwaktes van dit model. Uiteraard is het verleidelijk om alleen de positieve bijdragen te delen en de negatieve bijdragen te negeren. Maar in mijn ogen is dat niet eerlijk. Een model heeft inderdaad erkenning nodig en de grootte van het applausvolk zal de onderzoeker zeker stimuleren om door te gaan met zijn werk hieraan. Toch ben ik ervan overtuigd dat juist kritiek op het model zorgt voor een betere fijnafstemming van het model. De open einden worden daardoor ingevuld en de fouten eruit gefilterd. Met deze kritiek wordt het model alleen maar sterker. Als een model de kritiek niet aankan dan zal het bezwijken. Dat is terecht en ook na te volgen, niemand wil verder werken aan een niet-werkend model. Spreekwoordelijk zou dat water naar de zee dragen zijn. Waarom ook de kritiek van niet-creationisten delen? Doordat niet-creationisten vanuit een ander kader of vooronderstelling werken zien zijn vaak sneller zaken die creationisten over het hoofd zien. Een modelbouwer, niemand uitgezonderd, kan al snel blind worden voor eigen fouten. Verder bestaat de verleiding om alleen die feiten te presenteren die passen binnen het model en feiten die niet daarin passen te negeren, te masseren óf in de spreekwoordelijke ijskast te plaatsen. Juist niet-creationisten hebben oog voor feiten die niet lijken te passen en zullen deze logischerwijze ook aandragen. Oók van (het inpassen van) die feiten dient de creationistische onderzoeker rekenschap te geven. Het is eerlijk om binnen het overzicht ook aandacht te geven aan de kritiek van niet-creationisten. In het debat rond het VZM komen vaak aan beide kanten drogredenen en andere holle retoriek naar voren. Ik ben ervan overtuigd dat de meelezer hier doorheen prikt en dat hij of zij in staat is om alleen de feiten eruit te filteren.

‘Wetenschappelijke waarheid’

We hebben maar één waarheid en dat is de Bijbel. Deze wereld is Gods wereld en we mogen aan wetenschap doen voor Gods aangezicht (Coram Deo). Ons begripsvermogen is (te) beperkt, de puzzelstukjes (te) weinig én de werkelijkheid (te) complex. Dat moet ons manen tot voorzichtigheid. Wetenschap zoekt niet naar waarheid, maar naar de best mogelijke verklaring voor fenomeen X op dit moment. Het is heel goed mogelijk dat deze best mogelijke verklaring van fenomeen X op een gegeven moment, bijvoorbeeld na vijftig jaar, totaal anders ligt. Naturalisten zoeken naar de best mogelijke verklaring voor fenomeen X zonder God. Creationisten zoeken naar de best mogelijke verklaring voor fenomeen X mét God(s openbaring). De feiten liggen hetzelfde, de verklaring is anders. Het is daarom goed om niet-creationisten ook feiten te laten aandragen. Zij zien de feiten met andere ogen en het is goed om dan het kind (de feiten) niet met het badwater (de interpretatie van de niet-creationist) weg te gooien, maar het kaf (de naturalistische interpretatie) van het koren (de feiten) te scheiden. Wij hebben deze werkelijkheid niet in onze broekzak en omdat ons begripsvermogen beperkt is dienen wij ons bescheiden op te stellen naar onze tegenstanders, zonder daarbij onze eigen uitgangspunten te verloochenen. Wetenschappelijke waarheid is namelijk een contradictie.³

1. Het overzicht is hier te vinden: https://oorsprong.info/het-vulkanisch-zoutmodel-vzm-van-ing-stef-heerema-een-overzicht/.
2. https://oorsprong.info/vragen-over-het-vzm-overzicht-1-wat-is-je-motivatie-om-een-overzicht-te-maken-van-het-vulkanisch-zoutmodel/.
3. Zie ook de video van prof. dr. ir. Kees Roos op deze website over vermeende ‘wetenschappelijke waarheid’: https://oorsprong.info/prof-dr-ir-kees-roos-over-de-boekpresentatie-wat-is-de-mens/.