Ieder jaar verschijnt er binnen de Gereformeerde Gemeenten een Kerkelijk Jaarboek. Zo ook voor het jaar 2022. In het ‘Jaaroverzicht 2021’, samengesteld door predikant drs. A. Schreuder, wordt de zorg uitgesproken rond de verandering van hermeneutiek, tanend Schriftgezag en de acceptatie van Universele Gemeenschappelijke Afstamming onder christenen.¹

Het loslaten van het gezag van Gods Woord is volgens predikant drs. A. Schreuder niet nieuw. “Bij verleidingen moeten we denken aan aanvallen op de leer, anders gezegd: dwalingen. Een kenmerk van dwalingen is dat ze er zomaar zijn en niet direct als dwaling herkend worden. Het machtigste wapen van de vorst der duisternis is om Gods Woord in twijfel te trekken. Al vanaf Genesis 3 zaait hij twijfel, of Gods Woord wel echt de waarheid is. Het ‘Is het ook dat God gezegd heeft…’ wordt in onze tijd allerwegen steeds krachtiger gehoord.”

Theïstische evolutie

De predikant noemt het aangrijpend dat het gezag van Gods onfeilbare Woord steeds meer in twijfel wordt getrokken, ook onder christenen. “We zien dit in de discussie rondom het thema van de schepping. De moderne mens is overtuigd van de evolutiegedachte en kan daarom niet meer uit de voeten met de historiciteit van Genesis 1 tot en met 3. Zelfs onder christenen ontstaat, onder invloed van het moderne wetenschappelijke denken, de neiging om de schepping en de evolutiegedachte met elkaar in overeenstemming te willen brengen.” Schreuder ziet dat dit laatste bij velen voor grote verwarring zorgt. Het gevolg hiervan is dat het Schriftgezag in twijfel wordt getrokken. Maar als dit het geval is, zo betoogt de predikant, ‘dan heeft dat tot gevolg dat alle kernwaarheden van het geloof op losse schroeven komen te staan’. Het leidt tot een soort relativisme van geloofswaarheden. “Als het gezag van Gods Woord niet meer onvoorwaardelijk wordt erkend, is er ook niet meer een buigen voor en onder het Woord.” De opmars van het zogenoemde theïstisch evolutionisme baart ook in de achterban van Fundamentum zorgen.²

Nieuwe hermeneutiek

Niet alleen tanend Schriftgezag vervult de predikant met zorg, ook is er een nieuwe hermeneutiek op komst. Schreuder ziet dit als een grote verleiding. Hij is positief over de klassiek gereformeerde hermeneutiek. “De klassieke gereformeerde hermeneutiek buigt voor het geopenbaarde Woord van God en begeert het Woord na te spreken in wat de Heere over de mens zegt en van hem vraagt.” Schreuder kijkt echter met grote zorg naar de nieuwe hermeneutiek, waarbinnen men nog wel zegt aan de Bijbel te willen vasthouden, maar dit ten diepste eigenlijk niet meer doet. “In de nieuwe hermeneutiek, (…), begint men eerst met de vraag wat de mens ervaart, om vervolgens terecht te komen bij de vraag hoe de Bijbel de mens anno 2021 kan helpen zijn leven te richten op God.” Dergelijke hermeneutiek zet niet de Heere en wat Hij zegt in het middelpunt (theocentrisch), maar de mens met zijn levensvragen (antropocentrisch). “Het ligt voor de hand dat op deze manier niet meer de hele waarheid van Gods Woord leidend wordt voor hoe de mens zijn leven behoort in te richten. In deze hermeneutiek begint, kortweg gezegd, het denken vanuit de mens, in plaats van het denken vanuit God en Zijn wil.” De oproep voor een theocentrische hermeneutiek en leefwijze heb ik ook gedaan in het slotakkoord van het stuk rond de visiebijeenkomst.³ Ik sluit mij dus van harte bij de woorden van drs. A. Schreuder aan.⁴

Klimaatverandering

De predikant maakt zich over nog meer zaken zorgen. Hij verwijst naar de eindtijd en de uitspraken van de Heere Jezus Christus over ‘allerlei verschrikkingen die op de aarde zullen komen’. De mens denkt dat het leven maakbaar is, maar er gebeuren zaken die laten zien dat de mensen broos zijn en geneigd zijn om bij God vandaan te vluchten. Schreuder memoreert daarbij aan de coronapandemie waarbij duizenden mensen het leven gelaten hebben. Ook de opwarming van de aarde baart hem zorgen. “Steeds meer wordt duidelijk dat de opwarming van de aarde een groot probleem aan het worden is en dat er snel gehandeld moet worden om dit proces te stoppen. Maar dat zal geen resultaat hebben zo lang de (westerse) mens niet geneigd is om zijn consumerende levensstandaard bij te stellen.” De predikant wijst ook op de overstromingen in Limburg en aangrenzende gebieden in België en Duitsland. Maar al deze dingen zijn het beginsel der smarten, zo geeft de Heere Jezus aan.

Losgeslagen ethiek

De autonome mens staat, volgens Schreuder, in de huidige maatschappij centraal. Het is de omgekeerde wereld. “Wie daar commentaar op heeft en verwijst naar een hogere norm, die is intolerant, onverdraagzaam en liefdeloos.” Het ongeboren leven wordt hierdoor geslachtofferd en de sterke lobby van de LHBTIQ+-gemeenschap heeft ‘overal sluipenderwijs ingang (…) gekregen’. “Het denken in genderdiversiteit wordt heel dwingend aan iedereen opgelegd en gaat gelden als de nieuwe norm in onze samenleving. Niet meer het geslacht (man of vrouw), maar gender (de beleving hoe men zich voelt) is de nieuwe norm. Over geen enkele seksuele relatie, buiten het huwelijk van man en vrouw, mag een negatief waardeoordeel uitgesproken worden.” Wie oneens is met deze ideologie van transgenderisme wordt de mond gesnoerd. “Het valt te vrezen dat de onverdraagzaamheid die nu al voelbaar is als iemand Gods Woord ter sprake brengt, een voorbode is van verdrukking.”⁵

Volharding

Schreuder noemt nog meer zaken waar hij zorgen over heeft. “De (…) genoemde zaken (…) maken dat het leven voor de kerk en voor de kerkmens die begeert te leven bij en uit het Woord er niet gemakkelijker op zal worden.” Daarom roept Christus in Mattheüs 24:13 ook op tot volharding. Wie volharden zal tot het einde, die zal zalig worden. “Gelukkig als door genade deze oproep weerklank vindt in ons leven.” Deze genade is strikt persoonlijk en we kunnen elkaar deze genade niet geven. Alleen door het wederbarende werk van de Heilige Geest wordt deze genade ons geschonken. Ik zou met de profeet Jeremia willen uitroepen: ‘O land, land, land, hoor des HEEREN woord!’ (Jeremia 22:29, SV).

Voetnoten

1. Bron: Schreuder, A., 2022, Jaaroverzicht 2021, in: Bureau voor Kerkelijke Dienstverlening, Kerkelijk Jaarboek 2022 Gereformeerde Gemeenten (Woerden: BKD), p. 12-22.
2. Eergisteren verscheen er nog een bijdrage van de theoloog dr. Piet de Vries over de vraag of de evolutieleer en het klassieke christelijke geloof met elkaar te combineren is. Uiteraard beantwoordt de theoloog deze vraag ontkennend: https://oorsprong.info/is-de-evolutieleer-verenigbaar-met-het-klassiek-christelijk-geloof/.
3. https://oorsprong.info/heeft-het-klassieke-scheppingsgeloof-en-het-daarop-voortbordurende-scheppingsparadigma-toekomst-in-nederland-mijn-bijdrage-voor-een-visiebijeenkomst-in-2023/.
4. Ook de bijdrage van dr. Pieter Boonstra geeft een boeiend overzicht over hermeneutiek: https://oorsprong.info/tweede-vooraankondiging-van-inzicht-wetenschap-voor-gods-aangezicht-bundel-over-geloof-en-wetenschap-verschijnt-eind-maart-2023-d-v/. Wanneer u als lezer op deze website zoekt op ‘hermeneutiek’ dan ziet u dat hier flink wat artikelen over verschenen zijn.
5. Ik moest hierbij denken aan het proces rond ds. A. Kort. Zie bijvoorbeeld: https://oorsprong.info/homo-activist-leon-houtzager-draaft-door-ds-kort-moet-nog-dieper-door-het-stof/.