Home » Seksuele gerichtheid
Categorie archieven: Seksuele gerichtheid
COLUMN: Straf voor gesprek
Als in 2020 Covid toeslaat, staat Julies leven op zijn kop. Ze voelt zich eenzaam, alleen en geïsoleerd. Begin 2021 installeert ze TikTok op haar telefoon en begint ze uren online door te brengen. Algoritmen bepalen wat ze tegenkomt. Uiteindelijk ‘ontdekt ze de LGBTQ+-gemeenschap‘ en begint ze haar identiteit in twijfel te trekken. ‘In het begin was het alleen mijn seksualiteit: panseksueel, lesbisch, misschien bi?‘, schrijft ze later in haar dagboek. Uiteindelijk zorgen filmpjes waarin kijkers wordt gevraagd of ze zich ‘angstig en ongemakkelijk voelen’ in hun eigen lichaam, ervoor dat Julie haar genderidentiteit in twijfel trekt.
‘Transgender activisten plaatsten actief video’s over hoe ik op een ‘veilige’ manier mijn borsten kon binden. Ze legden me uit hoe euforisch ik me zou voelen als ik testosteron (geslachtshormoon) zou gaan gebruiken. Hoe meer ik werd gehersenspoeld door deze video’s, hoe meer ik ermee begon te resoneren‘, schrijft ze. Julie begint zich dan te identificeren als non-binair en vertelt dit aan klasgenootjes. Haar ouders weten niet dat Julie zich laat aanspreken als ‘die/hun’ en een nieuwe naam heeft gekozen. Pas maanden later horen haar ouders wat er stilletjes gaande is op school. Als ze bezwaar maken en docenten vragen om hen te betrekken over hu dochter, belt de school de kinderbescherming, die een onderzoek naar de ouders instelt.
In december 2023 realiseert Julie zich dat ze is meegesleurd in een hup en besluit ze weer als meisje door het leven te gaan. Julie woont in de VS. Amerikaanse toestanden, toch?
In oktober bespreekt de Tweede Kamer een wetsvoorstel dat het strafbaar moet maken als omstanders ‘onderdrukkende’ invloed uitoefenen op iemands seksuele gerichtheid of genderidentiteit. Opvallend is dat het wetsvoorstel gaat over basale zaken als gesprekken, praattherapieën en gebed. Dit alles samengevat onder de noemer ‘conversiebehandeling’. Verdachten riskeren maximaal een jaar cel of een boete van 22.500 euro. Bij herhaling kan dit oplopen en kan betrokkene uit zijn beroep worden gezet.
Wordt deze wet werkelijkheid, dan zijn meisjes als Julie vogelvrij. Gesprekken mogen wel gevoerd worden, maar alleen ‘als die bijdragen aan acceptatie’. De ouder, docent, psycholoog of dominee die vragen stelt bij een zelfgekozen identiteit, loopt risico’s. Staat hem of haar straks straf te wachten?
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Hoek-Burgerhart, E. van., 2024, Straf voor gesprek, De Waarheidsvriend 112 (38): 7 (artikel).
Een moedig en krachtig getuigenis tegen de genderideologie – Bespreking van ‘Five Lies of Our Anti-Christian Age’
Er wordt wel eens gevraagd naar de stem van vrouwen in het debat over de genderideologie en dan wel als het gaat om afwijzing daarvan. Een vrouw die al meer dan eens haar stem heeft laten horen is Rosoaria Butterfield, die jarenlang zelf een lesbische relatie had en overtuigd feminist was. In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam zij tot inkeer, een inkeer waarvan zij verslag heeft gedaan in haar boek: Een onwaarschijnlijke bekering.
In haar jongste publicatie, het boek Five Lies of Our Anti-Christian Age, analyseert zij vijf leugens die breed ingang hebben gevonden in de westerse samenleving, leugens waarmee ook menig christen is besmet.
Bij de vijf leugens gaat het om de volgende zaken:
- Homoseksualiteit is normaal.
- Een persoon die vanuit de mens denkt, is vriendelijker dan een bijbels christen.
- Feminisme is goed voor de wereld en de kerk.
- Transgenderisme is normaal.
- Ingetogenheid/zedigheid is een achterhaalde last die de mannelijke dominantie dient en vrouwen tegenhoudt
Niet de mens maar Gods Woord moet ons uitgangspunt zijn
Vanuit haar eigen strijd met deze overtuigingen waarvan zij voor een deel aanvankelijk ook na haar bekering, zo getuigt de schrijfster, niet helemaal was verlost, ontvouwt zij de rijkdom van de bijbelse boodschap met betrekking tot huwelijk, seksualiteit en de positie van man en vrouw. Met kracht keert zij zich tegen de gedachte dat de scheppingsorde op zijn best tot de rand van de geloofsinhoud behoort. Ik moest zelf denken aan Tertullianus. In zijn Apologeticum stelt hij dat christenen niet alleen één zijn in geloof, maar ook in zedenleer. Wie niet leeft zoals God dat van ons vraagt vanuit Zijn Woord, is volgens Tertullianus in ieder geval op dat moment geen christen.
Butterfield ontmaskert de genderideologie. Zonder enige reserve is de waarheid van de Bijbel haar uitgangspunt. Dat uitgangspunt komt in het gedrang als empathie voor ons het belangrijkste is. Dat leidt onvermijdelijk tot een wereldse droefheid. De normen die God ons stelt maken ons bedroefd in plaats van onze ongelijkvormigheid eraan.
De auteur wijst erop dat in de Bijbel Christus Zelf ons wel als medelijdende (sympathy) maar niet als invoelende (emphathy) Hogepriester wordt getekend. Heel intimiderend kan aan christenouders die de wens van transitie van hun zoon afwijzen, worden gevraagd of zij dan liever een dode zoon hebben dan een levende dochter. Voor christenouders is het eeuwig behoud van hun kinderen het belangrijkste. De ingang in het koninkrijk der hemelen is onverenigbaar met een homoseksuele levensstijl of met een transitie. In beide gevallen is er sprake van opstand tegen God onze Schepper en wat Hij van ons vraagt. Butterfield ontkent niet dat de strijd om naar het bijbelse getuigenis te leven zwaar kan zijn, maar voor haar staat ook vast dat voor wie werkelijk in Christus gelooft alle dingen mogelijk zijn.
Zij verwijst trouwens ook nog naar de studie van Abigail Shier, Irreversible Damage. Schier is geen christen maar laat zien hoezeer bij een zeer groot deel van de meisjes die om transitie vraagt, die vraag door het eigentijdse culturele klimaat wordt bevorderd. Door de sociale media wordt de optie van de transitie onder de aandacht van vele gebracht. Shier kritiseert dat de wens naar transitie wel heel snel wordt gehonoreerd zonder naar onderliggende oorzaken te kijken en zonder dat zij die met deze wens mee gaan en helpen te realiseren lijken te beseffen wat voor een grote en onherstelbare schade er wordt aangericht.
Als gedrag zondig is, zijn ook de gevoelens eronder zondig
Als het gaat om homoseksualiteit, komen we in de kerk wel de gedachte tegen dat weliswaar homoseksueel gedrag in strijd is met Gods bedoelingen, maar dat homoseksuele gevoelens neutraal zijn. Ik val Butterfield helemaal bij dat de Schrift voor dat laatste geen grond biedt. Als de Schrift gedrag afwijst, worden ook de gevoelens die daaronder liggen afgewezen. Een christen breekt met zondig gedrag en strijd met zondige gevoelens. Verdwijnen bepaalde zondige gevoelens niet dan duurt die strijd tot de dood.
Butterfield houdt nadrukkelijk de optie open dat homoseksuele gevoelens kunnen verdwijnen. Zij heeft dat in haar eigen leven ervaren. Zij ontkent niet dat bij anderen de strijd ertegen intenser en langer van duur kan zijn. De auteur heeft haar bedenkingen tegen het uit de kast komen. Het grote gevaar is dat je je zelf met je zondige gevoelens identificeert en die tot een neutrale categorie maakt. Christenen die te maken hebben met andere zondige gevoelens dan homoseksuele gevoelens zullen dat veelal ook niet breed delen. Zelf denk ik wel dat het helpt als anderen met ons kunnen meeleven in onze strijd. Op zijn minst moet overwogen worden die strijd slechts met enkelen te delen.
De eerste taak van een getrouwde vrouw ligt in haar gezin
Heel nadrukkelijk houdt Butterfield vast aan het bijbelse getuigenis over man en vrouw. Man en vrouw zijn voor God gelijk maar hebben wel verschillende taken van Hem gekregen. Zij vertelt hoe zij in de tijd dat zij nog volop feministisch dacht en een lesbische relatie had een kerkdienst bijwoonde waarin Psalm 113 werd gezongen. Zij waande zich toen even terug bij het zingen over een blijde moeder van kinderen. Nu komt zij er vrijmoedig voor uit dat de eerste roeping van een vrouw in haar gezin ligt. Zij wijst dan onder andere op Titus 2:5. Daar wordt van getrouwde vrouwen gevraagd hun huishouden te verzorgen. Van de lof op de deugdelijke huisvrouw in Spreuken in 31 kunnen we leren dat een getrouwde vrouw als zij tot publieke werkzaamheden wordt geroepen, altijd weet van haar relatie tot haar man en haar kinderen. Ik merk op dat het heel verdrietig is dat onze overheid met haar belastingpolitiek ondergraaft dat het gezin een eenheid is en zo menige vrouw dwingt meer buitenshuis te werken dan zij zelf wil.
De neergang van de bijbelse moraal
Als het gaat om huwelijk en seksualiteit geeft Butterfield terecht aan dat een wissel omgaat als vooruitgrijpen op het huwelijk wordt geaccepteerd. De volgende stap is dat in samenwonen geen bezwaar wordt gezien en dan moet het ons niet bevreemden dat goedkeuring van homoseksuele relaties en vervolgens transitie tot een kwestie worden waarover christenen verschillend mogen denken. Nodig is bekering waarbij wij beseffen dat onreinheid voor God niet kan bestaan en dat die ons zonder verootmoediging en breken met zondige levenspatronen buiten Gods koninkrijk houdt.
De neergang van de bijbelse moraal ook onder christenen staat, zo ziet Butterfield terecht, niet los van het feit dat de gedachte dat de rampzaligheid meer en meer als een randmogelijkheid wordt gezien en zeker niet eeuwig is steeds meer ingang vindt in kerkelijke kring. Zij wijst op de theoloog Preston Sprinkle die op dit punt eerst een helder geluid gaf, maar inmiddels daarvan afwijkt. Groot is het gevaar dat wij door het eigentijdse levensklimaat worden beïnvloed en de eeuwige rampzaligheid voor ons niet meer een ernstige en vreeswekkende realiteit is.
Hoe moeten wij omgaan met hen die als het gaat om seksualiteit en de optie van transitie een onbijbelse visie hebben? Butterfield maakt dan een onderscheid tussen aanvaarden en goedkeuren. Met aanvaarden bedoelt zij niet dat je iemands opvattingen en levensgedrag aanvaard, maar wel dat je zijn of haar persoon aanvaardt en zoekt lief te hebben. Je kunt echter hun opvattingen en levensgedrag niet goedkeuren. Is er sprake van een homoseksuele relatie dan zul je bidden of die vanuit het geloof wordt verbroken. De gedachte dat een persoon die je liefheeft zonder bekering buiten Gods koninkrijk zal blijven dringt je op de knieën te gaan. Het bijwonen van een ceremonie waarin de homoseksuele relatie een officiële status krijgt, wijst zij af. Wel pleit zij ervoor contact open te houden en in gesprek te blijven. Zo kunnen we de ander al is het maar omdat hij aanwezig is bij gebed en Schriftlezing na de maaltijd met het bijbelse getuigenis confronteren.
We moeten daar naar de kerk gaan waar bijbels onderwijs wordt gegeven
Butterfield wijst erop hoe essentieel het voor onszelf en anderen is daar naar de kerk te gaan waar het gezag van de Bijbel zonder reserve wordt aanvaard en in de prediking bijbels onderwijs wordt gegeven. Ik merk op dat het eerste het geval kan zijn en toch als het gaat om concrete levenspraktijk het tweede veel te weinig gestalte krijgt. Ik vrees dat dit de laatste tientallen jaren in tal van gemeenten binnen de gereformeerde gezindte het geval is geweest. Nu krijgen we daarvoor de rekening gepresenteerd. Het is mede de schuld van de kerk dat menig kerkganger als zo geïnfecteerd is met een onbijbels gedachtengoed als het gaat over seksualiteit.
Het belang van zedigheid en matigheid/ingetogenheid
Butterfield voert een heel krachtig pleidooi voor zedigheid in kleding. Niet voor niets krijgt dan in de Schrift zelf de kleding van de vrouw meer aandacht dan die van de man. Vrouwen roepen door onzedige en uitdagende kleding bij mannen en jongens onreine lusten op. Binnen de christelijke gemeente moeten mannen en vrouwen elkaar juist bijstaan in de strijd tegen zondige begeerten. Dat hier de gereformeerde gezindte bekering nodig heeft, behoeft geen betoog. Ook mensen buiten deze kring valt op dat vooral jongere vrouwen en meisjes nogal sensueel gekleed zijn. En dan weet ik dat er gelukkig uitzonderingen zijn, maar die vormen wel de minderheid. Heel verdrietig is als een bruid al met haar trouwjurk laat zien dat zij Christus niet kent en liefheeft. Dan is overigens ook een kerkenraad tekort geschoten in het uitoefenen van tucht.
De auteur wijst erop dat tucht behoort bij de kenmerken van een gemeente die trouw is aan het Woord. En dan heeft tucht het positieve doel dat wij in leer en leven bij het Woord bewaard blijven en echt bereid zijn om de ontmoeting met God aan te gaan. Naast zedigheid in kleding pleit Butterfield ook voor een ascetische/ingetogen houding als het gaat om gebruik van sociale media. We moeten die niet gebruiken om onszelf te etaleren. Hier past juist matigheid en ingetogenheid. Hoe dan ook is het van belang meer tijd te steken in het bestuderen van de Bijbel dan in het surfen op internet, zo stelt zij. En dan kan ik alleen maar onderstrepen.
De Bijbel: Een lamp voor onze voet en een licht op ons pad
Butterfield besluit haar studie met een appendix waarin zij beginselen ontvouwd die wezenlijk zijn voor het onderzoeken van de Bijbel. We moeten van de eenheid en duidelijkheid van de Schrift uitgaan. Daarom kan de Schrift haar eigen uitlegster zijn. Deze studie is een getuigende en moedige studie. In de tweede helft van de zeventiende eeuw hebben in Frankijk de nonnen van Port Royal de genadeleer van Augustinus moediger verdedigd dan de bisschoppen. Die hielden zich op hun best op de vlakte en afzijdig. Helaas komt deze houding als het gaat om het bijbelse onderwijs over huwelijk en seksualiteit en dat in relatie tot de genderideologie ook voor onder predikanten. Laten predikanten en allen die leiding hebben te geven in de kerk een voorbeeld nemen aan het moedige getuigenis van Rosaria Butterfield. Ook daar zien we meer dan eens de houding zich weliswaar niet tegen het bijbelse getuigenis te keren maar zich wel zoveel mogelijk op de vlakte te houden. Hoe dan ook kan ik iedereen die weerbaar wil gemaakt wil worden tegen het onbijbelse denken over huwelijk, seksualiteit en reinheid het lezen van dit boek hartelijk aanbevelen.
N.a.v. Rosaria Butterfield, 2023, Five Lies of Our Anti-Christian Age, woord vooraf door Kevin DeYoung (Wheaton: Crossway).
Deze gastbijdrage is met toestemming overgenomen van de website van dr. P. de Vries. Het originele artikel is hier te vinden.
Afwijzers weer terug bij af – Wetsvoorstel wijziging transgenderwet toch niet van tafel
Over het wetsvoorstel wijziging van de transgenderwet is al veel te doen geweest.1 Er werd hierover flink gedebatteerd in de Tweede Kamer.2 Onder Nederlanders lijkt er eveneens weinig draagvlak te zijn voor deze wet.3 Bij het aantreden van de nieuwe Kamer, na de verkiezingen, diende mr. drs. Nicolien van Vroonhoven (NSC) en mr. Diederik van Dijk (SGP) een motie in om dit wetswijzigingsvoorstel in te trekken.4 Minister Weerwind (van demissionair kabinet Rutte IV) weigerde de motie uit te voeren en liet het aan het volgende kabinet.5 Ook Kabinet-Schoof wil het wijzigingsvoorstel niet laten vallen en opnieuw ter discussie voorleggen aan de Kamer.
Verzoek
Dat bleek tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van 2024. Tijdens de voordracht van mr. drs. Nicolien van Vroonhoven interrumpeerde ir. Chris Stoffer (SGP) met de vraag hoe het zit met het wetswijzigingsvoorstel. Hij had het gemist op de ‘valbijllijst’ van het regeerakkoord, een lijst met in te trekken wetsvoorstellen. Stoffer verwees in zijn interruptie naar de aangenomen motie, hierboven genoemd. De wet zou toch ingetrokken worden? ‘Want de Kamer heeft daar in meerderheid om gevraagd’, aldus Stoffer. ‘Denkt u ook dat dit een foutje is, of… hoe duidt u dat?’ In antwoord geeft Van Vroonhoven aan dat zij ook gehoopt had dat dit voorstel op de lijst zou staan. ‘Ik zit nog even te beraden wat ik hiermee aan moet, want inderdaad ook hij had op die lijst gemoeten, dat was ook de meest recht-toe-recht-aan manier geweest.’ Van Vroonhoven stelt voor om met z’n tweeën te kijken hoe ze hiermee verder gaan. Stoffer vindt dat juist, maar geeft aan dat ze bij dezen ook de vraag bij het Kabinet zouden moeten neerleggen. Dan is het mogelijk om de volgende dag daar antwoord op te krijgen. Van Vroonhoven gaat hiermee akkoord.
Antwoord
Dat antwoord kwam inderdaad de volgende dag (19 september 2024). Minister-president drs. Dick Schoof gaf antwoord op de vraag waarom het wetswijzigingsvoorstel op de Transgenderwet niet op de ‘valbijllijst’ stond. Dat komt doordat dit voorstel niet in het Hoofdlijnenakkoord stond. Dat wil, volgens Schoof, zeggen dat deze open is voor politiek debat en daarom niet door middel van de ‘valbijllijst’ van de agenda is afgevoerd. In reactie geeft mevrouw Van Vroonhoven aan dat dit haar teleurstelt. Het gaat namelijk om een aangenomen motie. “Wij gingen er eigenlijk onherroepelijk vanuit dat dit nieuwe Kabinet bij zijn aantreden al die wetten gaat intrekken die ingetrokken zouden moeten worden. En wij hadden eigenlijk niet meer en niet minder verwacht dan dat deze wet daar ook op zou staan.” Moet Van Vroonhoven daar nu opnieuw een motie voor indienen? Schoof geeft aan dat het aan de Kamer is om daar politiek debat over te voeren. Het Kabinet heeft gemeend om dit wijzigingsvoorstel niet op de ‘valbijllijst’ (‘vreselijk woord’) te plaatsen. “Omdat het niet wetgeving betreft die achterhaald is, of wetgeving waarover in het hoofdlijnenakkoord een duidelijke keuze is uitgesproken.” Van Vroonhoven vraagt zich af of het Kabinet een aangenomen motie moet uitvoeren. De politica neemt deze constructie terug in beraad, al is het een vreemde gang van zaken. Ze benadrukt nogmaals dat deze motie voor haar een belangrijke motie is. Zo is de cirkel weer rond en zijn de afwijzers van dit wetswijzigingsvoorstel weer terug bij af.
Voetnoten
‘Gelet op de actualiteit wensen we dit boek in veler handen’ – Bespreking van ‘Gods goede orde’
Het zijn ingrijpende en tere onderwerpen die dr. M. Klaassen aan de orde stelt in dit boek. Vanuit het klassieke perspectief van de scheppingsorde wil hij licht op deze thematiek werpen. In dat kader trekt de auteur de lijnen op grond van de Schrift, ondanks de verwarring en de verlegenheid die zowel in de kerk als in de maatschappij bestaat rondom de thema’s lichaam, gender, seksualiteit en gezin.
Hij gaat in deze studie tegen de mainstream van de westerse wereld in. In hoofdstuk 1, ‘In goede orde. De betekenis van de scheppingsorde vandaag’, tekent hij hoe de westerse wereld afscheid nam van het ‘statische’ denken vanuit de schepping en de bedoelingen van de Schepper, met alle onzekerheid die dat met zich meebrengt. De scheppingsordeningen daarentegen bieden vastheid en structuur, omdat ze teruggaan op God Zelf. Het denken vanuit deze visie heeft betrekking op het gehele leven in huis, kerk en samenleving. In ‘Een kleine theologie van het lichaam’ (hoofdstuk 2), gaat hij in op de schepping van de mens als bezield lichaam. Het lichaam heeft blijvende waarde. De ziel is incompleet zonder lichaam. Naast de schepping van het lichaam is de opstanding fundamenteel voor de blijvende positieve bejegening van het lichaam.
In hoofdstuk 3 komt de gendercrisis aan de orde. De vanzelfsprekendheid waarmee eeuwenlang het geslachtelijke onderscheid tussen man en vrouw werd erkend, is in de westerse cultuur losgelaten. Klaassen duidt de Bijbelse visie aan als complementair. Dat houdt in dat man en vrouw gelijkwaardig zijn, maar niet hetzelfde. Waardoor die Bijbelse visie is losgelaten, heeft te maken met de opkomst van het feminisme dat zich in vier fasen ontwikkelde. Vooral in fase 4 zien we de invloed van internet en sociale media. De auteur beschrijft hoe op meerdere fronten het feminisme schadelijk en gevaarlijk is.
In de excurs over de transgenderrevolutie (3.6) wordt een aantal betrippen omschreven. Als wegbereiders voor de genderrevolutie noemt Klaassen het feminisme, de seksuele revolutie en de anticonceptiecultuur, de voortgaande secularisatie, het individualisme en de ontkenning in het postmodernisme, dat er geen absolute waarheid is.
Het huwelijk, als een groot goed en machtig geschenk van God, is voor velen tegenwoordig slechts één van de vele mogelijkheden voor het samenleven van man en vrouw. Er zijn diverse redenen voor deze ontwikkeling. Deze ontwikkeling laat ook de kerk niet onberoerd. Ook kerkmensen worden beïnvloed door de veranderde visie op seksualiteit en op het huwelijk. Dat wordt versterkt als een andere visie en omgang met de Schrift wordt gepropageerd.
Het thema seksualiteit krijgt in hoofdstuk 5 ruime aandacht. Samen met de excurs over onvruchtbaarheid en de behandeling daarvan en die over homoseksualiteit maakt dit hoofdstuk bijna een derde van het hele boek uit. Terecht krijgt dit thema veel aandacht. Het denken over seksualiteit en de beleving daarvan heeft immers direct te maken met de andere thema’s. Ik vraag me daarbij wel af of een uitvoerige beschouwing over onvruchtbaarheid en de behandeling daarvan helemaal past binnen het hoofdstuk seksualiteit, al heeft het er uiteraard wel meet e maken.
Het gezin als hoeksteen van de samenleving staat onder druk, met alle gevolgen van dien. Klaassen haalt een uitspraak aan van Christoffer West: ‘Het gezin – en de vormende kracht die daarvan uitgaat – bepaalt het wel en wee van de samenleving’. Het is de bakermat van nieuw leven en socialisatie en navigerende steun in de uitdagende terreinen van het leven. Het gezin staat niet alleen onder druk, maar wordt in de westerse wereld zelfs verdacht gemaakt. Daarom is het van groot belang dat de ouders de primaire opvoeders van de kinderen zijn.
Dr. Klaassen biedt ons veel om over na te denken. Hoewel ds. C. Sonnevelt in het Voorwoord schrijft dat het boek op academisch niveau is geschreven en toch toegankelijk is voor een breed publiek, schrijft de auteur zelf in de introductie dat het niet op academisch niveau is geschreven. Laten we het er maar op houden dat het er dichtbij komt, gelet op de uitgebreide onderbouwing en verwijzing naar tal van relevante bronnen.
Gelet op de actualiteit wensen we dit boek in veler handen. Als het tot een tweede druk komt, kan een aantal onvolkomenheden, vooral in de eerste honderd pagina’s, hersteld worden.
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit De Saambinder. De originele bronvermelding luidt: Silfhout, W., 2024, Boekennieuws, De Saambinder 102 (29): 11.
Drs. Leontien Bakermans over de adviesvraag behandeling met puberteitsremmers – Uitgelicht! 19 juni 2024
Op 19 juni 2024 was drs. Leontien Bakermans te gast in het programma Uitgelicht! van Family7. Zij sprak over adviesvraag van voormalig demissionair minister Dijkstra over de behandeling met puberteitsremmers. Met dank aan Family7 staat deze video online en kunnen we deze via onze website delen.
Onder de video staat de volgende informatie:
“Demissionair zorgminister Pia Dijkstra geeft opdracht aan de Gezondheidsraad om advies uit te brengen over de behandeling met puberteitsremmers bij kinderen en jongeren met genderdysforie. In de studio apotheker Leontien Bakermans.”
Regenboogverklaring zwijgt over Bijbelse geboden
De Regenboogverklaring bevat goede elementen maar rept met geen woord over de roeping gehoorzaam te zijn aan Gods geboden. Mag de Bijbel ook nog eens een keer haaks staan op onze ervaring en beleving of moet de Schrift altijd alleen maar bevestigen wat wij zelf vinden?
Op 14 februari, Valentijnsdag, verscheen de ” Regenboogverklaring ”. De zeven initiatiefnemers benoemen zichzelf als christelijk, cisgender (in tegenstelling tot transgender) en hetero. Ze betuigen met deze verklaring in de vorm van een brief steun aan lhbti-personen (lesbisch, homo, biseksueel, transseksueel, interseksueel, queer, aseksueel enzovoort). Ze roepen andere ”cisgender-heteropersonen” op om, door de verklaring te ondertekenen, kleur te bekennen voor een inclusieve en veilige kerk en de lhbti-mens een hart onder de riem te steken. Inmiddels is de verklaring tweeduizend keer ondertekend.
Goede elementen
Het is voor mij principieel onmogelijk de Regenboogverklaring te ondersteunen. Toch bevat deze enkele goede elementen, die ik allereerst wil weergeven. Zo lezen we: „Wij hebben jou in het verleden en heden veel leed en onrecht aangedaan. Terwijl we naast je hadden moeten staan, stonden we tegenover je. In plaats van jou te verwelkomen, hebben we kerkdeuren voor je neus dichtgedaan. Jij had onze aandacht en liefde nodig maar we hebben je met de Bijbel in de hand tot in het diepst van je wezen gekwetst. Suggereren dat je kan veranderen of zelfs genezen heeft veel schade veroorzaakt.
Wij hebben jou niet het vertrouwen gegeven dat je verdiende. We geloofden niet in jouw oprechte zoektocht en de unieke weg die God met een ieder van ons gaat. In plaats van te luisteren, dachten wij wel te weten wat God ervan vindt. Bescheidenheid was hier op zijn plaats geweest; wie zijn wij om jou te oordelen? Natuurlijk, verschil van inzicht en Bijbeluitleg mag er altijd zijn, maar het had nooit mogen leiden tot het afwijzen en uitsluiten van jou.”
Het is terecht om welgemeende excuses aan te bieden voor iedere keer dat we medegelovigen met hun persoonlijke problematiek in de kou hebben laten staan. Denk aan homoseksuele jongeren die niet uit de kast durven komen omdat ze alleen maar afwijzing en uitsluiting vrezen in hun familie en in hun kerkelijke gemeente. Hetzelfde geldt voor wie worstelen met genderdysforie en daarbij stuiten op onbegrip en botte reacties.
Terecht wordt ook gesteld dat de suggestie dat je als homoseksueel mens kunt veranderen of zelfs genezen veel schade heeft veroorzaakt. Hier wordt gedoeld op genezingstherapieën of conversietrajecten die ertoe zouden moeten leiden dat de homo hetero wordt. Het ergste daarbij is de suggestie dat je een gebrek aan geloof zou hebben en niet zuiver genoeg gebeden zou hebben wanneer de conversie niet lukt.
Onaanvaardbaar eenzijdig
De Regenboogverklaring schetst echter de karikatuur dat er tegenover de oprecht zoekende lhbti’er alleen maar betweterige christenen stonden die met de Bijbel in de hand precies wisten hoe het zat en hoe het moest. In werkelijkheid zien we in vele christelijke gemeenten een oprechte zoektocht om in liefdevolle verbondenheid met elkaar de weg te vinden die Gods Woord ons wijst. Dat betreft alle terreinen van het leven, dus ook seksualiteit en relaties. Het gaat erom tegelijkertijd recht te doen aan Gods geopenbaarde wil én aan de ervaringen van mensen in al hun veelkleurigheid en diversiteit.
De Regenboogverklaring rept met geen woord over de roeping gehoorzaam te zijn aan Gods geboden. Mag de Bijbel ook nog eens een keer haaks staan op onze ervaring en beleving of moet de Schrift altijd alleen maar bevestigen wat wij zelf vinden? Er zijn toch grenzen aan de acceptatie van de keuzes en het gedrag van de ander, zonder dat we daarmee die ander als méns afwijzen? Een kerkenraad die in zijn geweten ervan overtuigd is dat het heterohuwelijk uniek is als goede orde van God vanuit de schepping (zie Genesis 1 en 2) en daarom de zegening van homorelaties niet kan accepteren, kiest daarmee niet voor liefdeloosheid en afwijzing van homoseksuele broeders en zusters, die als zodanig hartelijk welkom zijn in de gemeente. De Regenboogverklaring laat geen ruimte voor het samengaan van liefdevolle aandacht én bezinning op wat in Bijbels licht verantwoord is.
Geroepen tot gehoorzaamheid
Het is onjuist te suggereren, zoals de Regenboogverklaring doet, dat het arrogant is om vanuit het luisteren naar Gods Woord vast het houden aan wat al eeuwenlang geldt als christelijke moraal op seksueel gebied. Alleen wanneer zij dát doet, kan de kerk een zoutend zout en een lichtend licht zijn in een wereld vol seksuele verwildering.
Laten we de lhbti’ers van harte steunen in de strijd tegen discriminatie en geweldpleging. En laat de gemeente al haar leden de ruimte bieden om bij te dragen aan de opbouw van het lichaam van Christus. Dat betekent dat homoseksuele of lesbische gemeenteleden als broeders en zusters de gaven die ze hebben op allerlei gebied voluit kunnen ontplooien. En dat we alles zullen doen om mensen die te kampen hebben met genderdysforie te ondersteunen bij het dragen van het zware kruis dat hun is opgelegd. We verzwijgen daarbij niet dat de verbondenheid met Christus voor elke gelovige zonder uitzondering een nieuwe gehoorzaamheid met zich brengt, die offers vraagt dwars tegen onze eigen gevoelens in.
De gemeente van Christus is héilig, nog altijd onderweg in gebrokenheid, worstelend met haar onvolmaakte gehoorzaamheid en toewijding aan de Heere. Tegelijk vastbesloten om gehoorzaam te blijven aan de stem van de goede Herder en zich te laten leiden door de Heilige Geest. Zij is véilig en verwelkomt iedereen zonder uitzondering liefdevol. Zij wil mensen in hun gebrokenheid allereerst leiden tot een ontmoeting met Jezus. De heilige en veilige gemeente is transparant in haar morele uitgangspunten en ziet daarbij in liefde om naar al wie op haar weg komt. Zij laat niemand vallen!
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Reformatorisch Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Hoek, J. van, 2024, Regenboogverklaring zwijgt over Bijbelse geboden, Reformatorisch Dagblad 54 (64): 32-33 (artikel).
Een moderne suggestie: David en Jonathan hadden een seksuele relatie
Tegenwoordig wordt de vriendschap tussen David en Jonathan soms opgevat als een homoseksuele relatie en dan gebruikt als argument voor de acceptatie van homoseksuele activiteit. Het gaat nu niet over de vraag of homoseksuele praxis aanvaardbaar is voor christenen; ik wil alleen laten zien dat het een misverstand is om in het gesprek hierover te verwijzen naar David en Jonathan, omdat niets erop wijst dat hun relatie seksueel was.
Nadat David tot koning over Israël is gezalfd, komt hij in dienst van koning Saul, die dus vanaf dat moment zowel zijn werkgever als zijn rivaal is (1 Samuel 16). Jonathan, de zoon van Saul en dus de kroonprins, speelt al een rol in 1 Samuel 13 en 14. In 1 Samuel 18:1, 3 lezen we dan ineens:
Het gebeurde, toen David met Saul uitgesproken was, dat Jonathan met hart en ziel aan David verbonden raakte. Jonathan had hem lief als zichzelf. … Jonathan sloot een verbond met David, omdat hij hem liefhad als zichzelf.
Hierna beleven de twee vrienden samen de nodige avonturen (1 Samuel 19-20), maar Jonathan sneuvelt in een oorlog tegen de Filistijnen (1 Samuel 31:2), waarna David een klaaglied over hem en zijn vader zingt (2 Samuel 1). In dit lied komt nog een opvallend vers voor:
Ik ben benauwd om jou, mijn broeder Jonathan! Je was mij zeer lief; je liefde was mij wonderlijker dan de liefde van vrouwen (2 Samuel 1:26).
David en Jonathan waren dus dikke vrienden en dat wordt met nadruk verteld. Er wordt echter niets gezegd over enige seksuele relatie tussen de twee, hoewel de verzen die ik aanhaalde tegenwoordig wel vragen hierover oproepen. Bijbellezers en -uitleggers hebben tot voor kort gewoonweg nooit gedacht aan een homoseksuele relatie en pas sinds het begin van de emancipatie van de homoseksuelen worden hierover suggesties gedaan. Dit is een voorbeeld van hoe onze levenssituatie onze leesbril kleurt.
De suggestie dat er tussen Jonathan en David sprake is van homoseksuele liefde is dus een moderne suggestie. Vroegere uitleggers kwamen niet op die gedachte en wij moeten dat ook niet doen. (Evenmin als we bijgedachten hebben bij Johannes 11:3, waar verteld wordt dat Jezus Lazarus liefhad.) Ik geef daarvoor enkele argumenten.
In de eerste plaats is de wet van Mozes negatief over homoseksualiteit in Leviticus 18:22 en 20:13 en in Israël kon een openlijk homoseksuele persoon geen publieke carrière maken. Het is ook onwaarschijnlijk dat eventueel homoseksueel gedrag van de latere koning David zonder commentaar zou zijn geaccepteerd. Allicht zouden zijn tegenstanders het genoemd hebben!
In de tweede plaats is het een misverstand dat twee mannen of twee vrouwen niet gewoon goed bevriend kunnen zijn. We doen er goed aan om ons in dit opzicht niet te veel te laten beïnvloeden door hedendaagse gedachten.
In de derde plaats gaat het van de kant van Jonathan waarschijnlijk vooral om politieke verbondenheid met David. Hij weet en erkent dat niet hij maar David de huidige koning Saul zal opvolgen. Hij aanvaardt Gods keuze voor David en hij ondersteunt hem. Wanneer we letten op de vermelding van Jonathans mantel, zwaard, gordel en boog, zien we dat het verbond dat hij met David sluit in 1 Samuel 18:3-4 vooral een politieke zaak is. Jonathan overhandigt de tekens van zijn rang aan David als aan een meerdere.
In de vierde plaats is in 1 Samuel 18 iedereen dol op David, zie de verzen 16, 20, 22 en 28. Dit relativeert de woorden over de liefde van Jonathan.
In de vijfde plaats had Jonathan tenminste één kind, een bewijs van heteroseksueel gedrag (2 Samuel 9), en toont David zich ten opzichte van Bathseba (2 Samuel 11) en zijn wettige vrouwen ook duidelijk heteroseksueel.
Kortom, het is een misverstand dat er tussen David en Jonathan sprake was van een homoseksuele relatie.
Dit is een boekfragment uit ’50 nieuwe Misverstanden over de Bijbel’. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij Gideon en hier te bestellen. Dr. Pieter J. Lalleman sprak op het congres ‘Bijbel en Wetenschap 2023’ over de historische betrouwbaarheid van de Evangeliën.
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website CVandaag. Het originele artikel is hier te vinden.
Woensdag 26 juni 2024 D.V. conferentie ‘Zelfaanbidding als nieuwe religie’ in Lunteren
In Lunteren organiseert ‘Bijbels Beraad M/V’ aanstaande woensdag (26 juni 2024 D.V.) de conferentie ‘Zelfaanbidding als nieuwe religie’. Sprekers zijn onder andere dr. Sharon James, Päivi Räsänen en dr. Carl Trueman. De conferentie wordt georganiseerd in de Hersteld Hervormde Kerk te Lunteren (De Haverkamp 1, Lunteren). De Engelstalige lezingen worden in het Nederlands vertaald.1
De inloop is vanaf 09:30 uur en het programma start om 10:00 uur. Het programma gaat als volgt, er worden geen tijden gegeven.2 Daarom heb ik de bijdragen genummerd.
- Ds. A.J. van Wingerden (OGGiN) – Opening ochtendprogramma.
- Dr. C.R. Trueman – ‘Understanding the Strange New World’.
- Dr. B.A. Zuiddam – Reflectie en Q&A.
- Dr. S. James – ‘War of the Worldviews’.
- Ds. M. van Reenen (HHK) – Sluiting ochtendprogramma.
- Lunch.
- Dr. H.J. Agteresch (GG) – Opening middagprogramma.
- Dr. C.R. Trueman – ‘Living in the Strange New World’.
- Dr. M. Klaassen – Reflectie en Q&A.
- P. Räsänen – ‘The right and need to speak and believe’.
- Ds. O. Lohuis (Goed Nieuws Bediening) – Sluiting middagprogramma.
Avond van Geloofstoerusting
Dr. Carl R. Trueman is de volgende dag, donderdag 27 juni 2024 D.V., te gast op een jongerenavond van Geloofstoerusting. De avond vindt plaats in De Bron te Hardinxveld-Giessendam (Maasstraat 1). Titel van de lezing is dezelfde als die van zijn boek: ‘Leven in een vreemde nieuwe wereld’.3 Inloop is vanaf 19:15 uur. De avond zelf begint om 19:45 uur. De stichting geeft aan dat de komst van Trueman ook een aantal uitdagingen geeft. Want hoe volgen jongeren deze Engelstalige spreker? ‘De vertaling van de boodschap van Carl zal live beschikbaar komen als tekst op de beamer.’ Dat werkt volgens de woordvoerder van de stichting beter dan simultaan vertalen, voor diegene die het Engels wel begrijpt ‘is simultaan vertaling op het podium zelfs een beetje hinderlijk’.
Voetnoten
‘Mijn standpunten wijken niet af van het klassieke christendom’ – Speech van Päivi Räsänen te Gouda
Dames en heren,
Het is een groot genoegen en een eer om vandaag voor u te spreken.
“Vrijheid is nooit meer dan één generatie verwijderd van uitsterven. We hebben het niet via de bloedbaan aan onze kinderen doorgegeven. We moeten ervoor vechten, het beschermen en het doorgeven zodat zij hetzelfde kunnen doen.”
Deze wijze uitspraak werd ooit gedaan door de heer Ronald Reagan, een van de voormalige presidenten van de Verenigde Staten. Het betekent feitelijk dat de vrijheid kwetsbaar is. Als we onze vrijheden niet gebruiken, als we nu geen gebruik maken van ons recht om vrijuit te spreken, zal de ruimte om onze fundamentele rechten te gebruiken uiteindelijk nog kleiner worden.
Ik ben arts en ben al 29 jaar lid van het Finse parlement. Van 2004 tot 2015 was ik voorzitter van de Finse christen-democraten. Van 2011 tot 2015 was ik minister van Binnenlandse Zaken van Finland en tevens verantwoordelijk voor kerkelijke zaken. Daarnaast ben ik lid van de gemeenteraad, provincieraad en kerkenraad. Mijn man, die hier vandaag bij mij is, is doctor in de theologie en directeur van het Finse Lutheran Mission Bible College. In 2021 heeft de procureur-generaal van Finland drie afzonderlijke aanklachten tegen mij ingediend. Dit proces begon met een tweet die ik in juni 2019 maakte, waarin ik een vraag richtte aan de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland, die zich had aangemeld om officieel een Pride-evenement te steunen. De belangrijkste inhoud van mijn bericht was een foto van de verzen 24-27 van Romeinen hoofdstuk 1 van het Nieuwe Testament, waar apostel Paulus leert dat homoseksuele relaties zondig zijn. De andere aanklacht gaat over een oud pamflet dat een standpunt inneemt over seksualiteit en huwelijk vanuit christelijk perspectief, geschreven al in 2004. Ook werd bisschop Juhana Pohjola vervolgd omdat hij verantwoordelijk is voor het publiceren en beschikbaar stellen van het pamflet. Het voelde absurd om getuige te zijn van een bisschop die met een groot kruis om zijn nek werd vervolgd in de rechtszaal. De derde aanklacht gaat over mijn bijbelse opvattingen, gepresenteerd in een humoristisch radio-interview.
De standpunten waarvan ik ben beschuldigd wijken niet af van het zogenaamde klassieke christendom, noch wijkt mijn visie op het huwelijk af van het officiële beleid van de Evangelisch-Lutherse Kerk van Finland. Het indienen van de aanklacht werd voorafgegaan door anderhalf jaar politieonderzoek en verschillende lange politieverhoren, in totaal 13 uur. De situatie voelde onwerkelijk. Nog maar een paar jaar geleden had ik als minister van Binnenlandse Zaken de leiding over de politie en toen zat ik op het politiebureau ondervraagd te worden, met de Bijbel op tafel. Op sociale media was er een grap dat Päivi Räsänen opnieuw een bijbelstudie gaat houden op het politiebureau. De politie vroeg of ik ermee akkoord ging mijn geschriften binnen twee weken te verwijderen. Ik antwoordde nee, en dat ik achter deze leringen van de Bijbel sta, wat de gevolgen ook zijn.
De mogelijke straf voor het misdrijf etnische agitatie zou maximaal twee jaar gevangenisstraf of een boete zijn geweest. Volgens de Finse wet valt dit onder de sectie ‘oorlogsmisdaden’ van het wetboek van strafrecht. De wet was bedoeld om uitingen te voorkomen die tot etnisch geweld of zelfs genocide zouden kunnen leiden. Maar nu wordt de wet gebruikt om mijn toespraak te vervolgen. Een gevaarlijk probleem zou censuur zijn: een bevel om updates van sociale media te verwijderen of een verbod op posten. Die zin zou de sluizen openen voor een verbod op soortgelijke publicaties en de dreiging van moderne boekverbrandingen.
Samenvattend verklaarde de aanklager dat iedereen mag geloven wat hij wil en was het ermee eens dat het citeren van de Bijbel toegestaan is, maar er werd ook gezegd dat de vrijheid van meningsuiting beperkt moet worden in de uiterlijke uiting van religie. Daarom beweren ze dat het publiceren van mijn overtuigingen crimineel is. Ditzelfde soort beperkte begrip van godsdienstvrijheid kwam ik tegen toen ik als minister verantwoordelijk was voor kerkelijke zaken en een gesprek had met de Chinese minister die verantwoordelijk was voor religieuze zaken. Hij zei dat je in China wat dan ook voor jezelf kunt geloven, maar dat het noodzakelijk is om de vrijheid om je geloof te uiten te beperken als dit de spanningen in de samenleving vergroot.
In het openbaar heeft de procureur-generaal verklaard dat “hoewel Räsänen werd veroordeeld, dit niet betekent dat de bijbels uit de bibliotheken moeten worden verwijderd. Je kunt verwijzen naar de Bijbel, Koran of Mein Kampf, want het is niet verboden om over historische teksten te discussiëren. Maar wat essentieel is, is dat u het ermee eens bent.”De aanklager heeft de kernleer van het christelijk geloof als een offensief beschouwd. De aanklager accepteerde niet de Bijbelse visie op de mens dat de leer van de zonde de waardigheid van de mens niet aantast. Ieder mens is even waardevol, maar ook zondig en heeft de genade van Jezus nodig.
De rechtbank van Helsinki sprak unaniem en duidelijk vrij en sprak mij in 2022 vrij van alle drie de aanklachten. De uitspraak was wat ik had verwacht. Ik had gehoopt dat de aanklager genoegen zou nemen met deze uitspraak, maar de aanklager ging tegen de uitspraak in beroep bij het Hof van Beroep. Afgelopen november oordeelde het Hof van Beroep van Helsinki unaniem dat alle aanklachten tegen mij opnieuw waren afgewezen. De centrale punten van de duidelijke en beknopte uitspraak waren: de bedoeling van mijn geschriften en communicatie was niet om iemand te belasteren of zwart te maken, en ze bevatten ook niets illegaals. Dit was een overwinning voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst.
Opnieuw had ik gehoopt dat de aanklager tevreden was met de uitspraak van het Hof van Beroep. De procureur-generaal maakte echter bekend dat hij het Hooggerechtshof om toestemming zou vragen om in beroep te gaan tegen de unanieme vrijspraak van het Hof van Beroep. Deze beslissing heeft mij totaal verrast. In april, slechts een paar weken geleden, verleende het Hooggerechtshof de aanklager toestemming om in beroep te gaan. We weten nog niet wanneer het derde proces over mijn verklaring zal plaatsvinden.
Maar ik ben zelfverzekerd en kalm. Ik ben bereid om de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid te blijven verdedigen, ook voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, omdat de kans bestaat dat de zaak daar uiteindelijk terecht zal komen.
In totaal vonden zes rechters van twee rechtbanken niets illegaals in mijn teksten, maar nu zal ik blijven strijden voor de vrijheid van meningsuiting voor het Hooggerechtshof. Ik kan dit alles alleen begrijpen vanuit het standpunt dat deze zaak een precedent is. Deze rechtszaak is historisch voor de vrijheid van meningsuiting en religie. Centraal in het proces staat de vraag of het toegestaan is de leer van de Bijbel te delen en er publiekelijk mee in te stemmen.
De vrijspraak door het Hooggerechtshof zou een sterker juridisch precedent scheppen op het gebied van de vrijheid van meningsuiting en godsdienst vergeleken met de uitspraken van de lagere rechtbanken. Dit zou als juridische leidraad kunnen dienen voor eventuele soortgelijke zaken in de toekomst. De uitspraak van het Hooggerechtshof zou een aanzienlijke impact hebben op de wetgeving in Europa. Het zou ook de vrijheid van christenen om over de Bijbelse leringen te spreken sterker waarborgen.
Lieve vrienden,
De grote internationale belangstelling voor mijn rechtszaak komt voort uit de zorg dat als dit soort ter discussie stellen van de vrijheid van meningsuiting mogelijk is in een land als Finland, dat lange wortels heeft in de christelijke cultuur en waarden en internationaal een goede reputatie heeft op het gebied van de vrijheid van meningsuiting, hetzelfde overal mogelijk is. Het Finse strafrechtsysteem en de wetten tegen opruiing zijn vergelijkbaar met die van de meeste andere landen in Europa.
De meeste Europese landen streven actief naar meer censuur. Tegenwoordig is het politiek incorrect om iets negatiefs te zeggen over bijvoorbeeld genderideologie of om de mensenrechten van ongeboren baby’s te verdedigen. Ondanks dat ze geen basis hebben in het internationaal recht, hebben alle lidstaten van de Europese Unie vage en subjectieve ‘haatzaaiings’-wetten. Deze wetten kunnen, met de juiste politie en aanklager, gemakkelijk worden ingezet tegen vrijwel iedere persoon en iedere vorm van meningsuiting. De verkiezingen voor het Europees Parlement komen nu dichterbij en het is belangrijk dat we de vrijheid van meningsuiting op Europees niveau verdedigen.
George Orwell, die tijdens de Spaanse Burgeroorlog de kant van de communisten koos, raakte gedesillusioneerd en werd vervolgens een hartstochtelijk criticus van het communisme. Orwell gebruikte de term ‘Newspeak’ in zijn dystopische roman ‘1984’ voor communistische taalbeheersing. Newspeak in ‘1984’ was voor de partij een manier om controle te krijgen over de mensen in het fictieve ‘Oceanië’. Kort gezegd was ‘Nieuwspraak’ de taal die door de partij werd geëist en in de samenleving werd ingeprent. Het voorkwam dat Oceaniërs enige ‘gedachtemisdaad’ tegen de partij zouden begaan. Mensen hadden geen woorden om te beschrijven hoe ze denken of voelen en werden daarom gecontroleerd.
Het loutere feit dat er een proces gaande is, zelfs zonder veroordeling, heeft een beperkend effect op de vrijheid van meningsuiting. Maar te midden van al deze uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, moeten we begrijpen dat het internationale recht een robuust raamwerk biedt voor de vrijheid van meningsuiting en aan onze kant staat.
De kernwaarden van de Bijbel en de christelijke kijk op de mens worden momenteel in onze samenlevingen sterk in twijfel getrokken. De verschuiving van een samenleving die het bidden waardeert en het christendom omarmt naar een meer liberale en seculiere samenleving heeft in relatief korte tijd plaatsgevonden. De breuk met het christelijke wereldbeeld is zichtbaar, of we nu denken aan de bescherming van het leven aan het begin of aan het einde van het leven, of aan de verdediging van het huwelijk als een verbintenis tussen man en vrouw. Als we een stukje terug in de tijd gaan, had ik niet kunnen bedenken dat ik op een dag in een rechtszaal zou moeten staan om mijn geloof te verdedigen op basis van de Bijbel. Als iemand had gevraagd hoeveel geslachten er bestaan op het moment dat ik mijn carrière als parlementslid begon, zouden mensen de vraagsteller behoorlijk dom hebben gevonden.
De vrijheid van meningsuiting is een van de meest fundamentele vrijheden en is prominent aanwezig in alle belangrijke mensenrechtenverdragen en nationale grondwetten. De bescherming van deze fundamentele vrijheid vindt zijn oorsprong in artikel 19 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Artikel 19 van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten beschermt eveneens de vrijheid van meningsuiting. En op regionaal niveau beschermt artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens het recht op vrijheid van meningsuiting, net als artikel 11 van het EU-Handvest.
In het Hof heb ik een beroep gedaan op de grondwet van Finland en op deze internationale verdragen die de vrijheid van meningsuiting en religie garanderen. Deze rechten worden bedreigd als mensen er geen gebruik meer van maken. Het bestaan en het belang van mensenrechten wordt breed onderschreven in de westerse samenlevingen. Er wordt aangenomen dat deze rechten universeel zijn, wat betekent dat ze aan ieder mens toebehoren.
Zogenaamde wetten tegen haatzaaien verkleinen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting en creëren een huiveringwekkend effect op een verscheidenheid aan belangrijke gesprekken. Het criminaliseren van uitlatingen door middel van ‘haatzaaiende wetten’ legt belangrijke publieke debatten stil en vormt een ernstige bedreiging voor onze democratieën. We moeten het oneens kunnen zijn en omgaan met uitspraken die onze gevoelens beledigt. Veel vragen zijn zo discutabel en tegenstrijdig dat we de mogelijkheid moeten hebben om erover te discussiëren.
Wij christenen moeten de mogelijkheid en het recht hebben om het met de Bijbel eens te zijn en ons geloof publiekelijk te belijden. Ik heb ook benadrukt dat u het niet met mijn standpunten eens hoeft te zijn om de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van godsdienst te verdedigen. Juist als we het niet eens zijn, hebben we vrijheid van meningsuiting nodig. Ik wil u aanmoedigen om uw fundamentele vrijheden en rechten in het openbaar te gebruiken.
Ik heb het als een voorrecht en een eer beschouwd om de vrijheid van meningsuiting te verdedigen, wat een fundamenteel recht is in een democratische staat. Tijdens deze beproeving heb ik gedurende deze tijd heel concreet de kracht van het gebed namens mij en Finland gevoeld. Ik ben bemoedigd door de duizenden berichten die ik heb ontvangen uit Finland en het buitenland, waarin mensen vertelden hoe God hen door deze zaak heeft aangemoedigd om te bidden en op Gods woord te vertrouwen. Ik vertrouw erop dat het hele proces in Gods handen ligt en dat dit allemaal een doel heeft. Dit heeft een prachtige gelegenheid geopend om de boodschap van het Evangelie in de rechtszaal te brengen.
Ik wil in het bijzonder mijn dank uitspreken voor de duizenden bemoedigingen die ik van het Nederlandse volk heb ontvangen. Henk Jan van Schothorst van Christian Council International vloog helemaal van Nederland naar Helsinki om mij de namen te overhandigen van alle lieve mensen die mij steunden tijdens mijn proces. Ik ben door dit alles diep geraakt en ben dankbaar voor de steun.
Hartelijk dank voor uw aandacht en God zegene u allen!
Deze lezing werd op 3 mei 2024 te Gouda gehouden door Päivi Räsänen gehouden. Haar speech werd door Christian Council International vertaald in het Nederlands. Dit was een avond van Christian Council International in samenwerking met de SGP. Deze avond is hier terug te kijken.
Deze gastbijdrage is met toestemming overgenomen van de website van Christian Council International. Het originele artikel is hier te vinden.
‘Bijbel en homoseksualiteit’ – Dr. Maarten Klaassen hield op 25 mei 2024 referaat voor ‘Kerngroep Bezinning GKV’
Noot van de redactie: Op 25 mei 2024 hield dr. Maarten Klaassen een referaat voor de ‘Kerngroep Bezinning GKV’. Deze groep was bijeengekomen op een studie- en ontmoetingsdag op Urk. Hieronder wordt het referaat met dank aan de spreker en ‘Een-in-waarheid’ gedeeld. Over de ‘Kerngroep Bezinning GKV’ hebben we hier al eerder geschreven.
Hartelijk dank voor de uitnodiging om vanmorgen met u te spreken over het rapport ‘Ruimte en richting’, het rapport dat als ik me niet vergis eind volgende maand op de synode van de NGK besproken zal worden en waarop dan besluitvorming zal volgen.
Ik sta hier vanmorgen als relatieve buitenstaander. Ik ben zelf predikant in de Hersteld Hervormde Kerk. Wat ons verbindt is het thema en de zorg. Ik ben zelf werkzaam voor de stichting Bijbels Beraad m/v en in die hoedanigheid houd ik me regelmatig bezig met het thema homoseksualiteit, zowel in een stuk bijbelse bezinning alsook pastorale begeleiding van mensen die worstelen met homoseksualiteit.
Zelf ben ik jarenlang predikant geweest in de PKN, de kerk die ik twee jaar geleden verlaten heb vanwege mijn toegenomen zorg over de omgang met de seksuele ethiek. Liet de PKN al sinds 2004 ruimte voor het inzegenen van andere relaties dan het huwelijk tussen man en vrouw, in 2019 kwam daar ook een liturgie bij voor mensen die een transitie hebben ondergaan en daar een zegen over willen vragen… Ik heb toen bij de classis waar ik destijds bij behoorde een bezwaarschrift, een gravamen ingediend dat door de classis echter niet ontvankelijk verklaard werd, ook niet toen 75 andere predikanten hun adhesie betuigden. In een gesprek met het moderamen van de landelijke kerk bleek dat er geen mogelijkheid was het gravamen ter tafel te krijgen, waarop ik mijn conclusies heb getrokken en mijn lidmaatschap heb opgezegd.
Een gesprek over seksuele ethiek blijkt in de PKN feitelijk niet meer mogelijk. De kerk voelt zich verlegen het onderwerp ter sprake te brengen, daarin geestelijk leiding te geven en het gevolg is dat ieder mag doen wat goed is in eigen ogen. U zult zeggen: wat kun je anders verwachten van een plurale kerk?
Dat is waar – maar dan is het des te meer bevreemdend andere kerken van wie je dat niet verwacht had, langszij te zien komen. Kerken die naar hun aard niet pluraal zijn, die zich baseren op Schrift en belijdenis en die nu dezelfde routes volgen die ons – hervormd-gereformeerden – heel bekend voorkomen… Het was voor hervormden een bevreemdende ervaring om in de jaren ’80 links ingehaald te worden door de synodaal-gereformeerden die al in 1987 de ambten openstelden voor de praktiserende homoseksuelen.
En nu gebeurt het weer… en dat in kerken waar wij altijd met enige jaloezie tegenaan keken omdat daar tenminste nog een bijbelse koers gevaren werd… Het kan verkeren en we hoeven er niet met zelfverheffing over te spreken… Het is blijkbaar een virus dat overal in de lucht zit, er is een geest uit de fles die niet meer tegen te houden lijkt te zijn.
Homoseksualiteit is één van de grote issues van onze tijd. De bekende nieuwtestamenticus N.T. Wright noemde het onlangs misschien wel het meest omstreden morele, sociale en culturele issue van onze tijd. En daarbij is er geen grijs gebied: iedereen zal uiteindelijk positie moeten kiezen, hetzij aan de ene of de andere kant. Dat is ook zichtbaar in dat rapport dat -zoals de opstellers zo mooi zeggen – weliswaar eensgezind, maar niet eenstemmig is opgesteld. Deputaat Wolter Rose geeft in een afzonderlijk hoofdstuk aan dat hij zich niet kan verenigen met de conclusies van het rapport – en waarom niet. De scheidslijnen lopen dus ook dwars door het rapport heen…
Het rapport
Aan mij is gevraagd of ik vanmorgen een analyse wil geven van het nieuwe rapport homoseksualiteit ‘Ruimte en richting’. Ik hoop daarbij vooral te kijken naar hoe het rapport omgaat met de Bijbel en de bijbelse gegevens analyseert en interpreteert. Ik doe dat in het licht van de studie die ik onlangs zelf uitvoerde over het thema homoseksualiteit en waarvan u de uitkomsten kunt vinden in dit boek dat afgelopen week verscheen. Dan nu naar het rapport.
Kernvraag en uitgangspunt van het rapport is de vraag ‘Wat heeft de gemeente van Christus te bieden aan lesbische zusters en homofiele broeders in haar midden?’ Dat was de vraag die de Generale Synode van Meppel (2017) meegaf aan het deputaatschap ‘Homoseksualiteit in de kerk’. In het verlengde hiervan gaf de Synode van Goes (2020) enkele nadere deelvragen mee waar het rapport een antwoord op moest verschaffen, zoals een bijbelse visie op seksuele diversiteit en relaties, maar ook hoe een kerkenraad moet handelen als gemeenteleden een seksuele relatie aangaat die niet overeenkomt met de Schrift en de vraag hoe een veiligheid kan bieden aan mannen en vrouwen die niet in staat zijn te trouwen met iemand van het andere geslacht, lees: een relatie aangaan met iemand van hetzelfde geslacht.
Het is interessant dat het rapport niet gelijk begint met een analyse, maar met een zestal brieven. Die brieven zijn des te relevanter omdat ze een weerslag geven van de verschillende visies die er in uw kerk leven aangaande het thema homoseksualiteit. Het gaat over twee lesbische vrouwen die een relatie hebben en een plek zoeken in een nieuwe gemeente vanuit de gedachte of, en zo ja, hoe er plaats voor hen is om volwaardig lid te zijn van deze gemeente. Ik bespreek een paar reactie en vis er wat kenmerkende gedachtenpatronen uit, die, naar mijn mening, inzicht geven in de denklijnen binnen uw kerk. Ik hoop er straks nog nader op in te gaan om de gevolgde denklijnen te wegen.
Ad de Bruijne stelt dat hun relatie niet de kern van geloven en christelijk leven raakt – waarom hij geen belemmering ziet voor het doen van openbare geloofsbelijdenis. Homoseksualiteit is vanuit de schepping bezien een stuk gebrokenheid, maar in het licht van het komende Koninkrijk wordt het volgens hem een mogelijkheid om Christus te volgen. In dat komende Koninkrijk maakt het niet meer uit of je man of vrouw bent, dat relativeert dus ook de betekenis van het huwelijk als een verbond tussen man en vrouw. Het kan ook een verbond zijn met iemand van hetzelfde geslacht. Hij is geen voorstander van een huwelijk, maar ziet ruimte voor een partnerschapsverbond, een verbond dat een teken (signaal) kan zijn van de verbondenheid met Christus.
Jan Mudde schrijft in zijn brief dat homoseksualiteit zoals we dat vandaag kennen in de tijd van het NT eigenlijk niet bekend is. Als Paulus homoseksualiteit ter sprake brengt, dan gaat het vooral mannen die seks voor de seks hebben. Dat homoseksualiteit onderdeel van je diepste identiteit kan zijn, was hem niet bekend. Hij kan zelfs schrijven: Sommigen van u zijn dat ooit geweest’, vanuit het idee dus dat het – nu ze tot geloof gekomen zijn – voorgoed voorbij is. Vandaag de dag zien we dat anders. Ook een christenhomo die geen relatie of seks heeft, zal zichzelf toch als homo zien: ik ben homo. De redenering is: homoseksualiteit in liefde en trouw is niet iets wat de bijbel kent, dus we moeten daar eigen afwegingen in maken. Voor Mudde is vooral het beroep op Gods barmhartigheid doorslaggevend: ‘we [leren] de HERE kennen als een barmhartig en zelfs tegemoetkomend God die rekening houdt met kwetsbare mensen en hen die lijden onder de gebrokenheid van het bestaan. Dat loopt als een rode draad door de Bijbel (20).’
Almatine Leene gooit het over een anders boeg. Zij stelt: Homoseksualiteit maakt onderdeel uit van de diversiteit van de schepping. Als het ingekaderd is in een relatie van liefde en trouw, is het geoorloofd. Losbandige seks mag niet, want dan gaat het slechts om seksuele bevrediging, maar binnen een relatie van liefde en trouw ligt het anders. Zij noemt daarvoor twee argumenten:
- De kaders waarin de Bijbel seksuele handelingen tussen mannen veroordeelt, kunnen we niet zomaar toepassen op homoseksuele relaties vandaag de dag. Als Paulus in Rom. 1 homoseks tegennatuurlijk noemt, kun je dat niet zomaar toepassen op mensen die ‘van nature’ homoseksueel zijn. Voor hen is er immers niet tegennatuurlijks aan, maar voelt het juist heel natuurlijk. Het tegennatuurlijke bij Paulus zit volgens haar vooral erin dat homoseks een aantasting is van de natuurlijke rol van man en vrouw. In de oudheid werd volgens haar de man als actieve partner gezien en de vrouw als passieve partner. Wanneer nu twee mannen seks hebben en een van de passieve rol aanneemt, dan is dat een omkering van de natuurlijke orde. Mannen horen niet passief te zijn. Dát is volgens haar vooral de reden dat Paulus het tegennatuurlijk vindt. Het is dus niet zozeer afwijzing van homoseks als zodanig, maar vooral van het omverwerpen van de genderhierarchie – met mannen die zich feitelijk als vrouw gedragen.
- Verder meent Leene dat we ervoor op moeten passen sommige wetten uit het OT nog wel als geldig te beschouwen – zoals het verbod op seksueel verkeer tussen mensen van hetzelfde geslacht, terwijl we andere wetten – zoals het verbod op het dragen van twee soorten stof of het zaaien met soorten zaad – niet meer van toepassing achten. Op grond van deze afwegingen meent Leene dat er geen bezwaar hoeft te zijn als het stel dat naar haar gemeente overkomt, bij hen in het huwelijk treedt.
Een heel andere benadering vinden we bij Wolter Rose. Op de vraag of het lesbische stel naar zijn oordeel welkom is in de gemeente, stelt hij dat we van Christus leren dat geslachtsverschil essentieel is als het gaat om seksueel gedraag. Man en vrouw schiep God hen – en dat is de basis voor seksueel handelen. Dat betekent dat homoseksuele relaties een onmogelijke mogelijkheid zijn. De gemeente van Christus heeft geen bevoegdheid dergelijke relaties in te zegenen. Seksualiteit buiten het huwelijk van man en vrouw is te allen tijde zonde. Wie in zonde leeft, dient afgehouden te worden van de tafel van de Heere, althans zolang hij/zij zich niet bekeert. Je zult maar homoseksueel zijn, voegt hij eraan toe. ‘Dat zijn harde woorden, wie kan daarnaar luisteren?’.
Maar volgens Rose is die pijn juist essentieel bij de navolging van Christus. Jezus volgen gaat niet zonder lijden. Het lijden van het alleen door het leven gaan is daar een aspect van. Tegelijk: niemand minder dan Jezus zet juist het alleen door het leven gaan op ongekende hoogte. Van achtergestelde positie is in het nieuwe verbond geen sprake meer. Het alleen-gaan wordt op een gedeelde eerste plek gezet met het huwelijk, een volwaardige wijze om Christus te volgen.
Een laatste reactie komt van Dick Westerkamp. Net als Rose ziet hij geen ruimte voor een homoseksuele relatie. ‘Het huwelijk in ere bij allen, dat is het uitgangspunt’ – en onder huwelijk verstaat hij dan een huwelijk tussen man en vrouw. Helaas signaleert hij in uw kerken een tendens om niet wat God zegt, maar wat het gevoel ingeeft, leidend te laten zijn. Maar we kunnen niet zegenen wat God niet zegent. Wel meent hij dat stellen welkom moeten zijn in de gemeente, ook aan de avondmaalstafel. Immers, we komen daar niet als rechtvaardigen, maar als zondaars die soms nog een hele weg te gaan hebben. In de hoop dat ze zullen inzien dat hun relatie niet houdbaar is en vrijwillig er mee breken zullen.
Een paar observaties: in de brieven komt een scala aan visies voorbij met heel verschillende uitgangspunten die op een of andere manier toch allemaal aan de Bijbel gerelateerd worden. Ik pik de belangrijkste er uit:
- Homoseksualiteit raakt niet de kern van geloof en christelijk leven.
- Homoseksualiteit wordt in het licht van Gods Koninkrijk een mogelijkheid tot navolging van Christus.
- Homoseksualiteit is een variatie in Gods schepping (Leene/De Bruijne).
- Homoseksualiteit vandaag is iets heel anders dan homoseksualiteit vandaag. Daar worden drie kernargumenten bij genoemd:
- Vandaag is homoseksualiteit iets van de diepste identiteit, iets wat in de Bijbel onbekend is.
- De Bijbel noemt homoseksualiteit tegennatuurlijk, maar dat komt vooral omdat men het niet gepast vond dat een man de rol van een vrouw aannam.
- Het is willekeurig het OT-ische verbod op homoseksualiteit zomaar door te trekken naar vandaag, dat doen we met andere voorschriften ook niet.
- Tenslotte hoorde we nog het argument van Gods barmhartigheid: God is barmhartig en dat geeft de doorslag om homoseksuele relaties toe te laten. ‘Hij is een barmhartig God en volgt de mens in de gebrokenheid van het bestaan’ (113).
Ik zal proberen aan te tonen dat al deze genoemde argumenten bij nader inzien niet deugdelijk en niet houdbaar zijn en getuigen van een verkeerde omgang met Gods Woord en het gezag van Gods Woord. Maar eerst wil ik meer in het algemeen iets zeggen over de visie op de bijbel die ik in het rapport tegenkom.
Allereerst valt op dat er veel aandacht is voor de relatie Bijbel en cultuur. We lezen de Bijbel nooit in een vacuüm, maar altijd in een bepaalde tijd en context. Dat is een andere dan die van de tijd van de bijbelschrijvers. De visie op slavernij en de positie van de vrouw zouden wij vandaag zo niet meer overnemen. In de geschiedenis zijn allerlei emancipatieprocessen gaande die we positief kunnen waarderen, zoals de afschaffing van de slavernij, de emancipatie van vrouwen en ook een andere omgang met homoseksualiteit. De vraag die centraal staat in het rapport: wat kunnen we als christelijke gemeente betekenen voor onze homoseksuele broeders of zusters zouden we honderd jaar geleden nooit gesteld hebben.
Zelf ben ik dan geneigd te denken dat hier sprake is van die typisch gereformeerde optimistische cultuurvisie die hervormd-gereformeerden altijd een beetje gewantrouwd hebben. Zelf maak ik de positieve waardering van het emancipatiedenken, de anticonceptiecultuur, de acceptatie van de evolutietheorie -om maar een paar voorbeelden uit het rapport te noemen – niet zo mee en sta daar eerlijk gezegd een stuk kritischer tegenover, mede misschien ook wel door een wat meer sombere cultuurvisie dan de neo-gereformeerden doorgaans hadden.
Het tweede aspect dat me opviel was de aandacht voor de heilshistorie. Het rapport stelt: we leven heilshistorisch in een andere tijd. Dat maakt dat de voorschriften uit het OT niet zondermeer van toepassing zijn op ons vandaag. We leven immers in een nieuwe fase in de heilsgeschiedenis waarbij we geroepen zijn de dingen in het licht van Christus te beschouwen. Op zich is dat een juiste analyse die ik deel, tegelijk schuilt hierbij het gevaar dat dit kan leiden tot een zekere relativering van bijvoorbeeld de schepping of OT-ische voorschriften. De komst van Christus betekent echter niet dat de schepping of het OT nu overbodig is geworden. Christus heft de schepping niet op en het OT ook niet. Hij zegt zelfs daar geen tittel of jota van af te willen doen, de Schrift kan immers niet gebroken worden. Hoe belangrijk de schepping voor Hem is blijkt wel in het debat over de echtscheiding waarin Hij teruggrijpt op de schepping: zo is het van den beginne niet geweest…
Inhoudelijk
Dan naar de inhoud. Hoe komt de schrift aan het Woord in het rapport? Eerlijk gezegd was ik daar positief verrast over. Het hoofdstuk over homoseksualiteit bevat een bespreking van verschillende bijbelgedeelten die betrekking hebben op homoseksualiteit en over het algemeen vind je daar een betrouwbare exegese van de betreffende passages.
Dat is anders dan bijvoorbeeld het boek van Almatine Leene en Rene Erwich. Daar wordt je geconfronteerd met gekunstelde exegeses waarbij teksten anders worden gelezen dan vanouds gedaan wordt vanuit – naar ik vermoed – het verlangen de tekst iets anders te laten zeggen dan men voorheen dacht. Zo stellen Erwich en Leene dat Paulus’ moeite met homoseksueel gedrag in Romeinen 1 niet zozeer ingegeven wordt door moeite met homoseksualiteit in het algemeen, maar meer door zijn verzet tegen situaties van misbruik, zoals een oudere man die seks heeft met een jongere jongen. Maar niets wijst erop dat Paulus doelt op situaties van ongelijkheid, integendeel, hij heeft het over mannen die in lust ontbranden tot elkaar, dus wel degelijk seksueel gedrag dat door beide partijen toegestemd wordt binnen een gelijkwaardige verhouding. Zulke exegese treffen we echter in dit rapport niet aan; de bevindingen verschillen weinig van die van mezelf in het boek dat ik zelf schreef. De conclusie luidt dan ook luid en duidelijk dat de Bijbel geen ruimte laat voor gelijkgeslachtelijke seksualiteit. Daar was ik blij mee. Wel ben ik, anders dan de auteurs van het rapport, van mening dat de geschiedenis van Sodom en Gomorra wel degelijk te maken heeft met seksuele misstanden en niet alleen met een gebrek aan gastvrijheid of een schending van het gastrecht. Natuurlijk was er ook sprake van gebrek aan gastvrijheid, een grove schending van het recht op onderdak en herbergzaamheid, maar daarmee is niet alles gezegd. Ezechiël maakt duidelijk dat de inwoners van Sodom gruwel bedreven – en laat dat nu precies het woord zijn dat Leviticus gebruikt voor homoseksuele misstanden, een relatie waar Ezechiël als priester natuurlijk mee op de hoogte was.
Het rapport gaat niet mee in deze denkwijze. Ondubbelzinnig wordt gezegd dat de Bijbel niet slechts de verkeerde, uitbuitende vormen van homoseks verbiedt, maar alle vormen van homoseksueel gedrag beschouwt als tegen de natuur.
Kortom, het frappante van dit rapport is dat men het over de Schriftgegevens op zich wel eens is. Dat wordt ook letterlijk gezegd op blz. 101: ‘over de exegese van de relevante Schriftgegevens zijn we het grotendeels eens’. Op grond van exegese ruimte creëren voor een homoseksuele verbintenis zit er eenvoudigweg niet in. En als dat wel gebeurt, moet dat dus op grond van andere overwegingen. Dat hoeft op zich geen bezwaar te wezen, we doen dat bij andere thema’s immers ook. Denk aan de kinderdoop: er is geen expliciet voorschrift om kinderen te dopen; toch doen gereformeerde christenen dat wel – en met name vanwege andere argumenten die daar ruimte voor bieden, zoals de plaats van kinderen in de Bijbel, de betekenis van Gods verbond etc. Het is echter de vraag of dit bij een thema als homoseksualiteit ook het geval is. Biedt de bijbel ruimte om bij dit thema tot verschillende overwegingen te komen – zoals dat bij thema’s als de doop, je visie op de eindtijd etc. ook het geval is – of is het thema homoseksualiteit echt van een andere orde en moet je zeggen dat de bijbel op dit punt een ondubbelzinnige boodschap voor alle tijden en culturen uitdraagt?
Ik meen het laatste – en ook deputaat Wolter Rose meent dat. Volgens hem kan er in de gemeente van Christus geen ruimte zijn voor gelijkgeslachtelijke verbintenissen met een seksuele dimensie. Volgens hem wordt – wanneer dit wel gebeurt – het onderwijs van Christus en de Apostelen, geworteld in de Tora voor het volk Israël op een essentieel punt op een zijspoor gezet (156). Ook andere, aan de NGK verwante kerken, zijn die mening toegedaan – hij wijst in dit verband op het rapport van de CGK, en – in Amerika – de CRC en de PCA die allemaal ook deze lijn volgen. Het rapport van uw kerken meent echter dat er vandaag wel ruimte moet zijn voor gelijkgeslachtelijke verbintenissen, inclusief wat men dan noemt de seksuele dimensie. Volgens Rose is dit een conclusie die niet stoelt op rechtdoen aan de Schrift, maar ingegeven is – ik citeer hem letterlijk – door ‘ervaring, intuïtie en emotie’.
Het belangrijkste punt om wél ruimte te zien voor homoseksuele verbintenissen – en dat komt keer op keer terug in het rapport – is dat de Bijbel niet kent wat wij vandaag kennen: dat mensen een homoseksuele identiteit hebben die een onvervreemdbaar onderdeel van hun diepste zijn uitmaakt. Alle deputaten zijn het op zich er over eens dat de bijbel geen ruimte laat voor homoseks. Waarom dan toch vandaag daar wel ruimte voor zien? Omdat de Bijbel niet wist wat wij vandaag weten: dat mensen hun homoseksualiteit zo diep ervaren dat het een onmiskenbaar onderdeel van hun identiteit is en dat het daarom beschadigend en onpastoraal is hen een dergelijke relatie, inclusief de seksuele dimensie, te ontzeggen. Maar zo -aldus Rose – is het uiteindelijk ervaring, intuïtie en emotie dat de doorslag geeft, en niet de Schrift. Zo verliest de Schrift volgens hem zijn corrigerende functie.
Dat is inderdaad de crux: we zien dat, ondanks de ondubbelzinnige erkenning dat homoseksualiteit niet is toegestaan, er toch ruimte voor gezien wordt, niet op grond van de Schrift, maar op grond van andere overwegingen, overwegingen waarvoor weliswaar teruggegrepen wordt op de Bijbel, maar die in de praktijk er toe leiden dat er conclusies bereikt worden die haaks staan op de ondubbelzinnige boodschap van de Bijbel zelf.
In het rapport wordt de weg aanbevolen die Paulus in Rom. 14-15 wijst, namelijk de weg van verdraagzaamheid in het hebben van verschillende opvattingen. Maar – aldus Rose – wat er nu feitelijk gebeurt is dat je de scherpe afwijzing van homoseksualiteit in Rom. 1 wegmasseert met een beroep op wat diezelfde apostel een aantal hoofdstukken later zegt. Is dat niet heel vreemd? En bovendien is het pleidooi om mild te zijn in hoe je omgaat met feestdagen en eten en drinken – want daar gaat het over in Rom. 14-15 – wel zomaar over te zetten naar de discussie over hoe je omgaat met homoseksualiteit in de gemeente? Alsof het gelijksoortige onderwerpen zijn – wat het duidelijk níet zijn, volgens Rose. Seksuele onreinheid staat in de top-3 van onderwerpen waar christenen duidelijk afstand van dienen te nemen, aldus Rose.
Hij ontwaart in het rapport een alarmerend patroon wat hij herkent uit andere discussies over homoseksualiteit. In de eerste fase word gezegd: de Bijbel wijst alleen verkeerde vormen van homoseksualiteit af, zoals prostitutie of misbruik van jongeren door oudere mannen. Fase 2 is: de Bijbel wijst inderdaad alle vormen van homoseksueel gedrag af, maar – en dat is dan fase 3 – de Bijbel weet niet wat wij vandaag weten, nl. dat homoseksualiteit zozeer bij je identiteit hoort dat je niet zonder kunt, dat het een verloochening van jezelf, je diepste zijn, zou betekenen als je opgeeft – en daarom moeten homoseksuele relaties in liefde en trouw vandaag wel mogelijk zijn. Die analyse lijkt me heel terecht. Alle deputaten erkennen ronduit dat de Bijbel homoseksualiteit afwijst, maar de meerderheid komt toch tot de afweging dat het vandaag wel moet kunnen – wat dus betekent dat gevoel, ervaring, cultuur uiteindelijk een groter gewicht in de schaal ligt dan het onderwijs van de Bijbel zelf.
Evaluatie
We zijn nu op een punt gekomen dat het goed genoemde overwegingen nog eens even een voor een voor het voetlicht te halen en ze te toetsen op hun houdbaarheid en deugdelijkheid in het licht van de Schrift. We hadden ze al gezien, laten we ze nu nog even de revue laten passeren…
Homoseksualiteit raakt niet de kern van geloof en christelijk leven.
Deze bewering is van Ad de Bruijne en ik acht haar pertinent onjuist. Zoals Tim Keller enige jaren geleden zei: de seksuele ethiek is wel degelijk onderdeel van wat orthodoxie inhoudt. Niet voor niets dat Paulus er zoveel aandacht voor vraagt in zijn brieven. Hoe kan de Bruijne een dergelijke opmerking maken als Paulus in 1 Kor. 6 de homoseksuele praxis schaart onder de praktijken die mensen buiten Gods Koninkrijk houden? Dick Westerkamp zei het onlangs in een interview in het ND: ‘Wat als je mensen naar de ondergang leidt’? Welke pastor kan met dat in het achterhoofd deze praktijk goedkeuren of zeggen dat dit niet de kern van geloof en christelijk leven raakt?
Homoseksualiteit wordt in het licht van Gods Koninkrijk een mogelijkheid tot navolging van Christus.
Ja, dat is maar net hoe je het bekijkt. Als je daarmee bedoelt -zoals De Bruijne – dat een homoseksuele levensstijl een nieuwe manier is om Christus te volgen zeg je iets wat niemand van de bijbelschrijvers, kerkvaders of reformatoren begrijpen zou, laat staan dat ze het er mee eens zouden zijn. In hun denken was geen plaats voor ‘goede’ vormen van homoseksueel gedrag.
Het is natuurlijk wat anders als je bedoelt dat de worsteling met homoseksuele gevoelens, je uit kan drijven tot Christus om genade, vergeving en kracht. Het kan een doorn in je vlees zijn die je misschien nooit kwijtraakt, maar die je afhankelijk maakt van de Heere, een weg waarin je ervaren mag: Mijn genade is u genoeg. Maar dat betekent geen toegeven aan homoseksuele gevoelens, maar deze juist bestrijden. Zoals een man met homoseksuele gevoelens mij onlangs mailde: Vluchten naar Jezus en door Zijn kracht de begeerten kruisigen.
Homoseksualiteit is een variatie in Gods schepping (Leene/De Bruijne).
Dat is een uitspraak die je in het licht van de schepping niet vol kunt houden. God schept de mens man en vrouw, met de bedoeling dat die twee een zullen zijn. De Bijbel is een heel heteroseksueel boek, want heteroseksualiteit is uitgangspunt bij de schepping. Dat er toch mensen zijn met verlangens voor personen van hetzelfde geslacht moet je zien als een verstoring van de goede schepping – zoals er natuurlijk heel veel verstoringen ontstaan zijn. Nergens noemt de Bijbel een positief voorbeeld van homoseksualiteit of een homoseksuele relatie, ook Jezus doet dat niet. Hij neemt zijn insteek bij ‘den beginne’ waar God man en vrouw geschapen en voor elkaar bedoeld heeft.
Homoseksualiteit vandaag is iets heel anders dan homoseksualiteit voorheen. Daar worden drie kernargumenten bij genoemd:
Seksualiteit/homoseksualiteit staat vandaag in een ander kader dan vroeger.
Als gevolg van het individualisme is in onze westerse samenleving de menselijke persoon steeds meer centraal komen te staan, inclusief diens seksuele gevoelens en verlangens. De Bruijne schrijft daarover: ‘seksualiteit is een individualiteitskenmerk van individuen geworden, wij moeten dat positief aanvaarden (96). Homoseksualiteit is vandaag iets van je diepste identiteit; dat kent de Bijbel zo niet en dat vraagt een andere beoordeling’.
Het probleem met De Bruijne – en dat geldt ook voor dit rapport in het algemeen – is dat er veel te veel meegegaan wordt in dat moderne identiteitsdenken, waarbij gezegd wordt dat je homoseksualiteit een stuk van je identiteit is. Dat is het volgens mij niet, het zijn gevoelens en verlangens die een gevolg zijn van de zondeval; geen variatie in Gods goede schepping. Zodra je dit gaat beschouwen als je diepste zijn, je identiteit maak je het veel te groot.
De tweede reden dat we vandaag anders tegen homoseksualiteit aankijken, komt bij Leene vandaan. Zij stelt:
De Bijbel noemt homoseksualiteit tegennatuurlijk, maar dat komt vooral omdat men het niet gepast vond dat een man de rol van een vrouw aannam.
Het tegennatuurlijke zit dus niet zozeer in de seks tussen twee mannen, maar in het feit dat een van hen een verkeerde rol op zich neemt, namelijk de vrouwelijke rol. Dát is tegennatuurlijk. Dit argument is niet sterk; vrijwel alle gezaghebbende schriftuitleggers zijn het er over eens dat Paulus met tegennatuurlijk niet doelt op het aannemen van een verkeerde rol, maar dat homoseksualiteit an sich tegennatuurlijk is, d.w.z. tegen Gods natuurlijke bedoeling met seksualiteit omgaat. Natuurlijke seksualiteit is die tussen man en vrouw; dat gaat terug op de schepping (‘mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen’ (…) en die twee zullen tot één vlees zijn’) – een punt dat Walter Rose overigens terecht naar voren brengt.
Het is willekeurig het OT-ische verbod op homoseksualiteit zomaar door te trekken naar vandaag, dat doen we met andere voorschriften ook niet.
Voorstanders van homoseksuele relaties wijzen er vaak op dat er in Leviticus 18 – dat homoseksuele relaties verbiedt – ook andere voorschriften staan die christenen vandaag niet meer opvolgen, zoals het laten staan van een deel van je oogst met het oog op de armen (Lev. 19: 9) of het verbod om je land met twee soorten zaad te bezaaien.
Dat is op zich juist, maar dan zie je toch over het hoofd dat deze verboden van een andere orde zijn dan het verbod op homoseks. Vanouds kennen we in de gereformeerde traditie het onderscheid tussen ceremoniële, burgerlijke en morele wetten. De ceremoniële en burgerlijke wetten hebben betrekking op één specifiek volk in een bepaalde periode van de heilsgeschiedenis. Weliswaar valt er veel van te leren, maar het zijn bepalingen die grotendeels niet meer geldig zijn omdat het Nieuwe Testament ze zelf al als opgeheven verklaart (denk aan de voedselwetten uit Israël).
Dat ligt bij homoseksualiteit echt anders. Dat gaat in de tegen de scheppingsorde en dat is dus ook een blijvend principe, ook onder het nieuwe verbond (zie Rom. 1 en 1 Kor. 6).
Kortom: alle drie de beweringen – dat homoseksualiteit vandaag anders beoordeeld moet worden dan vroeger omdat het nu een kwestie van identiteit is en nu niet, dat het niet per se tegennatuurlijk hoeft te zijn en dat we de bijbelse voorschriften hieromtrent niet zomaar kunnen doortrekken – kunnen alle drie ontkracht worden.
Gods barmhartigheid
Tenslotte hoorde we nog het argument van Gods barmhartigheid: God is barmhartig en dat geeft de doorslag om homoseksuele relaties toe te laten. ‘Hij is een barmhartig God en volgt de mens in de gebrokenheid van het bestaan’ (113). Dat kan ertoe leiden – aldus Jan Mudde – dat God de bakens van Zijn scheppingsorde kan verzetten, om zodoende mensen tegemoet gekomen in hun gebrokenheid. Uiteraard is God barmhartig, maar dat betekent nog niet dat Hij ons ruimte geeft Zijn wetten en voorschriften te breken. Mudde verwijst naar het voorbeeld dat God vanwege de hardheid van ons hart, echtscheiding toe heeft gelaten – maar dan moet je toch in elk geval zeggen dat dit een bepaling is die God Zelf gegeven heeft, dat lees je nergens over het toestaan van homoseksuele relaties. Natuurlijk zien we in de heilsgeschiedenis dat veranderingen optreden, dat God bepaalde zaken toestaat die voorheen niet toegestaan waren (denk aan de voedselwetten waar ik het net over had), maar dan wordt dat altijd expliciet aangegeven – en dat is bij homoseksualiteit niet het geval. Dat is echt een improvisatie waarvan je moet zeggen dat er weinig bijbelse grond voor is.
Afrondend
Ik ga afronden. Wat staat er op het spel bij aanvaarding van dit rapport? Het gezag van de Schrift en de genoegzaamheid van de Schrift. Die twee hangen natuurlijk samen: de Schrift heeft gezag omdat we geloven dat we aan de Schrift genoeg hebben, dat de Schrift ons betrouwbaar de weg wijst door de tijd. Dat is de kern van het hele verhaal: hebben we aan de Schrift genoeg? Is de Schrift, zoals vanouds in de gereformeerde traditie gezegd is, genoegzaam? Dit rapport zegt feitelijk van niet. Wat er hier gebeurt is dat andere noties dan de Bijbel zodanig gewicht krijgen dat ze de heldere stem van de Schrift overstemmen. Psychologische informatie, moderne visies op identiteit krijgen zodanig gewicht dat het tools worden om de eenduidige boodschap van de Schrift om te buigen. Wij weten vandaag meer dan Paulus, zei de Bruijne. En dan mag wat wij meer en beter weten een legitieme stem zijn in je afweging, dan is niet meer de Schrift rechter en arbiter over alle dingen. Of geloven we dat het Woord van God genoeg is voor alle tijden, plaatsen en mensen, ook vandaag? Dan hebben we genoeg aan de Schrift en willen we gehoorzaam volgen wat zij zegt… Geloof in de toereikendheid/genoegzaamheid van de Bijbel betekent – zoals Rose terecht zegt – dat de Bijbel iets zeggen kan ‘zonder dat er andere krachten nodig zijn om dat te reguleren’. De Schrift staat op zichzelf, torent huizenhoog uit boven alle menselijke meningen, visies, wetenschappelijke inzichten en spreekt voor zichzelf. Als we dat niet meer toestaan, houden we op kerk te zijn naar Gods Woord. Dan moet je óf accepteren dat er hier nu eenmaal meerdere visies op bestaan (dan kies je dus feitelijk voor een plurale kerk) of je moet je consequenties trekken en je kerk verlaten.
Dat was precies wat Jochem Douma tien jaar geleden deed. En dat was heel consequent. Want òf je accepteert – zij het met tegenzin – de pluraliteit als een gegeven en je blijft als een soort Gereformeerde Bond binnen de kerk òf je accepteert die niet. Dan blijft er maar één optie over: vertrekken. Douma deed dat heel principieel, want als je de pluraliteit – weliswaar node – accepteert, kun je beter net zo goed naar de PKN gaan, want dan is het recht van afscheiding vervallen. Dan hoef je geen afgescheiden kerk meer te zijn, maar kun je beter teruggaan naar de PKN – en ik voorspel dat dat tussen nu en twintig jaar ook zal gebeuren met de NGK. Want als de pluraliteit in beginsel aanvaard wordt, vervalt natuurlijk het recht om een afgescheiden kerk te zijn. Dat recht heeft de NGK m.i. nu al verspeeld, dus ik denk dat ze zich beter aan kunnen sluiten bij de PKN en ik denk ook dat dat gaat gebeuren. Het enige andere alternatief is – net als Douma deed – je aansluiten bij een kerk die het principe van de pluraliteit niet omhelst. En dat lijkt me een heel legitieme optie.
Deze gastbijdrage is met toestemming overgenomen van de website Een in Waarheid. Het originele artikel is hier te vinden.
Meest recente berichten
-
Sommige Bijbellezers lezen verhaal koningin Esther als een romance
-
Geen voltreffer, wel een treffer!
-
Toont finetuning het bestaan van God aan? – Andringa zoekt wanhopig redenen waarom dit niet het geval zou zijn
-
Faillissement Intelligent Ontwerp en Schepping? Echt waar?
-
Kort verslag van de rouwdienst en de begrafenis van ds. A (Aart) Moerkerken (1947-2024)