In het hart van de Biblebelt, ook wel bijbelgordel of refoband genoemd, ligt een prachtige dierentuin: Ouwehands Dierenpark. Deze dierentuin heeft de meeste dieren wel die in standaard kinderboeken voor peuters en kleuters voorkomen. Zoals bijvoorbeeld de leeuw, de olifant, de giraf, de tijger en de gorilla. Een bezoek is beslist de moeite waard. Helaas wordt er, op de educatieve borden bij de nieuwe verblijven van de mensapen¹, veel gesproken over menselijke evolutie over miljoenen jaren. Het alternatief, namelijk dat wij géén gemeenschappelijke voorouder hebben met de mensapen, ontbreekt. Dat is opmerkelijk voor een dierentuin in het hart van de Biblebelt. Daarom een vijfluik over menselijke evolutie en miljoenen jaren in Ouwehands Dierenpark.²

Biblebelt

Ouwehands Dierenpark ligt in de gemeente Rhenen. Een protestantse gemeente in het hart van de Biblebelt, een bevindelijk gereformeerde ‘gordel’ dwars door Nederland.³ Het christelijke gehalte van de Gemeente Rhenen komt onder andere tot uitdrukking in het aantal stemmers op SGP, CU, CDA. Maar liefst 36,9% van de stemmen is in deze gemeente naar deze drie christelijke partijen gegaan. Om de gemeente Rhenen heen liggen de protestante gemeenten Ede (39,7%), Neder-Betuwe (58,5%) en Veenendaal (43,7%). De andere gemeenten, Buren (21,3%), Utrechtse Heuvelrug (24%) en Wageningen (9,9%), kennen ook een grote groep protestanten.⁴ Met recht kan gezegd worden dat Rhenen in het hart van de Biblebelt ligt. Veel bevindelijk gereformeerde protestanten staan een klassiek scheppingsgeloof voor.⁵ Daarom is het opmerkelijk dat in Ouwenhands Dierenpark menselijke evolutie over miljoenen jaren wordt geleerd (voor de seculieren en naturalisten), terwijl een creationistisch alternatief ontbreekt. Tijdens de voorbereidingen voor een creationistische dierentuingids⁶ van Ouwehands Dierenpark viel op dat, vooral bij die verblijven die in het afgelopen decennium zijn gebouwd, op de educatieve borden menselijke evolutie over miljoenen jaren wordt gepropageerd.

Ouwehands Dierenpark

De mensapen zijn in Ouwehands Dierenpark goed vertegenwoordigd. De eerste mensaapen die we tegenkomen zijn de withandgibbons (Hylobates lar), in de buurt van het junglerestaurant. Na een flink eind door de dierentuin gelopen te hebben gelopen, komen we in de buurt van RavotApia de bonobo’s (Pan paniscus) tegen. Verderop is er ook een verblijf voor de westelijke laaglandgorilla’s (Gorilla gorilla gorilla). Terug naar de uitgang lopend komen we nog Borneose orang-oetan’s (Pongo pygmaeus) tegen, die soms letterlijk boven je hoofd slingeren. Het valt op dat alle hoofdgroepen van de mensapen vertegenwoordigd zijn. Uiteraard kan een dierentuin niet alle 17 soorten gibbons opnemen en één chimpanseeachtige is ook genoeg. Het laatste decennium zijn er twee soorten mensapen toegevoegd aan het dierenbestand van Ouwehands Dierenpark: (1) Gorilla Adventure werd op 28 maart 2013 geopend⁷, en (2) Salonga, ‘Rijk van de bonobo’s’ werd op 1 juni 2021 geopend⁸. Het valt op dat bij de oudere verblijven er niet gesproken wordt van menselijke evolutie over miljoenen jaren, maar dat dit juist wel het geval is bij de twee nieuwste verblijven. Van een verwijzing naar de schepping in zes dagen, zoals onder andere beschreven wordt in Genesis 1, ontbreekt ieder spoor. Terwijl je van een dierentuin in het hart van de Biblebelt minstens een tweemodellenvergelijking zou verwachten.⁹

Vijfluik

Om de bevindelijk gereformeerden en andere protestanten die een klassiek scheppingsgeloof voorstaan te helpen willen we graag in een vierluik het educatieve aanbod van Ouwehands Dierenpark aangaande menselijke evolutie over miljoenen jaren bespreken en indien nodig bekritiseren. Vanuit een klassiek scheppingsgeloof hoeven we immers niet alle data rond de vermeende menselijke evolutie over miljoenen jaren te verwerpen, maar kunnen we sommige data anders interpreteren dan naturalisten dat doen. Er wordt op de educatieve borden ook onjuiste data gepresenteerd, dit zullen we weerspreken. Bij ieder verblijf zal ook gewezen worden op alternatieven vanuit het klassieke scheppingsgeloof. Als we een educatief alternatief hebben kunnen we met een gerust hart onze kinderen mee naar deze dierentuin nemen. Dat zouden we zelfs van harte aanmoedigen. In Ouwehands Dierenpark zie je de rijke variatie en de ongelofelijke creativiteit die de Heere in Zijn schepping heeft gelegd. We hoeven ons niet te laten afschrikken door enkele educatieve borden waar anders gepropageerd wordt.

Dit artikel is het eerste deel van een vijfluik en geldt als algemene inleiding. Het tweede deel beschrijft de ‘Expeditie Aap Game’, een audiotour over de mensapen die in Ouwehands Dierenpark te vinden zijn.¹⁰ Via QR-codes op de borden kan meegedaan worden met deze audiotour. Het derde deel beschrijft en bekritiseerd ‘Salonga, Rijk van de bonobo’s’. Het vierde deel van beschrijft en bekritiseerd ‘Gorilla Adventure’. Het vijfde en laatste deel beschrijft de overige verblijven van mensapen en fungeert als uitleiding.

Tenslotte

We publiceren dit vijfluik op onze website niet om bezoekers te ontmoedigen naar Ouwehands Dierenpark te gaan. Integendeel! Maar we kunnen ons wel voorstellen dat sommige ouders moeite hebben om met hun kinderen langs de verblijven van de gorilla’s en bonobo’s te lopen. Het kind kan vragen stellen over de informatie op de borden en de ouder kan dan wellicht deze vragen niet goed beantwoorden. Wanneer ouders educatieve informatie aangereikt krijgen om hun kinderen toe te rusten met het scheppingsparadigma dan kunnen ze deze verblijven juist blijven opzoeken. Ook de gorilla of bonobo is een schepsel van God. Kinderen en jongeren kunnen bemoedigd worden om het scheppingsgeloof te belijden. Vanuit de Schrift geloven en belijden we dat de mens afzonderlijk door God is geschapen op de zesde dag. Dit klassieke scheppingsgeloof hoeft niet in strijd te zijn met gegevens uit paleoantropologie en genetica.

Voetnoten

1. Ik ben niet gelukkig met de term ‘mensapen’. Mijn voorkeur gaat uit naar het Engelse ‘great apes’ als overkoepelende benaming van deze soorten. Om verwarring te voorkomen gebruik ik het woord ‘mensapen’ hier toch.
2. Ouwehands Dierenpark is een dierentuin in de Gemeente Rhenen. Meer informatie is te vinden via de website: https://www.ouwehand.nl/.
3. https://nl.wikipedia.org/wiki/Bijbelgordel.
4. Het gaat dan om tellingen naar aanleiding van de stemuitslagen van de Gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart 2022. Hier zijn alle uitslagen te vinden: https://allecijfers.nl/verkiezingsuitslagen/.
5. Bevindelijk gereformeerden stemmen vanouds vooral SGP.
6. Zie: https://oorsprong.info/alle-dierentuinen-van-nederland-en-vlaanderen/.
7. Zie bijvoorbeeld De Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/de-vallei/gorilla-s-ouwehands-te-zien-voor-publiek~ae08dae1/.
8. Zie bijvoorbeeld De Gelderlander: https://www.gelderlander.nl/rhenen/bonobos-voor-het-eerst-te-bewonderen-in-dit-splinternieuwe-verblijf-in-ouwehands~a23a00d9/.
9. Met een tweemodellenvergelijking bedoelen we dat de ‘big history’ van de naturalist tegenover het scheppingsparadigma geplaatst wordt.
10. Deze maand kon ik niet meer alle borden vinden, maar in het voorjaar was dat wel het geval. Op de website wordt nog steeds melding gemaakt van deze audiotour: https://www.ouwehand.nl/nl/expeditie-aap.