“Het schot galmt door het onderaards gewelf. Henry geeft een kreet van schrik. Hij voelt de kogel vlak naast zijn lichaam door de stof van zijn kleren gaan. “Dat was de laatst waarschuwing,” dreunt de stem va de bendeleider. “Nog één stap en de volgende is raak.” Henry durft zich niet te verroeren. Doodstil blijft hij staan. “Ga weer op je plaats zitten,” klinkt de stem achter zijn rug. “Een vergissing mag je maken, maar de volgende is meteen je laatste.” Nog trillend loopt Henry naar de tafel terug en gaat zonder verder nog een woord te zeggen op zijn plaats zitten.”

De Bokkenrijders

In 1997 gaf Uitgeverij De Vuurbaak te Barneveld de tweede druk uit van ‘Kerkroof in Maastricht‘. Dit tienerboek is het vierde deel in de serie ‘Chris en Jorieke‘ van Bert Wiersema. Wiersema kan spannend schrijven en ook dit deel blijft tot het laatst toe spannend. Dit vierde deel gaat over de bokkenrijdersbende die uiteindelijk de schatkamers van de Sint Servaeskerk te Maastricht beroven¹ en de buit met de nachttrein naar Parijs willen smokkelen. Het bestaan van de bende is gebaseerd op de ‘Legende van de Bokkenrijders‘.² Het lukt de bende om de alarminstallatie van de Servaeskerk uit te schakelen en zo de schatten van St. Servaes te stelen. Door een misverstand komt de vader van Chris en Jorieke echter in het bezit van een map die te maken heeft met de overval. Chris en Jorieke willen dit tot de bodem uitzoeken. Dit is het begin van een enorm avontuur. Gelukkig loopt het uiteindelijk goed af. Om te weten hoe het verhaal gaat en afloopt, raad ik je aan om het boek zelf te lezen.³

De ENCI-groeve en de donkere Middeleeuwen

“Daar op de bodem van de kuil ligt het brandende wrak van de Mercedes. “Dit is een kalkgroeve van de cementfabriek”, zegt hij somber” (blz. 97). Eén hoofdstuk van het boek speelt voor een deel in de ENCI-groeve in Maastricht af. Wanneer de bendeleider probeert te ontsnappen bij de Sint Pietersberg in Maastricht stort hij met zijn auto in de kalksteengroeve. Hij probeert namelijk de politie te slim af te zijn door een zijpad van de grote weg te kiezen. Helaas had hij er niet mee gerekend dat het pad zou stoppen. Gelukkig, voor de bendeleider, wordt hij uit de auto geslingerd en kan hij zich ternauwernood aan een rotsrichel vastgrijpen. De politie, die ondertussen ter plaatse is, kan hem uiteindelijk in de boeien slaan. De groeve is onlangs gesloten voor de winning van kalk, maar is wel geopend als toeristische trekpleister.⁴ In deze kalksteengroeve zijn enkele fossielen van Mosasauriërs gevonden.⁵ Helaas besteed Wiersema hier geen aandacht aan, maar dat zou ook niet in lijn met het verhaal zijn. Een klein puntje van kritiek is dat Wiersema het karikatuurbeeld van de ‘donkere Middeleeuwen‘ op blz. 31 van zijn boek in stand houdt. De middeleeuwen worden in de Engelse taal onterecht ‘dark ages‘ genoemd. Dit karikatuurbeeld is ontstaan door het opkomende Verlichtingsdenken dat wilde afrekenen met het verleden. Historicus Seb Falk geeft in zijn boek ‘De verlichte Middeleeuwen’ een ander beeld.⁶ Het zou goed zijn wanneer we niet meer spreken van de middeleeuwen alsof dit primitieve tijden waren.

Deze bespreking is onderdeel van het project ‘Onderwijzen en opvoeden voor de toekomst – Leren over onze vroegste geschiedenis in 2022’. Dit opvoedings- en onderwijsproject is onderdeel van het jaarplan ‘Fundamentum 2022’. Het boek is hier opgenomen in de lijst van gelezen kinder- en jeugdboeken.

Voetnoten

1. Het gaat om deze kerk en de bijbehorende schatten: https://www.sintservaas.nl/.
2. https://historiek.net/de-bokkenrijders-gruwelijke-misdaden-en-executies/40091/.
3. Het boek is alleen nog tweedehands te verkrijgen, bijvoorbeeld via Boekwinkeltjes: https://www.boekwinkeltjes.nl/su/?qs=&qt=Kerkroof+in+Maastricht&qo=&zip=&dist=0&lang=&tl=&img=0&shfee=0&oud=0&t=1&n=1&prijsvan=0.00&prijstot=.
4. Zie voor meer informatie: https://www.enci-gebied.nl/recreatie/praktische-info-bezoekers.
5. In 2013 schreef ik in Weet Magazine over de toen gevonden mosasaurus ‘Carlo’: https://weet-magazine.nl/wp-content/uploads/2022/03/Weet-20-mosasaurus.pdf.
6. Falk, S., 2020, De verlichte middeleeuwen. Een ontdekkingsreis door de middeleeuwse wetenschap (Amsterdam: Spectrum).