Vrijdag 10 september 2021 was het een heugelijke dag voor dr. Dirk Baarssen.¹ De theoloog promoveerde deze vrijdag op de rechtvaardigingsleer van dr. Alexander Comrie (1706-1774).² Hoe zag Comrie de rechtvaardiging? “Comrie zag de rechtvaardiging als juridisch begrip waarin de zondaar uit genade rechtvaardig verklaard wordt. Het gevolg van deze verklaring is dat de zondaar vrijgesproken is van schuld en straf. De zonden zijn hem vergeven (blz. 17).”³ De kersverse doctor in de theologie heeft naar de receptie van deze rechtvaardigingsleer binnen de Gereformeerde Gezindte onderzoek gedaan. We bestuderen het proefschrift op het voor deze website relevante thema ‘geloof en wetenschap’ en onze vroegste geschiedenis. De rechtvaardigingsleer laten we dus, hoewel erg belangrijk binnen de theologie, zo veel mogelijk buiten beschouwing.

Dr. Alexander Comrie (1706-1774)

Dr. Alexander Comrie werd op 16 december 1706 geboren in Schotland. Ongeveer twintig jaar later verhuisde de geleerde, om een voor ons onbekende reden, naar Nederland. Daar studeerde hij theologie in Groningen en promoveerde in 1734 te Leiden op een dissertatie over ‘het fundament van de moraal en de natuur van de deugd‘. De titel van zijn proefschrift was: ‘Dissertatio philosophica inauguralis de moralitatis fundamento, et natura virtutis‘.⁴ Baarssen: “Hij nam in zijn proefschrift stelling tegen René Descartes (1596-1650), die wilde breken met de traditie van Aristoteles“. Na zijn promoveren werd hij in 1735 tot predikant bevestigd in zijn enige gemeente, Woubrugge. Comrie overleed op 10 december 1774 te Gouda. Zijn theologie heeft veel mensen na hem geïnspireerd, zoals de kerkelijke voormannen dr. Abraham Kuyper (1837-1920) en ds. Gerrit Hendrik Kersten (1882-1948), zodat Comrie nog spreekt nadat hij gestorven is.

Wordt de komende tijd op deze pagina vervolgd.

Voetnoten

1. We kennen op deze website dr. Baarssen van het interview dat hij met mij hield over schepping en evolutie in de Gereformeerde Gezindte: https://oorsprong.info/adam-niet-geleerd-christus-niet-begeerd-interview-met-gereformeerd-venster/. Hij is ook redacteur van de rondzendbrief ‘Gereformeerd Venster‘. Van deze rondzendbrief zijn met toestemming ook enkele artikelen overgenomen op deze website.
2. Het proefschrift is bij Labarum Academic, onderdeel van uitgeverij De Banier, als handelseditie verschenen (https://www.debanier.nl/sporen-van-comries-rechtvaardigingsleer). Zie ook het Reformatorisch Dagblad: https://www.rd.nl/artikel/942100-kand-baarssen-promoveert-op-gereformeerde-gezindte-en-rechtvaardigingsleer-comrie en https://www.rd.nl/artikel/942373-kandidaat-baarssen-promoveert-in-amsterdam.
3. De bladzijdenummers hiervoor en hieronder weergegeven corresponderen met de handelseditie zoals deze is uitgeven door Labarum Academic.
4. Hier online te vinden: https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/handle/1887/8596.