Al heel wat jaren bestaat de Historische Vereniging Oudheidkamer Rhenen en omstreken (HVOR). Zij geven ook het tijdschrift ‘Oud Rhenen’ uit. We doorzoeken deze tijdschriften op telgen uit het geslacht ‘Van Meerten’. Hieronder de achtste jaargang (1989).¹

In het derde nummer van deze jaargang wordt in een artikel de geschiedenis van het Stuivenes(t) verhaald. Het betreft een eeuwenoude boerderij te Achterberg. De boerderij was tegen overblijfselen van een middeleeuwse donjon aangebouwd. Het land Stuvenest besloeg 16 morgen en was gelegen op Velderbroek. In een akte van 1494 wordt Stuvenest gelokaliseerd. Daarin komt ook een ‘Van Meerten’ voor. Ik citeer:

“Een huysinge hofsteden erve ende landt hoge ende laghe wilt ende tam te velde dat Wilhem van Hoeven in pacht sit daer boven naest leyt svriesensteghe beneden een hoeff lants bruyct Jan van Meerten noch die voorsz hoeff lants naest den voersz huys Stuvenest gelegen soit Jan van Meerten bruijct.”

Het goed lag dus aan de Friesesteeg. De scribent merkt op dat er daar altijd een verhoging in het landschap heeft bevonden. Mogelijk verklaart dit de naam Stuve nes. De heuvel is voor 1989 grotendeels afgegraven. Wie de genoemde Jan van Meerten is, is mij (nog) niet bekend.

Voetnoten

Al heel wat jaren bestaat de Historische Vereniging Oudheidkamer Rhenen en omstreken (HVOR). Zij geven ook het tijdschrift ‘Oud Rhenen’ uit. We doorzoeken deze tijdschriften op telgen uit het geslacht ‘Van Meerten’. Hieronder de zesde jaargang (1987).¹

In het tweede nummer van deze jaargang gaat het in een artikel over de broeders en zusters van het St. Cunera Gilde te Rhenen van 1392-1683. In de lijst van degenen die tot dit gilde behoorden staat anno 1433 Wouter van Meerten. Meer informatie over deze Wouter wordt niet gegeven.

Voetnoten

Onlangs werd op deze website het rouwbord van Aleid van Brakell (±1566-1619) gepubliceerd.¹ Hetzelfde rouwbord is ook te vinden in het boek Inscriptiones monumentaque in templis et monasteriis Belgicis inventa van Arnoldus Buchellius (de latinisering van Aernout van Buchel) (1565-1641). Met dank aan Het Utrechts Archief voor de publicatie van dit waardevolle werk. Hieronder volgt een beschrijving.²

Het rouwbord van Aleid van Brakell (±1566-1619) is te vinden in de St. Joriskerk te Amersfoort. We zien op het rouwbord, in navolging van Buchellius, de volgende tekst: “DIE EDELE IOFF. VAN BRAKEL VAN KERNESTEI SAL: HUYSFROU VANDE E. HERICK ZAEL LEYT HIER BEGRAVEN ENDE IS INDEN HEER GERUST DEN 30 APRIL 1619. Ao AETATIS SVAE 53.” We zien een gedeeld wapen van Sael uten Eng en Van Brakell. Aan de linkerkant: Van Brakell, tho Boecop, Leefdael en Van Deelen. Aan de rechterkant: Van Meerten, Van Eck, Van Eck en Van Meeckeren.

Uitleg: Aleida was een dochter van Johan van Brakell en Johanna van Meerten.³ Johan was een zoon van Cornelis van Brakell en Margriet toe Boecop. Johanna was een dochter van Dirck van Meerten en Bertha van Eck van Panthaleon.⁴ Zo is de linkerkant van het rouwbord verklaard. De rechterkant van dit rouwbord verwijst naar de overgrootouders. Opa Cornelis van Brakell was een zoon van Johan van Brakell en Catharina van Leefdael. Oma Margriet toe Boecop was een dochter van Udo toe Boecop en Geertruid van Deelen. Opa Dirck van Meerten was een zoon van Dirck van Meerten en Christina van Eck van Panthaleon. Oma Bertha van Eck van Panthaleon was een dochter van Johan van Eck van Panthaleon en Aleida van Meeckeren. De lijnen worden goed zichtbaar gemaakt in de kwartierstaat van Dirk van Brakell op deze website (zie voetnoot).⁵

Voetnoten

Het wapenboek van Maximiliaan Louis van Hangest d’Yvoy (1753-1831) geeft een schat aan informatie over glazen, graven en wapen- en rouwborden. Veel van deze informatie is door de achterliggende oorlogen verloren gegaan, maar dankzij het wapenboek Van Hangest d’Yvoy kan er een reconstructie worden gemaakt. In deze serie wil het wapenboek doorkruisen op telgen uit het geslacht Van Meerten. Ervan uitgaande dat de copyright verstreken is, heb ik specifieke uitsneden gemaakt.¹ Het boek is te bezichtigen via het ledendeel van Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW).² De zesentwintigste bijdrage in deze serie gaat over het rouwbord van Godert van Reede (1593-1641).

Het rouwbord van Godert van Reede was te vinden in de kerk te Amerongen. De tekst op het rouwbord luidt “De Wel Ed: Geb: Heer Jo Godert van Reede. VrijHeer van deze Hooge Heerlijkheid Amerongen de. Compareerende in het Lid van de Heere Edele es Ridderschap ’s lands van Utrecht. Gecommitteert ter vergadering van de Hoog Moogende Heeren Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden. gestorven getrouw voor ’t Vaderland te Bergen op Zoom den III October 1641. oud zijnde. XLVIII jaren VIII Maend. 11 dagen. rust hier bij zijne voorouders onder deeze Tombe”. In het midden zien we het familiewapen van Van Reede. Aan de linkerkant van dit rouwbord zien we de wapens van: Van Reede, Van Ruijtenberg, Van Goor, Van Montfoort, Van Nyenrode, Taets van Amerongen, Van Renesse en Freys van Kuinre. Aan de rechterkant zien we de wapens van: Van Oostrum, Van Malsen, Van Abcoude van Meerten, Van der Haer, Van Oostrum, Van Ruijtenberg, Spruyt van Kriekenbeek en Van Schonevelt

Uitleg: Godert was een zoon van Frederik van Reede en Cornelia van Oostrum. We volgen eerst de linkerkant. Vader Frederik was een zoon van Godefroij van Reede en Geertruijd van Nyenrode. Opa Godefroij was een zoon van Adriaan van Reede en Lucia van Goor. Oma Geertruijd was een dochter van Ernst van Nyenrode en Margaretha van Renesse.³ Overgrootvader Adriaan was een zoon van Goert van Reede en Jutte van Ruijtenberg. Overgrootmoeder Lucia was een dochter van Johan van Goor en Johanna van Montfoort. Overgrootvader Ernst was een zoon van Gijsbert van Nyenrode en Geertruijd Taets van Amerongen. Overgrootmoeder Margaretha was een dochter van Johan van Renesse en Aleijd Freys van Kuinre. Nu gaan we verder met de rechterkant. Moeder Cornelia was een dochter van Johan van Oostrum en Maria van Oostrum. Opa Johan was een zoon van Dirk van Oostrum en Heilwich van Abcoude van Meerten. Oma Maria was een dochter van Johan van Oostrum en Maria Spruyt van Kriekenbeek. Overgrootvader Dirk was een zoon van Nicolaas van Oostrum en Mathia van Malsen. Overgrootmoeder Heilwich was een dochter van Willem van Abcoude van Meerten en Woltera van der Haer. Overgrootvader Johan was een zoon van Johan van Oostrum en Petronella Bochoven van Jutphaas.⁴ Overgrootmoeder Maria was een dochter van Bruyninck Spruyt van Kriekenbeek en Maria van Schonevelt.⁵

Voetnoten

Het wapenboek van Maximiliaan Louis van Hangest d’Yvoy (1753-1831) geeft een schat aan informatie over glazen, graven en wapen- en rouwborden. Veel van deze informatie is door de achterliggende oorlogen verloren gegaan, maar dankzij het wapenboek Van Hangest d’Yvoy kan er een reconstructie worden gemaakt. In deze serie wil het wapenboek doorkruisen op telgen uit het geslacht Van Meerten. Ervan uitgaande dat de copyright verstreken is, heb ik specifieke uitsneden gemaakt.¹ Het boek is te bezichtigen via het ledendeel van Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde (KNGGW).² De vijfentwintigste bijdrage in deze serie gaat over het rouwbord van Geertruijd van Nyenrode (1528-1608).

Het rouwbord van Geertruijd van Nyenrode was te vinden in de kerk te Amerongen. De tekst op het rouwbord luidt “Ao XVIC en VIII den VI Aprilis is in den Heeren gerust. na dat zij geleeft had 80. jaar en drie daagen. die Edelen Geboortige vrouwe, vrouwe Geertruijd van Nienrode dogter van Heer Ernst van Nienrode Ridder en van Vrouwe Margareta va Renesse. Weduwe wijlen Heer Godefroij van Reede, Ridder Heere tot Paesvelt Amerongen, Nederhorst en eertijds Schout van deese Stad Utrecht, die overleeden was den XXI April Ao LXXXV na CDD. oud zijnde LXVIII Jaare. VII maenden IX dagen. hare ziele wil God zij genade ende uwe leser als ú beurt morgen sal weezen.”. In het midden zien we het gedeelde familiewapen van Van Reede en Van Nyenrode. Aan de linkerkant van dit rouwbord zien we de wapens van: Van Nyenrode, Van Beieren, Taets van Amerongen en Van Abcoude van Meerten. Aan de rechterkant zien we de wapens van: Van Renesse, Van Culemborg, Freys van Kuinre en Van IJsselstein.

Uitleg: Geertruijd was een dochter van Ernst van Nyenrode en Margaretha van Renesse. Vader Ernst was een zoon van Gijsbert van Nyenrode en Geertruijd Taets van Amerongen. Moeder Margaretha was een dochter van Jan van Renesse en Aleijd Freys van Kuinre. Opa Gijsbert was een zoon van Splinter van Nyenrode en Johanna van Beieren. Oma Geertruijd een dochter van Ernst Taets van Amerongen en ? van Abcoude van Meerten.³ Opa Jan was een zoon van Jan van Renesse en Margaretha van Culemborg. Oma Aleijd was een dochter van Adriaan Freys van Kuinre en Hadewich van IJsselstein. Het rouwbord is wat onduidelijk over de overlijdensdatum van Geertruijd, onder het gedeelde schild staat 1605, in de tekst staat 1608. We hebben de laatste aangehouden, maar het zou ook goed kunnen dat het om 1605 gaat.

Voetnoten

Hierboven wordt de huwelijksinschrijving van Lodewijk van Brakell (?-?) en Jodoca Ruysch (?-1624) weergegeven.¹ Zij trouwden op 25 oktober 1603 in de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente te Utrecht. Heer Lodewijk van Brakell² was weduwnaar van Judith van Beynum³. Jodoca was een jongedochter uit Utrecht.

Voetnoten

Op de website ‘Oorsprong’ worden momenteel de rouwborden waarop kwartieren van ‘Van Meerten’ te zien zijn beschreven. In de Sint-Joriskerk te Amersfoort hebben de rouwborden van Hendrick Sael uten Engh en zijn vrouw Aleid van Brakell gehangen. De laatstgenoemde is al beschreven¹, maar die van Hendrick is een stuk ingewikkelder. In een zoektocht naar de voorouders van de kwartieren vond ik op, een al lang ter ziele gegane website, een verwijzing naar het testament van bovengenoemd echtpaar.²

De originele stukken heb ik (nog) niet gevonden, daarom heb ik niet kunnen toetsen of de gegevens hieronder juist zijn. Dat hoop ik, als de Heere het geeft, naar op zoek te gaan en de originele transcriptie te delen. De beschrijving van het testament vond ik bij de informatie over Jacob Both van der Eem. Hij was getrouwd met Bertha van Brakell, de zus van Aleid. Jacob was rentmeester van de Duitse orde en van 1597 tot 1614 schepen van Tiel. Volgens de website is hij geboren rond 1570 en overleden vóór 1629. Jacob was een zoon van Gerrit (Gerritszoon) Both en Deliana Freys van Dolre. Deze Gerrit of Gereart is op 1 februari 1562 getrouwd met Deliana Freys van Dolre. Helaas vinden we in de beschrijving geen namen van de kinderen terug.

Testament

Op 25 oktober 1610 wordt het testament van Hendrik en Aleid opgesteld. Ik citeer hieronder de volledige tekst die op de website staat:

“Zij vermaken elkaar de lijftocht van hun bezittingen zonder inventaris of boedelcedulle, onder conditie dat de langstlevende hun beider kinderen die alsdan in leven zullen zijn, tot hun 18e jaar op zal brengen. Als daarna de vader of moeder niet langer zou willen omgaan of zou huwen, dat deze langstlevende tselve kind(eren) die alsoo van de langstlevende zullen scheyden, te weten ieder vandien, niet meer gehouden zal zijn uit te reiken dan de som van 50 carolus guldens jaarlijks, welverstaande dat indien enig vande comparantes kinderen dewijl beide comparanten in leven zijn, bij huwelijkse voorwaarden 50 guldens jaarlijks belooft. Zij secluderen de weeskamer enzovoort… en zij stellen tot mombers over hun kinderen: doctor Henrick Zael, jonker Lodewijck van Brakel en jonker Jacob Both van de Eem, begerende dat deze de last vandien zullen aanvaarden. Getuigen: Jan Rijckzn Proot en Rijck Lambertzn.”

De genoemde Henrick Zael was vermoedelijk een neef. Lodewijk van Brakell was de broer van Aleid en Jacob was haar zwager. Lodewijk, Bertha en Aleid waren kinderen van Johan van Brakell en Johanna van Meerten.³

Procuratie

Op dezelfde datum heeft er ook een procuratie plaatsgevonden door Aleid van Brakel. We lezen in volledige tekst:

“Zij heeft zekere goederen liggen in de Heerlijkheid van Lienden en Ommeren in de Neder Betuwe, waarin zij beducht was dat die lijftocht niet en zoude mogen sterken. Soo is het dat zij machtigt de edele en erenfeste jonkheer Jacob Both van der Eem, haar zwager, om uit haar naam ter plaatse waar haar goederen gelegen zijn of elders behoren sal, naar costume van NederBetuwe, de voornoemde lijftocht te doen confirmeren en approberen in de sterkste en bundigste forme, nochtans onder conditie als met de selve lijftocht zijn begrepen. Getuigen: Jan Rijckzn Proot en Rijck Lambertzn.”

Voetnoten

Hierboven wordt de begraafinschrijving van Cornelia Catharina Beusechem van der Linden (1729-1807) weergegeven.¹ Zij was weduwe van ds. Leonard van Meerten (1731-1802). Zij is begraven op 13 maart 1807 te Gouda. Het sommatiebiljet werd gegeven op 10 april 1807 en dit geldt ook voor de overlevering van de ‘Memorie van Aangeving’. De nalatenschap was vrij van belasting.

Voetnoten

Hierboven wordt de begraafinschrijving van Maria Huberta van Meerten (1771-1805) weergegeven.¹ Op 16 september 1805 werd zij begraven in de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente te Gouda. Zij was de huisvrouw van Ds. Willem Leonard Voorduin (1760-1834), predikant te Groningen. Maria Huberta woonde in de Wijdstraat. De begrafenis kostte 30 gulden.

Voetnoten