In het Reformatorisch Dagblad heeft men al enige tijd de rubriek Wat zeg jedan?¹ In die rubriek worden allerlei kritische vragen beantwoord, die op de Gereformeerde Gezindte afkomen. Vandaag aandacht voor een antwoord van dr. Ard Jan Biemond in de slavernijkwestie.²

Op onze website is al veel verschenen over de kerk en slavernij.³ Maar hoe zit het met slavernij in de Bijbel? Waarom keurt de Schrift dit kwaad niet helemaal af? We vinden in de Bijbel geen felle afkeuring, maar juist ‘oproepen aan slaven om hun heer trouw te dienen en aan meesters om hun slaven goed te behandelen. Dr. Biemond merkt op dat de Bijbel slavernij dus niet afkeurt, maar dat de Heilige Schrift er wel regels voor geeft. De onderzoeker ziet een grote kloof tussen de veroordeling van slavernij als groot kwaad en hoe de Bijbel erover spreekt. Waarom spreekt de Schrift zo? In ieder geval wordt er in de Bijbel niet gezwegen over onderdrukking en onrecht. De auteur somt redenen op voor de wijze waarop de Bijbel spreekt over slavernij. “Wanneer de Bijbel over slavernij spreekt, gaat het vaak over iets anders dan waar wij aan denken. Bij internationale slavernij roven slavenhandelaren mensen en verkopen ze hen in een ander land. Bij het systeem van horigheid ‘horen’ slaven bij het land, maar kunnen ze zelf niet verkocht worden. En bij schuldslavernij hebben mensen na verloop van jaren vaak de gelegenheid om zich vrij te kopen. Tussen deze vormen van slavernij bestaan grote verschillen. De Bijbel laat schuldslavernij toe, maar dat betekent niet dat alle vormen van slavernij worden goedgekeurd.” Verder beklemtoont de Bijbel, in de woorden van Paulus in 1 Korinthe 7, de geestelijke vrijheid. “In het Koninkrijk van God is iedereen vrijgemaakt van de zonde en is iedereen het eigendom van Christus. Heer en slaaf zijn daar radicaal gelijkwaardig. Hun sociale positie telt daar niet mee. Wat telt is of je door het geloof in Christus vrij bent geworden.” Het tegendeel is zelfs waar, in het Koninkrijk van God gaan armen en zwakken voorop. We zien door heel de Bijbel heen dat de Heere Zich juist ontfermt over armen en zwakken, terwijl er over mensen met veel bezit wordt gezegd dat ze maar met veel moeite in Zijn Koninkrijk kunnen komen.

In Jeremia 34:8-17 zien we een protest tegen de misstanden van slavernij (van eigen volksgenoten). “De Joden hadden de wet van Mozes, die een tijdelijke slavernij voorschrijft, niet gevolgd. Ze hadden in plaats daarvan een slavernij zonder perspectief op vrijlating ingevoerd. Jeremia klaagt hen voor deze onbarmhartigheid aan.” Slavernij wordt niet afgekeurd, maar wel de misstanden in slavernij. Theologen uit alle eeuwen hebben aangegeven dat de mens van nature niet voor slavernij geschapen is. Het definitieve antwoord waarom de Bijbel toch slavernij toestaat kan niet worden gegeven. Zijn wij daarom tegenwoordig moreel superieur? Biemond noemt ook enkele misstanden in onze maatschappij op, zoals onbarmhartige uitbuiting. Dit leidt tot een balk-splinter-probleem. Ondergetekende meent dat we slavernij altijd in het licht van de zondeval moeten zien. Zoals Biemond het ook aangeeft, zijn wij van nature niet voor slavernij geschapen. Wat moeten wij eraan doen? “De Bijbel roept ons op om ons van onze eigen zonden te bekeren.”

Dr. Biemond heeft al eerder op deze website iets over racisme en de evolutietheorie van Darwin geschreven (link).

Voetnoten

1. Een overzicht van de vragen die in deze rubriek zijn beantwoord is hier te vinden: https://oorsprong.info/rd-roept-rubriek-wat-zeg-je-dan-in-het-leven-kritische-vragen-beantwoord-een-overzicht/.
2. Biemond, A.J., 2025, Waarom keurt de Bijbel slavernij niet af?, Reformatorisch Dagblad 54 (299): 31. URL: https://www.rd.nl/artikel/1100502-waarom-keurt-de-bijbel-slavernij-niet-onomwonden-af.
3. Dr. D. de Vos schreef een 29-delige (!) serie over kerk en slavernij. De eerste twintig delen zijn hier bij elkaar gebracht: https://oorsprong.info/kerk-en-slavernij-een-overzicht-van-de-eerste-tien-bijdragen-van-dr-dick-de-vos/ en https://oorsprong.info/kerk-en-slavernij-een-overzicht-van-de-tweede-tien-bijdragen-van-dr-dick-de-vos/. Van de laatste negen delen hebben we nog geen overzicht gemaakt.