Home » Genealogie » ‘Van Meertens’ in het (getranscribeerde) vierde boek van de handelingen van de kerkenraad van de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente te Ingen

‘Van Meertens’ in het (getranscribeerde) vierde boek van de handelingen van de kerkenraad van de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente te Ingen

Door inGenealogieop.

In het Regionaal Archief Rivierenland is het Archief van de Hervormde Gemeente Ingen, 1648-2010 te vinden. Omdat er veel ‘Van Meertens’ in Ingen voorkomen ben ik begonnen met de transcriptie van de ‘Handelingen van de kerkenraad, 1668-1984’. Het vierde boek beslaat de handelingen van de kerkenraad uit de periode 1775-1875. Hieronder informatie over de Van Meertens in chronologische volgorde.1

Een misgelopen boomgaard

Op 7 januari 1775 is Berend Taaij (?-?) bevestigd tot predikant van de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente te Ingen. De bevestigingsdienst is geleid door Jacobus van Geelkerken (?-1796), predikant te Kesteren. Taaij stond, voordat hij te Ingen bevestigd werd, als predikant in Zuidzande2 (Classis Walcheren).3 Op de vergadering (consistorie) van 23 januari 1776 in de middag stond Hendrik van Meerten op drietal voor ouderling. Hij werd door de gemeenteleden niet verkozen.4 Uit het verslag van de vergadering (consistorie) van 9 februari 1776 blijkt dat Hendrik van Meerten (1734-1807), getrouwd met Adriana van de Peppel (?-1803), een boomgaard wil huren van de kerk. Dat gaat niet zonder slag of stoot. In de kerkenraadshandelingen lezen we5:

”Na den gebeede, heeft de Predikant de reede voorgesteld, waaronder deese Vergadering belegt was. – Namentlijk om de delibereeren of men zou voldoen aan het appoinctement van den Hoogwelgebooren, Gestrenge Heer C. de Cocq van Delwijnen, gesubstitueerde Amptman der Nederbetuwe etc etc etc gegeeven op het request door den E. Kerkenraad aan Zijn Hoogwelg. gepresenteert, om het boomgaartje, groot ongeveer twee hont, bij den Ingensche moolen geleegen, in Erfpagt uit te doen aan Hendrik van Meerten en Arriaantje van de Peppel. E.L. – Welk appoinctement in sig behelsde: dat alvoorens op Request te disponeeren, de E. Kerkenraad gelast wierd aan Zijn HwGeb: bij Requeste op te geeven voor welke Jaarlijkse Canon het gelibelleerde Boomgaartie bij gemelde persoonen Zou aangenoomen worden.”

In de tweede paragraaf van dit verslag gaat het verder6:

”Hier over omvraag gedaan sijnde is eenpaarig geresolveert aan het appoinctement van den HwGeb. Heer, gesubstitueerde Amptman te voldoen. – en Zijn Hoogwelgeb. bij Requeste op te geeven dat de Leeden van den E. Kerkenraad voornemens waaren, onder approbatie van Zijn Hoogwelgebooren het gelibelleerde boomgaartie uit te doen op navolgende conditien. Dat den Erfpagter voor een Jarlijkse Canon aan de Diaconie Zou betaalen eene summa van veertien Guldens. Dat inval de Erfpachter in gebreeke bleef sijn jaarlijkse Canon op de gestelden verschijndag te voldoen, het de E. kerkenraad g.g. Zal Vrijstaan het Erfpachtgoed met alle melioralien na verloop van twee Jaaren weer na Zig te neemen, Zonder daar toe eenige middelen regtens te emploijeeren. Dat de Erfpachter Zou gehouden zijn de Jaarlijkse ongelden op den gewoonen tijd te voldoen. En eijndelijk dat den Erfpachter Zou verpligt Zijn het Erfpachtgoed ten sijnen koste behoorlijk te omheijnen en te omsanden.”

Lijkt het hiermee afgedaan, is de Ambtman het daar niet mee eens. Op drie bijzondere vergaderingen, resp. 21 maart 1776, 27 maart 1776 en 1 april 1776 wordt er nog verder gesproken over deze boomgaard. Uiteindelijk komt de erfpacht van de boomgaard voor rekening van Huibert Noest (±1740-1811). We volgen hieronder de letterlijke kerkenraadshandelingen.7

”Na den gebeede stelde de predikant voor of men de Requesten aan den Hoogwelgeb. Heer Amptman gepraesenteerd om het boomgaartie aan de Ingense Moolen gelegen in Erfpagt te geven aan H. van Meerten, van ’t Comptoir bij den Heer landschrijver ligten Zou, en aan H. van Meerten Zou ter hand stellen, die om deselve had gevraagt met offerte van de onkosten te Zullen betaalen. Hier over gedelibereerd Zijnde is het versoeke van H. van Meerten geaccordeert.”

Echter steekt de Ambtman er een stokje voor. In het verslag van de volgende vergadering lezen we8:

”Stelde de Praedicant voor dat de Heer Amptman vernoomen hebbende dat de requesten noopens ’t boomgaartie in Erfpagt uit te doen aan H. van Meerten, door Broeder van de Weert en broeder Van Eck gevraagt waaren bij de heer Landschrijver, Zijn Hoogwelg. aan den praedicant gesegt had aan de broeders te Conmuniceeren dat Zijne Hoogwelg. niet accordeerde die requesten aan H. van Meerten te geeven. Op dit voorstel is geresolveert met het ligten van die requesten nog bij provisie te Wachten, en deselve voor als nog niet aan H. Van Meerten te geeven.”

Tenslotte gaat de erfpacht van het boomgaardje naar Huibert Noest9:

”De leeden van den Eerw: Kerkeraad vernoomen hebbende uit appoinctement van den HoogwelG. Amptman dat Zijn HoogwelG. had gedifficulteerd om ’t boomgaartje aan De Ingense moolen geleegen aan H. van Meerten in Erfpacht uit te doen. – Waar over weeden aan Zijn Hoogw. Request was gepraesenteerd. – Zie Acta Consist. gehouden den 9. Februarij 1776. – en teffens verstaan hebbende dat Huibert Noest voor den Erfpacht van gemelde boomgaartie s’ Jaarlijks ses en twintig Guldens aan de Hoog-WelG. Heer Amptman had geoffereert, en daar en booven de ongelden en lasten praesenteerde voor Zijn Reekening te Zullen neemen, hebbende goedgevonden H. Noest daar over te spreeken.”

Cornelis Timmer

Bij de personen die nog geen akte van guarande hebben uitgebracht (op bladzijde 13) wordt Cornelis Timmer genoemd. Mogelijk is dit dezelfde Cornelis (1753-1811) als degene die met Jannigje van Meerten (±1759-1822) is getrouwd geweest. Een akte van Guarande hield een schadeloosstelling in. Bij het vertrek van een bepaald persoon werd door de diaconie of het armenbestuur van de betreffende plaats beloofd de kosten van het levensonderhoud te zullen betalen in het geval deze persoon of dat gezin tot armoede zou vervallen.10 Het betreft een beschrijving in de notulen van de kerkenraadsvergadering van 4 juli 1776.11

Ouderling Hendrik van Meerten

Tijdens de vergadering van 7 januari 1777 staat Hendrik van Meerten opnieuw op de lijst als drietal voor ouderling. Ook dit maal wordt hij niet verkozen tot ouderling.12 Een jaar later is dat anders. Hendrik staat op 14 januari 1778 opnieuw als drietal. Deze keer wordt hij wel door de gemeente gekozen. Bart van Lienden en Dirk van Snoekeveld moeten hem dat als kerkenraadsleden vertellen. “De Broeders B. van Lienden en Dirk van Snoekeveld Zijn gecommitteert om de nieuw – verkooren broeders van deeze hunne Verkiezing kennis te geeven.”13 De eerste kerkenraadsvergadering voor Hendrik van Meerten, als ouderling, is 5 maart 1778. Uit de verslaglegging blijkt dat Hendrik op 8 februari 1778 bevestigd is tot ouderling. Hij wordt ‘met seegenwensch van alle de broeders verwelkomt’. Hendrik is vervolgens bij de meeste kerkenraadsvergaderingen aanwezig. Dat geldt voor 2 april 177814, 9 juli 177815, 1 september 177816, 20 september 177817, 5 november 177818, 16 december 177819, 13 januari 1779 (zowel in de ochtend als in de middag)20, 3 februari 177921, 1 april 177922, 1 september 177923, 11 november 177924, 18 november 177925, 22 december 177926, 4 januari 178027, 11 januari 1780 (zowel in de ochtend als in de middag).28 en 3 februari 178029. Afwezig, zonder opgaaf van reden, was hij op 7 mei 177830.

De transcriptie loopt nu tot en met pagina 29. Wordt vervolgd, als de Heere het leven en de gezondheid geeft.

Voetnoten

  1. Bron: 0810 Archief van de Hervormde gemeente Ingen, 1648-2010, 1-361 Handelingen van de kerkenraad, 1668-1984, 4 1775 okt-1875; met aan de ommezijde enkele handelingen over de periode 20 jun 1775-1806. Te raadplegen via de website van het Regionaal Archief Rivierenland: www.rarivierenland.nl.
  2. Zuidzande is een dorpje in de Gemeente Sluis (Zeeuws-Vlaanderen). De Hervormde Kerk in het kleine dorpje werd in 1659 opgericht en helaas in 1996 weer opgeheven, het deed jarenlang dienst als antiekwinkel en later als restaurant. Zie voor meer informatie Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zuidzande en https://nl.wikipedia.org/wiki/Hervormde_kerk_(Zuidzande). Hoe lang ds. Taaij in Zuidzande heeft gestaan is mij (nog) niet bekend.
  3. Pagina 8.
  4. Pagina 9.
  5. Pagina 9.
  6. Pagina 9 en 10.
  7. Pagina 11.
  8. Pagina 11.
  9. Pagina 12.
  10. Zie bijvoorbeeld: https://oorsprong.info/de-twintigste-jaargang-van-de-nieuwsbrief-hkko-over-de-genealogie-van-het-geslacht-van-meerten/.
  11. Pagina 13.
  12. Pagina 16.
  13. Pagina 21.
  14. Pagina 22.
  15. Pagina 23.
  16. Pagina 24.
  17. Pagina 24.
  18. Pagina 24.
  19. Pagina 24.
  20. Pagina 25.
  21. Pagina 26.
  22. Pagina 26.
  23. Pagina 26.
  24. Pagina 27.
  25. Pagina 27.
  26. Pagina 28.
  27. Pagina 28.
  28. Pagina 28 en 29.
  29. Pagina 29.
  30. Pagina 23.

Archieven