‘Zou de wereld beter af zijn zonder religie?’ – Bespreking van ‘Schurken en heiligen’

1 augustus 2023

Op het lezen van dit boek zijn ten minste de volgende twee reacties mogelijk. De ene is: ‘Zie je wel, het valt nog wel mee met religie als bron van geweld.’ De andere is: ‘Verschrikkelijk dat er in de naam van Christus geweld gepleegd is, en wordt.’ Beide reacties tegelijk is wat de auteur, Australisch predikant en historisch van de antieke wereld, graag zou zien.

De inzet van het boek is de vraag: zou de wereld beter af zijn zonder religie? Het antwoord van de zogenaamde ‘nieuwe atheïsten’ zoals Richard Dawkins en Sam Harris is zonder meer: ja! Religie houdt mensen dom zodat ze niet vatbaar zijn voor wetenschappelijke argumenten tegen hun geloof. Bovendien is religie een aanhoudende bron van geweld en oorlogsvoering.

Zonder het straatje van religie schoon te willen vegen, geeft Dickson in dit boek alle aanleiding om het standpunt van de nieuwe atheïsten behoorlijk te relativeren. Daartoe gaat hij met zevenmijlspassen de geschiedenis van de kerk door en laat hij zien dat er gevallen zijn waarin het inderdaad religie was die leidde tot geweldpleging. Maar er zijn ook gevallen waarin het wel gelovigen waren die geweld pleegden, maar niet met hun geloof als voornaamste motief.

Niet dat het dan minder erg is dat ze geweld pleegden, dat voegt Dickson er steeds wel meteen aan toe. Christenen zouden beter moeten weten. Dickson laat ook zien dat christenen het gelukkig in veel gevallen ook inderdaad beter wisten en nadrukkelijk aandacht hadden voor hulpverlening en barmhartigheid. Die keerzijde wordt door de nieuwe atheïsten altijd verzwegen, evenals het feit dat er ook door ongelovigen veel geweld gepleegd is. Aan het eind van het boek maakt Dickson de balans op van het aantal slachtoffers dat gevallen is ten gevolge van geweldpleging door gelovigen en door ongelovigen. Onder het terreurbewind van Stalin vielen er vijftien tot twintig miljoen slachtoffers en dat is meer slachtoffers per week (!) dan de Spaanse Inquisitie in drieënhalve eeuwe maakte. Als Richard Dawkins beweert dat hij geen voorbeeld kan geven van een oorlog die in de naam van het atheïsme is gevoerd, antwoordt Dickson gevat: nee, nogal wiedes. Atheïsme geeft geen motief om voor te strijden, want het doet juist aan een geloofsmotief ontbreken. Het probleem is dat atheïsme blijkbaar wel probleemloos samen kan gaan met het doden van enorme hoeveelheden mensen. Maar Dickson haast zich om eraan toe te voegen dat dit geenszins een aanleiding mag zijn voor christenen om tevreden te zijn.

Dickson begint zijn gang door de geschiedenis met de christenvervolgingen in de eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis. Ook dat aspect laten de nieuwe atheïsten ‘gemakshalve’ weg. Christenen weten wat het is om het voorwerp van geweldpleging te zijn. Christenvervolging is er tot op de dag van vandaag. Dickson noemt christenen in dit verband: goede verliezers. Zij vochten niet terug, maar lieten zich geduldig verdrukken en vermoorden.

Dickson laat vervolgens zien dat het verklaren van het christelijk geloof als officieel erkend geloof onder Constantijn, in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, niet leidde tot geweld. Dat kwam pas later in de tijd van Ambrosius, toen de kerk naar macht streefde. Het is zeer de vraag of die machtswellust religieus gemotiveerd was of ‘gewoon’ een kwestie van menselijke drang naar macht.

Alleen bij de Kruistochten moet Dickson openlijk toegeven dat het geweld expliciet religieus gemotiveerd was, en met de Jodenhaat van Luther is dit dan ook de zwartste bladzijde in het boek van de kerk. Zelfs bij het geweld dat in de tijd van ‘Troubles’ in Noord-Ierland gepleegd is, ging eerder om politiek dan om religie.

De auteur eindigt met een scherpe analyse van waar het geweld vandaan komt, ongeacht of het door gelovigen of atheïsten bedreven wordt. Het probleem zit namelijk in het hart van elk mens. Atheïsten kan eigenlijk niet verweten worden dat zij geen rem hebben om die boosheid in het hart de ruimte te geven. Christenen zouden zich geremd moeten voelen door de woorden van Christus en het werk van de Geest. Het is opmerkelijk dat een niet-gelovige als de bekende Britse historicus Tom Holland schreef dat hij ‘in ethisch opzicht christen is’ als hij zich keert tegen geweld. Daarmee geeft hij aan dat het wel degelijk eigen is aan de christelijke religie om tegen geweld te zijn. Dickson tekent daar met een beeldspraak bij aan dat God weliswaar een prachtige compositie geschreven heeft, maar dat de uitvoerenden er dikwijls helaas niet zoveel van terechtbrengen en soms erg vals kunnen spelen. Dat mag ons wel tot verootmoediging leiden na het lezen van dit boeiende boek.

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit De Waarheidsvriend. De volledige bronvermelding luidt: Vries, M.J. de., 2023, Boekbesprekingen, De Waarheidsvriend 111 (26): 13.

Statistieken van de website oorsprong.info – Juli 2023

1 augustus 2023

De maand juli 2023 is alweer ten einde. Deze maand opnieuw meer websitebezoek dan de vorige maand. Hieronder vindt u een top-10 van de drukst bezochte dagen (in het aantal weergaven). Daaronder vindt u een top-10 van meest gelezen artikelen in de maand juli 2023. U kunt deze artikelen (nog een keer) lezen of bekijken door op de titel te klikken. De statistieken van de maand juni zijn hier gepubliceerd.

Top-10 drukste dagen

Hieronder de top-10 van de drukste dagen deze maand voor de website oorsprong.info. We zien dat het bezoek vaak komt door een nieuw gepubliceerd artikel. Of dat een ouder artikel opnieuw in de picture komt, doordat wijzelf, een vriend of kennis deze deelt via social media of e-mail.

  1. 26 juli 2023 met 997 weergaven.
  2. 20 juli 2023 met 864 weergaven.
  3. 27 juli 2023 met 825 weergaven.
  4. 19 juli 2023 met 683 weergaven.
  5. 25 juli 2023 met 521 weergaven.
  6. 22 juli 2023 met 488 weergaven.
  7. 24 juli 2023 met 450 weergaven.
  8. 17 juli 2023 met 448 weergaven.
  9. 13 juli 2023 met 418 weergaven.
  10. 21 juli 2023 met 408 weergaven.

Top-10 meest bezochte artikelen

Hieronder de top-10 van de meest bezochte artikelen van de maand juli 2023. Er werden 159 artikelen gepubliceerd waarvan de meesten raakvlakken hadden met genealogie. Het aantal weergaven geldt alleen deze maand en het totaal aantal weergaven ‘aller tijden’ kan per artikel hoger liggen.

  1. Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022) met 1.451 weergaven.
  2. ‘Als zij mij zien, verlost van smart en pijn’ – Psalmen ter herdenking van het overlijden van onze lieve Jarco van Meerten met 760 weergaven.
  3. ‘Kijk maar in de spiegel en kijk maar in de spiegel van de natuur’ – Ds. Zondag in een preekfragment n.a.v. de vraag ‘Hoe weet ik dat God bestaat?’ met 756 weergaven.
  4. COLUMN: De les van de kokmeeuw met 569 weergaven.
  5. Jona drie dagen levend in de vis? – Antwoord van dr. Paul op deze vraag met 325 weergaven.
  6. In Memoriam: dr. Ronald L. Numbers (1942-2023) – Geleerde hield karikatuur ‘creationisme als (van origine) Amerikaanse bizarriteit’ in stand met 291 weergaven.
  7. Stamelen – Een kort briefje in het Reformatorisch Dagblad met 266 weergaven.
  8. Bavinck en Kuyper versus Van den Brink – Een reactie op de recensie van de bundel ‘Inzicht’ in het Nederlands Dagblad met 236 weergaven.
  9. COLUMN: Wereldwijd oordeel met 235 weergaven.
  10. Kerk geloofde niet in platte aarde – Christelijke wetenschappers door eeuwen heen nagenoeg unaniem dat de wereld rond is met 226 weergaven.

Geboorteakte van Aart Timmer (1909-1987)

1 augustus 2023

Geboorteakte van Aart Timmer (1909-1987) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de geboorteakte van Aart Timmer (1909-1987) weergegeven.1 Op 22 februari 1909 verscheen Jan Dirk Timmer (1882-1970) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. Jan Dirk was zeven en twintig jaar oud, koopman van beroep en woonachtig te Lienden. Hij verklaarde dat Aart op 21 februari 1909 om elf uur in de ochtend is geboren. Zijn moeder was Johanna Catharina van Alfen (1883-1965), zonder beroep. Jan Dirk had twee getuigen meegebracht: (1) Johan Filip van Merkestein (1874-?), vier en dertig jaar oud en smid van beroep, en (2) Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), een en veertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie van beroep.

Voetnoten

Geboorteakte van Cornelia van Meerten (1911-2002)

1 augustus 2023

Geboorteakte van Cornelia van Meerten (1911-2002) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de geboorteakte van Cornelia van Meerten (1911-2002) weergegeven.1 Op 20 juli 1911 verscheen Jan van Meerten (1884-1966) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van de geboorte van zijn dochter. Jan was zes en twintig jaar oud, arbeider van beroep en woonachtig te Lienden. Hij verklaarde dat Cornelia op 19 juli 1911 om acht uur in de avond is geboren. Haar moeder was Maartje Susanna de Bruin (1886-1956), zonder beroep.2 Jan had twee getuigen meegebracht: (1) Peter Hendrik van Meerten (1852-1911), acht en vijftig jaar oud en arbeider van beroep.3, en (2) Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), drie en veertig jaar oud en gemeentesecretaris van beroep.

Voetnoten

Huwelijksakte van Albertus van Meerten (1909-2000) en Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978)

1 augustus 2023

Eerste blad van de huwelijksakte van Albertus van Meerten (1909-2000) en Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978) zoals weergegeven in de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.
Tweede blad van de huwelijksakte van Albertus van Meerten (1909-2000) en Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978) zoals weergegeven in de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de huwelijksakte van Albertus van Meerten (1909-2000) en Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978) weergegeven.1 Op 18 juni 1941 verscheen het aanstaande echtpaar voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om een huwelijk aan te gaan.

Albertus van Meerten was twee en dertig jaar oud en landarbeider van beroep. Hij was geboren en woonachtig te Lienden.2 Albertus was de meerderjarige zoon van Jan van Meerten (1884-1966) en van Maartje Susanna de Bruin (1886-1956). Jan was steenfabrieksarbeider van beroep en Maartje Susanna zonder beroep. Het echtpaar woonde te Lienden.3

Cornelia Clasina van Lutterveld was vier en dertig jaar oud en zonder beroep. Zij was geboren en woonachtig te Lienden.4 Cornelia Clasina was de meerderjarige dochter van wijlen Klaas van Lutterveld (1871-1908) en Ernstje van Lutterveld (1872-1958). Ernstje was zonder beroep en woonde te Lienden.

De afkondiging van dit huwelijk heeft zonder stuiting plaatsgevonden op 7 juni 1941. Na de vragen van de ambtenaar hebben zij elkaar het ‘Ja’-woord gegeven.

Het echtpaar had twee getuigen meegebracht:

  1. Peter Hendrik van Meerten (1907-1982), vier en dertig jaar oud, steenfabrieksarbeider van beroep, woonachtig te Lienden en broer van de bruidegom.5
  2. Cornelis van Lutterveld (1897-1983), drie en veertig jaar oud, polderwerker van beroep, woonachtig te Lienden en broer van de bruid.

Voetnoten

Geboorteakte van Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978)

1 augustus 2023

Geboorteakte van Cornelia Clasina van Lutterveld (1907-1978) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de geboorteakte van Cornelis Clasina van Lutterveld (1907-1978) weergegeven.1 Op 19 februari 1907 verscheen Klaas van Lutterveld (1871-1908) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van de geboorte van zijn dochter. Klaas was vijf en dertig jaar oud, arbeider van beroep en woonachtig te Lienden. Hij verklaarde dat Cornelia Clasina op 19 februari om half één in de nacht is geboren. Haar moeder was Ernstje van Lutterveld (1872-1958), zonder beroep. Klaas had twee getuigen meegebracht: (1) Gerrit van Schaik (1871-1933), zes en dertig jaar oud en kastelein van beroep, en (2) Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), negen en dertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie van beroep.

Voetnoten

Geboorteakte van Albertus van Meerten (1909-2000)

1 augustus 2023

Geboorteakte van Albertus van Meerten (1909-2000) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de geboorteakte van Albertus van Meerten (1909-2000) weergegeven.1 Op 26 april 1909 verscheen Jan van Meerten (1884-1966) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. Jan was vier en twintig jaar oud, arbeider van beroep en woonachtig te Lienden. Hij verklaarde dat Albertus op 24 april 1909 om tien uur in de avond is geboren. Zijn moeder was Maartje Susanna de Bruin (1886-1956), zonder beroep.2 Jan deed de aangifte samen met (1) Anthonie Tins (1913-?), negen en twintig jaar oud en koperslager van beroep, en (2) Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), een en veertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie.

Voetnoten

Overlijdensakte van Albertus van Meerten (1908-1908)

1 augustus 2023

Overlijdensakte van Albertus van Meerten (1908-1908) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de overlijdensakte van Albertus van Meerten (1908-1908) weergegeven.1 Op 23 mei 1908 verscheen Jan van Meerten (1884-1966) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van het overlijden van zijn zoon. Jan was drie en twintig jaar oud en arbeider van beroep. Hij deed de aangifte samen met Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), veertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie van beroep. Zij verklaarden dat Albertus op 22 mei 1908 om drie uur in de nacht is overleden in de leeftijd van twee dagen. Hij was geboren te Lienden op 20 mei 1908 en een zoon van Jan van Meerten en Maartje Susanna de Bruin (1886-1956), zonder beroep en woonachtig te Lienden.2

Voetnoten

Geboorteakte van Albertus van Meerten (1908-1908)

1 augustus 2023

Geboorteakte van Albertus van Meerten (1908-1908) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de geboorteakte van Albertus van Meerten (1908-1908) weergegeven.1 Op 21 mei 1908 verscheen Jan van Meerten (1884-1966) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. Jan was drie en twintig jaar oud, arbeider van beroep en woonachtig te Lienden. Hij verklaarde dat Albertus op 20 mei 1908 om vijf uur in de middag is geboren. Zijn moeder was Maartje Susanna de Bruin (1886-1956), zonder beroep.2 Jan had twee getuigen meegebracht: (1) Frederik van Merkestein (1849-1917), negen en vijftig jaar oud en arbeider van beroep3, (2) Jacobus Philip van der Ros (1867-1931), veertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie van beroep.

Voetnoten

Huwelijksakte van Peter Hendrik van Meerten (1907-1982) en Katharina Johanna König (1899-1994)

1 augustus 2023

Eerste blad van de huwelijksakte van Peter Hendrik van Meerten (1907-1982) en Katharina Johanna König (1899-1994) zoals weergegeven in de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.
Tweede blad van de huwelijksakte van Peter Hendrik van Meerten (1907-1982) en Katharina Johanna König (1899-1994) zoals weergegeven in de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden.

Hierboven wordt de huwelijksakte van Peter Hendrik van Meerten (1907-1982) en Katharina Johanna König (1899-1994) weergegeven.1 Op 9 december 1937 verscheen dit aanstaande echtpaar voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Lienden om een huwelijk aan te gaan.

Peter Hendrik van Meerten was dertig jaar oud en steenfabrieksarbeider van beroep. Hij was geboren en woonachtig te Lienden.2 Peter Hendrik was de meerderjarige zoon van Jan van Meerten (1884-1966) en Maartje Susanna de Bruin (1886-1956). Jan was landarbeider van beroep en Maartje Susanna zonder beroep. Het echtpaar woonde te Lienden.

Katharina Johanna König was zeven en dertig jaar oud en huishoudster van beroep. Zij was geboren te Duisburg (Duitsland) en woonachtig te Lienden. Katharina Johanna was de meerderjarige dochter van Carl Jakob König (?-?) en Elise Stoffel (?-?). Carl Jakob was fabrieksarbeider en Elise zonder beroep. Het echtpaar woonde te Duisburg.

De afkondiging tot dit huwelijk heeft zonder stuiting plaats gehad op 27 november 1937. Nadat de ambtenaar de vragen heeft gesteld, geeft het echtpaar elkaar het ‘Ja’-woord.

Het echtpaar had twee getuigen meegebracht:

  1. Cornelis Willem van Meerten (±1913-1948), vier en twintig jaar oud, steenfabrieksarbeider van beroep, woonachtig te Lienden en broer van de bruidegom.3
  2. Hendrik Johannes van Rinsum (1890-1979), zeven en veertig jaar oud, tuinarbeider van beroep, woonachtig te Valburg en oom van de bruid.

Voetnoten

Bericht navigatie

← Oudere berichten Nieuwere berichten →

Archieven