Bestaat er een God als Hoger Wezen, die alles bestuurt en tot een goed einde brengt? Of is God geen persoonlijk Wezen, dat buiten deze wereld en buiten de mens om sturend, handelend optreedt en het leven van de mens op een verborgen manier leidt? Is Hij slechts vergelijkbaar met liefde, rechtvaardigheid, vrede en levenswijsheid (gevoelens die bij het mens-zijn horen)? Is er zonder mensen dan ook geen God? ‘Hofpredikant’ Carel ter Linden schreef dit in een boekje met de schokkende titel ‘Wat doe ik hier in Godsnaam?’

Dominee Carel ter Linden kan er weinig mee beginnen. Waarmee? ‘Met de gedachte dat deze wereld het werk moet zijn van een Schepper, van een scheppende Kracht buiten de wereld’ en buiten deze kosmos. Want, zo stelt hij de bekende atheïstische vraag: ‘Waar komt die Schepper dan vandaan?’ Toch kan Ter Linden ‘god’ niet helemaal loslaten. Want binnen de huidige werkelijkheid is volgens hem kennelijk een verborgen kracht werkzaam, waaruit de hele kosmos is voortgekomen.

Een van de factoren die op de predikant invloed uitoefende is, zo schrijft hij, het neutrale en niet-religieuze karakter van de evolutietheorie: ‘Van een architect die dit alles met een bepaalde bedoeling heeft bedacht en tot stand gebracht, is hier niets te merken. Een diepere zin van dit bestaan licht uit het bestaan zelf niet op.’

Geloof opzij gezet

Hofpredikant Ter Linden merkt op dat wij de ‘Bijbelse verhalen over de schepping van de aarde en het leven met andere ogen zullen moeten lezen. Nieuwe wetenschappelijke inzichten hebben een geestelijk klimaat geschapen waarbinnen het geloof minder gemakkelijk kan gedijen dan vroeger het geval was.’ Geloof dient zich zodanig aan te passen dat het niet strijdig is met de geldende wetenschappelijke inzichten, meent hij. Hierbij wordt in een keer het aloude geloof in een schepping door God opzij gezet voor de methodologisch atheïstische wetenschap en de evolutietheorie.

Hier kun je een les uit trekken. Het laat namelijk goed zien waar de acceptatie van de gemeenschappelijke afstamming van mensen, dieren en planten toe kan leiden (namelijk: een steeds meer buitenspel zetten van God als Wezen, Die in deze wereld handelt). Dat is het gevolg van het evolutionistische denken ten voeten uit.

Voetnoten

Ook de menselijke moraal zou een evolutionair verschijnsel zijn. Volgens Ter Linden heeft die zich ontwikkeld uit wat bij het dier ‘instinct’ heet. Creationisten, wetenschappers die in een schepping van de wereld geloven, hebben dit argument al vaak krachtig weerlegd. Onderaan dit artikel, onder het kopje ‘Verder lezen’, vind je twee voorbeelden daarvan. De voorbeelden die Ter Linden noemt ten gunste van een gemeenschappelijke afstamming passen trouwens ook heel goed in een scheppingsmodel. Hij noemt: de evolutie van het paard, de aanpassingen van de berkenspanner uit Liverpool (Biston betularia, een vlindersoort) aan zijn omgeving en de aanpassing van kokmeeuweieren ten gevolge van roofgedrag.

Bijbel niet letterlijk

De Bijbel kun je volgens dominee Ter Linden niet meer ‘letterlijk’ (waar hij ‘historisch’ mee bedoelt) nemen, omdat de inhoud ervan in een andere tijd is geschreven. Volgens Ter Linden deden de Israëlieten dat wel: zij zagen deze verhalen als ‘historisch waar’. Maar als modern mens kun je ze, volgens Ter Linden, niet serieus meer nemen. Hij vindt de Bijbelverhalen mooi, interessant en ze geven je diepere inzichten in het leven. Maar wat is de waarde van deze verhalen boven de sprookjes van de gebroeders Grimm? Die sprookjes zijn ook mooi, interessant en geven je ook diepere inzichten in het leven. Waarom zou je dan nog naar de kerk gaan? Alleen maar om naar de verhalen van predikanten en voorgangers te luisteren? Dan kun je net zo goed naar een theatervoorstelling gaan, om daar wat levenswijsheid op te doen. Wat moet je met een god die niet als Wezen bestaat? Je bent erg van het pad af als je het bestaan van God als Wezen loslaat! Door de eeuwen heen hebben kerkvaders het bestaan van God als Wezen krachtig verdedigd, en ook de Schrift zelf bevestigt dat.

Verder lezen:

• Brink, Gert van den, 2010, ‘Er is geen God en Philipse is zijn profeet. De onredelijkheid van een atheïst’, uitgeverij Kok.
• Junker, Reinhard, Scherer, Siegfried, 2010, ‘Evolutie Het nieuwe studieboek’, De Oude Wereld.

Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website van Weet Magazine: https://weet-magazine.nl/artikelen/bijbel/hofpredikant-schuift-bijbel-opzij/.