Darwin ligt onder vuur in Servië. Op 3 mei 2017 tekenden meer dan 160 Servische wetenschappers, onderwijzers en andere Servische bekenden een petitie die ervoor moet zorgen dat het scheppingsparadigma en de naturalistische grote geschiedenis gelijk behandeld worden in het onderwijs.¹ De petitie werd gericht aan de Servische minister van onderwijs, het parlement, de staatsuniversiteiten en andere wetenschappelijke of educatieve instellingen. Dit leidde tot een stroom van protest.

Petitie

De opstellers van de petitie schrijven dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is voor evolutie. De theorie van evolutie geeft geen antwoord op vragen over de oorsprong van de mensheid en kan daarom niet als enige theorie worden gehandhaafd. De evolutietheorie (in de zin van universele gemeenschappelijke afstamming) is verheven tot dogma, terwijl de bevestiging ervan uitblijft. Ook schrijven de opstellers dat globalisten en atheïsten verantwoordelijk zijn voor acceptatie van evolutie binnen onze cultuur. De ondertekenaars pleiten ervoor om de schoolboeken te herzien. In de schoolboeken moet de dominante status van universele gemeenschappelijke afstamming worden uitgedaagd en moeten er alternatieven gepresenteerd worden. Het scheppingsparadigma moet aangeboden worden als waardig alternatief. De voorzitter van de commissie van onderwijs, wetenschap en technologische ontwikkeling, Muamer Zukorlić, is van mening dat in het onderwijs studenten verschillende theorieën over de oorsprong van de mens aangeboden moeten krijgen, of het nu Darwinistische, creationistische of andere theorieën zijn.

Tegenstand

Tegenstanders verwijten de opstellers van simplistisch creationistisch denken. De opstellers zouden maar weinig begrijpen van zelfs de meest eenvoudige onderdelen van de biologie. Zo noemt hoogleraar evolutionaire biologie Biljana Stojković de petitie onwetenschappelijk en de zoveelste aanval van creationisten. De Serbian Biological Society schreef op 9 mei 2017 samen met andere Servische wetenschappelijke organisaties een brief aan het ministerie. In de brief wordt evolutie de ruggengraat van de moderne biologie genoemd. Ze wijzen het ministerie erop dat een petitie als deze niet past binnen een seculiere republiek als Servië. De biologiedecaan van de Universiteit van Belgrado, Željko Tomanović, noemt de “oude creationistische ideeën een anachronisme en onwetenschappelijk.” Hij gaat verder: “Er is geen enkele wetenschappelijke vondst die pleit in het voordeel van de gestelde claim, maar ook niet in het voordeel van het negeren van evolutie. De bronnen van deze creationistische ideeën liggen in quasireligieuze organisaties uit de VS en andere westerse landen. Deze ideeën hebben zich overal verspreid. Hoewel de benaderde instituten deze petitie niet al te serieus zullen nemen, zullen ze er toch op moeten reageren naar de overheid.” De Servische Academie van Wetenschappen gaf aan niet op de petitie te willen reageren. Ze gaven alleen aan het niet eens te zijn met de petitie en dat, in tegenstelling tot eerdere berichtgeving, slechts twee leden van de Academie de petitie hebben ondertekend.

Ministerie van onderwijs en sport

Volgens de huidige minister van onderwijs, Mladen Šarčević is er geen enkele kans dat de veranderingen worden doorgevoerd die in de petitie worden bepleit. Later gaf hij aan dat zijn ministerie niets met de petitie zal doen. Hij zegt: “We presenteren geen wetenschappelijk standpunt, maar een educatief standpunt. Ook hebben we duidelijk gezegd dat een herziening van de theorie een zaak is van de wetenschappers. Een uitdaging van de gevestigde theorie vraagt wetenschappelijke bewijs en dient aanvaard te worden door de wetenschappelijke gemeenschap. Dit gaat niet alleen over onze gemeenschap, maar ook de wereldwijde gemeenschap, omdat de evolutietheorie wereldwijd aanvaard is.” Parlementslid Aleksandar Jerkov gaf aan dat deze petitie ons terugbrengt naar het begin van de negentiende eeuw. Ook psycholoog en parlementslid Žarko Korać is deze mening toegedaan. De discussie hoort volgens hem thuis bij een wetenschappelijke instelling en niet bij overheidsinstanties. Op 23 mei 2017 zal er in het culturele centrum voor studenten in Belgrado een panelgesprek plaatsvinden waarin toonaangevende evolutiebiologen het belang van de evolutietheorie zullen uitleggen. Of er ook ondertekenaars van de petitie in het panel zitten is mij niet bekend. Ziende op de organisator, Center for the Promotion of Science, zal het waarschijnlijk een eenzijdig naturalistisch verhaal worden.

Ondertekenaars

De petitie werd geschreven door dr. Radmilo Rončević, een gepensioneerde plastisch chirurg. Onder de ondertekenaars zijn 52 academici, universiteitshoogleraren, wetenschapsadviseurs en medisch specialisten, 25 juristen en economen, 24 ingenieurs, negentien docenten van middelbare scholen, veertien filosofen, filologen en sociologen, acht kunstenaars, vijf journalisten, vijf priesters, vijf magistraten en vijf apothekers. Van de 166 ondertekenaars hebben er 61 een Ph.D.

Čolić

Het is niet de eerste keer dat er in Servië ophef is over de status van de evolutietheorie in schoolboeken. In 2004 kwam de toenmalige minister van onderwijs Ljiljana Čolić stevig onder vuur te liggen omdat zij een voorstel deed om het neodarwinisme uit de schoolboeken en de schoolklas te weren. Dat werd haar niet in dank afgenomen; haar voorstel werd verworpen en het kostte haar uiteindelijk haar positie als minister.² Ook nu onderschrijft Čolić, die momenteel hoogleraar is in de Ottomaanse taal en paleografie aan de Universiteit van Belgrado, de petitie: “Ik zeg u dat de [Darwinistische] evolutietheorie, die claimt dat mensen van de apen afstammen³, alle gelovigen beledigt, niet alleen de orthodoxen.” Čolić zegt blij te zijn met de petitie: “Ik ben het absoluut eens met alles wat erin staat”.⁴

Karikatuur

De petitie laat ook zien dat het onjuist is om te beweren dat het scheppingsparadigma slechts een Amerikaanse ideologische uitvinding is. Deze karikatuur komt voort uit een andere karikatuur, namelijk dat het – door de naturalist zo genoemde – creationisme een vroeg twintigste-eeuwse, moderne, Amerikaanse uitvinding is. Het zou bedacht zijn door de Zevende Dags Adventist George McCready Price. Dit is onjuist! We ontkennen niet dat McCready Price een belangrijke rol gespeeld heeft in de opleving van het scheppingsparadigma, maar wel dat hij daarbij aan de wieg stond. Door alle eeuwen heen zijn er creationistische gelovigen geweest die onderzoek deden naar Gods schepping.⁵ Het is bemoedigend om te zien dat er steeds meer academici opkomen tegen de gevestigde naturalistische natuurfilosofie van universele gemeenschappelijke afstamming. Laten we onze Servische geloofsgenoten dragen in het gebed tot onze Schepper. Daarnaast zouden we als Europese creationisten de mogelijkheid moeten onderzoeken hoe we met deze academici samen kunnen werken om zo samen Gods Schepping te onderzoeken en de wetenschappelijke kant van ons christelijke wereldbeeld verder in te vullen.

Dit bericht is geschreven in 2017.

Voetnoten

1. Sommige Nederlandstalige creationisten spreken van een twee-modellen-onderwijs.
2. Hier is al veel over geschreven in de (semi-)wetenschappelijke literatuur. Zie bijvoorbeeld: Blancke,S., Hjermtslev, H.H., Kjaergaard, P.C., 2014, Creationism in Europe (Baltimore: John Hopkins University Press) en Numbers, R.L., 2006, The Creationists. From Scientific Creationism to Intelligent Design (Cambridge: Harvard University Press).
3. Dit is niet helemaal juist: de naturalistische natuurfilosofie van universele gemeenschappelijke afstamming stelt niet dat ‘mensen van apen afstammen’, maar dat de mens een gemeenschappelijke voorouder deelt met de apen.
4. Ik gebruikte de volgende bronnen voor dit stukje: http://www.tol.org/client/article/26920-serbia-creationism-darwin-evolution-schools.html, http://www.sbs.com.au/yourlanguage/serbian/en/content/serbian-intellectuals-challenge-darwinism, http://www.b92.net/eng/news/society.php?yyyy=2017&mm=05&dd=08&nav_id=101203, http://www.nature.com/polopoly_fs/1.21965!/menu/main/topColumns/topLeftColumn/pdf/545138a.pdf, http://www.b92.net/eng/news/society.php?yyyy=2017&mm=05&dd=10&nav_id=101239, https://www.news-in-europa.com/2017/05/08/serbia-only-2-academicians-among-signatories-of-anti-darwin-petition-inserbia-news/, https://www.rferl.org/a/serbia-creationism-vs-darwinism-petition-education/28487414.html, http://www.balkaninsight.com/en/article/anti-darwin-campaign-highlights-serbia-s-conservative-revival-05-15-2017, https://ncse.com/news/2017/05/antievolution-petition-rebuffed-serbia-0018538 en http://project-sow.org/darwin_serbia.
5. Zie hiervoor bijvoorbeeld: https://oorsprong.info/komt-de-creationistische-schriftvisie-uit-de-twintigste-eeuw/.