WADDINXVEEN, 11 december 2024 – Een fijnspar uit Zweden – die wij kennen als ‘kerstboom’ – waarvan al jaren beweerd wordt dat die 9500 jaar oud zou zijn, is mogelijk maar een paar honderd jaar oud. Dat schrijft Weet Magazine in haar jongste uitgave, die deze week op de mat valt.

‘Old Tjikko’ is een fijnspar uit Zweden waarvan de ontdekkers al jarenlang beweren dat die bijna 10.000 jaar oud is. De boom is mogelijk echter veel te oud geschat. Fijnsparren zijn een soort boom uit de dennenfamilie die vaak als kerstboom worden gebruikt. Deze bomen, die vaak als kerstboom worden gebruikt, worden normaal gesproken maximaal zo’n 600 jaar oud. Twee Zweedse wetenschappers beweerden de afgelopen vijftien jaar echter herhaaldelijk dat Old Tjikko stukken ouder is: ruim 9500 jaar. De boom staat dan ook her en der op internet als de oudste boom ter wereld.

In haar nieuwe editie trekt Weet Magazine dit in twijfel, en niet zonder reden. Het tijdschrift baseert zich onder andere op een studie van de Duitse boomkundige Gordon Mackenthun, die in 2015 een kritisch artikel over Old Tjikko’s leeftijd schreef in een botanisch vakblad. De wetenschapper wees erop dat het bij het onderzoek van de Zweedse wetenschappers niet om de stam zelf gaat die zo oud zou zijn, maar om het wortelstelsel. Dat zou zichzelf duizenden jaren lang onder de grond hebben ‘gekloond’, waarbij telkens een nieuwe stam boven de grond opkwam. Maar dat zorgt er ook voor dat de normale methode voor het bepalen van de ouderdom van een boom – het tellen van jaarringen – niet werkt.

Om toch de leeftijd te kunnen bepalen, maakten de Zweedse onderzoekers gebruik van koolstofdatering, waarbij ze losse, dode stukken wortels en takken dateerden die onder Old Tjikko in de grond lagen. Die resten werden gedateerd op leeftijden tot ruim 9500 jaar. Mackenthun wijst echter op een probleem met de aanpak van zijn Zweedse collega’s. Er is namelijk geen genetische test gedaan om te kijken of de gedateerde resten en de huidige boom wel hetzelfde DNA hebben. Ook nu, 20 jaar na de ontdekking van Old Tjikko, is dat nog steeds niet gedaan. Het is dus helemaal niet zeker dat de gedateerde wortel- en takkenresten werkelijk afkomstig zijn van Old Tjikko. Ze kunnen net zo goed afkomstig zijn van bomen die eerder op die plek hebben gestaan.

Daarnaast plant een fijnspar zich normaal gesproken niet voort door zich te klonen, maar via sparrenkegel die zaadjes verspreiden via de wind. Daaruit groeien nieuwe boompjes met uniek DNA. Van hetzelfde individu is dan geen sprake meer. Een fijnspar kan zich wel klonen, maar doet dat alleen bij koude temperaturen. In het verleden zijn er echter een aantal langdurige warmere periodes geweest in het gebied waar de boom staat. Ook nu is het er warm genoeg voor de boom om zich via sparrenkegels voort te planten (die hangen namelijk jaarlijks in zijn kruin). Ook dat werpt twijfel op de uitspraak dat Old Tjikko zich al bijna 10.000 jaar ondergronds kloont.

Zonder genetische test, en in het licht van de normale voortplantingsstrategie van de fijnspar, is er dus geen grond om te beweren dat Old Tjikko ook echt zo oud is.

„Je ziet dat een hoop bekende websites de leeftijd van Old Tjikko zomaar overnamen. Van BBC tot Wikipedia, overal kom je die 9500 jaar tegen”, aldus Frans Gunnink, uitgever van het blad. “Maar de kritiek die door anderen is geuit op die hoge leeftijd, wordt haast nergens vermeld. Daar hebben we nu dus verandering in gebracht.”

Online

Hieronder ziet u welke (online) media en of andere kanalen aandacht hebben besteed aan dit bericht:

Weet Magazine: Een boom van 10.000 jaar oud? ‘Oudste boom’ blijkt jonkie te zijn.
Family7: https://www.youtube.com/watch?v=POQqy0DNrQQ.
Fundamentum: https://oorsprong.info/klaas-roos-over-old-tjikko-de-oudste-boom-ter-wereld-uitgelicht-extra-3-december-2024/ en https://oorsprong.info/persbericht-vermeende-oudste-kerstboom-ter-wereld-geen-duizenden-maar-mogelijk-slechts-een-paar-honderd-jaar-oud/.
CVandaag: https://cvandaag.nl/103966-vermeende-oudste-kerstboom-ter-wereld-geen-duizenden-maar-mogelijk-slechts-een-paar-honderd-jaar-oud.
Christelijk Nieuws: https://christelijknieuws.nl/2024/12/11/vermeende-oudste-kerstboom-ter-wereld-geen-duizenden-jaren-oud/.