De Tyrannosaurus rex had geen veren, zoals eerder werd vermoed, maar schubben. Dat blijkt uit het bestuderen van oude en nieuwe vondsten van deze dinosauriërs in de Verenigde Staten en Canada. Het beeld dat naturalistische paleontologen hadden van de T. rex moet opnieuw worden bijgesteld.

Een van de vragen voor paleontologen was of de T. rex veren heeft gehad. Tot voor kort ontbrak het materiaal om daar een goede uitspraak over te doen. Dit gebrek aan kennis leidde tot een ware klopjacht naar fossiel huidmateriaal van de T. rex. Nieuwe vondsten werden gedaan en eerdere vondsten werden afgestoft. Zo werd een dinovondst uit 2006, met de naam Wyrex, uit het magazijn van Houston Museum of Natural Science (Texas) gehaald en onderzocht. Bij de verschillende exemplaren werden stukken fossiele huid van de buik, nek, borst, staart en bekkenregio onderzocht. De wetenschappers waren verbaasd toen ze uiteindelijk alle gegevens op een rijtje legden en konden ze geen andere conclusie trekken dan dat de T. rex geen veren heeft gehad. Volgens paleontoloog dr. Phil R. Bell, die meewerkte aan het onderzoek, laat het nieuwe onderzoek ‘zonder twijfel zien dat de T. rex een schubachtige huid’ had. Bell stelt vast dat er een grote hype ontstaan is rondom de geverderde dino’s. Daardoor is men vergeten dat de meeste dinosauriërs een reptielachtige huid hadden. De onderzoekers onderzochten ook andere soorten zoals de Albertosaurus en de Gorgosaurus, dino’s die in hetzelfde leefgebied rondstampten. Ook voor deze soorten kwam men tot de conclusie dat ze niet bedekt waren met veren. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het juninummer van het wetenschappelijke tijdschrift Biology Letters.¹ Overigens sluit de vondst niet uit dat sommige theropoden wel veren hebben gehad. Wetenschappers vermoeden nu dat alleen de kleinere theropoden, zoals de Dilong en de Yutyrannus, veren hadden om zichzelf warm te houden maar dat de reuzen onder de theropoden die niet hadden omdat ze beter in staat waren om de lichaamstemperatuur te reguleren.²

De kunstenaars die betrokken waren bij de speciale T. rex-expositie in Naturalis ontwierpen een T. rex met ‘protoveren’, pluizige structuren aan de armen en op de kop van het beest. In het boek bij de expositie houden de samenstellers overigens een slag om de arm. Ze schrijven daar: “Vooral jonge T. rexjes zullen baat gehad hebben bij de beschermende werking van veren. Hun kleine lichaam koelde immers snel af, in tegenstelling tot het grote lichaam van hun volgroeide soortgenoten. Misschien verloren de dieren een deel van hun verenkleed naarmate ze volwassen werden. Maar evengoed kan ook een volwassen T. rex rijkelijk bevederd zijn geweest. We weten het gewoon niet. Op veel moderne reconstructies zie je vooral veren op de kop.”³ De laatste regels van dit citaat moeten we nu herzien. Op basis van deze studie kunnen we namelijk zeggen: de T. rex had geen veren maar schubben. Gelukkig voor Naturalis is de expositie bijna afgelopen en kan de foutieve ‘artist impression’ de prullenbak in. Hoe de T. rex er dan wel exact uitgezien heeft, wat hij at en hoe zijn jachtgedrag was, daar is veel discussie over. We volgen deze discussie met belangstelling.

Dit artikel werd in 2017 geschreven. In 2021 werd verscheen er op deze website ook een soortgelijk artikel over de Carnotaurus (link).

Voetnoten

1. Bell, P.R., Campione, N.E., Persons, W.S., Currie, P.J., Larson, P.L., Tanke, D.H., Bakker, R.T., 2017, Tyrannosauroid integument reveals conflicting patterns of gigantism and feather evolution, Biology Letters 13 (6): 1-5.
2. Voor deze samenvatting gebruikte ik de volgende nieuwsberichten: http://globalnews.ca/news/3506400/tyrannosaurus-rex-fossil-skin-scales-university-of-alberta/, http://www.sciencemag.org/news/2017/06/world-s-only-fossils-t-rex-skin-suggest-it-was-covered-scales-not-feathers en https://www.washingtonpost.com/amphtml/news/speaking-of-science/wp/2017/06/06/tyrannosaurus-rex-had-scaly-skin-and-wasnt-covered-in-feathers-a-new-study-says/.
3. Vries, D.R. de, 2016, T. rex. Trix in Naturalis (Amsterdam: Leopold).