Home » Paleoantropologie (Pagina 2)

Categorie archieven: Paleoantropologie

14 uitdagingen aan hen die geloven dat Adam een geëvolueerde aapmensachtige was

Veel christenen geloven dat Adam een geëvolueerde aapmensachtige (in vaktaal: hominide) was; oftewel afgekort: AGH (Adam Geëvolueerde Hominide). Ik ben ervan overtuigd dat zulke christenen dan wel met de Bijbel in botsing komen. Ik heb voor hen daarom veertien uitdagingen:

  1. Als God ooit een paar hominiden uitkoos uit een veel grotere populatie om een verbondsrelatie met hen aan te gaan, waarom heeft Hij dat in de Bijbel dan niet gewoon gezegd? Dat was toch niet zo moeilijk uit te leggen? Waarom sprak Hij dan via Genesis alsof Adam en Eva direct door Hem geschapen waren, zonder dat er andere mensen bestonden?
  2. Is het niet volstrekt gekunsteld om aan te nemen dat er ergens in de vermeende menselijke evolutie een punt geweest is waarop God een populatie, of zelfs een enkel mensenpaar, had kunnen verkiezen tot zijn ‘verbondsvolk’ doordat het wezenlijk verschilde van de andere hominiden, en die populatie, of dat mensenpaar, dan ‘Adam en Eva’ te noemen?
  3. Waarom willen AGH’ers zo graag iets doen dat niemand ooit eerder gedaan heeft: de ‘moderne wetenschap’ ‘verzoenen’ met de Bijbel? Voor wie doen ze het? Zeker niet om indruk te maken op gewone evolutionisten; die hebben geen behoefte aan of begrip voor een dergelijke ‘verzoening’, en zouden die alleen maar bespottelijk maken. Vrijzinnige theologen hebben ook geen interesse; die ‘weten’ allang dat Gen. 1-3 puur mythisch is. En behoudende christenen hebben ook geen belangstelling; die lezen Gen. 1-3 gewoon zoals Jezus en Paulus dat deden.
  4. Waarom kunnen we in het licht van de ‘moderne wetenschap’ Genesis 1-3 niet meer lezen zoals vroeger, maar kunnen we wel vasthouden aan de bijbelse wonderen, vooral aan de opstanding van Christus? Die zijn in het licht van diezelfde ‘moderne wetenschap’ toch evenzeer onhoudbaar?
  5. Het gaat in de discussie altijd over Adam en Eva, maar wat weet AGH ons te vertellen over Kaïn en Abel, naar wie ook in het Nieuwe Testament verwezen wordt? Wat blijft er van hen over? En Henoch, ‘de zevende van Adam af’? En Noach? En de zondvloed?
  6. Waarom heeft AGH het altijd over Paulus, die een ‘verouderd wereldbeeld’ zou hebben aangehangen, dat wij niet meer hoeven over te nemen? Waarom heeft AGH het nooit over Jezus, niet precies hetzelfde ‘verouderde wereldbeeld’ aanhing? Wist Hij niet beter? Paste Hij zich alleen maar aan? Maar waarom? Hij kon de mensen toch gewoon vertellen hoe het zat met het wereldbeeld en met Adam en de zondeval?
  7. In de Bijbel is Adam de ‘eerste mens’, Eva kwam uit hem voort, zij waren ‘zeer goed’ geschapen, tot zij in de zonde vielen (van zeer goed tot zeer slecht), waardoor de dood de mensenwereld binnenkwam; alle latere mensen stammen van hen af. Volgens AGH waren Adam en Eva (hoe ook opgevat) niet de eerste mensen, zij kwamen uit een hominide wereld die al vol boosheid zat (moord, diefstal, leugen, promiscuïteit), de menselijke dood bestond allang, hun val (hoe ook opgevat) was geen gebeurtenis maar hoogstens een soort rijpingsproces, en zij waren niet de voorouders van de hele mensheid. Hoe kan AGH nu beweren dat hun theorieën toch rechtdoen aan de Bijbel?
  8. Hoe en wanneer in de vermeende menselijke evolutie veranderden dierlijke hominiden (die ophouden te bestaan als zij sterven) in menselijke hominiden (die eeuwig voortbestaan na hun dood), oftewel hoe veranderden dierlijke hominiden in wezens die existentieel aangelegd zijn op een relatie met het Hogere, dus ten diepste transcendente wezens zijn, personen, beelddragers van God, wezens met geest, ziel en lichaam? Als het antwoord van AGH’ers zou zijn dat dit teruggaat op een wonderbaarlijk ingrijpen van God (wat in evolutionistische ogen een doodzonde is), dan vragen we waarom zij niet gewoon letterlijk in Genesis 1-2 geloven.
  9. Mensen zijn schepsels die bij het sterven óf overgaan in het eeuwige leven, óf in eeuwig oordeel. Dat vooronderstelt een openbaring van God, reeds aan de allereerste mensen, een openbaring die heel wat verder ging dan Gods openbaring in de natuur. Over welke goddelijke openbaring beschikten volgens AGH de eerste hominiden die ‘mensen’ genoemd konden worden, op grond waarvan zij wisten hoe aan het eeuwig oordeel te ontkomen viel? Hoe ‘sprak’ God volgens AGH tot hen?
  10. Adam en Eva werden aangesteld tot heersers over de hele schepping. Als AGH gelijk heeft, hoe ging dat dan in zijn werk? Hoe heersten de eerste mensen, of de tot ‘Adam en Eva’ gebombardeerde hominiden, over de rest van de vermeende toenmalige mensheid?
  11. Als AGH’ers ruimte laten voor een ‘historische zondeval’ in enige vorm, hoe stellen zij zich dan voor hoe God na die val de band met de mens weer aanknoopte? Het gaat niet slechts om de val van die eerste mensen, maar ook om hun herstel. Hoe ging dat in zijn werk? En wat gebeurde er met de mensen in ‘Adams’ tijd die niet gevallen waren? Graag bijbelse antwoorden – geen gefantaseer.
  12. Om welke goddelijke test ging het in de zondeval zoals AGH zich die voorstelt? Het ging toch niet slechts om ‘Adams’ evolutionaire onvolkomenheid? Welk gebod was bij de AGH-zondeval in het geding? Hoe waren die eerste mensen van dat gebod op de hoogte? En welke rol speelde Satan in die zondeval? Welke ‘slang’ was er bij de AEG-zondeval aan de orde? En welke boom? Welke vijgenbladeren? Welke ‘rokken van vellen’? Als dit allemaal figuurlijk moet worden opgevat, hoe kunnen we AGH dan serieus nemen?
  13. Als de wereld, en ook de mensheid, zeer geleidelijk zijn ontstaan (over miljarden jaren), waarom moeten we dan geloven in een plotselinge wederkomst van Christus en een nieuwe wereld? Is het niet logischer aan te nemen wat de ‘moderne wetenschap’ ons over de toekomst van ons zonnestelsel te vertellen heeft?
  14. Als de dood natuurlijkerwijs bij de mens hoort, waarom moest Christus dan sterven om niet alleen de geestelijke, maar ook de lichamelijke dood weg te nemen?

Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website CVandaag. Het originele artikel is hier te vinden.

Missouri’s Mastodon Graveyard – Virtual Field Trip

Missouri Association for Creation is een Amerikaanse creationistische organisatie. Onlangs brachten ze samen met Visual Time Capsule Productions een YouTube-video uit over Mastodon State Historic Site. Host van de video is sofware engineer Zachary Klein en als gastsprekers worden paleobioloog Paul Garner (MSc.), bioloog en biochemicus dr. Todd C. Wood en meteoroloog en atmosferisch wetenschapper Michael Oard (MSc.) aan het woord gelaten. Laatstgenoemde heeft de laatste decennia een ijstijdmodel ontwikkeld. Samen denken ze na over hoe deze fossielenlocatie past binnen een korte chronologie. Helaas is de video Engels gesproken en niet ondertiteld. Toch vond de redactie het de moeite van het delen waard. Veel zegen bij het kijken en luisteren!

Rudabánya bányató het diepste meer van Hongarije – En de vindplaats van de mensaap Rudapithecus hungaricus

Rudabánya bányató is het diepste meer van Hongarije. Het meer is een volgelopen steengroeve met dagbouw. Dit meer is 300 meter lang, 80 meter breed en 60 meter diep. In de buurt van het meer worden fossielen van de Miocene mensaap Rudapithecus hungaricus gevonden. De mensaap leek wel op de huidige chimpansee. Helaas claimen sommige naturalisten deze mensaap direct als ‘menselijke voorouder’. Er is diepgravend onderzoek nodig tot de juiste creationistische indeling te komen. Een dronevideo geeft mooie beelden van het landschap. Met dank aan het YouTube-kanaal ‘FS Photo-video-drone‘ voor het plaatsen van deze video.

Over breinen en botten: konden oermensen praten? – Klaas Roos (MA) sprak op Nederlands congres d.d. 26 februari 2021

Op 26 februari 2021 organiseerde ik, Jan van Meerten, namens Logos Instituut, een congres over ‘Geloof en Wetenschap’. Taalkundige Klaas Roos (MA) sprak over taalwetenschap en paleoantropologie in een lezing met als titel ‘Over breinen en botten: konden oermensen praten?’ Deze video is, met dank aan Geloofstoerusting, opgenomen en hieronder te bekijken.

Neanderthaleronderzoek prijzenswaardig of een weerspiegeling van de evolutionaire tijdgeest?

De Zweedse arts en evolutiebioloog Svante Pääbo is dit jaar de hoogste eer der wetenschappen ten deel gevallen: de Nobelprijs voor Geneeskunde.1 Hij krijgt deze prijs toegekend voor zijn ontdekkingen op het gebied van de genetische samenstelling van uitgestorven mensachtigen en de menselijke evolutie (“for his discoveries concerning the genomes of extinct hominins and human evolution”). Over welke ontdekkingen gaat het eigenlijk? En wat betekenen ze voor de evolutie van de mens?

De naam Svante Pääbo komt regelmatig in de media voorbij. Dat komt omdat hij variatie (mutaties) in het DNA onderzoekt van uitgestorven dieren en mensen. Omdat hij er een evolutionistische draai aan geeft, is er in de media veel belangstelling voor zijn werk. Pääbo werd bekend met zijn onderzoek naar het DNA van de Neanderthaler. Hij toonde aan dat we tot 4% van de mutaties die we in Neanderthaler-genen aantreffen, ook in populaties van huidige mensen aantreffen.2

Wellicht de interessantste implicatie van Pääbo’s onderzoek is dat hij kon aantonen dat Neanderthalers en moderne mensen samen kinderen hebben gekregen. Volgens de gangbare definitie voor soorten behoren Neanderthalers en moderne mensen alleen al om die reden tot hetzelfde soort (Homo sapiens). Dit was een grote verrassing voor de evolutiebiologen, inclusief Svante Pääbo zelf.3 Immers Pääbo’s eigen onderzoek uit 1997 suggereerde dat de Neanderthaler was uitgestorven zonder mtDNA te hebben bijgedragen aan de moderne mens.4 Door velen werd dit geïnterpreteerd als dat we te maken hebben met twee verschillende „mensensoorten“ die niet met elkaar hadden gekruist.

Pääbo’s latere studies met het chromosomale DNA (dat moeilijker te isoleren is) toonden aan dat de moderne mens en de Neanderthaler wel degelijk samen kinderen hadden voortgebracht. Bijbelgetrouwe wetenschappers gingen er steeds vanuit dat alle levende én uitgestorven mensen van Adam en Eva afstammen. In mijn boek ‘Terug naar de Oorsprong’ (2009) schreef ik dat Neanderthalers volledig mens zijn, omdat een aantal unieke genetische kenmerken daarvoor pleitten.5 Paleontologen hadden al aangetoond dat Neanderthalers gevoel voor schoonheid hadden, hun doden begroeven en voor de zwakken in de samenleving zorgden. Pääbo’s latere DNA-data waren dus een bevestiging van de historiciteit van Genesis.

Er bestaan geen Neanderthalergenen

Pääbo krijgt de Nobelprijs natuurlijk niet omdat hij Genesis bevestigde. De prijs ontvangt hij onder andere vanwege zijn methodieken om DNA uit uitgestorven organismen te isoleren en te sequencen. Zoals hierboven vermeld, vond hij daarbij uit dat Europeanen tot 4% van het DNA zou delen met de uitgestorven Neanderthalers. In 2014 populariseerde Pääbo deze bevindingen in een boek met als titel: „Die Neandertaler und wir: meine Suche nach den Urzeit-Genen“. Met dit boek creëerde hij een mythe die tegenwoordig hardnekkig circuleert, namelijk dat er binnen verschillende populatie van mensen Neanderthaler-DNA en Neanderthalergenen zouden voorkomen. In werkelijkheid gaat het niet om genen, maar om allelen van genen. Hiermee wordt bedoeld dat een gen (of een DNA-sequentie) in verschillende populaties in verschillende verschijningsvormen kan voorkomen.

De „Neanderthaler-genen“ van Pääbo zijn beslist niet uniek, maar deze komen ook in moderne mensen voor. Wat Pääbo heeft aangetoond is dat we dezelfde allelen bij zowel de modern mensen alsook bij de Neanderthalers aantreffen. Sommigen van die allelen bleken meer of minder met ziekte en gezondheid gecorreleerd te kunnen worden.6 Last van depressie? Neanderthalergenen! Zelfs een ernstiger verloop van Covid-19 kon Pääbo met „Neanderthalergenen“ (beter is menselijke genvarianten) verklaren.7 Geen wonder dat hij de Nobelprijs voor Geneeskunde krijgt dit jaar.

DNA van moderne mens en Neanderthaler vrijwel identiek

In 2021 werd duidelijk dat de moderne mens vrijwel geen uniek DNA bezit als we duizenden sequenties vergelijken met die van Neanderthalers.8 Slechts 1,5% van de allelen van moderne mensen bleken uniek te zijn. Betekent dit dat de moderne mens voor 98,5% uit Neanderthaler bestaat? Nee, het betekent dat 98,5% van de variatie die in het genoom van de Neanderthaler voorkomt, ook elders in de populatie van moderne mensen voorkomt. En vermoedelijk loopt dit percentage nog op als men nog meer DNA-sequenties gaat includeren. Er is nauwelijks uniek DNA in moderne mensen te vinden. Als we nog meer onderzoek doen vinden we vermoedelijk alle „Neanderthalergenen“ terug.

Als er geen „Neanderthalergenen“ bestaan, wat is dan wel het verschil? Dat is een legitieme vraag! Bij het vergelijken van het totale DNA van moderne menselijke populaties ontdekte men dat er een genetisch verschil tot 12% kon worden vastgesteld. Zelfs binnen één populatie kunnen twee mensen die met elkaar kinderen krijgen meerdere procenten verschillen. Dit enorme verschil, dat kan oplopen tot vele miljoenen DNA letters, is eerder het gevolg van indelmutaties, d.w.z. mutaties waarbij grote delen van het DNA verdubbelen dan wel verdwijnen. Deze indelmutaties, die worden aangedreven door genetische mechanismen, liggen aan de basis van supersnelle aanpassingsprocessen.9

Nobelprijs

De Nobelprijs voor Geneeskunde gaat dit jaar dus eigenlijk niet naar de „evolutie van de mens“, maar naar genetische variatie die aanwezig is in (al dan niet uitgestorven) menselijke populaties. En hoe die variatie gekoppeld kan zijn aan ziektebeelden. Met „Neanderthalergenen“ heeft het niets te maken. Zover we weten bezitten Neanderthalers namelijk geen genen die we niet ook in de moderne mensen aantreffen. De genen die ons typisch menselijk maken, zoals bijvoorbeeld het FOX2P-gen dat essentieel is voor de spraak, vinden we ook bij Neanderthalers.10 Daarnaast zijn er duidelijke aanwijzingen dat Neanderthalers, net als moderne mensen, 46 chromosomen hadden.11 Hetzelfde aantal chromosomen, mens-typerende genen en dezelfde ziekmakende allellen? Niets menselijks was de Neanderthaler vreemd, blijkbaar. Waarom dan toch de Nobelprijs? Ik vermoed dat het de evolutionaire tijdgeest weerspiegelt.

Dr. Peter Borger spreekt 22 oktober 2022 op het congres ‘Bijbel & Wetenschap’. Komt u ook luisteren? Hier is meer informatie te vinden en hier kunt u uzelf aanmelden.

Voetnoten

Dr. Svante Pääbo ontrafelde Neanderthalergenoom en ontvangt Nobelprijs geneeskunde

Wat volgens naturalisten onmogelijk leek, deed de Zweedse wetenschapper prof. dr. Svante Pääbo: hij ontrafelde het genoom van de Neanderthaler (Homo neanderthalensis) en later ook van diverse uitgestorven diersoorten. Voor creationisten kwam deze ontdekking niet als een hele grote verrassing, al is het een knappe prestatie om oeroud DNA te sequensen. Volgens de meeste creationisten leefde de Neanderthaler ná de torenbouw van Babel én is dit ‘ondersoort’ daarmee een afstammeling van Noach.1 Nadere bestudering van het genoom bevestigde de creationistische hypothese dat de Neanderthaler ‘gewoon’ mens was en zelfs nakomelingen kregen met de zogenoemde Homo sapiens. Vanwege het ontrafelen van het genoom van de Neanderthaler gaat de Nobelprijs voor geneeskunde dit jaar, terecht, naar dr. Pääbo.

Homo sapiens, Homo neanderthalensis en Homo denisova hebben een gemeenschappelijke voorouder. Deze afbeelding lijkt aan te sluiten bij de creationistische visie waarbij deze groepen uit elkaar gingen ná Babel, mogelijk ten tijde van de bouw van de grote piramiden, geavanceerd zeilen en de grotschilderingen. Bron: Nobelprize.

Svante Pääbo

Nobelprijswinnaar prof. dr. Svante Pääbo, directeur van het Max Planck Institute for evolutionary anthropology. Bron: Wikipedia.

Prof. dr. Svante Pääbo werd in 1955 geboren in de Zweedse hoofdstad Stockholm. Hij was een zoon van biochemicus en Nobelprijswinnaar Sune Bergström. Bergström had een buitenechtelijke relatie met de Estse scheikundige Karin Pääbo. Svante studeerde geschiedenis, egyptologie en Russisch aan de Universiteit van Uppsala. Hij stapte later over naar geneeskunde (medicijnen) en promoveerde in dit vakgebied. De geleerde promoveerde in 1986 aan de Universiteit van Uppsala op een proefschrift met als titel ‘How the E19 protein of adenoviruses modulates the immune system2. Baanbrekend onderzoek van hem naar oeroud DNA behaalde in 1985 de cover van het wetenschappelijke tijdschrift Nature.3 De geleerde is sinds 1997 verbonden als directeur aan het Max Planck Institute for evolutionary anthropology. Hij wordt gezien als één van de grondleggers van de zogenoemde paleonomica of paleogenomica, een mix van paleo(antropo)logie en genetica. In 2010 publiceerde hij ‘a draft sequence of the Neanderthal genome’ in het wetenschappelijke tijdschrift Science.4 In 2012 volgde in een publicatie een ‘high-coverage genome sequence from an archaic Denisovan’ in hetzelfde wetenschappelijke tijdschrift.5 De laatste twee ontdekkingen zijn aanleiding geweest voor de Nobelprijs.6

Ontrafeling

Dankzij de ontrafeling van het genoom wordt de Neanderthaler ook door sommige naturalisten gezien als een ondersoort van de H. sapiens: Homo sapiens neanderthalensis.7 De Nobelprijswinnaar ontrafelde niet alleen het genoom van de Neanderthaler, maar kwam er op basis van DNA-onderzoek ook achter dat de Denisovamens (Homo denisova) tot een aparte groep binnen de mensachtigen gerekend moet worden. Pääbo stelde daarnaast vast dat moderne Europeanen nog altijd 1 tot 4 procent Neanderthaler-DNA met zich meedragen. Er werd ook vastgesteld dat moderne Aziaten nog altijd 6 procent Denisova-DNA in hun cellen hebben. Volgens journalist Maarten Keulemans in De Volkskrant heeft dit voordelen. Keulemans: “Dergelijk overgeërfd DNA maakt het immuunsysteem van Europeanen beter bestand tegen bepaalde ziektekiemen die in onze streken voorkomen. In Azië maakt het overgeërfde oer-DNA onder meer dat de bergbewoners beter bestand tegen teven op grote hoogte.8 Ook werpt het onderzoek licht op de genetische verschillen tussen de moderne mensen en onze voorouders, zoals de Neanderthalers en de Denisovans.

Het is erg ingewikkeld om DNA te isoleren uit oeroude botten. In 1985 slaagde Pääbo erin om DNA te isoleren uit een 2400 jaar oude Egyptische kindermummie. Deze prestatie was zo spectaculair dat het de voorkant van het wetenschappelijke tijdschrift Nature haalde. Tegen welke problemen loop je aan als je oeroud DNA wilt isoleren uit oude overblijfselen? De journalisten Niki Korteweg en Hendrik Spiering beschrijven dat in het NRC. Korteweg en Spiering: “DNA isoleren uit stokoude overblijfselen van mensen of dieren is een enorme uitdaging, die lange tijd voor onmogelijk werd gehouden. De lange moleculen van het DNA, dat sowieso maar in kleine hoeveelheden in de botten zit, vallen in de loop van de tijd uit elkaar in ontelbaar veel fragmentjes. Een ander probleem is de verontreiniging. Want als DNA uit botten geïsoleerd kan worden, is 99,9 procent afkomstig van bacteriën of van mensen die die botten ooit hebben aangeraakt. Een radicale truc van Pääbo en zijn team was de botten eerst met bleekmiddel te behandelen, waarmee veel van de verontreinigingen verdwenen. Het DNA van de Neanderthaler of een andere mensachtige werd vervolgens gewonnen uit cellen dieper in het bot, idealiter uit tanden of uit het dikste bot uit de schedel (vlak achter het oor) waar de agressieve bleekbehandeling niet doordrong. Alles draait om schoon houden: in Pääbo’s DNA-‘clean room’ brandt elke avond UV-licht om DNA-resten te vernietigen.9

Nobelprijs

Het Karolinska-instituut, dat deze Nobelprijs uitreikt, maakte gisteren de eerste Nobelprijswinnaar Geneeskunde van 2022 bekend.10 De 67-jarige Zweedse prof. dr. Svante Pääbo verkrijgt allereerst de bekende gouden Nobelmedaille. Daarnaast ontvangt hij een diploma en een geldbedrag van 10 miljoen Zweedse kronen (omgerekend ongeveer € 920.000). De Nobelprijs wordt gezien als de hoogste prijs die een wetenschapper met zijn werk kan behalen. Vandaag wordt de Nobelprijs natuurkunde uitgereikt, morgen scheikunde, donderdag literatuur, vrijdag vrede en volgende week maandag economie. Op 10 december 2022, de sterfdag van Alfred Nobel, worden de prijzen officieel overhandigd.11

Voetnoten

Menselijke evolutie en miljoenen jaren in het hart van de Biblebelt (1): Inleiding van een vijfluik over menselijke evolutie in Ouwehands Dierenpark

In het hart van de Biblebelt, ook wel bijbelgordel of refoband genoemd, ligt een prachtige dierentuin: Ouwehands Dierenpark. Deze dierentuin heeft de meeste dieren wel die in standaard kinderboeken voor peuters en kleuters voorkomen. Zoals bijvoorbeeld de leeuw, de olifant, de giraf, de tijger en de gorilla. Een bezoek is beslist de moeite waard. Helaas wordt er, op de educatieve borden bij de nieuwe verblijven van de mensapen1, veel gesproken over menselijke evolutie over miljoenen jaren. Het alternatief, namelijk dat wij géén gemeenschappelijke voorouder hebben met de mensapen, ontbreekt. Dat is opmerkelijk voor een dierentuin in het hart van de Biblebelt. Daarom een vijfluik over menselijke evolutie en miljoenen jaren in Ouwehands Dierenpark.2

Ingang van ‘Gorilla Adventure’ in Ouwehands Dierenpark. Foto genomen door Jan van Meerten op 14 september 2022.

Biblebelt

Ouwehands Dierenpark ligt in de gemeente Rhenen. Een protestantse gemeente in het hart van de Biblebelt, een bevindelijk gereformeerde ‘gordel’ dwars door Nederland.3 Het christelijke gehalte van de Gemeente Rhenen komt onder andere tot uitdrukking in het aantal stemmers op SGP, CU, CDA. Maar liefst 36,9% van de stemmen is in deze gemeente naar deze drie christelijke partijen gegaan. Om de gemeente Rhenen heen liggen de protestante gemeenten Ede (39,7%), Neder-Betuwe (58,5%) en Veenendaal (43,7%). De andere gemeenten, Buren (21,3%), Utrechtse Heuvelrug (24%) en Wageningen (9,9%), kennen ook een grote groep protestanten.4 Met recht kan gezegd worden dat Rhenen in het hart van de Biblebelt ligt. Veel bevindelijk gereformeerde protestanten staan een klassiek scheppingsgeloof voor.5 Daarom is het opmerkelijk dat in Ouwenhands Dierenpark menselijke evolutie over miljoenen jaren wordt geleerd (voor de seculieren en naturalisten), terwijl een creationistisch alternatief ontbreekt. Tijdens de voorbereidingen voor een creationistische dierentuingids6 van Ouwehands Dierenpark viel op dat, vooral bij die verblijven die in het afgelopen decennium zijn gebouwd, op de educatieve borden menselijke evolutie over miljoenen jaren wordt gepropageerd.

Ouwehands Dierenpark

De mensapen zijn in Ouwehands Dierenpark goed vertegenwoordigd. De eerste mensaapen die we tegenkomen zijn de withandgibbons (Hylobates lar), in de buurt van het junglerestaurant. Na een flink eind door de dierentuin gelopen te hebben gelopen, komen we in de buurt van RavotApia de bonobo’s (Pan paniscus) tegen. Verderop is er ook een verblijf voor de westelijke laaglandgorilla’s (Gorilla gorilla gorilla). Terug naar de uitgang lopend komen we nog Borneose orang-oetan’s (Pongo pygmaeus) tegen, die soms letterlijk boven je hoofd slingeren. Het valt op dat alle hoofdgroepen van de mensapen vertegenwoordigd zijn. Uiteraard kan een dierentuin niet alle 17 soorten gibbons opnemen en één chimpanseeachtige is ook genoeg. Het laatste decennium zijn er twee soorten mensapen toegevoegd aan het dierenbestand van Ouwehands Dierenpark: (1) Gorilla Adventure werd op 28 maart 2013 geopend7, en (2) Salonga, ‘Rijk van de bonobo’s’ werd op 1 juni 2021 geopend8. Het valt op dat bij de oudere verblijven er niet gesproken wordt van menselijke evolutie over miljoenen jaren, maar dat dit juist wel het geval is bij de twee nieuwste verblijven. Van een verwijzing naar de schepping in zes dagen, zoals onder andere beschreven wordt in Genesis 1, ontbreekt ieder spoor. Terwijl je van een dierentuin in het hart van de Biblebelt minstens een tweemodellenvergelijking zou verwachten.9

Vijfluik

Om de bevindelijk gereformeerden en andere protestanten die een klassiek scheppingsgeloof voorstaan te helpen willen we graag in een vierluik het educatieve aanbod van Ouwehands Dierenpark aangaande menselijke evolutie over miljoenen jaren bespreken en indien nodig bekritiseren. Vanuit een klassiek scheppingsgeloof hoeven we immers niet alle data rond de vermeende menselijke evolutie over miljoenen jaren te verwerpen, maar kunnen we sommige data anders interpreteren dan naturalisten dat doen. Er wordt op de educatieve borden ook onjuiste data gepresenteerd, dit zullen we weerspreken. Bij ieder verblijf zal ook gewezen worden op alternatieven vanuit het klassieke scheppingsgeloof. Als we een educatief alternatief hebben kunnen we met een gerust hart onze kinderen mee naar deze dierentuin nemen. Dat zouden we zelfs van harte aanmoedigen. In Ouwehands Dierenpark zie je de rijke variatie en de ongelofelijke creativiteit die de Heere in Zijn schepping heeft gelegd. We hoeven ons niet te laten afschrikken door enkele educatieve borden waar anders gepropageerd wordt.

Dit artikel is het eerste deel van een vijfluik en geldt als algemene inleiding. Het tweede deel beschrijft de ‘Expeditie Aap Game’, een audiotour over de mensapen die in Ouwehands Dierenpark te vinden zijn.10 Via QR-codes op de borden kan meegedaan worden met deze audiotour. Het derde deel beschrijft en bekritiseerd ‘Salonga, Rijk van de bonobo’s’. Het vierde deel van beschrijft en bekritiseerd ‘Gorilla Adventure’. Het vijfde en laatste deel beschrijft de overige verblijven van mensapen en fungeert als uitleiding.

Tenslotte

We publiceren dit vijfluik op onze website niet om bezoekers te ontmoedigen naar Ouwehands Dierenpark te gaan. Integendeel! Maar we kunnen ons wel voorstellen dat sommige ouders moeite hebben om met hun kinderen langs de verblijven van de gorilla’s en bonobo’s te lopen. Het kind kan vragen stellen over de informatie op de borden en de ouder kan dan wellicht deze vragen niet goed beantwoorden. Wanneer ouders educatieve informatie aangereikt krijgen om hun kinderen toe te rusten met het scheppingsparadigma dan kunnen ze deze verblijven juist blijven opzoeken. Ook de gorilla of bonobo is een schepsel van God. Kinderen en jongeren kunnen bemoedigd worden om het scheppingsgeloof te belijden. Vanuit de Schrift geloven en belijden we dat de mens afzonderlijk door God is geschapen op de zesde dag. Dit klassieke scheppingsgeloof hoeft niet in strijd te zijn met gegevens uit paleoantropologie en genetica.

Voetnoten