“Brakel, een dorp in Gelderland onder het Kwartier van Nijmeegen in de Bommelerwaard. In de Schatting van het Jaar 1574 groot 75000 Guldens, droeg Brakel en de Heerlijkheid Monnikkeland f 281.5~1/2 p. Dit Brakel ligt bijkans Een Mijl van Loevenstein en twee van Bommel. Het is zowel als het geslacht van dien Naam Zeer Oud en Vermaard. Voortijds stond er een Adelijk Slot of Huis ’t Huis te Brakel genaamd, dat in Ao 1507 in Kolen gelegd, naderhand wel weder herbouwd, doch thans geheel vernietigd is.
:/ Zie daarover Tegenw: Staat van Gelderland & Vaderl: Woordenboek /:
Brakel is een oud Adelijk Geslacht in Holland geweest, dat veele Jaren de Ridderhofstad van Develstein omtrend Dordrecht gelegen bezeten heeft. Heer Willem van Duvenvoorde deed aldaar een slot met zeer dikken muuren bouwen, dat hij ter leen hield van de Graven van Holland tot op het Jaar 1315. Dit geslacht verspreide zich in verscheide takken in Gelderland, Holland en Utrecht. Het geslacht van Brakel waarvan de naam ook Braekel, Brackel of Braeckel geschreven wordt heeft dien ontleent van het Slot Brakel. Boudewijn de 2den Heer van Heusden door de Deenen en Noormannen uit zijne goederen verjaagd, stichte omtrend het Jaar 870 de Sloten Brakel, Aalst en Pouderoijen in het Land van Altena gelegen. :/ Deze bouwing word echter door anderen later gesteld /: Deze goederen dan gekomen Zijnde aan die van Montpilard (hetgeen vermoedelijk zal moeten Zijn Montbeillard):/ Mompelgard :/ die voor hun Wapen hadden, twee Gouden Zalmen op een schild van Azuur: het welk ook gevoert word Voor Lotharingen en Barr zo wel in het Keizerlijke als Koninklijke Hongaarsche Wapen met bijvoeging van Vier gouden Kruissen /: is de heerlijkheid van Brakel te beurt gevallen aan een Jongeren Zoon van dat zelfde geslacht, die dan ook na het gebruik van die tijden, den naam van Brakel aangenomen: en het Wapen gebroken heeft, door verandering van Kleuren, Voerende twee Zilveren Zalmen op een veld van Keel :/ Rood /: Dit veranderde Wapen is weder gelijk aan dat voor het Graafschap Salme in Lotharingen, met bijweging van Vier Zilveren Kruisen. Het zou te breedvoerig Zijn alles dien aangaande te Vermelden, genoeg is het te kunnen bewijzen dat door Huwelijken van na geblevene Vorsten en Vorstinnen het Graafschap Montbeillard of Mömpelgard, dan eens ten deel viel of door Verdrag aan Fransche :/ zoals Chalon / of Duitsche Huize, de Hertoglijke Wurtembergsche Mömpelgardsch Linie, voert daarom in het Veld van hun Wapen; op een Rood veld twee Goudene na buiten gekromde staande Visschen, wegens het Graafschap Mömpelgard, evenwel zonder kruisen. Het is dus waarschijnlijk dat het bovengemelde Woord Montpilard, verkeerd geboekt is, alzo het Wapen van het geslacht van Brakel doed vermoeden Eenige betrekking te hebben op Mömpelgard.”
Bron met dank aan het Gelders Archief: https://www.geldersarchief.nl/bronnen/archieven?mivast=37&mizig=210&miadt=37&miview=inv2&milang=nl&micode=0451&minr=25565599.
Noot van de redactie: Ziet u fouten in deze transcriptie? Zou u dit dan willen melden dan via ons contactformulier, dan kunnen wij dit document verbeteren?
