De aardbeving van Basel van 18 oktober 1356 was een van de krachtigste en meest verwoestende aardbevingen in Centraal-Europa tijdens de middeleeuwen. Ze vond plaats op 18 oktober 1356 en trof de stad Basel en de omliggende regio in het huidige Zwitserland en Frankrijk. De aardbeving wordt geschat op een magnitude van ongeveer 6,5 tot 7 op de momentmagnitudeschaal, wat uitzonderlijk krachtig is voor deze regio. De ramp had ingrijpende gevolgen voor de stedelijke structuur, de bevolking en het historische verloop van Basel.
De schade was enorm: een groot deel van de stad Basel werd verwoest, inclusief het kasteel, kerken en woonhuizen. De beroemde Münster van Basel liep aanzienlijke schade op, en veel middeleeuwse gebouwen stortten in. Historische bronnen melden dat de stadsmuren en torens instortten en dat er branden uitbraken als gevolg van de aardbeving. Ook in omliggende dorpen en steden, zoals Straatsburg en Colmar, werd schade gerapporteerd. Het precieze aantal slachtoffers is onbekend, maar men gaat uit van honderden doden.
Wat deze aardbeving bijzonder maakt, is dat ze plaatsvond in een gebied dat niet bekend staat als seismisch actief. De regio rond Basel ligt op de grens van de Jura en het Rijndal, waar geologische spanningen kunnen ontstaan, maar aardbevingen van deze omvang zijn zeldzaam. De aardbeving van 1356 wordt daarom vaak aangehaald in discussies over seismische risico’s in Europa, vooral bij het ontwerpen van infrastructuur en het plannen van rampenbestrijding.
De nasleep van de aardbeving had ook sociale en politieke gevolgen. De wederopbouw van Basel duurde jaren en leidde tot veranderingen in de stadsplanning en architectuur. Sommige gebouwen werden versterkt of herbouwd in een andere stijl. De ramp versterkte ook het religieuze sentiment onder de bevolking, die de aardbeving vaak zag als een straf van God. Dit leidde tot processies, boetedoeningen en een toename van religieuze activiteit in de regio.
Tot op de dag van vandaag blijft de aardbeving van Basel een belangrijk onderwerp van studie voor seismologen, historici en stadsplanners. Ze herinnert eraan dat zelfs gebieden die als relatief veilig worden beschouwd, getroffen kunnen worden door natuurrampen. In Zwitserland wordt de aardbeving van 1356 vaak gebruikt als referentiepunt voor het inschatten van seismische risico’s en het verbeteren van bouwvoorschriften.