Home » Onderwijs » ‘In het paradijs is de opstand tegen God al begonnen’ – Bespreking van ‘Dirk helpt de bevrijders’

‘In het paradijs is de opstand tegen God al begonnen’ – Bespreking van ‘Dirk helpt de bevrijders’

“Voortdurend kijkt de piloot op zijn hoogtemeters, ze verliezen hoogte. Het sturen wordt ook steeds moeilijker. De vlieger staat voor een moeilijke beslissing. Zal hi hen laten springen? Dat moet nooit te vroeg gebeuren, want stel je voor dat de kist nog wel luchtwaardig is. Maar het mag ook niet te laat zijn, want dan kan het hen het leven koste. Het besluit moet nu snel genomen worden.”

Een Engels vliegtuig is op weg naar te bombarderen doelen in Duitsland. Wanneer de bommen gedropt zijn en voor een verwoestende uitwerking gezorgd hebben keert het vliegtuig weer terug naar Engelse bodem. Door het Duitse afweergeschut zal het echter Engeland nooit bereiken. Het vliegtuig stort neer en vrijwel alle bemanning van de bommenwerper komt om. Twee mannen blijven gespaard. Een vliegenier komt terecht in de buurt van de boerderij van familie Van Beek. Dit is het begin van de verzetsactiviteiten door de familie en in het bijzonder door Dirk. Dirk is de zestienjarige jongen van het gezin. Jan van Reenen schreef een spannend jeugdboek. In 1990 verscheen bij uitgeverij Den Hertog de tweede druk van Dirk helpt de bevrijders (de eerste druk verscheen in 1989). Het boek gaat over de zestienjarige Dirk die met zijn verzetsactiviteiten graag de bevrijders zou willen helpen. Wanneer de plaatselijke predikant door de Duitsers gevangen wordt genomen gaat Dirk daadwerkelijk ook meehelpen. Dit wordt een spannend avontuur en Dirk komt erachter dat hij helemaal niet zo heldhaftig is als hij aanvankelijk dacht. Toch zit het ook in de ‘kleine dingen’ zoals het verborgen houden van een Engelse vliegenier én deze later ook in veiligheid brengen zodat de vliegenier terug kan naar zijn vaderland.

Oorlog en de zondeval

Wanneer Dirk uitvaart tegen de Duitsers roept zijn vader op tot kalmte. Hij verwijst op bladzijde 10 naar de zondeval:

”Jongen, bedaar wat”, zegt vader rustig. “Weet je hoe het komt dat er oorlog is? Dat komt door de zonde van de mensen. Na de zondeval is er haat in de harten van mensen gekomen. Wi zijn zelf net zo. Bovendien hebben wij de straffen van God wel verdiend door onze zonden. God gebruikt Hitler als roede om ons volk te tuchtigen, omdat we Hem verlaten hebben. Daarom vind ik het verkeerd om ons te verzetten tegen de Duitsers. Die mensen van het verzet voelen niet aan hoe wij gezondigd hebben. Als ze daar maar een greintje besef van hadden, dan zouden ze zich niet verzetten tegen de stok die hen slaat.”

Op de vraag of de Engelsen dan wel mogen vechten tegen de Duitsers antwoordt vader op dezelfde bladzijde:

”Ja jongen, ik geloof dat God niet wil, dat de wereld altijd beheerst wordt door zo’n goddeloze macht als van Hitler. Die wordt ook gestraft voor zijn zonde en ik geloof dat de Engelsen, Amerkanen en Russen daarvoor door God gebruikt worden. Kijk maar inde Bijbel. Nebukadnezar moest het Joodse volk straffen, maar het rijk van Babel werd later weer ingenomen. De profeet Jesaja profeteerde ook tegen de ongerechtigheid van Babel.”

Later krijgt de vader van Dirk een andere visie op het verzet tegen de Duitsers. Dat komt doordat hij in Jesaja 16 lees dat hij de verdrevenen moet verbergen en de omzwervende niet moet melden. Waarom veranderde de visie van vader. Dat weet Dirk wel: “Gods Woord heeft gezag bij zijn vader en moeder” en “Voor Gods Woord valt hij”. Het is heel mooi als ouders dat laten zien en meegeven aan hun kinderen. Ook tijdens de kerkdienst komt de zondeval ter sprake, op bladzijde 51 lezen we:

”De dominee betrekt de oorlog wel zijdelings in zijn preek, maar dat staat niet centraal. Dirk hoort bekende klanken: dat wij Gods oordelen verdiend hebben. Dominee daalt dieper af naar de zonde van elk mensenhart. In het paradijs is de opstand tegen God al begonnen. Het hart is helemaal verdorven. Van zichzelf uit kan geen mens zalig worden. Dan wijst hij echter op het goed dat te vinden is in Jezus Christus, voor zondaren.”

Voordat de Engelse vliegenier weer naar bevrijd gebied gebracht wordt door een aantal mannen leest de vader van Dirk nog een stuk voor uit Psalm 121. Daarin komt ook kort de schepping ter spraken. In die Psalm staat namelijk: ”Mijn hulp is van de Heere, Die hemel en aarde gemaakt heeft.” Mooi dat Van Reenen oog heeft voor de schepping en de zondeval. De gevolgen van de zondeval zijn desastreus en iedereen heeft ‘het goed’ nodig ‘dat te vinden is in Jezus Christus, voor zondaren’.

Deze bespreking is onderdeel van het project ‘Onderwijzen en opvoeden voor de toekomst – Leren over onze vroegste geschiedenis in 2022’. Dit opvoedings- en onderwijsproject is onderdeel van het jaarplan ‘Fundamentum 2022’. Het boek is hier opgenomen in de lijst van gelezen kinder- en jeugdboeken.