De beraadtermijn van vijf dagen bij abortus staat ter discussie. Maar een vaste bedenktijd schept duidelijkheid voor de vrouw en de arts.
De Nederlandse abortuswet biedt binnen de Europese Unie de minste bescherming aan het ongeboren leven. Tot 24 weken zwangerschap mag abortus worden gepleegd. Voor D66 is dit niet genoeg. Vandaag debatteert de Tweede Kamer over het wetsvoorstel van D66 over het afschaffen van de verplichte minimale beraadtermijn van vijf dagen bij abortus. De vaste beraadtermijn van vijf dagen moet vervangen worden door een flexibele bedenktijd, waarin vrouw en arts samen bepalen welke beraadtermijn passend is. Een slecht idee.
Balans
Abortus is niet hetzelfde als een kies trekken. Bij abortus gaat het over nieuw, groeiend leven. Een kindje dat zich verder kan ontwikkelen, zolang het daar de tijd voor krijgt. We hebben het ook over een situatie waarin een vrouw ongewenst zwanger is. In de abortuswet is er oog voor beide: het ongeboren menselijk leven beschermen én hulp bieden aan vrouwen die onbedoeld zwanger zijn, bijvoorbeeld via abortus. De waarde van het ongeboren leven wordt afgewogen tegen het recht van de vrouw om over haar eigen lichaam te beschikken. Bij het loslaten van de vaste beraadtermijn wordt deze balans in de wet verstoord.
De beraadtermijn dient ter bescherming van ongeboren leven. Maar ook vrouwen worden hiermee geholpen. Abortus is onomkeerbaar. Een vaste minimale termijn biedt de garantie dat een vrouw voldoende tijd krijgt om haar beslissing te overwegen. Dat is nodig, want een abortus heeft impact.
Het is bekend dat één op de drie vrouwen ernstig twijfelt over de keuze waar zij voor staat. Uit onderzoeken blijkt dat een vrouw, wanneer zij twijfels heeft over abortus, dit niet altijd laat merken aan een arts. Ook blijkt uit de Tweede evaluatie Wet afbreking zwangerschap dat hulpverleners de alternatieven van een abortus lang niet altijd bespreken.1 Met deze wetenschap is het ‘samen beslissen’ over welke duur van de bedenktijd passend is, een illusie. Een vaste bedenktijd schept duidelijkheid voor de vrouw en arts.
Druk
Eén op de tien vrouwen geeft aan dat abortus niet haar eigen keuze was, laat onderzoek van het Fiom, specialist op het gebied van ongewenste zwangerschap zien.2 Eén op de vijf vrouwen zegt dat zij het gevoel had grotendeels richting de keuze voor abortus gestuurd te zijn door mensen in haar omgeving. Juist voor deze vrouwen is een heldere, vaste beraadtermijn van belang om de begrippen ‘vrijwillig’ en ‘weloverwogen’ invulling te geven.
Uit de al eerder genoemde evaluatie van de abortuswet blijkt dat ruim tweederde van abortusartsen, gynaecologen en verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en psychologen (overwegend) positief is over de beraadtermijn. Het voorkomt impulsieve beslissingen. Dit kan alleen als de beraadtermijn verplicht is, niet wanneer dezelfde vrouw (die potentieel een impulsieve beslissing neemt) meebeslist over de duur van de beraadtermijn.
In een peiling van Fiom onder vrouwen met een abortuservaring gaf 71 procent aan dat zij de beraadtermijn nuttig vond. Uit recent onderzoek van DirectResearch in opdracht van de NPV blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders de verplichte beraadtermijn steunt.3
Er is geen reden om de vaste beraadtermijn te schrappen. Ik hoop dat de Tweede Kamer de zorg voor moeder én kind vooropzet en dit zwaarder weegt dan de ideologische drijfveer om abortus zonder rem mogelijk te maken. Deze duidelijkheid is ook juridisch van belang, omdat het toetsen en handhaven van een onbepaalde norm ondoenlijk is.
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Nederlands Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Dijk, D.J.H. van, 2022, Een beraadtermijn van vijf dagen bij abortus helpt moeder en kind, Nederlands Dagblad 78 (20966): 14 (artikel).
