Home » Medische ethiek
Categoriearchief: Medische ethiek
Vrijheid van meningsuiting houdt op bij een pro-life standpunt
Het zal je maar gebeuren… Je bent docent op een universiteit en je wilt studenten kennis laten nemen van pro-life standpunten. Je besluit de studenten een zelfgeschreven artikel te geven, zodat ze ook op de hoogte zijn van die kant van het verhaal. Maar… kort daarna moet je voor de directie en het bestuur verschijnen en word je, vanwege deze actie, door hen op non-actief gezet. Hoeveel vrijheid heeft een universitair docent om zijn standpunt uit te dragen?
Het overkwam Stéphane Mercier, filosoof aan de Université Catholique de Louvain, nadat hij een vijftien pagina’s tellend essay uitdeelde tijdens een cursus filosofie voor eerstejaars studenten. In het stuk schrijft hij onder andere: “De waarheid is dat abortus moord op een onschuldige persoon is. Het is zelfs een bijzonder verwerpelijke moord, omdat de persoon in kwestie weerloos is.” Volgens Mercier is abortus een intrinsiek kwaad dat te allen tijde onaanvaardbaar is, ongeacht de omstandigheden. Een stichting die zich inzet voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen, Synergie Wallonie, liet het essay naar buiten komen en wenste een reactie van het bestuur van de katholieke universiteit. Het bestuur liet er geen gras over groeien en stelde de docent op non-actief. In het uiterste geval loopt dit uit op ontslag van de docent.
Mercier sprak ook tijdens de Belgische Mars voor het Leven van 26 maart 2017 in Brussel. Volgens een krant sprak hij daar over zijn status: “Het is mijn taak als filosoof vrijelijk na te denken over de zin en de waardigheid van het leven. Een katholieke universiteit zou volgens mij de waardigheid van het leven moeten verdedigen. Ik geloof dat universitaire studenten perfect in staat zijn kritisch te denken en de waarde van vrijheid van meningsuiting te begrijpen.” Hieruit blijkt dat hij het pro-life standpunt, ondanks dat hij op non-actief staat, blijft uitdragen.
Na bekend worden van deze schorsing werd door de organisatie CitizenGo een petitie gestart om op te komen voor Mercier. Ze noemen de daad van de Katholieke Universiteit “in flagrante tegenspraak met de academische vrijheid, de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van geweten.” Zeker op een katholieke universiteit zou een morele stellingname tegen abortus gewoon mogelijk moeten zijn. In de petitie schrijft men aan de rector van de universiteit: “Uw universiteit draagt de naam ‘katholiek’, maar een katholieke docent mag er geen standpunten uitdragen inzake abortus?” De petitie gaat verder: “In plaats van met argumenten te komen, dreigt de UCL nu echter om deze docent, die zijn geweten liet spreken in zijn werk, de mond te snoeren.” De petitie heeft al meer dan 15.000 handtekeningen verzameld. Deze worden, als het goed is, aan de rector overgedragen.
Wie denkt dat zulke ontwikkelingen alleen tot België beperkt blijven, vergist zich. Recent kwam er ook een Nederlandse universitair docent onder vuur te liggen toen hij zich in een column kritisch uitliet over abortus en het moord noemde. Voor zover ik weet is dat met een sisser afgelopen. De zaak Mercier loopt nog, inmiddels is hem verzocht ontslag te nemen. Laten we aan hem denken in onze gebeden.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit Leef Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Meerten, J.W. van, 2017, Vrijheid van meningsuiting houdt op bij een pro-life standpunt, Leef 33 (3): 3 (Artikel).
‘Wat betekent genderdiversiteit voor de kerk en de school?’ – Dr. Jan Hoek geeft vrijdag 1 december 2023 D.V. ‘Studium Generale’-lezing voor Driestar Educatief te Gouda
Genderdiversiteit is momenteel een thema dat in de belangstelling staat. Hoe kunnen christenen in kerk en school op een Bijbels pastorale manier omgaan met dit thema? Hierover hoopt prof. dr. Jan Hoek een lezing te geven voor Driestar Educatief te Gouda. Een zeer actueel onderwerp!1
Praktische informatie
Prof. dr. Jan Hoek is emeritus hoogleraar systematische theologie. Hij heeft al meerdere malen een lezing gegeven over dit onderwerp2 en op de website ‘Oorsprong’ staat ook een artikel van hem over dit onderwerp.3 De systematisch theoloog staat bekend om zijn principiële en pastorale standpunt inzake deze problematiek. Hoek hoopt morgen met ons na te denken ‘over allerlei vragen over dit onderwerp’. De avond begint om 19.45 uur en is afgelopen om 22.00 uur. De lezing vindt plaats in het gebouw van Driestar Educatief te Gouda.4 De toegangprijs is 12 euro, studenten mogen de lezing gratis bijwonen. Aanmelden is nodig om toegang te verkrijgen tot deze Studium Generale.5
Inhoudelijk
Inhoudelijk wordt er uiteraard niet zo veel informatie gegeven over deze lezing. Toch konden we in de nieuwsbrief van 31 oktober 2023 wat informatie lezen. In antwoord op de vraag waarom dit onderwerp relevant is geeft dr. Hoek als antwoord: “Het gaat om een zeer actueel onderwerp, omdat met name jongeren (zelfs kinderen), maar niet alleen zij, te maken krijgen met een agressieve campagne die onzekerheid wil bevorderen over het geslacht waartoe men behoort.” Hoek ziet het als Bijbels gegeven dat ‘de mens mannelijk of vrouwelijk is geschapen’ Dit gegeven wordt volgens de geleerde ‘stelselmatig ontkend’. Hij ziet de lezing als interessant voor jongeren, opvoeders en leidinggevenden in kerk en school. “In de lezing geven we een Bijbelse herijking en verbinden we principiële helderheid met pastorale bewogenheid.”6
Voetnoten
Moderne Schriftuitleg gevaar voor christelijke medische ethiek – Interview met scheidend directeur mr. Diederik van Dijk in het Reformatorisch Dagblad
Mr. Diederik van Dijk heeft afscheid genomen van de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) omdat hij gekozen is als lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Van Dijk was directeur van de NPV en namens de SGP lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, hij heeft in die hoedanigheid ook enkele artikelen en video’s op onze website. Omdat hij afscheid nam, interviewde journalist Maarten Costerus hem namens het Reformatorisch Dagblad. Enkele opvallende zaken wil ik hieronder uitlichten en samenvatten.1
Abortus
Sinds April 2018 gaf mr. Van Dijk leiding aan de NPV. Nu gaat daar dus verandering in komen. Wie hem in deze prolifeorganisatie gaat opvolgen is mij (nog) niet bekend. Van Dijk blikt in het interview terug op een goede periode bij de NPV. Het debat tussen Maaike Rosendal en Rob Jetten, huidige voorman van D66, ziet hij als een van de mijlpalen van deze periode.2 “Blijf als christen zaaien met je boodschap. Denk niet dat er niets meer valt te bereiken.” Het heeft volgens de parlementariër wel degelijk zin om met de prochoicekant in gesprek te gaan. Als het gaat om abortus merkt Van Dijk dat er op straat een nuchterder geluid klinkt dan in Den Haag. “Hoopgevend is ook dat opkomende partijen, zoals NSC en BBB, de regels rond abortus en euthanasie niet verder willen versoepelen. Dat is tegenwoordig al heel wat. Met deze partijen kun je als SGP praten. Ik hoop dat we van het drammerige, zoals bij D66, verlost zijn.”
Zorgen
Toch is mr. Diederik van Dijk niet alleen maar positief. Vooral de zogenoemde nieuwe hermeneutiek en het loslagen van het Schriftgezag in nota bene christelijk Nederland baart hem zorgen. Dit heeft ook gevolgen voor de kijk op de christelijke medische ethiek. “Als je zegt dat we vandaag meer weten dan Paulus, maak je de Bijbel monddood. Dan valt ook de christelijke medische ethiek in duigen.” Tijdens het schrijven van de genderbrochure, die ook op de stoelen van het congres ‘Bijbel & Wetenschap 2023’ lag3, merkte Van Dijk de gevolgen van deze manier van Bijbellezen het duidelijkst. “Toen ontdekten we dat er tegenwoordig allerlei opvattingen bestaan over de scheppingsorde en over wat Paulus zegt over het huwelijk en seksualiteit. Christenen vragen zich af of die teksten voor vandaag de dag nog betekenis hebben.” Zijn opvolger bij de NPV wil hij daarom meegeven ‘zuinig’ te zijn ‘op de klassiek-christelijke visie op de medische ethiek’. Christenen hebben, met het Woord als kompas, ‘goud in handen’. We hoeven ons volgens de scheidende directeur ons niet te schamen voor deze overtuiging. Hij ziet ‘halfslachtigheid’ als funest voor het betrouwbare getuigenis en de positie van christenen in de maatschappij.
Tenslotte
De waarde van Schriftuitleg en het Schriftgezag heeft gevolgen voor de christelijke medische ethiek. We hoeven echter niet in een mineur te eindigen. De Heere heeft nog mensen gegeven die inhoudelijk hier tegenin willen en kunnen gaan.4 Het zou goed zijn om de verhouding tussen Schriftuitleg en deze medisch ethische thema’s diepgaand te doordenken. Daarom is het zo verdrietig dat een hermeneutische bundel, zoals voorgesteld door dr. C.P. de Boer, nog steeds niet van de grond is gekomen. Terwijl dat inhoudelijk en ook qua ‘mankracht’ zeker moet lukken, er zijn binnen bevindelijk-gereformeerde kring genoeg academici die iets zouden kunnen schrijven.5
Voetnoten
Maaike Rosendal over te weinig kennis van abortus onder Nederlanders – Uitgelicht! 8 november 2023
Op 8 november 2023 was Maaike Rosendal van de CCBR te gast in het programma Uitgelicht! van Family7. Zij sprak in dit programma over het kweken van embryo’s voor onderzoek. Met dank aan Family7 staat deze video online en kunnen we deze via onze website delen.
Onder de video staat de volgende informatie:
“De Gezondheidsraad adviseert dat het onderzoek naar menselijke embryo’s wordt uitgebreid. Nu mogen embryo’s 14 dagen op kweek gezet worden, maar de Gezondheidsraad wil dat verdubbelen. Maaike Rosendal van het Canadian Centre for Bio-Ethical Reform.”
In deze uitzending wordt ook verwezen naar het debat tussen Maaike Rosendal en Rob Jetten in dezelfde week. Dit debat is hier terug te kijken.
Livestream ‘Mars voor het Leven 2023’ thuis op de bank te volgen en terug te kijken
Vandaag vond de ‘Mars voor het Leven 2023‘ plaats. Voor degenen die niet konden meelopen, was de ‘Mars voor het Leven 2023‘ via de livestream mee te kijken. Met dank aan Stichting Schreeuw om Leven, de organisator van deze stille tocht, is de livestream hieronder nog terug te kijken.1
Voetnoten
Leven is zowel een geschenk als een recht
Iedereen heeft recht op leven, is de kernboodschap in de Week van het Leven, als reactie op de absurde wens abortus als recht te verklaren. Maar als leven een geschenk van God is, kunnen we dan zeggen dat we er recht op hebben? En een kritische vraag, misschien wat dichter bij huis: kunnen we ook spreken over recht op kinderen?
Ja, we hebben recht op leven. Dat is een mensenrecht dat God ons met het mens-zijn schonk. En we kunnen niet anders vaststellen dan dat dit recht geldt vanaf het moment van de samensmelting waarbij een nieuw mensje wordt gevormd. Een mens met het recht om geboren te worden.
Binnen de mensenrechten staat het begrip menselijke waardigheid centraal. Dit begrip is cruciaal als universeel moreel kader. Dat staat in onder meer het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Artikel 1 beschrijft de menselijke waardigheid als onschendbaar. Artikel 2 wijst erop dat iedereen recht op leven heeft.
De ontwikkeling van de mensenrechten laat iets merkwaardigs zien. Menselijke waardigheid was eerst een universele waarde die voortvloeide uit de scheppingstheologie. Later wilde men wel vasthouden aan het morele kader van de menselijke waardigheid, maar vanwege de toenemende secularisatie níet langer meer aan de christelijke onderbouwing ervan.
Geestelijk én lichamelijk
Niettemin is het begrip menselijke waardigheid nog steeds een waarde die Europa samenbindt. Het blijft daarbij waardevol om oog te houden voor de christelijke onderbouwing. Die vult namelijk precies het tekort aan in het spreken in termen van recht. De christelijke onderbouwing van de menselijke waardigheid komt voort uit het geschapen zijn naar Gods beeld. Dit betekent onder meer dat de mens een geheel vormt, een eenheid die geestelijk én lichamelijk is. Ook het lichamelijk bestaan is gewild. Dat is overigens niet alleen een scheppingsgegeven; dat Christus ook lichamelijk is opgestaan, bevestigt de schepping. Als we zeggen dat God wil dat jij als persoon bestaat, zeggen we ook dat God wil dat jouw lichaam er is. We zijn bezielde lichamen ofwel belichaamde zielen. Dat verstevigt de christelijke onderbouwing van de bewering dat elk mens recht heeft op lichamelijk bestaan, ook het ongeboren leven.
Rechten bieden een beperkt perspectief. We hebben immers ook plichten. De priester en de Leviet die de gewonde man voorbijliepen, schonden waarschijnlijk niet zijn rechten. De Samaritaan erkende echter zijn morele plicht om barmhartig te handelen. Dit onthult de beperking van de taal van ”rechten”.
De beperkte werking van het recht én de rijkdom van de christelijke visie op een menswaardig omgaan met elkaar komen indringend naar voren in Micha 6:8: „Hij heeft u, mens, bekendgemaakt wat goed is. En wat vraagt de Heere van u anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uw God.”
Recht op een kind
Het recht op het krijgen van een kind is niet wettelijk vastgelegd. Toch meldt Amnesty International op haar website: „Iedereen heeft het recht om te kiezen al dan niet te trouwen, een gezin te stichten en te plannen, en te beslissen of en wanneer men kinderen wil.” Hebben we werkelijk recht op een kind? Die vraag komt op verschillende manieren op ons af. Bijvoorbeeld rond draagmoederschap. Het is een politieke vraag, omdat na de verkiezingen een nieuw samengestelde Tweede Kamer zich mag buigen over een vernieuwde wet. Maatschappelijk wordt de vraag versterkt door homoparen die een (deels) genetisch eigen kind willen. Daarnaast: hebben we bij alle vruchtbaarheidstechnieken niet –onbewust– de overtuiging dat we recht hebben op een kind? Is dit ook bij een techniek als ivf niet een vooronderstelde gedachte? Ik wil beslist niet voorbijgaan aan het diepe verdriet van kinderloosheid. Maar gaat de breed levende vooronderstelling dat we recht op een kind hebben de gereformeerde gezindte voorbij?
Door de ontwikkelingen van vruchtbaarheidstechnieken en draagmoederschap moeten we ons opnieuw oriënteren op het scheppingsmodel van man en vrouw. Het ”tot één vlees zijn” is verbonden aan een huwelijksrelatie. Vruchtbaarheidstechnieken moeten ten dienste staan van deze huwelijksinstelling. Daarbij noemt de Bijbel het ontvangen van kinderen dikwijls een zegen, al wordt dit door ouders om allerlei redenen niet altijd zo ervaren. Zo ging het in het eerste gezin van de Bijbel tussen de eerste broers, Kaïn en Abel, al gruwelijk mis. Bovendien is het God die mensen de kinderzegen ook kan onthouden. God openbaart Zich als Degene Die de baarmoeder opent en sluit!
Niet op te eisen
Denken in termen van recht hebben schuurt met de overtuiging van het geschenkkarakter van het leven. In de vraagstukken rond een (gezond) kind geldt een andere benaderingswijze dan in de taal van de rechten. Het leven is niet op te eisen. Ook gezondheid is niet op te eisen. Wie zou je daar trouwens op moeten aanspreken?
Richting het leven en een gezond leven legt het christelijk perspectief een andere houding voor dan die bij opeisbaar recht hoort. Een houding van ontvankelijk zijn, ook voor het ongevraagde. Het leven is niet op te eisen, maar een geschenk van onze goede God. En juist daarom is leven –als het er eenmaal is– toch een recht!
Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Reformatorisch Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Alderliesten, A., 2023, Leven is zowel een geschenk als een recht, Reformatorisch Dagblad 53 (188): 32-33 (artikel).
Debat ‘Abortus: een mensenrecht?’ met Rob Jetten (D66) en Maaike Rosendal (CCBR)
Op 6 november 2023 gingen Rob Jetten (D66) en Maaike Rosendal (CCBR) met elkaar in gesprek over abortus tijdens een NPV-avond in het kader van de Week van het Leven. Beide sprekers zochten naar gemeenschappelijke grond, maar vertelden elkaar ook wat hun uitgangspunten zijn. Het werd een respectvolle avond waarin de morele discussie over abortus een zeldzame focus werd. Zo werd het duidelijk dat er ook grote verschillen zijn. Rosendal hield vast aan de aanname dat ieder menselijk leven begint bij de bevruchting, terwijl Jetten verduidelijkte dat de vrouw gedurende de hele zwangerschap baas is over haar eigen buik. Diederik van Dijk, directeur NPV – Zorg voor het Leven opende de avond en Frans de Koeijer trad op als presentator en gespreksleider.
Met dank aan de Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) delen we dit debat hieronder:
Videoboodschap ‘Week van het Leven 2023’ – Vandaag start de ‘Week van het Leven 2023’
Vandaag start de ‘Week van het Leven 2023’. Op de website, die opgezet is ter ondersteuning van de ‘Week van het Leven’, vinden we een videoboodschap. Het thema is ‘Abortus een mensenrecht? Iedereen heeft recht op leven!’ In deze ‘Week van het Leven’ wordt aandacht gevraagd voor het ongeboren leven. Hoewel tegen deze boodschap veel opkomt, kunnen we daarover niet zwijgen. Bekijk hieronder de videoboodschap van de ‘Week van het Leven’.
Lees meer over de ‘Week van het Leven’: https://www.weekvanhetleven.nl/.
Embryo-achtige structuren – Nabootsen zorgt voor gemengde gevoelens
In het Nederlands Dagblad (24-6 en 27-6) en in de Volkskrant (8-7) werd melding gemaakt van onderzoek waarbij in laboratoria embryoachtige structuren zijn ontstaan die de ontwikkeling van vroege menselijke embryo’s zouden nabootsen.
Men wil meer te weten komen over de allerprilste fase van het menselijk leven. Door ivf (in vitro fertilisatie – reageerbuisbevruchting) is al veel bekend over de eerste celdelingen na een bevruchting. Maar over de periode vanaf de veertiende dag na de bevruchting zijn minder gegevens bekend. Embryo’s die na ivf overblijven en beschikbaar zijn voor de wetenschap, mogen wettelijk niet verder tot ontwikkeling worden gebracht dan deze veertien dagen. En het kweken van embryo’s voor wetenschappelijke doeleinden is (nog) niet toegestaan. De fase na de veertiende dag is echter belangrijk
voor het ontstaan van verschillende weefsels in ons lichaam.
Bij een geslaagde innesteling van een bevruchte eicel in de baarmoeder vindt na veertien dagen de zogenoemde “gastrulatie” plaats. Daarbij ontstaan drie “kiemlagen”: ectoderm (buitenste), mesoderm (midden) en endoderm (binnenste). Vanaf dat moment zijn de cellen niet meer “totipotent”: kunnen niet meer alles (toti) worden. Maar ze zijn nog wel “pluripotent”: ze kunnen tot veel verschillende (pluri) soorten cellen uitgroeien. Cellen in het ectoderm vormen huid, zenuwen of delen van bepaalde klieren. Endodermcellen vormen delen van de lever, alvleesklier en de bekleding van organen. Mesodermcellen vormen al het andere: spieren, bindweefsels, voortplantingsorganen, nieren enzovoorts. Maar door welke signalen wordt dit allemaal geregeld? En hoe kan het dat dertig tot zestig procent van de bevruchte eicellen niet eens dit stadium bereikt, omdat ze zich niet innestelen in de baarmoeder?
Onderzoek met embryoachtige structuren kan hier wellicht meer helderheid over geven. Tevens hoopt men hiermee de ivf-procedure te verbeteren én meer inzicht te krijgen in het ontstaan van ziektes. Bij spierziektes kunnen nu wel de spieren worden onderzocht, maar niet de voorlopercellen van spieren. Wel het hart, maar niet de ontwikkeling van een hart. En juist in die eerste ontwikkeling kan er van alles misgaan wat gevolgen heeft voor de gezondheid. In een embryoachtige structuur kan tijdens die ontwikkeling worden gekeken hoe genen functioneren, of ze “aan” of “uit” staan. Ook kan zo onderzoek worden gedaan naar de werking van medicijnen, zonder dat menselijke embryo’s of dierenembryo’s worden gebruikt.
Wat?
Een embryoachtige structuur is een ontwikkeling van menselijke lichaamscellen, maar geen compleet embryo. Hersenen, ruggenmerg en placenta ontbreken, waardoor het niet kan uitgroeien tot een mens en de levensduur beperkt is. Een belangrijk gegeven is dat deze “embryoïde” niet ontstaat uit het samengaan van een mannelijke en vrouwelijke geslachtscel, maar via een proces waarbij menselijke lichaamscellen (o.a. huidcellen) worden “teruggeprogrammeerd” naar pluripotente (stam)cellen die men vervolgens gericht kan laten ontwikkelen tot bijvoorbeeld spier-, hart- of bloedcellen. Er wordt dan geen gebruik gemaakt van embryonale stamcellen van een (rest)embryo, maar van “volwassen” lichaamscellen die worden teruggebracht tot de pluripotente staat. Ze gaan zich dus gedragen alsof ze zijn teruggekeerd in de tijd.
Er zijn inmiddels allerlei specifieke embryoachtige structuren gevormd die allemaal een klein stukje van de ontwikkeling van een embryo laten zien. Zo kan onderzocht worden hoe bijvoorbeeld spier-, hart-, of bloedcellen ontstaan. Doordat pluripotente stamcellen door de onderzoekers worden aangezet om (alleen) een specifieke soort van lichaamscellen te maken, kunnen deze embryoachtige structuren niet uitgroeien tot een volledig en levensvatbaar embryo.
Doen?
Als het gaat om een geheel van lichaamscellen dat niet kan uitgroeien tot een levende mens, hoeft er geen bezwaar te bestaan tegen het gebruik van embryoachtige structuren. Het kan een goed model zijn om te onderzoeken hoe bepaalde lichaamscellen zich gedragen in een bepaalde fase van ontwikkeling. Als zo kennis verkregen wordt over het ontstaan van ziekten, die vervolgens dan behandelbaar zouden worden, is dat winst. Als het zou gaan om onbehandelbare (genetische)
aandoeningen en de resultaten van onderzoek met embryoachtige modellen kunnen worden toegepast om een beginnende zwangerschap nog eerder af te breken (abortus), is er niets positiefs gewonnen. Het onderzoeksdoel moet dan ook primair gericht zijn op therapie (genezing) en niet op selectie (perfectioneren).
Tegelijkertijd is oplettendheid vereist dat het maken van een embryoachtige structuur niet gaat uitlopen op het “creëren” van beginnend mensenleven, zonder bevruchting via gameten (eicel en zaadcel, zoals bij ivf), maar door bovengeschetste methode van het “terugprogrammeren” van lichaamscellen naar gameten. Een wetenschapper is per definitie
nieuwsgierig, maar we hoeven niet de richting uit te gaan dat we zelf het ontstaan van nieuw menselijk leven technisch volledig in de vingers willen krijgen. “Als God zijn” lijkt vaak een zegen, maar is een vloek. Het ontstaan van leven onderzoeken is prachtig. Dat we technisch zo veel kunnen is ook geweldig. De grens ligt daar waar het van embryo-achtig naar echte embryo’s gaat, die vervolgens na onderzoek vernietigd worden. De grens ligt ook daar waar het van het ontvangen van een nieuw mensenkind gaat, naar het volledig zelf willen maken (produceren) en selecteren van beginnend menselijk leven.
Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het Leef Magazine. De volledige bronvermelding luidt: Heusinkveld, B.J., 2023, Embryo-achtige structuren. Nabootsen zorgt voor gemengde gevoelens, Leef 39 (3): 16-17 (artikel).
Urker huisarts en voormalig Urker predikant belijden het klassieke scheppingsgeloof en verwonderen zich over Gods schepping
Vorige week donderdag viel de nieuwe Om Sions Wil op de mat. Dit tijdschrift is een gezinsblad voor de Gereformeerde Gezindte. In het blad staat een interview met drs. Wilco Bloed, waarin hij zich onder andere verwondert over de Gods schepping. We lezen ook een bijdrage van ds. A.A. Egas over de Heidelbergse Catechismus Zondag 9. In deze zondagsafdeling gaat het over God de Vader en onze schepping. De schepping wordt door dominee Egas ook beleden tegenover Universele Gemeenschappelijke Afstamming.
Huisarts
Het interview met Urker huisarts drs. Wilco Bloed is in het geheel lezenswaardig. Het gaat over de worsteling met medisch-ethische kwesties zoals euthanasie en abortus. Maar ook over praktische zaken zoals de schaduwkanten van het beroep als huisarts, de werkdruk en de tijd voor het gezin. Wilco Bloed volgde de middelbare school aan het Van Lodenstein College te Amersfoort. In 1993 startte hij aan de Universiteit Utrecht met de studie geneeskunde. Na zes jaar studie is hij basisarts. In 2002 is Bloed met de huisartsenopleiding begonnen aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. In 2006 werd zijn praktijk op Urk geopend door wijlen prof. dr. B. Smalhout. Naast huisartsenzorg doet Bloed ook verloskunde erbij. ‘Ik ben nu nog de enige huisarts op Urk die verloskunde doet’. Aan het einde van het interview geeft Bloed aan dat hoewel er veel bekend is in de medische wetenschap, er ook nog heel veel niet bekend is. We moeten het daarom niet (alleen) van de medische wetenschap verwachten. “Er gebeuren nog steeds wonderen, zonder dat je het medisch kan verklaren. Ik ervaar diep afhankelijk te zijn van God, in mijn werk en handelen. In mijn eigen kracht kan ik niks.” De schepping zit volgens Bloed wonderlijk in elkaar. “Als je bijvoorbeeld het begin van het leven ziet op een vroege echo. Het is mooi om jong leven te zien groeien, om lichaamsprocessen te zien ontwikkelen.” Ook geeft Bloed aan dat hij diep onder de indruk is van wondgenezing. “Het wonder wordt elke dag alleen maar groter. Als de Heere je verstand maar een beetje benevelt, kun je helemaal niks. Dan maak je de ene na de andere fout.” Daarom heeft Bloed de wijsheid niet van zichzelf maar legt elke dag alles ‘in vertrouwen bij de Heere neer’.1
Predikant
De eerste gemeente van ds. A.A. Egas was de Christelijke Gereformeerde Kerk (CGK) op Urk. Momenteel is hij predikant in de CGK van Damwoude (Friesland). Hij is vaste scribent van Om Sions Wil en momenteel behandelt hij de Heidelbergse Catechismus voor dit gezinsblad. In hetzelfde nummer als het interview met drs. Bloed komt ook de ‘scheppingszondag’ (Zondag 9) aan de orde. Egas beschrijft eerst de belijdenis dat God de Vader is. In het sluitstuk van deze overdenking spreekt de predikant over God ‘de Almachtige Schepper’. Hier wordt beleden dat God de Vader de Schepper is van hemel en aarde en dat hij alles voortbracht uit niets. Er was geen licht. Toen riep God: ‘Er zij licht’. Er was in het begin geen dier, maar God schiep de dieren. Egas memoreert dat er vele theorieën over het ontstaan van de wereld zijn geweest. “Een geweldige aanval op het christelijke scheppingsgeloof is gedaan door Darwin, de grondlegger van de evolutietheorie. Geen schepping, maar alles heeft zich geleidelijk aan ontwikkeld. En zo zou uiteindelijk de mens uit de aap zijn voortgekomen.” De predikant verwijst naar de vondst van een schedel die onlangs gedaan werd, waarvan men meent dat deze zeven miljoen jaar oud is, en die de gehele menselijke evolutie op zijn kop zet. “Zo blijft de wetenschap bezig om de oorsprong aller dingen vast te stellen, maar de kerk mag zich bij dit alles heel eenvoudig vasthouden aan Genesis 1: ‘In den beginne schiep God de hemel en de aarde.’ Gelooft u dat ook?”2
Tenslotte
De verwondering van huisarts drs. Wilco Bloed als het gaat over de schepping delen we helemaal. Voorop belijden we met dominee A.A. Egas dat de theorie van Universele Gemeenschappelijke Afstamming en het klassieke scheppingsgeloof onmogelijk (op zijn minst sterk verwrongen) met elkaar te verenigen zijn. 3 We zijn dankbaar dat Om Sions Wil voor deze gedachten en dit geloof oog heeft en de ruimte hiervoor biedt.