Het is donker en bitter koud. Zover ons oog kan kijken zien we een kale, doodse en ijskoude vlakte. We durven niet te lopen, omdat we bang zijn een kilometer verder pas neer te komen. Heel in de verte zien we een grote ster, de zon. We zijn op Farout, het verste object in ons zonnestelsel.

Wetenschappers hebben het verste object van ons zonnestelsel de wetenschappelijke naam 2018 VG18 gegeven. Farout is zijn bijnaam en dat betekent zowel ‘ver weg’ als ‘te gek’. Astronomen van International Astronomical Union’s Minor Planet Center maakten de ontdekking van dit object gisteren bekend.

We weten nog vrij weinig over Farout. Het staat op een afstand van meer dan 120 AE van de zon¹, dat wil zeggen dat Farout 120 keer zover van de zon af staat als de aarde en vier keer zo ver als de verste planeet, Neptunus. Het object doet er vermoedelijk 1000 jaar over om één keer rond de zon de draaien. Farout staat zó ver weg dat het een aantal jaren duurt om zijn precieze omloopbaan te bepalen. Farout heeft een roze gloed, wat kan betekenen dat er veel ijs is. Dat is niet vreemd gezien de afstand tot de zon. Nader onderzoek moet uitwijzen of het mogelijk een dwergplaneet is zoals Pluto.

De onderzoekers waren op zoek naar sporen van een negende planeet in ons zonnestelsel. Eerder ontdekten de wetenschappers bij deze zoektocht ook al objecten die bijnamen kregen als Biden² en Goblin³. Deze staan echter dichterbij.⁴

Dit artikel werd in 2018 geschreven.

Voetnoten

Met een snelheid van 21.000 kilometer per uur suist de ruimtesonde door de atmosfeer van Mars. Het hitteschild aan de onderkant is roodgloeiend. Als de sonde een eind op weg is en langzaam afremt, ontvouwt zich een parachute en gaan de remraketten aan. Als deze defect zouden zijn zou de sonde met een veel te hoge snelheid te pletter slaan tegen de Marsbodem. Maar gelukkig: ze werken nog. Helaas worden de remraketten veel te vroeg weer uitgeschakeld. Met een, nog steeds, te hoge snelheid klapt de sonde tegen op de grond. Nog een teken van leven en dan… ruis.

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA maakte op 20 oktober 2016 bekend dat de robot wel is geland maar dat deze zich niet gedraagt zoals verwacht. De sonde is succesvol de atmosfeer van Mars binnengedrongen, het hitteschild deed zijn werk, ook de parachute werkte naar behoren en ook de remraketten werden geactiveerd. Volgens ESA is het uitschakelen van deze remraketten de boosdoener, deze werden waarschijnlijk eerder uitgeschakeld dan de bedoeling was. Momenteel onderzoekt de ESA de data achter de landing en wat de oorzaak is van het vangen van ruis.¹

Schiaparelli, zoals de sonde genoemd wordt, zou op woensdagmiddag om 16:48 het Marsoppervlak bereiken. De sonde is vernoemd naar de Italiaanse astronoom en directeur sterrenwacht wijlen Giovanni Schiaparelli. Deze beweerde kanalen op Mars ontdekt te hebben en is ook de ontdekker van de astroïde Hesperia met een diameter van 138 kilometer. Het doel van de Schiaparelli-missie was niet om onderzoek te doen maar als generale repetitie om de landingstechnologie en parameters te testen voor de echte missie. In 2020 wil ESA namelijk een wagentje op Mars laten rijden die grondonderzoek moet gaan doen in de hoop sporen van leven te vinden.² 1,3 miljard euro uitgeven voor een generale repetitie, is dat geen geldverkwisting? Ik ben het ermee eens dat deze gelden beter besteed kunnen worden aan creationistisch onderzoek dan aan de zoektocht naar sporen van leven op verre planeten. Toch is het niet helemaal weggegooid geld, want hoe meer we zoeken hoe meer we erachter komen dat onze planeet een unieke eenling in ons zonnestelsel is die leven bevat. Daarnaast draait het moederschip van de sonde nog steeds om Mars heen en doet daarbij onderzoek naar de samenstelling van de atmosfeer.

Leven op Mars?

Is er leven zoals wij dat kennen op Mars mogelijk? Er zijn daarvoor verschillende wetenschappelijke bezwaren aan te dragen³:

1. Zo kent Mars extreme temperatuurverschillen (-140 graden Celsius tot +20 graden Celsius) wat niet bevorderlijk is voor het ontstaan van leven.⁴
2. De planeet heeft geen magneetveld dus wordt elke dag gebombardeerd met ultraviolette straling en andere kosmische straling.⁵
3. De atmosfeer van Mars kent een lage druk waardoor vloeistoffen al snel gasvormig worden.⁶
4. De planeet Mars is geologisch inactief, de vulkanische activiteit is gestopt, en daardoor is er geen chemische cyclus waarbij mineralen en andere voedingsstoffen vanuit de mantel naar boven komen.
5. Mars heeft geen beschermende atmosfeer meteorietbombardementen komen daardoor hard aan.
6. Het ontdekte water op Mars blijkt te zuur en zout om leven, als dat al zou kunnen⁷, op een natuurlijke wijze te laten ontstaan.⁸

Al deze factoren maken de kans heel klein dat er leven gevonden wordt op de planeet. Men heeft de hoop nu gevestigd op de korst van Mars. De missie van ESA in 2020 zal daarom ook boren in het Marsoppervlak. Als er leven is op Mars dan moet dat zich bevinden in de korst of in hypothetische ondergrondse meren. ESA is bij haar onderzoek vooral op zoek naar methaan, dit methaan zou een aanwijzing geven dat er bacterieel leven is op Mars. Maar dat is niet gegarandeerd, methaan kan namelijk ook een geologisch product zijn. Methaan ontstaat namelijk ook als het mineraal olivijn blootgesteld wordt aan water en kooldioxide, producten die aanwezig zijn op Mars.⁹ We volgen de Marsmissie met belangstelling maar delen de hoge verwachtingen van mogelijk leven op Mars niet. Hoe meer onderzoek er gedaan wordt naar leven op de planeet Mars hoe meer we erachter komen dat er geen leven (mogelijk) is.

Dit artikel werd in 2016 door mij geschreven en is na een lichte bewerking hier geplaatst.

Voetnoten