Op 6 december 2024 verscheen op de website van de Gereformeerde Gemeente, www.gergem.info, een publicatie van de Commissie Schriftgezag met als titel ‘Het verstaan van de Schrift’.¹ Naar aanleiding van deze publicatie verscheen er gisteren in het Nederlands Dagblad een interview met een van de commissieleden, Jonard Roukens (MA). Omdat we al vaker geschreven hebben over dit Studiesecretariaat een korte samenvatting van het interview.²

Het Studiesecretariaat Schriftgezag heeft mandaat gekregen van de Generale Synode van de Gereformeerde Gemeenten om de onderwerpen Schriftgezag en hermeneutiek te bestuderen. Maar ook een handreiking te doen naar de verschillende gemeenten. Oppervlakkig beschouwd lijkt er binnen de Gereformeerde Gemeente weinig te veranderen. Er worden nog steeds conservatieve standpunten gehuldigd inzake de vrouw in het ambt, schepping en evolutie of homoseksualiteit. Toch zijn er ook zorgen. “Ook onder ons zijn er duidelijke symptomen die erop wijzen dat Gods Woord niet langer het einde van alle tegenspraak is.” ND-journalist Maaike Legemaat interviewde theoloog en docent Jonard Roukens (MA). Binnen het kerkverband zijn er mensen die nauwelijks de Bijbel lezen, en aan de andere kant zijn er kerkenraden die menen dat er binnen het kerkverband geen vragen zijn rondom het Schriftgezag. Maar dat laatste is helaas toch wel waar binnen de Gereformeerde Gemeente. ‘Ook binnen de gereformeerde gezindte zie je verschuivingen in het denken, bijvoorbeeld over de vrouw in het ambt, theïstische evolutie en homoseksualiteit’. Mensen denken al snel postmodern: iedereen moet het zelf weten. Volgens Roukens zit daar een andere manier van Schriftverstaan achter. Dit wil het studiesecretariaat helder maken.

Christelijke vrijheid

De journaliste vraagt of deze veranderingen wel een probleem zijn. Is het geen christelijke vrijheid? Roukens geeft aan niet over de harten te willen oordelen, maar christelijke vrijheid wordt wel erg snel aangewend om de deur open te zetten ‘voor van alles en nog wat’. Het gaat daarbij niet om middelmatige zaken, maar over dingen waar ‘door de kerk eeuwenlang hetzelfde’ is gezegd. Uitgangspunt moet zijn: de Schrift heeft gezag. Is het niet, zo vraagt de journaliste, ‘uw interpretatie van de Schrift heeft gezag’. Dat is een gedachte die sinds de negentiende eeuw opkomt. Roukens: “We moeten het Woord van God niet lezen als het etiket van een pindakaaspot, maar een brief die mij schuldig verklaart en vrijspreekt van straf”. Je ketent God en verabsoluteert je eigen bril als je meent mijn interpretatie kan vertroebelen wat God zegt. “Het is een hermeneutische theorie waarbij je in je eigen spiegelbeeld zit te kijken. Alsof de Heilige Geest de Bijbel niet kan gebruiken in iedere tijd en iedere plaats.” Het staat of valt met het Schriftgezag. Zijn de woorden uit de Schrift menselijke woorden of hebben deze Goddelijk gezag?

Praktijk

Het gaat niet alleen over hete hangijzers, maar ook over de praktijk van het leven. Onder de preek zitten kan een ‘vorm van sterven aan jezelf (…) zijn’. Het moderne gevoel is dat je het in deze wereld moet maken. Dit moderne gevoel sluipt ook de kerk binnen. Als studiesecretariaat wil men laten zien hoezeer ons denken beïnvloedt is door wereldse zaken. ‘De Bijbel gaat gigantisch in tegen mijn zelfverstaan’. Hoewel de vragen over homoseksualiteit Roukens aan het hart gaan, zegt hij toch dat de waarheid vrijmaakt. “De grootste pijn zit hem niet in de theologie, maar in het feit dat er over mensen wordt gepraat in plaats van met hen”. Een ander leerpunt is dat we de waarheid van de Bijbel en de waarheid van het hart (bevinding) niet te ver uit elkaar moeten trekken. Bevinding moet altijd opkomen vanuit Gods Woord.³ “‘Wat in de Bijbel staat is waar, maar het moet wel waar worden in je hart’, wordt weleens gezegd. Maar omgekeerd is het ook waar. Jezus kan wel in je hart geboren zijn, maar als Hij niet in Bethlehem geboren is, heeft dat toch geen zin gehad. We moeten in de reformatorische traditie de heilsfeiten niet relatieveren.”⁴ Hier geldt ook dat de Schrift nodig is om ons te verlossen, ‘in plaats van dat wij de Schrift moeten verlossen van problemen’. Wij staan als zondaren tegenover God, wanneer je elk vraagstuk rationeel wil oplossen dan ‘ga je alsnog de scepter zwaaien over de Schrift’. Zoals sommige theologen in verleden en heden weleens zeggen: niet wij moeten de Schrift lezen, maar de Schrift moet ons lezen.

Voetnoten

1. https://www.gergeminfo.nl/publicaties/het-verstaan-van-de-schrift-commissie-schriftgezag.
2. Bron: Legemaat, M., 2025, Gereformeerde Gemeenten zien tekenen van afnemend bijbelgezag, Nederlands Dagblad 81 (21.877): 6. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1253635/de-gereformeerde-gemeenten-zijn-bezorgd-over-bijbelgezag-niet#/.
3. Zoals ds. Budding dat onlangs opschreef: https://oorsprong.info/hervormd-emerituspredikant-budding-schrijft-op-hervormingsdag-95-nieuwe-stellingen-predikant-is-kritisch-op-de-synthese-tussen-het-christelijk-geloof-en-de-evolutietheorie/.
4. Roukens houdt historiciteit en bevinding dicht bij elkaar, en dat is juist. Zie ook mijn commentaar op een theïstisch evolutionistische bijdrage: https://oorsprong.info/fransen-hoopt-dat-steeds-meer-christenen-kiezen-voor-theistische-evolutie-reactie-op-artikel-van-dr-rene-fransen/.