‘Het enige redmiddel tot Israëls behoudenis’.¹ Deze titel heeft het vijftiende nummer in de Eskol Reeks meegekregen. Het is een preek van wijlen ds. F. Mallan. De preek is gehouden op een Goede Vrijdag en heeft als kerntekst Numeri 21:9.² Hieronder kijken we vooral naar wat hij te zeggen heeft over onze vroegste geschiedenis van schepping, zondeval, zondvloed en spraakverwarring.

Zondeval

De predikant geeft aan dat de vurige slangen bij Mozes in Numeri 21 erop wijzen ‘hoe men eenmaal in het paradijs van de levende God is afgevallen’. In het paradijs zijn we door de slang gebeten. ³ Mallan: “Want de slang heeft immers Eva aangesproken. En de duivel heeft door middel van de slang twijfel gewekt aangaande het proefgebod en de dreiging des Heeren. Eva heeft naar de slang geluisterd door aan de slang gehoor te geven. De mens is de duivel toegevallen en heeft de leugen omhelsd en de waarheid verworpen. Zo zien we hier onze diep gevallen staat voor ogen gesteld.” ⁴

In het paradijs klonk ‘ten dage als gij daarvan eet, zult gij den dood sterven’. In Adam zijn wij de drievoudige dood onderworpen: de tijdelijke, de geestelijke en de eeuwige dood.⁵ Op bladzijde 24 spreekt ds. Mallan nog een keer over ‘de geestelijke dood’ die de mens door de zonde onderworpen is.⁶ Dat geldt ook voor ‘de eeuwige dood’. ⁷

In het paradijs hebben we ‘eenmaal God naar kroon en troon gestaan’. “We hebben Hem daar moed-en vrijwillig de rug en de nek toegekeerd. We hebben ons van onze Maker losgescheurd.” Mallan roept het als het ware uit: “O, die vreselijke val!”⁸

In onze gevallen staat zijn we, volgens de predikant, haters van God en onze naaste geworden. Ds. Mallan: “Dat komt duidelijk openbaar in druk- en kruiswegen.”⁹

Mallan geeft aan dat hij wel op de zondeval, de bondsbreuk in ons verbondshoofd in het paradijs, moet wijzen. “Slangenvernijn is onder onze tong. En dat zullen we moeten weten weten, dat we door de slang dodelijk zijn gebeten. Als we zo de schuld eens krijgen te zien die er ligt, niet alleen de dadelijke schuld maar erfschuld, dan zal er zeker een uitzien komen naar een middel tot verlossing en tot behoudenis, in ware erkenning van de schuld.”¹⁰ De predikant vraagt zich af of we de zondeval nooit in het oog hebben gehad. “Ik moet u altijd wijzen op de noodzakelijkheid van de bevindelijke kennis daarvan. Want als ik dat fundament niet leg, dan bouw ik op hout, hooi en stoppelen.”¹¹

Erfschuld

Mallan geeft aan dat we ‘vanwege de erfschuld (…) de dood onderworpen’ zijn, ‘van onze ontvangenis en onze geboorte af’.¹² Op bladzijde 14 en 15 spreekt de predikant nog twee keer over ‘erfschuld en dadelijke schuld’.¹³

Waarom moest Christus de kruisdood sterven?

Op bladzijde 12 en 13 gaat ds. Mallan op deze vraag in. De predikant: “Hij moest de dood sterven vanwege de waarheid en gerechtigheid Gods. Die waarheid van Goddelijke bedreiging moest bevestigd worden: ‘Ten dage als gij daarvan eet, zult gij den dood sterven’. De gerechtigheid Gods moest gehandhaafd worden, door de mens met de dood te straffen. Dat is de rechtvaardige straf op de zonde. Dat zullen we een keer moeten leren overnemen. We hebben de dood verdiend.” De kruisdood van Christus laat zien ‘dat wij ons de drievoudige dood in Adam onderworpen hebben: de tijdelijke, de geestelijke en de eeuwige dood’. De kruisdood van Christus verwijst ons naar het paradijs.¹⁴ Mallan legt nog een verband tussen de slang en de kruisdood. Hij schrijft op bladzijde 17: “De slang in het paradijs is door God vervloekt geworden. Welnu, de Middelaar hing daar aan het kruis als een vervloekte, want de kruisdood was een vervloekte dood.”¹⁵

Conclusie: De zondeval neemt in de theologie van ds. F. Mallan een belangrijke plaats in. De predikant geeft aan dat hij dit fundament (van de zondeval) wel moet leggen in de gemeente. De kruisdood van Christus laat zien dat we in Adam aan de drievoudige dood onderworpen zijn en dat we daarvan verlost moeten worden.

Voetnoten

1. Bron: Mallan, F., 2021, Het enige redmiddel tot Israëls behoudenis. Eskol Reeks nr. 15 (Rumpt: De Schatkamer).
2. Numeri 21:9 (SV): “En Mozes maakte een koperen slang, en stelde ze op een stang; en het geschiedde, als een slang iemand beet, zo zag hij de koperen slang aan, en hij bleef levend.“
3. Ibid. blz. 14 en blz. 25.
4. Ibid. blz. 14.
5. Ibid. blz. 12 en 13.
6. Ibid. blz. 24.
7. Ibid. blz. 25.
8. Ibid. blz. 27.
9. Ibid. blz. 10.
10. Ibid. blz. 14.
11. Ibid. blz. 27.
12. Ibid. blz. 13.
13. Ibid. blz. 14 en 15.
14. Ibid. blz. 12 en 13.
15. Ibid. blz. 17.