Theoloog en godsdienstfilosoof dr. Gert A. van den Brink heeft met een aantal lezingen en een tweetal boeken het stof hoog doen opwaaien in de Gereformeerde Gezindte. De werken van dr. Van den Brink zijn als vuurwerk ontploft in de hand van de Gereformeerde Gezindte. Het heeft een verwarrende en emotionele discussie als gevolg. Vandaag heb ik opgeroepen tot een universitair theologisch dispuut en ter eventuele voorbereiding tot dat dispuut wil ik hieronder een uitgebreid overzicht van alle reacties van de verschillende ‘partijen’ weergeven. Let op: Het gaat er niet zozeer om of ik persoonlijk deze reactie onderschrijf of goed vind, maar om alle reacties ruimte te geven. Hoewel ik er aan twijfel of er ooit een universitair theologisch dispuut zal komen, zie ik dit overzicht toch als waardevol voor alle ‘partijen’.
Het overzicht start op 14 en 16 juli 2022 toen de lezing werd gehouden in Hardinxveld-Giessendam en de video van dr. Van den Brink in première is gegaan. Omdat ik ten tijde van de verschijning persoonlijk andere zaken aan het hoofd had, wordt pas laat begonnen met dit overzicht. Dit betekent dat we met terugwerkende kracht een overzicht samenstellen. Ik doe daarom ook graag een beroep op de lezer mocht er een publicatie, video of andere reactie vergeten zijn die in het overzicht zou moeten. Hoewel ik persoonlijk verdrietig ben over de discussie, hoop ik toch dat de Heere deze ‘kromme stok’ (d.w.z. deze verwarrende discussie) zou willen gebruiken om een ‘rechte slag’ te geven. Daarom is dit overzicht samengesteld tot eer van de Schepper en het heil van de naaste.
14 juli 2022: Dr. Gert A. van den Brink spreekt in Hardinxveld-Giessendam (De Bron) over ‘Het evangelie zonder kleine lettertjes’. Het begin van de commotie onder de bevindelijk-gereformeerden over dit onderwerp.
16 juli 2022: De video ‘Het evangelie zonder kleine lettertjes’ van theoloog en godsdienstfilosoof dr. Gert. A. van den Brink gaat in première. De video is eerder opgenomen op een jongerenavond van Geloofstoerusting.1 Tegelijkertijd verschijnen op het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting twee fragmenten van deze lezing onder de titel ‘Er gaat een misleidende boodschap door onze gezindte’.2
28 juli 2022: Ds. A. Schultink reageert via CVandaag op de lezing van dr. Gert van den Brink met als titel ‘Het evangelie zonder kleine lettertjes’. Hij geeft aan dat hij diep beledigd is dat Van den Brink predikanten over één kam geschoren heeft en geschoffeerd heeft.3
29 juli 2022: Hendrik Jan van der Heiden geeft in een artikel op zijn website aan dat hij door de lezing van dr. Gert van den Brink aan het denken is gezet. Volgens hem is het helder dat in vele bevindelijke preken een directe oproep tot het geloof ontbreekt. Van der Heiden is een zoon van GG-predikant wijlen ds. B. van der Heiden.4
30 juli 2022: Ds. M. van Reenen reageert via CVandaag op de commotie die is ontstaan ná de publicatie van de eerstgenoemde video. Hij geeft aan dat je ook op moet passen voor een Evangelie zonder rode cijfers en roept op om niet alleen te focussen op dwalingen in refokerken.5
11 augustus 2022: Ouderling en natuurkundige dr. Jan P. van den Brink reageert via Refoweb met enige bezorgdheid op de lezing van dr. Gert van den Brink die hij hield op een avond voor Geloofstoerusting. De zorg en strijd tegen lijdelijkheid deelt hij, maar de conclusies vindt hij veel te ver gaan.6
15 augustus 2022: Dr. Gert van den Brink reageert op de brief van dr. Jan van den Brink die eerder op Refoweb werd geplaatst (zie 11 augustus 2022). Dr. Gert van den Brink constateert dat zijn opponent een soort status quo van kerkelijke praktijk lijkt te verdedigen. Hij ziet hierin een verschil van inzicht op dit punt.7
25 augustus 2022: In De Wachter Sions reageert diaken R.P. van Dijk op de recent gehouden lezing van dr. Gert van den Brink. Hij vindt de lezing aanvallend en heeft ‘met verontwaardiging’ kennisgenomen hiervan. Van Dijk meent dat ‘elke waarheid (…) in het licht van de gehele Schrift gezien worden’.8
5 september 2022: D.J. Kleen, van de website De Woeste Weg, laat in een artikel weten dat ‘Arminiaan Gert van den Brink’ een ‘vals evangelie en onbijbelse uitverkiezing’ leert en neemt daarbij één van de brieven van ds. Kort over.9
6 september 2022: CVandaag start vandaag met een briefwisseling tussen ds. A. Kort en dr. G.A. van den Brink over de ondertussen veel besproken lezing van dr. Van den Brink. Ds. Kort trapt vandaag af.10
8 september 2022: Dr. Gert A. van den Brink reageert via CVandaag op de brief van ds. A. Kort. Van den Brink geeft aan zich niet tegen ‘deze heftige beschuldigingen’ willen verdedigen.11
13 september 2022: Een tweede brief van ds. A. Kort verschijnt op de website CVandaag. Hij geeft aan dat Van den Brink van ‘Gods knechten een schrikbeeld’ maakt.12
15 september 2022: Dr. Gert A. van den Brink reageert via de website CVandaag op de tweede brief van ds. A. Kort. Hij vindt ds. Kort ‘geen leuke penvriend’.13
20 september 2022: Ds. A. Kort schrijft via CVandaag zijn slotbrief aan dr. Gert A. van den Brink. Kort geeft aan dat hij nu ‘eenmaal geen mens’ is ‘die er doekjes om’ zal winden.14
22 september 2022: Dr. Gert A. van den Brink schrijft via CVandaag zijn slotbrief aan ds. A. Kort. Hij geeft aan dat deze brieven ‘hen eerder ontmoedigd dan bemoedigd’.15
10 oktober 2022: Een jongere geeft via Refoweb aan dat het hem na de briefwisseling tussen ds. Kort en ds. Van den Brink duizelt. Op zijn vragen geeft Van den Brink antwoord via de genoemde website.16 Op de website Joods geluid wordt geschreven over de lezing die dr. Van den Brink heeft gehouden. De auteur juicht het toe dat er meer aandacht komt voor de vrije wil van de mens.17
20 oktober 2022: In De Wachter Sions verschijnt de eerste bijdrage van een vierdelige reactie geschreven door L. van der Tang. Hij reageert op de lezing van dr. Gert van den Brink met als titel ‘Het Evangelie zonder kleine lettertjes’. Van der Tang vraagt zich onder andere af waarom Van den Brink de kerkelijke weg hierin niet wil bewandelen?18
22 oktober 2022: Op de website Joods geluid borduurt de auteur verder op het vorige artikel (10 oktober 2022). Hij geeft zijn persoonlijke mening inzake de kwestie van de vrije wil.19
27 oktober 2022: De tweede bijdrage van L. van der Tang is verschenen in De Wachter Sions. Volgens Van der Tang ziet Van der Brink het geloof als een verstandelijke geloofsdaad en is er geen geloof zonder bekering.20
3 november 2022: De derde bijdrage van L. van der Tang is verschenen in De Wachter Sions. Hij schrijft over de (uit)verkiezing in de prediking en pleit voor evenwicht in de prediking.21
11 november 2022: Dr. Gert A. van den Brink is te gast in het programma ‘Pastorie online’ op het YouTube-kanaal van RefoWeb om daar te spreken over zijn lezing ‘Het evangelie zonder kleine lettertjes’.22 In De Wachter Sions verschijnt de vierde en slotbijdrage van L. van der Tang over de lezing van dr. Van den Brink. Van der Tang geeft aan dat deze discussie niet nieuw is, en verwijst daarbij onder andere naar Gerardus van Aalst (1678-1759).23 Bovendien wijst de auteur op de kenmerken van genade en overtuiging van zonde. Hij concludeert dat Van den Brink een afkeer heeft van bevindelijke prediking.24
1 januari 2023: De eerste druk van ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’ verschijnt bij Geloofstoerusting. Het boek draagt de ondertitel: ‘Het aanbod van genade in de Dordtse Leerregels’.
1 februari 2023: De tweede druk van ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’ verschijnt bij Geloofstoerusting.
4 februari 2023: In de Accent-bijlage van het Reformatorisch Dagblad is een uitgebreid verslag te vinden van een gesprek tussen dr. Gert van den Brink en drs. W. Visscher. Het doel is elkaars nieren proeven over prediking en pastoraat. In een kaderartikel wordt aangegeven dat de discussie over het aanbod van genade bepaald niet nieuw is, sterker nog daardoor is een pijnlijke breuk ontstaan binnen de Gereformeerde Gemeenten.25 Tegelijkertijd verscheen er een soort verantwoording van de hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad waarom een reactie wat langer op zich liet wachten.26
7 februari 2023: Anthony Janse reageert op zijn website JC33 op het gesprek tussen dr. Gert A. van den Brink en ds. W. Visscher. Dit gesprek werd gevoerd in het Reformatorisch Dagblad. Hij vraagt zich af wat het goede midden is bij het aanbod van genade in de kerken.27
11 februari 2023: D.H. van der Meer reageert in het Reformatorisch Dagblad op het tweegesprek tussen dr. Gert A. van den Brink en ds. W. Visscher. Van der Meer geeft aan dat een mens niet uit zichzelf gaat geloven. De scribent hoopt en bidt dat deze Bijbelse leer wordt verkondigd.28
23 maart 2023: Filosoof en theoloog André Groenendijk (MA) reageert op theologie.nl op de ontstane commotie rond de lezing van vorig jaar. Hij heeft zijn artikel de titel ‘De crisis van de gereformeerde traditie’ gegeven. Groenendijk geeft aan dat Van den Brink een goede poging doet om correctie aan te brengen, maar hij vraagt zich tegelijkertijd af of dát voldoende is om deze, door hem zo genoemde, crisis te beslechten.29
3 april 2023: Onder de titel ‘Het kan nog!’ heeft Hendrik Jan van der Heiden een korte bespreking geschreven van het boek ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’ geschreven door dr. Gert van den Brink. Van der Heiden geeft aan dat hij het een mooi boek vind over het aanbod van genade.30
6 april 2023: In De Wachter Sions verschijnt een uitgebreide bespreking van ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’. De bespreking is geschreven door L. van der Tang. Van der Tang vindt het spijtig dat Van den Brink geen woord terug neemt van zijn oorspronkelijke lezingen. Hij noemt het waarheidsgehalte van sommige observaties bedenkelijk en ziet veel karikaturen in het boek.31
21 april 2023: Dr. Gert A. van den Brink is te gast in het programma ‘Pastorie online’ op het YouTube-kanaal van RefoWeb om daar te spreken over zijn lezing ‘Het evangelie zonder kleine lettertjes’ en de daarop volgende reacties.32
1 juni 2023: De derde druk van ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’ verschijnt bij Geloofstoerusting. In De Waarheidsvriend verschijnt een recensie van het hiervoor genoemde boek. De recensie is geschreven door de Hilversumse predikant ds. J. Harteman. Hij geeft aan dat de problemen die Van den Brink aankaart niet direct aan de orde zijn voor de Gereformeerde Bond, maar ziet in het boek iemand met ‘een vlotte schrijfstijl’ die ‘pleit voor de ruimte van het Evangelie’ en ‘die volledig achter de Dordtse Leerregels staat’.33
15 juni 2023: Op zijn website heeft theoloog dr. P. de Vries een recensie geschreven van het boek ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’. Hij verdenkt dr. Gert van den Brink niet van arminianisme, maar ziet zijn betoog wel in de geest van het neocalvinisme.34
26 juni 2023: Dr. Gert van den Brink reageert via Refoweb op een vraag over de recensie van dr. P. de Vries (zie 15 juni). Van den Brink geeft aan de recensie met dubbele gevoelens gelezen te hebben.35
9 november 2023: In het negende nummer De Nieuwe Koers verschijnt een artikel over de ontstane discussie over het aanbod van genade in de Gereformeerde Gezindte. Wat is er aan de hand en waarom ligt het gevoelig?36
16 november 2023: In een interview met de GezinsGids verwijst ds. B. Labee naar de discussie rond ‘Dordt zoals je Dordt niet kende’. De predikant geeft aan dat de discussie bij hem het verlangen heeft gewekt nog eens een prekenserie te houden over de Dordtse Leerregels.37
8 december 2023: Dr. Gert A. van den Brink is te gast in ‘Pastorie online’ op het YouTube-kanaal van RefoWeb om daar te spreken over zijn boek ‘Hyperdordt’.38
9 december 2023: In het Nederlands Dagblad verschijnt een interview met dr. Gert A. van den Brink over zijn nieuwe boek ‘Hyperdordt’. Van den Brink geeft aan door te strijden tegen wetticisme en is bezorgd over het ongeloof onder reformatorische christenen. Het artikel wordt gekaderd door een ervaringsverhaal van Anneke van Dorp. Ze roept op tot evangelisatiewerk onder refo’s.39
21 december 2023: In De Saambinder noemt de socioloog dr. Chris Janse kort het werk van dr. Gert van den Brink over ‘Dordt’ in zijn bespreking van de zelfstandige vrijgemaakten die op zoek zijn.40
27 december 2023: In het Reformatorisch Dagblad verschijnt een interview met dr. Gert A. van den Brink over zijn boek ‘Hyperdordt’. Hij heeft het boek geschreven omdat hij meent dat een deel van de Gereformeerde Gezindte in geestelijke ademnood verkeert.41
2 januari 2024: Naar aanleiding van het boek ‘Hyperdordt’ start Geloofstoerusting een achtdelige serie met dr. Gert A. van den Brink. De eerste aflevering draagt de titel: ‘Wat bezielt je?’.42 Deze video is ook verschenen op de website van deze organisatie.43
3 januari 2024: In het Reformatorisch Dagblad reageert ds. G. Clements op het interview met dr. Gert A. van den Brink rond zijn boek ‘Hyperdordt’ in dezelfde krant. Hij geeft aan dat de Dordtse Leerregels het loflied zijn op loutere genade.44 Daarnaast verschijnen er nog twee bijdragen in de rubriek ‘Opgemerkt’ van deze reformatorische krant. De eerste is van drs. J.P. Zippro. Hij verwijst naar prof. dr. C. Graafland die in de jaren ’80 aangaf dat ds. G.H. Kersten en dr. C. Steenblok de enige juiste interpretatie van de Dordtse Leerregels hebben.45 De tweede bijdrage in deze rubriek is van A.J. de Kraker sr. Deze reageerder verwijst naar twee boeken: ‘De Godvruchtige Avondmaalganger’ (van ds. P. Immens) en ‘Eigenschappen des geloofs’.46
4 januari 2024: Kohlbrugge-kenner H. Boele en ds. J.M.J. Kieviet reageren op de uitspraak van dr. Gert A. van den Brink over Kohlbrugge in ‘Hyperdordt’. Ze geven aan dat luisteren naar Kohlbrugge de discussie vooruit helpt.47 Ambtsdrager R.P. van Dijk (GGiN) verzoekt in een opiniestuk om de dramadriehoek rond ‘Hyperdordt’ te stoppen.48
5 januari 2024: Diaken A.A. de Looff (GGiN Alblasserdam) reageert in het Reformatorisch Dagblad op de discussie en ziet Luther als gids tot heilige wanhoop.49 50
8 januari 2024: Predikant (HHK) en promovendus ds. A.A.F. van de Weg bespreekt voor CVandaag het onlangs verschenen boek ‘Hyperdordt’ van dr. Gert van den Brink. Volgens Van de Weg helpen ‘de analytische geest en heldere betoogtrant’ van de auteur de lezer om ‘onze gereformeerde traditie (opnieuw) te ontdekken’.51 Hendrik Jan van der Heiden heeft deze recensie ook opgenomen op zijn website. De recensie is (eerder?) verschenen in het Bulletin van de Hersteld Hervormde Gemeente te Apeldoorn, jaargang 19, nummer 17.52
9 januari 2024: Mijn eerste en gelijk ook laatste openbare reactie verschijnt op de website ‘Oorsprong’ van Fundamentum.53 De oproep is om de openbare strijdbijl te begraven en te komen tot een universitair theologisch dispuut. Zoals u hieronder kunt zien, wordt deze oproep tot nog toe niet positief beantwoord. Op het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting verschijnt de tweede aflevering van de achtdelige serie over ‘Hyperdordt’ met dr. Gert A. van den Brink.54 Deze video is ook verschenen op de website van deze organisatie.55 Dr. Van den Brink reageert in het Reformatorisch Dagblad op drie eerder verschenen artikelen. Hij geeft aan dat niemand spreekt over het ‘Hypercalvinisme’, maar desondanks gaat hij toch in op de overige bezwaren.56 Hendrik Jan van der Heiden roept in een artikel op zijn website op om te komen tot een symposium over de Dordtse Leerregels, waar theologen, predikanten en ambtsdragers op een (w)aardige wijze met elkaar in gesprek kunnen gaan.57
10 januari 2024: Ds. W. Schinkelshoek uit Ede reageert in de rubriek ‘Opgemerkt’ op de discussie tussen dr. Gert A. van den Brink en ds. G. Clements. Hij geeft dr. Van den Brink gelijk als het gaat om het Latijse woord ‘emollio’.58
11 januari 2024: Dr. Gert A. van den Brink beantwoord via CVandaag de vraag of het nu echt nodig is om opnieuw een steen in de vijver van de Gereformeerde Gezindte te gooien.59 In het Reformatorisch Dagblad verschijnen twee opiniestukken over deze discussie. Het eerste artikel is van drs. A. van Kralingen. Hij roept op om de brede traditie te benutten in het gesprek over Dordt.60 Het tweede artikel is van ds. W.J.C. van Blijderveen. Hij is het met dr. Van den Brink eens en geeft aan dat geloven een beslissend gebod is.61 In het Nederlands Dagblad reageert Jan Luiten op het artikel met prof. Huijgen (zie 5 januari 2024). Hij geeft aan met smart te wachten op een Dordtse Leerregels 2.0.62
12 januari 2024: In de rubriek ‘Opgemerkt’ reageert Martin Boot op de discussie. Hij geeft aan dat hij niet meer weet waar het om gaat en roept op om ‘degenen die nog enigszins bij de zuivere waarheid willen blijven’ te ‘zijn die ze zijn’.63
13 januari 2024: In het Reformatorisch Dagblad reageert theoloog dr. P. de Vries in een opiniestuk op de discussie. Hij focust zijn bijdrage op dr. H.F. Kohlbrugge en zijn kritiek op Dordt. Volgens de theoloog overstijgt de tweeslag ‘Wet en Evangelie’ de vragen rondom verkiezing.64 Daarnaast verschenen er nog drie korte artikelen in de rubriek ‘Opgemerkt’ over de ‘Hyperdordt’. G.J. van den Broek wil dr. Gert A. van den Brink geruststellen, zó erg als hij beweert is het niet gesteld in de Gereformeerde Gemeente. .65 De tweede bijdrage is van A.K. de Wit. Hij adviseert de deelnemers aan de discussie om samen de ‘Theoretische Praktische Godgeleerdheid’ van P. van Mastricht (zes delen) te bestuderen.66 Ten slotte nog een bijdrage van Gerrit van de Kraats. Hij geeft aan het boek van dr. Van den Brink verhelderend te vinden.67
15 januari 2024: Hersteld Hervormde predikant ds. M. van Reenen verwijst in zijn maandelijkse column op CVandaag naar de discussie over de onlangs verschenen boeken, artikelen en video’s van dr. Gert van den Brink.68
16 januari 2024: Via CVandaag wordt ds. A.A. Egas bevraagd op de discussie rond ‘Dordt’ en ‘Hyperdordt’. De predikant geeft, tot zijn verdriet, aan dat hij dr. Gert van den Brink en zijn opponenten ziet radicaliseren en dat er niet meer naar elkaar geluisterd wordt. Hierdoor is de schade groot. Hij roept op om eerst naar elkaars standpunt te luisteren en daarna te komen tot een gemeenschappelijk document.69 In de nieuwsbrief van dezelfde organisatie wordt vandaag ook gewezen naar dit interview. Het derde deel van de videoserie over ‘Hyperdordt’ verscheen op het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting.70 De video verscheen ook op de website van deze organisatie.71
17 januari 2024: Dr. Bart Jan Spruyt verwijst in zijn column voor CVandaag naar de hier besproken discussie. Hij citeert in zijn column vooral een stuk van Kohlbrugge, aangehaald door Hendries Boele en ds. J.M.J. Kieviet.72 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt er naar dit en anderen artikelen verwezen.
18 januari 2024: In het Reformatorisch Dagblad is een bijdrage verschenen van ds. G. Clements in de discussie rond ‘Hyperdordt’ van dr. Gert van den Brink. Volgens de predikant is de rechtvaardiging van de goddeloze het hart van de Reformatie. We kunnen het geloof daarom niet losmaken van het schuldbesef voor God. In de preek moet daarom de Wet én het Evangelie functioneren. Begin januari heeft de predikant opgezocht in Barneveld en hebben ze in de kerkenraadskamer van de Gereformeerde Gemeente van Barneveld-Centrum een goed en respectvol gesprek gehad met elkaar.73 Ds. G. Clements heeft ook een bijdrage geschreven in De Saambinder. Zonder de naam van dr. Van den Brink te noemen geeft hij een bijdrage ‘in de huidige bezinning op de inhoud en de bedoeling van de Dordtse Leerregels’. Clements geeft aan dat in de bezinning de vraag blijft liggen ‘hoe aan mensen de weg gewezen’ wordt ‘die worstelen met de vraag of zij wel uitverkoren zijn’. De predikant ziet dat de Dordtse Leerregels antwoord geeft op deze vraag middels drie brieven.74 Theoloog dr. C.A. van der Sluijs reageert via CVandaag op de discussie die er ontstaan is in de Gereformeerde Gezindte. Hij heeft er geen probleem mee dat dr. Van den Brink de min-of-meer gesystematiseerde heilsleer binnen de Gereformeerde Gezindte bekritiseerd, maar ziet dat dr. Van den Brink in dezelfde fout valt door er zelf ook een rationele en verstandelijke doordenking tegenover te zetten. Van der Sluijs mist de spirituele doordenking.75
19 januari 2024: In het Reformatorisch Dagblad verschijnen in de rubriek ‘Opgemerkt’ drie reacties in de discussie rond ‘Hyperdordt’. De eerste reactie is van Joke van Kempen-Stufken. Zij geeft aan de discussie met veel interesse te volgen en merkt op dat het vruchtbaar is om diverse predikanten te beluisteren.76 De tweede reactie komt van Jan de Wit. Hij stelt de vraag hoe het komt dat veel mensen worstelen met geloofszekerheid en hoe de prediking daar antwoorden op zou kunnen geven. Hij meent dat het goed mogelijk is om recht te doen aan bevinding zonder de ruimte voor het Evangelie te verhullen achter een voorwaardelijke prediking.77 De derde reactie komt van dr. Gert van den Brink zelf. Hij reageert op ds. G. Clements (zie 18 januari 2024). Van den Brink geeft aan dat het artikel hem dankbaar stelt en dat er dankzij de ontmoeting wederzijds meer inzicht groeit. Maar de theoloog meent dat we er echter nog niet zijn. Hij bespreekt nu het woord ‘aannemen’.78 In de dagelijkse nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar de artikelen van dr. Van der Sluijs en ds. Egas die reageerden op deze discussie.
20 januari 2024: De hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad, dr. ir. Steef de Bruijn, geeft aan dat de redactie heeft besloten het onderwerp via de opiniepagina af te sluiten. Er zal nog een (voorlopig laatste) interview verschijnen met twee predikanten over deze kwestie. De hoofdredacteur verantwoordt de besluiten van de redactie en geeft aan dat hij ‘een rotonde zonder afslagen’ heeft zien ontstaan in de discussie. Tenslotte merkt hij op dat verdeeldheid afbreuk doet aan de schoonheid van de Kerk.79 De hoofdredacteur geeft in de Accent-rubriek ‘Toegespitst’ ook nog een inhoudelijke (persoonlijk) op de discussie. Hij ziet dat er een loopgravenoorlog ontstaan is rond de Dordtse Leerregels en dat deze Dordt uit balans trekken. De Bruijn meent dat er spanning zit tussen de oproep tot geloof en onze onmacht tot enig zaligmakend goed en pleit voor een evenwichtige prediking daarin. Als voorbeeld van een evenwichtige prediking noemt hij de bekende achttiende-eeuwse Schotse predikant ds. Thomas Boston. “Hij drong er bij élke zondaar op aan dat hij de plicht heeft om de belofte van genade te geloven, maar beschrijft ook welke twaalf bijlslagen nodig zijn om zo’n zondaar los te kappen uit de oude stam Adam en over te brengen in Christus.”.80 In de dagelijkse nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het eerder verschenen interview met ds. A.A. Egas (zie 16 januari 2024), maar ook naar het artikel van dr. Bart-Jan Spruyt. In de dagelijkse nieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar de Accent-bijdrage van dr. Steef de Bruijn.
22 januari 2024: Op de website CVandaag wordt een preekfragment van ds. J. Koppelaar gedeeld waarin hij het opneemt voor zijn collega-predikant dr. Gert van den Brink.81 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt naar dit artikel verwezen. Nog enkele artikelen rond de discussie komen voorbij in deze nieuwsbrief.
23 januari 2024: De vierde aflevering naar aanleiding van ‘Hyperdordt’ met als titel ‘Is Christus de meest verborgen persoon?’ is verschenen bij Geloofstoerusting.82 De video is ook op het YouTube-kanaal van deze organisatie te vinden.83 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar een tweetal artikelen in deze discussie.
24 januari 2024: André van Putten, lid van de Gereformeerde Gemeente te Kampen, geeft via CVandaag aan het eens te zijn met dr. Gert van den Brink en roept GG-leden die ook met hem staan in de bres te springen en van zich te laten horen.84 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar dit artikel.
25 januari 2024: Voor Refoweb beantwoordt dr. Gert A. van den Brink een vraag over wet en Evangelie in verband met het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder, predikant binnen de Gereformeerde Gemeenten. Hij geeft aan dat de werkwijze van dr. Mulder in zijn proefschrift ‘ernstig’ en ‘onwetenschappelijk’ is.85 CVandaag bespreekt vandaag eveneens de vraag van dr. Van den Brink.86 Op Refoforum wordt, onder het topic ‘Gereformeerde Gemeente’ gediscussieerd over het artikel van dr. Van den Brink inzake het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder.87
26 januari 2024: In de dagelijkse nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel van dr. Gert A. van den Brink contra het proefschrift van dr. Mulder.88 Op de website van het Reformatorisch Dagblad verschijnt het vraaggesprek dat morgen in de papieren krant zal verschijnen.89 In de digitale avondnieuwsbrief wordt daar ook naar verwezen.
27 januari 2024: In de katern Accent van het Reformatorisch Dagblad staat een uitgebreid vraaggesprek tussen de predikanten en theologen dr. Wim van Vlastuin en dr. Wim Mulder. Zij spreken over de Dordtse Leerregels en het hypercalvinisme, naar aanleiding van de discussie met dr. Gert A. van den Brink.90 Het gesprek is zelfs een voorkantverhaal van de krant.91 In de dagelijkse digitale e-mail-nieuwsbrief wordt er ook verwezen naar het artikel. In het Nederlands Dagblad verschijnt een verslag van de lezing die dr. John van Eck hield voor een bijbelstudievereniging ‘Onderzoekt de Schriften’ een lezing over de Dordtse Leerregels. Hij verwijst ook naar de discussie die nu al ruim een jaar bezig is in de reformatorische kerken rond deze leerregels.92 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt aandacht besteed aan de reuring die ontstaan is na de kritiek van dr. Van den Brink op het proefschrift van dr. Mulder. Daarnaast worden andere artikelen uit deze discussie belicht.
29 januari 2024: Predikant ds. J. Belder schrijf in zijn column in het Reformatorisch Dagblad over de discussie rond de Dordtse Leerregels. Hij hoopt dat de disputen in het vervolg wat meer gekruid mogen zijn met de kruiden van de bekende staatsman Groen van Prinsterer.93 In de digitale Lunchnieuwsbrief van dezelfde krant wordt verwezen naar dit artikel. De digitale avondnieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad besteedt aandacht aan een artikel over het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder. Dit artikel zou de volgende dag ook in de krant verschijnen (zie 30 januari 2024).
30 januari 2024: De vijfde aflevering naar aanleiding van ‘Hyperdordt’ met als titel ‘Geloven als een blindelings avontuur’ is verschenen bij Geloofstoerusting.94 De video is ook op het YouTube-kanaal van deze organisatie te vinden.95 Enkele studenten van de Theologische Universiteit Apeldoorn schrijven via CVandaag een reflectie op de discussie rond ‘Hyperdordt’. De studenten geven aan dat de Reformatorische gezindte na ‘Hyperdordt’ op een kruispunt staat.96 In het Reformatorisch Dagblad verschijnt een uitgebreid artikel naar aanleiding van het onderzoek wat ingesteld wordt door de Vrije Universiteit naar het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder. Volgens dr. Van den Brink heeft Mulder geen goed werk geleverd met zijn proefschrift. Dr. Van Vlastuin geeft in zijn toelichting aan dat de standaardprocedures om te komen tot dit proefschrift zorgvuldig zijn uitgevoerd.97 Ook op de website CVandaag verschijnt een artikel over deze kwestie. Volgens prof. dr. Van Vlastuin is de inhoud van het proefschrift voorlopig niet in het geding.98 In de digitale lunchnieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar het artikel hierboven rond het onderzoek naar het proefschrift van dr. Mulder. Ook de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag besteedt hier aandacht aan, evenals aan andere artikelen in deze discussie.
31 januari 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar een drietal artikelen over de discussie rond ‘Hyperdordt’.
1 februari 2024: De Waarheidsvriend valt op de mat met daarin een uitgebreide bespreking van ‘Hyperdordt’ door ds. A. de Lange te Nieuw-Lekkerland. Hij geeft aan dat de interpretatie van dr. Gert van den Brink, van de Dordtse Leerregels, ons helpt ‘om de Dordtse Leerregels weer hartelijk te omarmen als een eerlijk en heerlijk belijdenisgeschrift’.99 Een deel van de recensie is ook online verschenen op de website van De Waarheidsvriend.100 Op de website van CVandaag is een artikel geplaatst waarin melding wordt gemaakt dat CGK-predikant ds. A.J.T. Ruis zich mengt in de kwestie rond het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder. Hij geeft aan dat dr. Mulder een prima parafrase geeft van het werk van Saldenus.101 De dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag verwijst naar het artikel over ds. Ruis. Dat geldt ook voor twee andere artikelen over het genoemde proefschrift.
2 februari 2024: In de digitale Kerk & Religie nieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar het artikel over het onderzoek dat de Vrije Universiteit gestart is inzake het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder. In de digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar de verantwoording die dr. Van Vlastuin gaf inzake de commotie rond hetzelfde proefschrift, eveneens wordt er verwezen naar nog twee artikelen in deze discussie.
3 februari 2024: In het Reformatorisch Dagblad verschijnt opnieuw een hoofdredactioneel commentaar. Dr. ir. Steef de Bruijn legt verantwoording af voor de berichtgeving naar aanleiding van de commotie rond het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder. Hij geeft aan niet opnieuw de discussie te willen beginnen en ziet een uitweg op de rotonde: de afslag voetwassing.102 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar een artikel waarin prof. dr. Van Vlastuin aan het woord wordt gelaten over het proefschrift (zie 30 januari). Ook wordt er verwezen naar enkele andere artikelen over deze kwestie. In de digitale weekendnieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar het uitgebreide artikel in dezelfde krant aangaande het VU-onderzoek naar het proefschrift van dr. Mulder.
6 februari 2024: In het Nederlands Dagblad verschijnt een opiniestuk van emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme prof. dr. Wim Verboom over de Dordtse Leerregels. Hij geeft aan dat historisch besef zou kunnen helpen om deze Dordtse Leerregels beter te begrijpen.103 Via de website van Geloofstoerusting is de zesde aflevering geplaatst van de serie over ‘Hyperdordt’. Deze video draagt de titel: ‘Kritiek, humor en geestelijke strijd’.104 Deze video is ook op het YouTube-kanaal van Geloofstoerusting verschenen.105 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar de reactie van ds. A.J.T. Ruis (zie 1 februari).
7 februari 2024: Douwe Scheepsma geeft via CVandaag aan dat in zijn opinie dr. Gert van den Brink raak schiet als het gaat om de reformatorische gezindte. Hij meent dat ook ervaren te hebben in de twaalf jaar dat hij op Urk gewoond heeft en columns van predikanten in Het Urkerland las.106 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar dit artikel van Scheepsma.
8 februari 2024: Het Nederlands Dagblad geeft aan dat dr. Gert A. van den Brink ontraden is om te spreken voor een interkerkelijke toerustingsavond in Staphorst. De kerkenraad van de plaatselijke Hersteld Hervormde Gemeente heeft dr. Van den Brink een brief gestuurd en daarin verwijzen ze naar de kerkorde, ordinantie 13, artikel 7.107 Op de website CVandaag wordt dit artikel nog wat uitgewerkt, met een verwijzing naar uitspraken van ds. H.J. van Marle over Van den Brink en het door hem zo bestreden ‘hypercalvinisme’.108 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie wordt ook verwezen naar dit artikel. Drs. Hans Reinders reageert via CVandaag op een uitspraak van ds. G.W.S. Mulder over het hypercalvinisme. Volgens hem is het hypercalvinisme (overigens zonder dit goed te definiëren) net zo erg als de moderne Schriftkritiek.109 De dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie geeft ook aandacht aan dit artikel. In De Saambinder vraagt ds. H. Hofman uit Grand Rapids zich af of als hij als gijzelaar in Gaza had gezeten de discussie rond ‘Dordt’ en ‘Hyperdordt’ hem nog bezig zouden hebben gehouden. De predikant geeft aan dat hij deze discussie volgt met droefheid en ontzetting.110 Naar aanleiding van het artikel over de annulering van de spreekbeurt van dr. Van den Brink die hij zou houden te Staphorst is de website van CVandaag vanwege overbelasting een half uur offline geweest.111
9 februari 2024: Via de website CVandaag reageert drs. Ernst Leeftink op de ontstane commotie rond de geannuleerde spreekbeurt.112 HHK-predikant ds. H.J. van Marle reageert via dezelfde website dat de ontstane beeldvorming niet klopt, en geeft tekst en uitleg van de situatie.113 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag komt deze kwestie relatief vaak naar voren, een aantal artikelen worden aangehaald.
10 februari 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt nogmaals verwezen naar het artikel over de gecancelde spreekbeurt in Staphorst (zie 8 februari). Daarnaast worden nog enkele artikelen over deze kwestie aangehaald.
12 februari 2024: In plaats van dr. Gert van den Brink was Marcel Vroegop in Staphorst. Hij sprak over ‘Hoe kan ik geloven?’. De lezing is ook verschenen op de website van Geloofstoerusting114 en op op het YouTube-kanaal van deze organisatie.115 Ds. M. van Reenen verwijst in zijn maandelijkse column op CVandaag naar de Staphorster brief aan dr. Gert van den Brink.116 Heleen van de Fliert reageert via CVandaag op het artikel van enkele studenten van de Theologische Universiteit Apeldoorn (zie 30 januari 2024). Ze geeft aan dat deze studenten een karikatuur maken van de leer van de Gereformeerde Gemeente, vooral op het punt van de rechtvaardigmaking.117 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het hiervoor genoemde artikel van Van de Fliert.
13 februari 2024: De zevende aflevering over ‘Hyperdordt’ is verschenen bij Geloofstoerusting. De titel van de aflevering draagt de titel ‘Herders, hoorders en een biertje’.118 De video is ook op het YouTube-kanaal van deze organisatie verschenen.119 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar enkele artikelen over de in dit overzicht genoemde kwestie.
16 februari 2024: Stichting Jij Daar! maakt via de website CVandaag een statement naar aanleiding van de gecancelde spreekbeurt in Staphorst.120 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar de hartenkreet van Stichting Jij Daar!
17 februari 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel van Heleen van de Fliert (zie 12 februari 2024). Dat geldt ook voor andere artikelen die op deze website zijn verschenen.
20 februari 2024: Marijn Burkunk geeft via de website CVandaag aan dat de discussie in de Reformatorische Gezindte het polariserende karakter van de Dortse Leerregels aantoont.121 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt er reclame gemaakt voor dit artikel.
21 februari 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel van Marijn Burkunk (zie 20 februari).
24 februari 2024: In het Nederlands Dagblad verschijnt een ‘interview’ met kerkhistoricus prof. dr. Fred van Lieburg over theologische promoties onder predikanten van de Gereformeerde Gemeente. Hij verwijst hierbij ook naar het onderzoek dat de Vrije Universiteit momenteel doet naar het proefschrift van dr. G.W.S. Mulder.122 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het statement van Stichting Jij Daar! (zie 16 februari) en het artikel van Marijn Burkunk (zie 20 februari).
26 februari 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt opnieuw verwezen naar het statement van Stichting Jij Daar! (zie 16 februari).
27 februari 2024: CVandaag verwijst in een artikel naar de lezing die Marcel Vroegop in Staphorst hield. Vroegop was in plaats van dr. Van den Brink daar.123 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie wordt verwezen naar het artikel.
28 februari 2024: CVandaag verwijst naar de achtdelige serie over ‘Hyperdordt’ van Geloofstoerusting.124 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie wordt ook verwezen naar dit artikel.
4 maart 2024: Het Reformatorisch Dagblad geeft aan dat er afgelopen vrijdag een gesprek is geweest tussen dr. Gert A. van den Brink en enkele predikanten en ouderlingen van bevindelijk-gereformeerde kerkgenootschappen over zijn boeken. Meer informatie hierover is nog niet openbaar.125 In de dagelijkse lunchnieuwsbrief en de avondnieuwsbrief van deze krant wordt er verwezen naar dit artikel. CVandaag noemt het gesprek op haar website een nawee van ‘Hyperdordt’.126 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie wordt er verwezen naar dit artikel.
5 maart 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar de naweeën van ‘Hyperdordt’ (zie 4 maart 2024).
9 maart 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel over de naweeën van ‘Hyperdordt’. In de digitale weekendnieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar het artikel over het gesprek tussen dr. Van den Brink en verschillende ambtsdragers.
12 maart 2024: Petra van Aalst wordt geïnterviewd door Silvan Bruinstroop van CVandaag. Zij geeft aan dat de Gereformeerde Gezindte tot op het bot verdeeld is en geeft als voorbeeld de recente discussie rond de boeken en lezingen van dr. Gert van den Brink.127 In de de dagelijkse digitale nieuwsbrief van deze organisatie wordt ook verwezen naar dit interview.
13 maart 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het interview met Petra van Aalst (zie 12 maart).
16 maart 2024: In het weekoverzicht CVandaag via digitale nieuwsbrief wordt opnieuw verwezen naar het interview met Petra van Aalst (zie 12 maart).
28 maart 2024: Ds. B. Labee gaat op de achterkant van De Saambinder in op de vraag of de prediking in de Gereformeerde Gemeente een wensend karakter moet hebben of dat er bevel moet klinken van geloof en bekering. De vraagsteller lijkt in zijn vraag te verwijzen naar deze discussie, al zegt hij dat niet letterlijk.128
19 april 2024: Theoloog dr. Piet de Vries schrijft voor zijn website een uitgebreide recensie van het boek ‘Hyperdordt’. Hij heeft geaarzeld om zijn bijdrage te schrijven, omdat mensen vermoeid zijn geraakt. Het boek heeft bovendien voor verwarring gezorgd. Omdat het alternatief voor hypercalvinisme niet goed uit de verf komt, is De Vries toch in het toetsenbord geklommen.129
30 april 2024: Systematisch theoloog dr. Bram van de Beek reageert in het Nederlands Dagblad op de discussie rond de werken van dr. Gert A. van den Brink. Van de Beek roept alle deelnemers aan de discussie op om hun energie te wijden ‘aan wat in de belijdenis (…) staat over de Almachtige Schepper en over zijn [sic] Zoon (…)’.130
1 juli 2024: Gerjanne van Lagen was te gast in de podcast Dick en Daniël Geloven. Van deze podcast stond vandaag een samenvatting in het Nederlands Dagblad. Ze geeft daarin onder andere aan dat ze zich vanwege de achterban niet roerde in de discussie rond dr. Gert van den Brink, terwijl ze daar wel een mening over heeft.131
11 juli 2024: Dr. Johan Mouthaan wordt in het Reformatorisch Dagblad bevraagd over zijn proefschrift waarop hij donderdag 18 juli 2024 hoopt te promoveren. De discussie rond de boeken van dr. Gert A. van den Brink komt ook voorbij in het interview. Mouthaan wil daar niet veel op reageren. ”Ik heb geprobeerd een niet-controversieel boek te schrijven over een controversieel onderwerp.”132
18 juli 2024: In het Nederlands Dagblad verschijnt een interview met promovendus dr. Johan Mouthaan naar aanleiding van zijn proefschrift. Hij promoveert op deze dag. In het interview gaat het ook over de discussie rond dr. Gert A. van den Brink. Mouthaan geeft aan daar niet op in te gaan, hij blijft liever bij het hedendaagse debat vandaan.133
10 oktober 2024: In het Reformatorisch Dagblad scrhijft men dat het zogenoemde Dordt-beraad gestopt is. Er zijn enkele ontmoetingen geweest tussen predikanten en een ouderling uit de Gereformeerde Gezindte met dr. Gert A. van den Brink, maar laatstgenoemde moest vanwege gezondheidsredenen toch afhaken. Nu is het beraad gestopt.134
12 oktober 2024: Drs. Dick Schinkelshoek schrijft een wat negatief stuk in het Nederlands Dagblad naar aanleiding van het overlijden van ds. Moerkerken. Hij verwijst daarbij naar de video’s van dr. Gert A. van den Brink die volgens hem ‘gretig’ beluisterd werden door ‘duizenden gergemmers’.135
27 november 2024: In de digitale avondnieuwsbrief van het Reformatorisch Dagblad wordt verwezen naar het hieronder genoemd RD-artikel. Op de website van CVandaag verschijnt eveneens een artikel over het onderzoek door de Vrije Universiteit naar het proefschrift van dr. Mulder. Ook de reactie van dr. Gert A. van den Brink wordt hierin genoemd.136
28 november 2024: In het Reformatorisch Dagblad schrijft journalist Maarten Stolk over het proefschrift van dr. Mulder en het onderzoek van de Vrije Universiteit inzake de beschuldiging van de schending van de wetenschappelijke integriteit of plagiaat. Het onderzoek wijst uit dat hiervan geen sprake is.137 In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel van gisteren over het onderzoek naar vermeend plagiaat in het proefschrift van dr. Mulder.
29 november 2024: In de dagelijkse digitale nieuwsbrief van CVandaag wordt verwezen naar het artikel over het onderzoek door de Vrije Universiteit naar het proefschrift van dr. Mulder.
Voetnoten
- https://www.youtube.com/watch?v=3dUX-TmnnKk.
- https://www.youtube.com/watch?v=prPieRyJltI.
- https://cvandaag.nl/92099-ds-a-schultink-diep-beledigd-door-lezing-dr-g-a-van-den-brink/.
- https://hendrikjanvanderheiden.wordpress.com/2022/07/29/aanbod-van-genade-2/.
- https://cvandaag.nl/92120-pas-op-voor-een-evangelie-zonder-rode-cijfers-en-focus-niet-alleen-op-dwalingen-in-refokerken/.
- https://www.refoweb.nl/dwars/1577/brieven-aan-van-den-brink/.
- https://www.refoweb.nl/dwars/1578/brieven-aan-van-den-brink-2-/.
- Dijk, R.P. van, 2022, Het Evangelie zonder kleine lettertjes, De Wachter Sions 69 (50): 5-6. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/0/zoekwoord/Evangelie+met+kleine+lettertjes/id/DeWachterSions_20220825_005_ART_S001_CID001.
- http://www.dewoesteweg.nl/apologetiek/weerleggingen/arminiaan-gert-van-den-brink-leert-vals-evangelie-en-onbijbelse-uitverkiezing/.
- https://cvandaag.nl/92347-levensgevaarlijke-dwaling-in-refogezindte-ds-kort-schrijft-brief-aan-dr-van-den-brink/.
- https://cvandaag.nl/92347-levensgevaarlijke-dwaling-in-refogezindte-ds-kort-schrijft-brief-aan-dr-van-den-brink/.
- https://cvandaag.nl/92461-vervolgbrief-ds-kort-aan-dr-van-den-brink-u-maakt-van-gods-knechten-een-schrikbeeld/.
- https://cvandaag.nl/92462-dr-van-den-brink-schrijft-vervolgbrief-aan-ds-kort-u-bent-geen-leuke-penvriend/.
- https://cvandaag.nl/92608-slotbrief-ds-kort-aan-dr-van-den-brink-ik-ben-nu-eenmaal-geen-mens-die-er-doekjes-om-wind/.
- https://cvandaag.nl/92634-slotbrief-dr-van-den-brink-aan-ds-kort-onze-brieven-hebben-hen-eerder-ontmoedigd-dan-bemoedigd/.
- https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/29688/verward-door-briefwisseling-ds-kort-en-ds-van-den-brink/.
- https://joodsgeluid.wordpress.com/2022/10/10/levensgevaarlijke-dwaling-in-refo-gezindte-ds-van-den-brink/.
- Tang, L. van der, 2022, Evangelie met kleine lettertjes (1), De Wachter Sions 70 (8): 6-7. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/3/zoekwoord/Evangelie+met+kleine+lettertjes/id/DeWachterSions_20221020_006_ART_S001_CID001.
- https://joodsgeluid.wordpress.com/2022/10/22/levensgevaarlijke-dwaling-in-refo-gezindte-over-de-vrije-wil/.
- Tang, L. van der, 2022, Evangelie met kleine lettertjes (2), De Wachter Sions 70 (9): 7-8. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/4/zoekwoord/Evangelie+met+kleine+lettertjes/id/DeWachterSions_20221027_007_ART_S001_CID001.
- Tang, L. van der, 2022, Evangelie met kleine lettertjes (3), De Wachter Sions 70 (10): 6-7. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/1/zoekwoord/Evangelie+met+kleine+lettertjes/id/DeWachterSions_20221103_006_ART_S001_CID001.
- https://www.youtube.com/watch?v=cW-Hj6VxFyc&t=0s.
- Van Aalst is mogelijk een bekende voor de bezoekers van deze website, hij was getrouwd met Aletta van Meerten (1666-1744). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden: https://oorsprong.info/parenteel-van-aletta-van-meerten-1666-1744-en-gerardus-van-aalst-1678-1759/.
- Tang, L. van der, 2022, Evangelie met kleine lettertjes (4), De Wachter Sions 70 (12): 6-8. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/2/zoekwoord/Evangelie+met+kleine+lettertjes/id/DeWachterSions_20221117_006_ART_S001_CID001.
- Bron: Jong, A. de, Stolk, M., 2023, Elkaars nieren proeven over preek en pastoraat, Reformatorisch Dagblad Accent 52 (262): 1-5. URL: https://www.rd.nl/artikel/1007841-ds-g-a-van-den-brink-en-ds-w-visscher-in-gesprek-over-de-prediking-van-het-evangelie.
- Bruijn, S.M. de, 2023, Rond de tafel, Reformatorisch Dagblad 52 (262): 11. URL: https://www.rd.nl/artikel/1007847-brief-van-de-hoofdredactie-rond-de-tafel.
- https://jc33nl.nl/2023/02/07/het-goede-midden-bij-het-aanbod-van-genade-in-de-kerken/.
- Meer, D.H. van der, 2023, Tweegesprek over prediking (V), Reformatorisch Dagblad 52 (268): 35.
- https://www.theologie.nl/de-crisis-van-de-gereformeerde-traditie/.
- https://hendrikjanvanderheiden.wordpress.com/2023/04/03/het-kan-nog/.
- Tang, L. van der, 2023, Dordt zoals je Dordt niet kende, De Wachter Sions 70 (32): 5-7. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/0/zoekwoord/Dordt+zoals+je+Dordt/id/DeWachterSions_20230406_005_ART_S001_CID001.
- https://www.youtube.com/watch?v=O-udv1LetBg&t=0s.
- Harteman, J., 2023, Boekbesprekingen, De Waarheidsvriend 111 (22): 19. URL Digibron: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/offset/7/zoekwoord/Dordt+zoals+je+Dordt/id/DeWaarheidsvriend_20230606_019_ART_S001_CID001.
- https://drpdevries.com/2023/06/15/het-evangelie-van-gods-genade-2/.
- https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/30241/te-weinig-bevindelijk/.
- Jager, K.J. de, 2023, Gereformeerde gezindte in rep en roer over het aanbod van genade, De Nieuwe Koers 2023 (9): 27-29. URL: https://denieuwekoers.nl/artikel/waarom-de-gereformeerde-gezindte-in-rep-en-roer-is-over-het-aanbod-van-genade/.
- Leeuw, C.M. de, 2023, Voorlezen over het leerboek. Veel nieuwe bundels van Catechismuspreken, GezinsGids 76 (12): 10-17.
- https://www.youtube.com/watch?v=pXlyXI69cno.
- Viveen, J., 2023, Gert van den Brink strijdt door tegen wetticisme, Nederlands Dagblad 80 (21.543): 6-7. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1203869/dominee-gert-van-den-brink-blijft-bezorgd-over-reformatorisch en https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1203875/deze-vrouw-kwam-tot-geloof-na-lezing-van-den-brink-het-is-hoo.
- Janse, C.S.L., 2023, Verontruste vrijgemaakten op zoek, De Saambinder 101 (50): 11.
- Stolk, M., 2023, ”Gereformeerde Gezindte in geestelijke ademnood”, Reformatorisch Dagblad 53 (227): 32-33. URL: https://www.rd.nl/artikel/1046837-dr-gert-van-den-brink-schrijft-hyperdordt-zuurstof-voor-geestelijke-ademnood.
- https://www.youtube.com/watch?v=2P8POoFm47g.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/wat-bezielt-je/.
- Clements, G. 2024, Dordts Leerregels loflied op loutere genade, Reformatorisch Dagblad 53 (233): 22-23. URL: https://www.rd.nl/artikel/1047516-ds-g-clements-dordtse-leerregels-loflied-op-loutere-genade.
- Zippro, J.B., 2024, Hyperdordt, Reformatorisch Dagblad 53 (233): 23.
- Kraker, A.J. de, 2024, Hyperdordt (II), Reformatorisch Dagblad 53 (233): 23.
- Boele, H., Kieviet, J.M.J., 2024, Stem uit Eberfeld helpt discussie over ‘Dordt’ vooruit, Reformatorisch Dagblad 53 (234): 24-25. URL: https://www.rd.nl/artikel/1047617-stem-uit-elberfeld-helpt-discussie-over-dordt-vooruit.
- Dijk, R.P. van, 2024, Stop dramadriehoek rond “Hyperdordt”, Reformatorisch Dagblad 53 (234): 25. URL: https://www.rd.nl/artikel/1047673-stop-dramadriehoek-rond-hyperdordt.
- Looff, A.A. de, 2024, Luther als gids tot heilige wanhoop, Reformatorisch Dagblad 53 (235): 28. URL: https://www.rd.nl/artikel/1047747-luther-als-gids-tot-heilige-wanhoop.
- Meeuse, B., 2024, Dordtse Leerregels roepen veel emotie op in refokring, Nederlands Dagblad 80 (21.563): 6. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1206991/waarom-roepen-de-dordtse-leerregels-zoveel-emotie-op-in-de-re.
- https://cvandaag.nl/99412-reformatorisch-goud-wordt-in-hyperdordt-van-een-dikke-stoflaag-ontdaan/.
- https://hendrikjanvanderheiden.wordpress.com/2024/01/08/hoe-dichter-bij-dordt-hoe-mooier-het-wordt/.
- https://oorsprong.info/begraaf-de-openbare-strijdbijl-eeuwenoude-kloof-tussen-orthodox-gereformeerden-en-bevindelijk-gereformeerden-is-niet-te-overbruggen/.
- https://www.youtube.com/watch?v=GQQilyUmD5s.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/de-titel-ondertiteld/.
- Brink, G.A. van den, 2024, Niemand weerspreekt hypercalvinisme, Reformatorisch Dagblad 53 (238): 24-25. URL: https://www.rd.nl/artikel/1048165-niemand-weerspreekt-het-hypercalvinisme.
- https://hendrikjanvanderheiden.wordpress.com/2024/01/09/hyp-hoera/.
- Schinkelshoek, W., 2024, Hyperdordt (III), Reformatorisch Dagblad 53 (239): 24.
- https://cvandaag.nl/99453-een-nieuwe-steen-in-de-vijver-van-de-reformatorische-gezindte-is-dat-cht-nodig/.
- Kralingen, A. van, 2024, Benut brede traditie in gesprek over Dordt, Reformatorisch Dagblad 53 (240): 26-27. URL: https://www.rd.nl/artikel/1048525-benut-brede-traditie-in-gesprek-over-dordt.
- Blijderveen, W.J.C. van, 2024, God gebiedt ons te geloven in de Naam van Zijn Zoon, Reformatorisch Dagblad 53 (240): 26-27. URL: https://www.rd.nl/artikel/1048451-hoe-is-het-mogelijk-dat-we-onbekeerd-zijn-normaal-vinden.
- Luiten, J., 2024, Dordtse Leerregels 2.0, Nederlands Dagblad 80 (21.568): 16.
- Boot, M., 2024, Discussies, Reformatorisch Dagblad 53 (241): 29.
- Vries, P. de, 2024, Tweeslag Wet en Evangelie overstijgt vragen rondom verkiezing, Reformatorisch Dagblad 53 (242): 30-31. URL: https://www.rd.nl/artikel/1048762-tweeslag-wet-en-evangelie-overstijgt-vragen-rondom-verkiezing.
- Broek, G.J. van den, 2024, Hyperdordt (IV), Reformatorisch Dagblad 53 (242): 31.
- Wit, A.K. de, 2024, Hyperdordt (V), Reformatorisch Dagblad 53 (242): 31.
- Kraats, G. van de, 2024, Hyperdordt (VI), Reformatorisch Dagblad 53 (242): 31.
- https://cvandaag.nl/99527-de-hel-blijft-niet-leeg-maar-de-hemel-ook-niet/.
- https://cvandaag.nl/99519-ds-egas-ziet-van-den-brink-en-zijn-opponenten-radicaliseren-de-schade-is-groot/.
- https://www.youtube.com/watch?v=vdJI6WvZ3gA.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/wat-geloof-ik-als-ik-geloof/.
- https://cvandaag.nl/99547-bart-jan-spruyt–geloven-tegen-onze-bevinding-en-menselijke-ervaringen-in/.
- Clements, G., 2024, Dordt wijst in dagen van strijd en duisternis enkel naar boven, Reformatorisch Dagblad 53 (246): 26-27. URL: https://www.rd.nl/artikel/1049337-ds-g-clements-dordt-wijst-in-dagen-van-strijd-en-duisternis-enkel-naar-boven.
- Clements, G., 2024, Drie pastorale brieven, De Saambinder 102 (3): 11.
- https://cvandaag.nl/99567-dr-g-a-van-den-brink-maakt-van-reformatorische-opvatting-een-karikatuur/.
- Kempen-Stufken, J. van, 2024, Verschillende preekperspectieven, Reformatorisch Dagblad 53 (247): 29.
- Wit, J. de, 2024, Hyperdordt (VII), Reformatorisch Dagblad 53 (247): 29.
- Brink, G.A. van den, 2024, Hyperdordt (VIII), Reformatorisch Dagblad 53 (247): 29.
- Bruijn, S.M. de, 2024, Een rotonde zonder afslagen, Reformatorisch Dagblad 53 (248): 10. URL: https://www.rd.nl/artikel/1049664-een-rotonde-zonder-afslagen.
- Bruijn, S.M. de, 2024, Dordt uit balans, Reformatorisch Dagblad Accent 53 (248): 5. URL: https://www.rd.nl/artikel/1049665-loopgravenoorlog-rond-dordt-doet-de-leerregels-geen-recht.
- https://cvandaag.nl/99632-ds-j-koppelaar-wijst-op-on-bijbelse-patronen-in-reformatorische-gezindte.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/is-christus-de-meest-verborgen-persoon/.
- https://www.youtube.com/watch?v=_Mb4DJvYZqk.
- https://cvandaag.nl/99656-van-den-brink-verdient-steun-hypercalvinisme-wint-terrein-in-gergem/.
- https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/30715/bespreking-van-saldenus-in-proefschrift-ds-mulder/.
- https://cvandaag.nl/99690-van-den-brink-schrok-van-proefschrift-gergem-predikant-ernstig-en-onwetenschappelijk.
- https://www.refoforum.nl/forum/viewtopic.php?t=15225&start=23670.
- https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/30715/bespreking-van-saldenus-in-proefschrift-ds-mulder/.
- https://www.rd.nl/artikel/1050509-ds-mulder-en-ds-van-vlastuin-laten-we-elkaar-vasthouden-rond-dordt.
- Heer, A. de, Stolk, M., 2024, ”Laten we elkaar vasthouden rond Dordt”, Reformatorisch Dagblad Accent 53 (254): 2-5. URL: https://www.rd.nl/artikel/1050509-ds-mulder-en-ds-van-vlastuin-laten-we-elkaar-vasthouden-rond-dordt.
- Redactie, 2024, Ds. W. van Vlastuin en ds. G.W.S. Mulder in gesprek over Dordtse Leerregels en hypercalvinisme, Reformatorisch Dagblad 53 (254): 1.
- Noppen, K. van, 2024, Debat over Dordt? ‘Lees de Bijbel als liefdesbrief’, Nederlands Dagblad 80 (21.582): 6-7. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1209834/in-de-luwte-van-fel-debat-over-dordtse-leerregels-heeft-theol.
- Belder, J., 2024, Theologentwist, Reformatorisch Dagblad 53 (255): 29. URL: https://www.rd.nl/artikel/1050694-dwalingen-moeten-ontmaskerd-worden-maar-liefde-mag-niet-verloren-gaan.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/geloven-als-een-blindelings-avontuur/.
- https://www.youtube.com/watch?v=JMwQg2ud0oY.
- https://cvandaag.nl/99735-reformatorische-gezindte-staat-na-hyperdordt-op-een-kruispunt-hoe-nu-verder/.
- Brink, K. van den, Stolk, M., 2024, Uitleg Onderzoek Dr. G.W.S. Mulder. VU-procedure rond proefschrift predikant GG, Reformatorisch Dagblad 53 (256): 3. URL: https://www.rd.nl/artikel/1050760-vu-onderzoekt-mogelijke-onvolkomenheden-in-proefschrift-predikant-gg.
- https://cvandaag.nl/99736-prof-dr-van-vlastuin-proefschrift-gergem-predikant-voorlopig-niet-in-geding.
- Lange, A. de, 2024, Het Evangelie als redmiddel. Dr. Gert van den Brink blijft zich tegen hypercalvinisme keren, De Waarheidsvriend 112 (5): 8-9.
- https://gereformeerdebond.nl/de-waarheidsvriend/artikelen/het-evangelie-als-redmiddel/.
- https://cvandaag.nl/99776-ds-a-j-t-ruis-mengt-zich-in-proefschrift-kwestie-aanval-van-den-brink-is-onnodig.
- Bruijn, S.M. de, 2024, Toch een afslag op de rotonde, Reformatorisch Dagblad 53 (260): 15. URL: https://www.rd.nl/artikel/1051561-toch-een-afslag-op-de-rotonde.
- Verboom, W., 2024, De Dordtse Leerregels staan niet op zichzelf, Nederlands Dagblad 80 (21.590): 14-15. URL: https://www.nd.nl/opinie/opinie/1211210/de-dordtse-leerregels-staan-niet-op-zichzelf-en-dat-schept-he.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/kritiek-humor-en-geestelijke-strijd/.
- https://www.youtube.com/watch?v=Q6di44Z7MLA.
- https://cvandaag.nl/99830-gert-van-den-brink-schiet-raak-met-zijn-diagnose-van-de-refogezindte/.
- Meijer, H., 2024, Gert van den Brink spreekt niet in Staphorst, Nederlands Dagblad 80 (21.592): 6. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1211578/gert-van-den-brink-schrapt-lezing-na-verzoek-hersteld-hervorm.
- https://cvandaag.nl/99868-dr-gert-van-den-brink-cancelt-spreekbeurt-stichting-wijst-op-geestelijke-strijd/.
- https://cvandaag.nl/99832-gergem-predikant-relativeert-het-gevaar-van-hypercalvinisme-terecht/.
- Hofman, H., 2024, Afstanden, De Saambinder 102 (6): 13.
- https://cvandaag.nl/99877-cvandaag-was-een-half-uur-offline.
- https://cvandaag.nl/99883-hhk-staphorst-haalt-kerkorde-van-stal-om-van-den-brink-de-mond-te-snoeren/.
- https://cvandaag.nl/99882-ds-h-j-van-marle-over-gecancelde-spreekbeurt-ontstane-beeldvorming-klopt-niet-/.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/hoe-kan-ik-geloven/.
- https://www.youtube.com/watch?v=JcHrnm5u5Ls.
- https://cvandaag.nl/99901-hoe-kun-je-de-kerk-van-binnenuit-kapotmaken-hier-volgt-een-snelcursus/.
- https://cvandaag.nl/99892-tua-studenten-maken-na-hyperdordt-karikatuur-van-leer-gereformeerde-gemeenten/.
- https://www.geloofstoerusting.nl/videos/herders-hoorders-en-een-biertje/.
- https://www.youtube.com/watch?v=GA2vcDq-Vys.
- https://cvandaag.nl/99972-hartenkreet-stichting-jij-daar-oproep-aan-reformatorische-gezindte.
- https://cvandaag.nl/99978-discussie-in-refogezindte-toont-polariserend-karakter-dordtse-leerregels-aan/.
- Noppen, K. van, 2024, ‘Promoties zijn een verdienmodel’, Nederlands Dagblad 80 (21.606): 19. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1213777/de-gereformeerde-gemeenten-en-academische-theologie-dat-was-d.
- https://cvandaag.nl/100046-terugkijken-marcel-vroegop-wijst-op-bezwaren-om-te-gaan-geloven.
- https://cvandaag.nl/100089-van-den-brink-in-8-delige-videoserie-in-gesprek-over-hyperdordt.
- Brink, G.A. van den, 2024, Ambtsdragers in gesprek over boeken dr. G.A. van den Brink, Reformatorisch Dagblad 53 (285): 2. URL: https://www.rd.nl/artikel/1055121-predikanten-en-ouderling-in-gesprek-met-dr-g-a-van-den-brink-over-dordtse-leerregels.
- https://cvandaag.nl/100217-naween-hyperdordt-g-a-van-den-brink-in-gesprek-met-rechterflank-refogezindte.
- https://cvandaag.nl/99812-petra-van-aalst-ziet-hoe-gereformeerde-gezindte-door-bijzaken-tot-op-het-bot-verdeeld-is/.
- Labee, B., 2024, Geloof en bekering, De Saambinder 102 (13): 24.
- https://drpdevries.com/2024/04/19/een-bijdrage-over-een-boek-dat-tot-een-verwarrende-discussie-heeft-geleid-over-belangrijke-zaken/.
- Beek, A. van de, 2024, Dordt, Dordt en nog eens Dordt, Nederlands Dagblad 80 (21.661): 15. URL: https://www.nd.nl/opinie/columns/1222123/al-die-discussies-over-gods-genade-en-de-dordtse-leerregels-g#/.
- Ruiter, J. de, 2024, Gerjanne van Lagen heeft last van refoschaamte. ‘Bang dat men me in een hokje plaatst’, Nederlands Dagblad 80 (21.711): 13. URL: https://www.nd.nl/geloof/geloof/1230025/gerjanne-van-lagen-heeft-last-van-refoschaamte-ik-ben-bang-da.
- Brink, K. van den, 2024, Kalmte in discussie over belofte en geloof. Interview Johan Mouthaan over proefschrift ”Belofte en Bevel”, Reformatorisch Dagblad 54 (84): 16-17. URL: https://www.rd.nl/artikel/1070686-johan-mouthaan-38-wil-kalmte-aanbrengen-in-verhitte-discussieover-evangeliebelofte-en-plicht-tot-geloof.
- Legemaat, M., 2024, ‘De uitverkiezing geeft veel zekerheid’, Nederlands Dagblad 80 (21.726): 6. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1232277/johan-mouthaan-over-het-heikele-thema-geloofszekerheid-de-uit.
- Redactie kerk, 2024, Dordt-beraad stopt gesprek rond boeken dr. Van den Brink, Reformatorisch Dagblad 52 (162): 2. URL: https://www.rd.nl/artikel/1080379-dordt-beraad-stopt-gesprek-rond-boeken-dr-g-a-van-den-brink.
- Schinkelshoek, D., 2024, Moerkerken vormde de theologie van Gereformeerde Gmeenten, Nederlands Dagblad 81 (21.800): 19. URL: https://www.nd.nl/geloof/reformatorisch/1242161/hoe-de-invloedrijke-dominee-moerkerken-de-theologie-van-de-ge.
- https://cvandaag.nl/103772-onderzoek-proefschrift-g-w-s-mulder-afgerond-geen-sprake-van-plagiaat.
- Stolk, M., 2024, “Kritiek op proefschrift dr. Mulder ongegrond.” Vrije Universiteit onderzoekt klacht dr. Van den Brink, Reformatorisch Dagblad 54 (204): 2. URL: https://www.rd.nl/artikel/1086323-onderzoekscommissie-vu-kritiek-op-proefschrift-dr-g-w-s-mulder-is-ongegrond.