Borstkanker brengt groot leed over de betrokken vrouwen zelf, hun gezinnen en de families. Maar legt ook een grote last op de maatschappij en gezondheidszorg. Dat samen maakt dat de overheid er alles aan moet doen om het aantal gevallen van borstkanker te verminderen, zo mogelijk te voorkomen. Echter zijn er tegenstrijdige belangen met grote consequenties.

Alarmerende berichten

In 1999 kwam het Integraal Kanker Centrum al met alarmerende berichten over de forse toename van het aantal gevallen van borstkanker sinds 1989¹: “Het aantal vrouwen met borstkanker is sinds 1989 bijna verdubbeld.” [accentueringen in citaten KvH]

Het CBS kwam in 2009² eveneens met alarmerende berichten over de toename van het aantal gevallen van borstkanker: “Bij vrouwen van 35 tot 50 jaar is borstkanker de meest voorkomende doodsoorzaak. Van één op de zes vrouwen in deze leeftijdscategorie die in 2008 zijn overleden, was borstkanker de doodsoorzaak.”

VZinfo van RIVM over Volksgezondheid en Zorg³ windt er ook geen doekjes om:

• Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.
• In 2021 zijn in Nederland 3.100 vrouwen overleden aan borstkanker.
• Het aantal nieuwe gevallen is relatief hoog in vergelijking met andere EU-landen.

Belangrijke oorzaken

Op gerenommeerde websites over borstkanker worden allerlei zaken genoemd waarmee de kans op borstkanker wordt verkleind of juist vergroot.

Het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde publiceerde in 2007 een artikel⁴ over de gevolgen van het uitstellen van een zwangerschap. “Ook stijgt het risico op borstkanker als vrouwen hun eerste kind later krijgen of als zij afzien van het krijgen van kinderen.”

In Medisch Contact stond overeenkomstig⁵: “Vrouwen wachten te lang met kinderen krijgen. Een negatief effect van de emancipatie is dat vrouwen hun eerste zwangerschap steeds vaker uitstellen. Dit kan leiden tot gestoorde vruchtbaarheid, ongewenste kinderloosheid, risicovolle zwangerschappen en een verhoogd risico op borstkanker.”

NPO Radio 1 kwam in 2021 met een bericht⁶ over de verhoogde kans van het krijgen van borstkanker bij het krijgen van kinderen op latere leeftijd: “Er lijkt ook een verband te zijn tussen late zwangerschap en het krijgen van borstkanker. Dat heeft ermee te maken dat het borstklierweefsel een laatste ontwikkeling doormaakt tijdens de eerste zwangerschap en als je dan op latere leeftijd voor het eerst zwanger wordt, neemt daardoor ook de kans op borstkanker toe.”

De Belgische Stichting Tegen Kanker⁷ geeft aan: “Hoe langer een vrouw borstvoeding geeft, hoe beter ze tegen borstkanker is beschermd. Als bescherming tegen kanker raden experts aan om ten minste 1 jaar borstvoeding te geven na elke bevalling. Voor elke periode van 12 maanden dat u borstvoeding geeft, vermindert u uw risico met ongeveer 4 %.”

Pink-Ribbon België⁸: “Vrouwen die geen voldragen zwangerschap hebben gehad of vrouwen die na de leeftijd van 30 jaar bevallen, hebben een hoger risico op borstkanker in vergelijking met vrouwen die voor hun 30ste bevallen. Wanneer borstcellen ontwikkelen tijdens de adolescentie, zijn ze onvolwassen en zeer actief tot de eerste voldragen zwangerschap. De onrijpe borstcellen reageren op het hormoon oestrogeen en hormoonverstorende chemicaliën in producten. Je eerste voldragen zwangerschap maakt de borstcellen volgroeid en zo groeien ze op een meer regelmatige manier. Dat is de belangrijkste reden waarom zwangerschap vrouwen helpt beschermen tegen borstkanker. Zwanger zijn vermindert ook je totale aantal levenslange menstruatiecycli – wat misschien ook een reden is waarom een eerdere zwangerschap een beschermend effect lijkt te bieden.”

Constatering

Samenvattend kunnen we stellen dat het vroeg zwanger worden in combinatie met een voldragen zwangerschap en het geven van borstvoeding, de kans op het ontwikkelen van borstkanker kan verkleinen.

Nederland is nu helaas geen goed land om borstkanker te helpen voorkomen. Onze overheid stimuleert namelijk om zowel mannen als vrouwen te laten deelnemen aan het arbeidsproces⁹, denk bijvoorbeeld aan de scheve situatie bij belastingvoordeel voor tweeverdieners.¹⁰ Ook de hoge huizenprijzen maken het bijna niet meer mogelijk dat er een huis, als dat al beschikbaar is, gekocht wordt op basis van één salaris en op jonge leeftijd. Deze ontwikkelingen zorgen er mede voor dat vrouwen steeds langer wachten met het krijgen van kinderen¹¹, terwijl de gezondheidsinstanties juist adviseren om zo vroeg mogelijk kinderen te krijgen.

Volgens VZinfo waren de kosten voor behandeling van borstkanker in 2019 maar liefst 813 miljoen euro.¹² Met de juiste stimulansen vanuit de overheid zouden die kosten mogelijk verlaagd kunnen worden.

Abortus voorkomen

En als je toch vroeg zwanger raakt, en het komt niet uit, dan heb je de mogelijkheid om je zwangerschap af te breken. Maar zoals blijkt uit het voorgaande, als een zwangerschap niet wordt voldragen en een eerste zwangerschap hierdoor bewust wordt uitgesteld, dan wordt daarmee ook de kans vergroot om borstkanker te ontwikkelen.

Onze overheid zou alles op alles moeten zetten om abortus te voorkomen en tevens om zwangerschappen op jongere leeftijd juist te stimuleren, om uiteindelijk het aantal gevallen van borstkanker te doen dalen.

Dat is nog al een rigoureuze stelling. Het feministische gedachtengoed en de ‘baas in eigen buik’ beweging blijken grote gevolgen te hebben. Niet alleen voor de vrouwen zelf, maar ook voor hun familie en de samenleving. Wat mag deze pro-abortus houding de vrouwen en onze samenleving kosten? Een serieuze vraag die het overdenken waard is. Je kunt als overheid en verantwoordelijke instanties niet blijven steken in het beschrijven van oorzaken voor het ontwikkelen van borstkanker en tegelijkertijd die mogelijke oorzaken negeren en zelfs stimuleren. Het informeren van de vrouwen over de risico’s van het uitstellen of afbreken van een zwangerschap zou breed opgepakt moeten worden door de overheid. En die zou abortuscentra moeten verplichten om dit op hun websites te vermelden.

Opmerkelijk

Opmerkelijk is dat het Integraal Kanker Centrum in 1999 concludeerde dat in tien jaar tijd het aantal vrouwen met borstkanker bijna was verdubbeld. Er is dus iets gebeurd waardoor die aantallen zo enorm gestegen zijn. Zou de invoering Wet Afbreking Zwangerschap in 1985 daar iets mee te maken kunnen hebben?

En VZinfo schrijft: “Het aantal nieuwe gevallen is relatief hoog in vergelijking met andere EU-landen”, zou dit te maken kunnen hebben met het feit dat juist Nederland, als enige lidstaat van de EU, abortus toestaat tot 24 weken zwangerschap?

© Gereformeerd Venster. Dit artikel is met toestemming overgenomen uit de digitale nieuwsbrief Gereformeerd Venster. Abonneren kan via info@gereformeerdvenster.nl of www.gereformeerdvenster.nl. Een abonnement op deze nieuwsbrief is gratis!

Voetnoten

Op dinsdag 29 november 2022 debatteerde de Eerste Kamer over het initiatiefwetsvoorstel van Tweede Kamerleden Ellemeet (GroenLinks), Kuiken (PvdA), Paternotte (D66) en Van Wijngaarden (VVD) om de abortuspil via de huisarts te kunnen verstrekken. Lees hier de bijdrage van Diederik van Dijk.

Niet zolang geleden bespraken we in deze Kamer de afschaffing van de vaste beraadtermijn voor abortus. Ik heb toen vrij uitvoerig de visie van de SGP op abortus uiteengezet en ik ga dit niet volledig herhalen. Vrouwen die onbedoeld zwanger zijn, moeten kunnen rekenen op de allerbeste hulp en ondersteuning.

Het stoppen van een kloppend hart, het doden van een ongeboren kindje, is echter geen oplossing die past in een beschaafd land. Dat dit in Nederland 31.000 keer per jaar plaatsvindt en is toegestaan tot 24 weken zwangerschap is onvoorstelbaar. Uit onderzoek blijkt dat een flink percentage Nederlanders ook moeite heeft met deze ruime abortusgrens.

Een abortus heeft impact. Op de moeder, maar niet minder op het prille leven dat wordt beëindigd. Om die reden stellen we op grond van onze wetgeving dat het bij abortus moet gaan om een noodsituatie. Een abortus is een uiterste noodgreep. Dat moet ook zichtbaar zijn in de inrichting van de abortuszorg. Hoe je ook denkt over abortus, we spreken niet over een normale medische handeling. Er wordt menselijk leven gedood. Helaas is abortus steeds meer neergezet als een verantwoorde en denkbare optie als je onbedoeld zwanger bent.

In dit voorstel wordt de kring van zorgverleners die medicamenteuze zwangerschapsafbrekingen mogen verrichten ruimer getrokken. Ook de huisarts moet hieronder vallen. De toegankelijkheid van abortus wordt vergroot en abortus nog verder genormaliseerd. Er ontstaat onterecht het beeld dat abortus behoort tot reguliere zorg.

De SGP vindt dit pijnlijk. Naar de huisarts gaat een moeder om een geneesmiddel te krijgen voor haar zieke kind, niet om een pil te halen om het leven in haar buik te doden. Een abortuspil is geen medicijn, omdat een zwangerschap geen ziekte is.

Waar de abortuswet nog een balans zoekt tussen de positie van de vrouw enerzijds en het ongeboren kind anderzijds, legt dit wetsvoorstel eenzijdig de nadruk op het belang van de vrouw.

Voor de goede orde: Een abortuspil mag worden verstrekt tot negen weken zwangerschap. Het hartje begint te kloppen vanaf ongeveer vijf weken.

Tegelijkertijd bevreemdt het mij oprecht dat voorstanders van abortus dit wetsvoorstel zo breed lijken te omarmen. De toegang tot abortus is in ons land op dit moment toegankelijk en veilig geregeld. Biedt dit wetsvoorstel werkelijk de garantie dat de abortuszorg voor vrouwen beter wordt dan dat die nu is?

Of wordt er niet geredeneerd vanuit de belangen van vrouwen, maar slechts vanuit het dogma van de zelfbeschikking en abortus als volstrekt vrije keus? Het zou toch wel wrang zijn als dit wetsvoorstel zozeer wordt gedreven door de wens om abortus toegankelijker te maken dat de zorg voor vrouwen die dit betreft ondersneeuwt. Dat vrijheid uiteindelijk ten koste gaat van kwaliteit van zorg.

Ik begrijp goed dat verschillende abortusklinieken vrezen voor hun verdienmodel en daarom met gefronste wenkbrauwen kijken naar dit wetsvoorstel. Maar hun bezwaren raken wel een inhoudelijk punt: Het verstrekken van de abortuspil is geen kleinigheid. Dergelijke specialistische zorg ligt nu immers niet voor niets bij bevoegde en vergunningplichtige zorgverleners.

Het is daarom vreemd dat de initiatiefnemers menen dat het om een eenvoudige ingreep gaat. Natuurlijk is het innemen van een pil onder toeziend oog van een arts of verpleegkundige niet moeilijk. Ook de verdere behandeling thuis is technisch niet ingewikkeld. Maar we moeten niet doen alsof het om een paracetamol gaat.

FIOM zegt op hun website: “Het is fijn als je niet alleen bent als je de abortuspil inbrengt, zodat er iemand bij je is die je in de gaten kan houden en zo nodig hulp voor je kan regelen.” Dat impliceert dat er complicaties kunnen optreden. De abortuspil wekt een miskraam op. Tot negen weken mag het kloppende hartje worden gestopt zodat het kindje levenloos geboren wordt.

Sprekend over de kwaliteit van de abortuszorg: Naar alle waarschijnlijkheid zal de gemiddelde huisarts slechts enkele malen per jaar betrokken zijn bij de verstrekking van de abortuspil. Dat betekent dat niet vast staat dat huisartsen gegarandeerd voldoende ervaring opbouwen waarmee een medisch-technische kwaliteit van zorg gegarandeerd blijft. Ook hier de vraag of we wel zeker weten dat vrouwen gediend worden met dit wetsvoorstel.

Bovendien kan de SGP nog steeds niet goed inzien waarom de vertrouwde huisarts niet langdurig betrokken kan zijn in de begeleiding en nazorg van de vrouw, zónder dat die huisarts zelf de abortuspil voorschrijft. In de memorie van toelichting geven de initiatiefnemers zelf ook aan dat huisartsen al intensief betrokken zijn bij de opvang en nazorg van vrouwen die de abortuspil verstrekt krijgen via abortusklinieken of gynaecologen. De praktijk van nazorg en verdere zorg rondom anticonceptie door de huisarts bestaat dus al. Wat is hier de winst van het wetsvoorstel?

Ik hoor de initiatiefnemers al reageren: “De winst ligt in het vergroten van de toegankelijkheid van de abortuszorg en de mogelijkheid dat deze zorg in de vertrouwde omgeving van de eigen huisarts verleend wordt.” Maar rekenen de initiatiefnemers zich dan niet té snel té rijk?

Het gaat in deze Kamer te weinig over de huisarts. Zij zijn de bodem, het fundament, de pijlers van ons gezondheidszorgsysteem. Afgelopen zomer stonden ze op het Malieveld om te protesteren tegen de gigantische werkdruk. Het integraal zorgakkoord is door hen niet getekend. De Groene Amsterdammer bracht in kaart dat binnen zes jaar ongeveer een op de drie huisartsen met pensioen gaan. Een opvolger staat lang niet altijd klaar. Het Nivel meldde dat in 2019 maar liefst 64 procent van de huisartsen de noodzakelijke werkzaamheden niet afkrijgt.

Kortom, is die vertrouwdheid van de eigen huisarts niet een fabeltje? Een mythe van de randstad? Een fenomeen dat we binnenkort alleen nog maar in het Openluchtmuseum tegenkomen? Die gezellige dorpsdokter van vroeger?

Moeten we het niet éérst gaan hebben over het op orde brengen van de huisartsenzorg als zodanig voordat we het gaan hebben over het verplaatsen van nóg meer zorg naar de huisarts? Want anders zal de betonrot van de werkdruk, schaarse zorgcapaciteit en administratieve lasten definitief ook deze pijler doorknagen. Moeten we niet eerst met elkaar zorgen dat die huisarts zelf toegankelijk blijft, alvorens we het systeem van de Nederlandse abortuszorg openbreken?

Zoals we dat in goed Engels zeggen: Don’t fix what ain’t broken. Oftewel, niet iets repareren wat niet kapot is. Het huidige systeem zorgt voor duidelijkheid en eenheid van zorg. De initiatiefnemers geven aan dat het de huisarts vrij staat om de abortuspil al dan niet aan te bieden. Intussen heb ik van diverse huisartsen begrepen dat zij al e-consulten of mailtjes kregen van vrouwen of ze niet even de abortuspil willen voorschrijven.

Hoe vrijblijvend is het als de algemene indruk is: de abortuspil is bij de huisarts verkrijgbaar? En zijn daarmee die huisartsen die extra behandeling niet ook nog op hun bordje willen, niet alsnog tijd en energie kwijt aan het afwijzen of doorverwijzen van deze patiënten?

Los van de ideologische kant van dit wetsvoorstel is het voor de SGP een oprechte vraag of met dit wetsvoorstel de vrouw die onbedoeld zwanger is, wel geholpen wordt. Zijn de vermeende voordelen zo groot dat ze opwegen tegen de reële nadelen van dit wetsvoorstel? Willen we echt de huisarts wéér iets op hun bordje schuiven terwijl diezelfde huisarts afgelopen zomer op het Malieveld stond vanwege een overvol bord?

Is het een goed idee om ter wille van keuzevrijheid en zelfbeschikking meer risico’s de abortuszorg binnen te laten? Want met dit wetsvoorstel wordt de abortuszorg gefragmenteerd met alle risico’s van dien. Willen we de duidelijkheid van het huidige systeem opofferen aan de mythe van de eigen huisarts zonder dat de huisartsen zelf hier voldoende in erkend zijn en zonder dat duidelijk is dat dit de kwaliteit van zorg voor de vrouw ten goede komt?

En over die fragmentatie: De abortuspraktijk wordt altijd secuur gemonitord. Maar hoe vindt precies de registratie plaats van het aantal door de huisarts verstrekte abortuspillen, en daarmee het aantal gepleegde abortussen langs deze route? Blijven we goed zicht houden op het aantal abortussen? Ik zie uit naar de reactie van de indieners.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen van de website van de Staatkundige Gereformeerde Partij (SGP). Het originele artikel is hier te vinden.