Welkom op deze website!

Deze website is de thuisbasis van de organisatie Fundamentum. Fundamentum zet zich in op het gebied van geloof en wetenschap, medische ethiek en apologetiek. Eigenaar van de website is Jan van Meerten. De website is ook de landingswebsite van het jaarlijkse congres ‘Bijbel & Wetenschap‘. Deze website bevat informatie over allerhande onderwerpen zoals seksuele gerichtheid, pro-life, wereldgodsdiensten (zoals Islam, Hindoeïsme etc.) en vooral over scheppingsleer, -geloof en -paradigma. In het laatste geval zijn wij voorstander van het klassieke scheppingsgeloof met een zesdaagse schepping, een historische zondeval en om niet meer te noemen een wereldwijde zondvloed. Verder gebruikt Jan van Meerten deze website om eerder door hem geschreven artikelen te bundelen en het onderwerp waarin hij zichzelf aan het specialiseren is uit te werken. Het gaat dan om paleoecologie, paleoklimatologie en paleontologie, meer specifiek de ecosystemen van de dinosauriërs (het zogenoemde Mesozoïcum), nog meer specifiek de zoogdierachtigen en vogelachtigen in deze ecosystemen. Zijn overige artikelen kunnen gelezen worden als (wetenschap)journalistieke stukken. De website bevat ook gastbijdragen van medechristenen. Als laatste is het ook de landingswebsite van de genealogie van het geslacht Van Meerten en Betuwse streekgeschiedenis. U kunt uzelf hier abonneren op de nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief verschijnt maandelijks en zal alle onderwerpen behandelen behalve informatie over het geslacht Van Meerten. De nieuwsbrief bevat altijd de mogelijkheid om uzelf af te melden. Van harte welkom op deze website en veel leesplezier! Feedback kan gegeven worden via de pagina ‘hier mag u uw hart luchten‘. Op deze pagina zullen wij zelf niet veel reageren. Op reacties, vragen of stellingen wordt gereageerd in de rubriek ‘Feedback & vragen‘. De feedback kan ook gegeven worden via info@oorsprong.info.

Megazostrodon, een uitgestorven zoogdierachtige (Mammaliaformes) uit het Trias/Jura.
Megazostrodon, een uitgestorven zoogdierachtige (Mammaliaformes) uit het Trias/Jura. Deze foto is genomen in het Natural History Museum in Londen en afkomstig van de internetencyclopedie Wikipedia.

Kerk en slavernij? (29) – Bijdrage van dr. Dick de Vos aan het debat over de rol van de kerk

Slavernij is verwerpelijk en de regering heeft excuses aangeboden voor de Nederlandse betrokkenheid. In het navolgende gaat het er geenszins om ook maar iets af te doen van eventuele kerkelijke betrokkenheid. Wat verkeerd is, moet aan het licht worden gebracht. Maar als er naar de kerk wordt gewezen in verband met slavernij, dan moet dit met onderbouwing gebeuren.

Inleiding

Er is nu voldoende geschreven over kerk en slavernij. In deze afrondende bijdrage zullen voor alle duidelijkheid enkele belangrijke punten van kritiek worden opgesomd. Daarna zal een conclusie worden getrokken.

De vraag wordt nu gesteld of er veel is veranderd sedert de tijd van de slavernij en de huidige tijd. Slaven waren nodig als goedkope arbeidskrachten. Per saldo werd aan de slavenhandel niet veel verdiend. Wel aan de producten die door de slaven werden geproduceerd. Slaven werden wereldwijd gebruikt voor vaak zware werkzaamheden die economisch gewin opleverden. Goedkope arbeid is economisch gezien nog steeds van grote betekenis. Grondstoffen komen uit China. Textiel wordt in het Verre Oosten geproduceerd. Geneesmiddelen worden ook in lagelonenlanden gemaakt. De aanbieder van geneesmiddelen met de laagste prijs krijgt de order. Andere aanbieders houden dan geen voorraad meer aan. Bij een probleem bij de producent met de laagste prijs, ontstaat er een tekort aan geneesmiddelen. Daar heeft men door het economisch beleid zelf om gevraagd. De economie is nog steeds bepalend. Er is dus in dit opzicht niets veranderd. Net als in de tijd van de slavernij gaat het om goedkope arbeidskrachten. Die slavernij kan niet op het conto van de kerk worden geschreven. Kan de kerk nu ergens van worden beschuldigd en kan de kerk hier iets aan doen?

In het navolgende worden enkele punten van kritiek opgesomd. Het gaat hier om een totaal van kritiekpunten van alle auteurs en onderzoekers samen. Enkele auteurs blijven binnen de grenzen die door hun onderzochte feiten worden bepaald. De tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent te Utrecht is daar een voorbeeld van.1

Punten van kritiek

Nu wordt genoemde samenvatting van de punten van kritiek op publicaties over kerk en slavernij geboden. Met kerk worden de gereformeerde kerken, en later de hervormde kerk bedoeld.

Benadering

Er wordt bij voorbaat aangenomen dat de kerk schuldig is aan slavernij. Die schuld hoeft alleen maar zichtbaar te worden gemaakt. Dit is een verwerpelijke woke-benadering.

Staatkundige toestand

De staatkundige toestand van Nederland blijkt niet of onvoldoende bekend te zijn. Tot 1798 was Nederland een federatie van gewesten, elk met eigen wetten en regels en rechtspraak. In 1798 ontstond een eenheidsstaat.

Kerkelijke toestand

De kerkelijke toestand blijkt niet of onvoldoende bekend te zijn. De gereformeerde kerken werden onder een vijandelijke overheid gevormd, in het buitenland, namelijk het Oost-Friese Emden in 1571. Elk gewest had een kerk met kerkorde. De kerk was de lokale gemeente die door de kerkenraad werd geregeerd. Meerdere kerken kwamen bijeen in de classicale vergadering. Die bijeenkomst van de classis was er slechts was gedurende de vergadering. Afgevaardigden uit de classes kwamen bijeen in de gewestelijke synode. Door het niet-heersenbeginsel konden de meerdere vergaderingen, van de classis of de gewestelijke synode, de kerkenraad niet overheersen. Op de agenda van de kerkelijke vergaderingen mochten slechts kerkelijke zaken staan. Met andere zaken kon en mocht de kerk zich niet bemoeien. Er was dus geen permanent landelijk bestuur met beleidsondersteunende organen. De leer van de kerk en de praktijk van het onderwijs daarin blijkt niet of onvoldoende bekend te zijn, met name bij Ypenburg. Gewoonlijk werd in de tweede kerkdienst op de rustdag de Heidelbergse Catechismus behandeld. Dat gebeurde eveneens op catechisatie, ook wel in de vorm van het zogeheten Kort Begrip van H. Faukelius (1560-1625).

Verhouding kerk-staat

De relatie kerk-staat blijkt niet of onvoldoende bekend te zijn bij meerdere auteurs. De staat had beslissende invloed op de kerk. Zo keurden de Staten-Generaal de Dordtse Leerregels goed en ook het voornemen om de Bijbel uit de grondtalen te vertalen. Dat laatste leverde de Statenvertaling op. De Staten-Generaal hebben nooit een kerkorde goedgekeurd voor alle gewestelijke kerken. Religie was een zaak van de gewesten. Elk gewest had zo een door de overheid goedgekeurde kerkorde. Het gewest Holland kende slechts een provisioneel goedgekeurde kerkorde. De overheid had het recht kerkelijke vergaderingen bij te wonen en betrokken te worden bij de benoeming van ambtsdragers. Personen uit een kerk, bijvoorbeeld predikanten, die zich tegen een overheidsbelang verzette, konden maatregelen verwachten. Slechts personen met een onaantastbare status konden zich tegen de overheid uiten. In 1816 werd de hervormde kerk zelfs door de overheid opgericht. Die kerk mocht slechts zichzelf besturen. De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) functioneerden als overheid in hun gebieden. Predikanten en ziekentroosters waren in dienst van VOC of WIC.

Bestuur en beheer

De geschiedenis van het beheer van de kerkelijke gelden en goederen is niet of onvoldoende bekend. Tot 2003 was er scheiding van bestuur en beheer. Ook op het beheer was overheidstoezicht tot 1869. In veel kerkgebouwen is de oude scheiding van bestuur en beheer nog steeds zichtbaar: er zijn aparte banken voor de leden van de kerkenraad, en voor de kerkvoogden.

Andere tijden

Niet of onvoldoende is bekend dat de meeste inwoners van Nederland in de tijd van de slavernij niet de vrijheid kenden, zoals een vermogende bovenlaag die genoot. Verder kwamen de levensomstandigheden van vele Nederlandse personen overeen met die van slaafgemaakten. In Nederland bestond nog horigheid tot ongeveer 1850. In steden leefden mensen dicht opeen zodat ziekten daar hard toesloegen. De middelen van communicatie in de tijd van de slavernij waren aanzienlijk beperkter dan vandaag. Slechts weinigen hadden toegang tot die middelen van communicatie zoals kranten en boeken.

Van slavernij en plaggehutten tot lagelonenlanden

De (niet-volledige) opsomming van punten van kritiek geeft te denken over de wetenschappelijke kwaliteit van onderzoek over kerk en slavernij. De wereld zag er in de tijd van de slavernij nu eenmaal anders uit. Dat is geen goedpraterij, maar is gewoon een feit. Waren de arbeiders er in de tijd van de slavernij er niet even slecht aan toe als de slaafgemaakten? Tot in de twintigste eeuw leefden er in Nederland nog mensen in plaggenhutten. De vrijheid bijvoorbeeld om te verhuizen bracht gewoonlijk geen verbetering. Het schrijnende gebrek aan kennis van met name het kerkelijk terrein moet velen worden aangerekend. En het is zeer de vraag of er verbetering zal intreden. Het economisch beginsel van toen geldt nu nog steeds: een lage prijs leidt tot een hoog marktaandeel. Die lage prijs bereikt men door productie in lagelonenlanden met goedkope arbeidskrachten. Is er zo veel veranderd?

© Gereformeerd Venster. Dit artikel is met toestemming overgenomen uit de digitale nieuwsbrief Gereformeerd Venster. Abonneren kan via info@gereformeerdvenster.nl of www.gereformeerdvenster.nl. Een abonnement op deze nieuwsbrief is gratis!

Voetnoten

Toename aantal abortussen wél schrikbarend

De proabortuslobby zit behoorlijk in zijn maag met het fors grotere aantal abortussen in 2023, in totaal 39.332. Hoe kan het? Kloppen deze cijfers wel? En wat zijn mogelijke verklaringen daarvoor?

Op 19 november besteedde radioprogramma Nieuws BV op NPO1 hieraan uitgebreid aandacht. Een toename van 10,5 procent, boven op een stijging van 14,9 procent in het jaar ervoor, dat is toch wel schrikken. Trudy Dehue, hoogleraar theorie en geschiedenis van de psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en auteur van het boek ”Ei, foetus, kind”, zat als specialist aan tafel en gaf haar visie op die hogere aantallen.

Begin zwangerschap

Haar eerste punt was de vraag: vanaf wanneer ben je zwanger? Dat bleek gelijk een lastig punt voor Dehue. Ze legde uit dat de een van een zwangerschap spreekt vanaf de bevruchting, terwijl de ander een zwangerschap bij de innesteling in de baarmoeder laat beginnen. Voor weer een ander ben je pas zwanger als je het aan je familie hebt verteld. Hiermee bleef ze weg van de realiteit.

De wetenschap zelf geeft in een groot onderzoek onder 5500 wetenschappers uit Amerika aan dat 95 procent van hen het begin van het leven ziet bij de bevruchting, zoals die wordt beschreven in de handboeken van biologen en medici daar waar het gaat om het doorgronden van dat deel van de menselijke voortplanting. Dat is dus duidelijk. Haar bewering dat het begin van een zwangerschap niet duidelijk is, heeft geen grond. Dat je pas zwanger zou zijn als je het aan je familie vertelt, is volledig gebaseerd op beleving in plaats van op feiten. Wat geeft een zwangerschapstest dan aan? Deze benadering, namelijk dat het begin van een zwangerschap niet duidelijk zou zijn, zou er volgens Dehue voor zorgen dat niet elke abortus een afbreking van een zwangerschap zou zijn. Dus zouden de aantallen onterecht zo hoog uitkomen.

Overtijdbehandeling

Dehue stelde bovendien dat de manier waarop het aantal abortussen wordt geteld de laatste jaren is veranderd. Met de afschaffing van de vijf dagen bedenktijd bij een abortuswens zouden nu ook de ”overtijdbehandelingen” (vroege zwangerschapsafbreking, bij een zwangerschapsduur korter dan zes weken en twee dagen, gerekend vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie) worden meegerekend in de abortusaantallen. Voor een overtijdbehandeling gold tot 1 januari 2023 niet de vijf dagen bedenktijd. Tot zestien dagen overtijd (let wel, dan is de foetus al een maand oud gerekend vanaf de bevruchting) was er geen bedenktijd nodig. Overigens legde Dehue uit dat de ”zestien dagen overtijdbehandeling” gerekend is vanaf de bevruchting. Ook dit is niet juist, die is gerekend vanaf de dag dat een vrouw ongesteld zou worden, dat is twee weken later.

Terug naar het meetellen van de overtijdbehandelingen; in tegenstelling tot wat Dehue beweerde, werden de overtijdbehandelingen in het verleden altijd al meegeteld, zo blijkt uit oudere jaarrapportages, uit 2015 en 2017 . Weer sloeg ze de plank volledig mis.

”Ontvruchting”

Tegenwoordig kun je met gevoelige zwangerschapstesten al heel snel vaststellen of er een bevruchting heeft plaatsgevonden. Dus al voordat de vrouw ongesteld zou moeten worden. Een heel vroege behandeling in een abortuscentrum is volgens Dehue een vorm van ”ontvruchting” en die wordt volgens haar onterecht meegeteld in het aantal abortussen.

Bij bevruchting smelten een eicel en een zaadcel samen. Dus wat zou er moeten gebeuren bij een ”ontvruchting”? Worden de eicel en de zaadcel dan weer van elkaar gescheiden? ”Ontvruchting” is duidelijk een onwetenschappelijke en onzinnige term. Bovendien werd zo’n behandeling in een abortuscentrum altijd meegeteld. Opnieuw is het weer klinkklare onzin wat deze hoogleraar vertelt.

Al deze argumenten bij elkaar zouden volgens Dehue de hoge abortuscijfers moeten verklaren en daarom hoeven we ons in Nederland geen zorgen te maken over deze cijfers. Integendeel: bijna 40.000 abortussen in 2023 zijn bijna 40.000 kinderen die niet geboren mochten worden: dode kinderen. En elke toename zou iedereen meer zorgen moeten baren.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit het Reformatorisch Dagblad. De volledige bronvermelding luidt: Bakermans, L., 2024, Toename aantal abortussen wél schrikbarend, Reformatorisch Dagblad 54 (204): 30-31 (artikel).

Statistieken van de website oorsprong.info – November 2024

De maand november van dit jaar is alweer ten einde. Het was qua websitebezoek weer een gemiddelde maand. Hieronder vindt u een top-10 van de drukst bezochte dagen (in het aantal weergaven). Daaronder vindt u een top-10 van meest gelezen artikelen in de maand november 2024. U kunt deze artikelen (nog een keer) lezen of bekijken door op de titel te klikken. (Opbouwende) kritiek op deze artikelen kan geleverd worden via de pagina ‘Hier mag u uw hart luchten’ (hier). De statistieken van de maand september zijn hier gepubliceerd.

Top-10 drukste dagen

Hieronder de top-10 van de drukste dagen deze maand voor de website oorsprong.info. We zien dat het bezoek vaak komt door een nieuw gepubliceerd artikel. Of dat een ouder artikel opnieuw in de picture komt, doordat wijzelf, een vriend of kennis deze deelt via social media of e-mail.

  1. 16 november 2024 met 488 weergaven.
  2. 21 november 2024 met 485 weergaven.
  3. 22 november 2024 met 429 weergaven.
  4. 19 november 2024 met 342 weergaven.
  5. 28 november 2024 met 318 weergaven.
  6. 20 november 2024 met 299 weergaven.
  7. 27 november 2024 met 287 weergaven.
  8. 29 november 2024 met 286 weergaven.
  9. 23 november 2024 met 262 weergaven.
  10. 11 november 2024 met 254 weergaven.

Top-10 meest bezochte artikelen

Hieronder de top-10 van de meest bezochte artikelen van de maand november 2024. Er werden 236 artikelen gepubliceerd waarvan de meesten raakvlakken hadden met genealogie. Het aantal weergaven geldt alleen deze maand en het totaal aantal weergaven ‘aller tijden’ kan per artikel hoger liggen.

  1. Nederlandse replica van de Ark van Noach staat te koop via ‘Troostwijk Veilingen’ met 758 weergaven.
  2. Livestream ‘Mars voor het Leven 2024’ met 296 weergaven.
  3. Feedback & Vragen 2024: Is de rouwdienst en begrafenisplechtigheid van ds. Moerkerken terug te luisteren? met 259 weergaven.
  4. Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022) met 300 weergaven.
  5. Dr. G.W.S. Mulder heeft, met zijn proefschrift, de Nederlandse Gedragscode Wetenschappelijke Integriteit niet geschonden met 179 weergaven.
  6. Toegevoegd rundereiwit (bloed) in vlees: een goed idee? met 141 weergaven.
  7. Feedback & vragen 2024: Wilde dr. Mulder tof doen met een proefschrift? met 114 weergaven.
  8. Replica van de Ark van Noach, gebouwd door Johan Huibers, te zien via Google Maps met 113 weergaven.
  9. Kort verslag van de rouwdienst en de begrafenis van ds. A (Aart) Moerkerken (1947-2024) met 111 weergaven.
  10. Beschrijft Numeri 5 een door God opgedragen abortus? met 100 weergaven.

Overlijdensakte van Abraham Willem Voster (1890-1918)

Overlijdensakte van Abraham Willem Voster (1890-1918) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer.

Hierboven wordt de overlijdensakte van Abraham Willem Voster (1890-1918) weergegeven.2 Op 5 november 1918 verscheen Gerrit Kox (1867-1938) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer om aangifte te doen van het overlijden van Abraham Willem. Gerrit was een en vijftig jaar oud en koster van beroep. Hij deed de aangifte samen met Steven Huijnink (1891-1944), zeven en twintig jaar oud en commies ter secretarie van beroep. Zij verklaarden dat Abraham Willem op 4 november 1918 om half vier in de middag is overleden in de leeftijd van acht en twintig jaar. Hij was handelsreiziger van beroep, geboren te Wormerveer en woonachtig aldaar in de Dubbele Buurt 25.3 Abraham Willem was de ongehuwde zoon van Abraham Voster (1848-1930) en wijlen Elisabeth Agatha van Meerten (1851-1912).4 Abraham was zonder beroep en woonachtig te Wormerveer.

Voetnoten

Geboorteakte van Abraham Willem Voster (1890-1918)

Geboorteakte van Abraham Willem Voster (1890-1918) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer.

Hierboven wordt de geboorteakte van Abraham Willem Voster (1890-1918) weergegeven.5 Op 21 juli 1890 verscheen Abraham Voster (1848-1930) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. Abraham was een en veertig jaar oud en kantoorbediende van beroep. Hij verklaarde dat Abraham Willem op 20 juli 1890 om negen uur in de ochtend is geboren. Zijn moeder was Elisabeth Agatha van Meerten (1851-1912), zonder beroep.6 Het echtpaar woonde te Wormerveer in de Dubbele Buurt. Abraham deed de aangifte samen met (1) Jan Lieshout (1864-1935), vijf en twintig jaar oud en kantoorbediende van beroep, en (2) Jacob van Rigteren (1850-1908), negen en dertig jaar oud en kantoorbediende van beroep.

Voetnoten

Overlijdensakte van Willem Abraham Voster (1889-1921)

Overlijdensakte van Willem Abraham Voster (1889-1921) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer.

Hierboven wordt de overlijdensakte van Willem Abraham Voster (1889-1921) weergegeven.6 Op 28 juni 1921 verscheen Gerrit Kox (1867-1938) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer om aangifte te doen van het overlijden van Willem Abraham. Gerrit was vier en vijftig jaar oud en koster van beroep. Hij deed de aangifte samen met Abraham Johannes Abspoel (1898-?), drie en twintig jaar oud en commies ter secretarie van beroep. Zij verklaarden dat Willem Abraham op 27 juni 1921 om half vier in de nacht is overleden in de leeftijd van twee en dertig jaar. Hij was zonder beroep, geboren te Wormerveer en daar woonachtig aan de Paul Krugerstraat 18.7 Willem Abraham was een ongehuwde zoon van Abraham Voster (1848-1930) en wijlen Elisabeth Agatha van Meerten (1851-1912).8 Abraham was zonder beroep en woonachtig te Wormerveer.

Voetnoten

Geboorteakte van Willem Abraham Voster (1889-1921)

Geboorteakte van Willem Abraham Voster (1889-1921) uit de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer.

Hierboven wordt de geboorteakte van Willem Abraham Voster (1889-1921) weergegeven.8 Op 11 mei 1889 verscheen Abraham Voster (1848-1930) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Wormerveer om aangifte te doen van de geboorte van zijn zoon. Abraham was veertig jaar oud en kantoorbediende van beroep. Hij verklaarde dat Willem Abraham op 9 mei 1889 om twee uur in de middag is geboren. Zijn moeder was Elisabeth Agatha van Meerten (1851-1912), zonder beroep.9 Het echtpaar woonde in de Dubbele Buurt te Wormerveer. Abraham deed de aangifte samen met (1) Jan Lieshout (1864-1935), vier en twintig jaar oud en kantoorbediende van beroep, en (2) Gerard Wolters (1861-?), zeven en twintig jaar oud en reiziger.

Voetnoten

Doopinschrijving van Anna van Meerten (1718-?)

Hierboven wordt de doopinschrijving van Anna van Meerten (1718-?) weergegeven.9 Op zaterdag 2 juli 1718 werd zij gedoopt in de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente Rotterdam. Eva is de dochter van Pieter van Meerten en Jannetje van Erkel. Het echtpaar woonde aan de Lamsteeg. Als doopgetuigen waren Anna van Erkel en Pieter van Kampen aanwezig.10

Voetnoten

Doopinschrijving van Eva van Meerten (1714-1724)

Hierboven wordt de doopinschrijving van Eva van Meerten (1714-?) weergegeven.11 Op donderdag 5 juli 1714 werd zij gedoopt in de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente Rotterdam. Eva is de dochter van Pieter van Meerten en Jannetje van Erkel. Het echtpaar woonde aan de Lamsteegh. Als doopgetuigen waren Joan van Meerten en Catharina Vianen aanwezig.12

Voetnoten

Doopinschrijving van Pieter van Meerten (1711-?)

Hierboven wordt de doopinschrijving van Pieter van Meerten (1711-?) weergegeven.13 Op 24 september 1711 werd hij gedoopt in de Nederduitsch Gereformeerde Gemeente Rotterdam. Pieter is de zoon van Pieter van Meerten en Jannetje van Erkel. Het echtpaar woonde aan de Lamsteegh. Als doopgetuigen waren Christiaen Bartelingh en Anna van Erkel aanwezig.14

Voetnoten