In juni vorig jaar (2018) waren wij op bezoek in het Underground Mining Museum van Salgótarján. In het museum wordt de 150 jarige geschiedenis van mijnbouw in Nógrád tentoongesteld. Het was de moeite waard om door de mijnschacht naar beneden te lopen en zo te ervaren wat de mijnbouwers ervaren hebben.¹

Samen met Lorens Knap, van Hongarije Holidays, was ik in Hongarije voor de voorbereiding van de geologiereis van 29 april 2019 tot en met 3 mei 2019.² In onze zoektocht naar veldlocaties stuitten we op het mijnbouwmuseum van Salgótarján. We besloten de auto te parkeren en het museum met een bezoek te vereren. We troffen het! Gelijk met ons kwam er een schoolklas aan en konden we direct de schacht in.

Voorzichtig, met een helm op ons hoofd, daalden we via glibberige balkjes af naar beneden. De mijntunnel was zo laag dat we gebukt naar beneden afdaalden. Het was maar goed dat we een helm op hadden anders zou ons hoofd wat blauwe plekken en bulten rijker zijn geworden. Je zou maar iedere dag in zo’n mijn moeten afdalen.

De mijn is het enige ondergrondse mijnmuseum van Hongarije. Het is zeventig jaar lang een kolenmijn geweest. Na sluiting werd het gebruikt als oefenterrein voor het reddingsteam van het Mijnbouwbedrijf van Nógrád. Sinds 1965 is de mijn open voor toeristen. In de mijn lijkt het alsof de mannen gisteren nog aan het werk zijn geweest. Alles is nog in originele staat bewaard gebleven. Dat maakt het een bijzondere ervaring om door deze mijn te lopen.

Naast de schacht is er ook nog een openluchtmuseum met daar allerlei machines tentoongesteld en een overdekt museum met allerlei mijnbouwwerktuig, oude documenten etc. Dit laatste deel van de tentoonstelling hebben we niet meegemaakt, omdat we weer verder moesten naar een andere veldlocatie: de Csontos Ravine in Hajnáčka (Slowakije).

We zagen veel materiaal en kregen een beeld van de mijnbouwindustrie van Salgótarján en het district Nógrád en dat was indrukwekkend. Toch besloten we om dit mijnbezoek niet in onze geologiereis op te nemen. Het ging te veel over techniek en veel te weinig over geologie. Wat er in Salgótarján naar boven gehaald werd is bruinkool. Deze bruinkool stamt uit het vroeg-Mioceen. Het klimaat in Hongarije was toen tropisch warm en deze omgeving was rijk aan tropische vegetatie. Dat is, zoals we nu kunnen zien, niet altijd zo gebleven. Het Plioceen was een turbulente periode met veel vulkanische en tektonische activiteit. Creationisten die uitgaan van een zondvloedgrens nabij Krijt/Paleoceen (de zogenoemde K/Pg-boundary) zullen deze schets, met uitzondering van de tijdschaal, accepteren. Zij zullen aangeven dat het Eoceen/Mioceen een warme periode was na de zondvloed, waarin het landleven zich herstelde. Deze periode ging vooraf aan de ijstijd toen de temperatuur daalde en de tropische planten en dieren op deze plaats niet meer konden overleven. Tijdens de geologiereis zal dit model intuïtief als leidraad genomen worden, al kunnen de gegevens ook anders geïnterpreteerd worden.

Dit artikel werd in 2019 geschreven.

De voorbereidingsreis vond plaats van 4 juni tot en met 8 juni 2018 en werd gesponsord door Hongarije Holidays. De geologiereis heeft plaatsgevonden van 29 april tot en met 3 mei 2019.

Voetnoten