Home » Biologie (Pagina 5)

Categorie archieven: Biologie

Spees-refugium

Er zijn momenteel erg weinig dagvlinders! Ik kijk regelmatig naar bloeiende Buddleja’s en zie naast Witjes zelden andere dagvlinders. Op 17 juli zag ik vanaf de weg op Buddleja’s van huize Refugium vier Atalanta’s en één Bont Zandoogje. In eigen tuin één keer een Atalanta. Op 18 augustus één Kleine Vos in de bloemrijke tuin naast eethuisje De Veerstoep Ochten. Een trieste oogst. Refugium zo heet het huis grenzend aan de Romeinse wachtpost bij de Spees. Een refugium is een plaats waar een dier- of plantensoort nog overlevingskansen heeft als andere gebieden onleefbaar zijn geworden. Als u het erf van huize Refugium bekijkt, begrijpt u de naam. De tuin is rijk aan plantensoorten en het geheel vormt een weelderige begroeiing. Wat een verschil met die tuinen van huizen waarvan de bewoners kiezen voor een grote kale, insecten- en vogelarme grasmat. En worden er in onze regio niet steeds meer, dankzij ronkende apparaten, hoekjes natuur plat gemaaid? Zelfs kruiden van slootkanten worden waar mogelijk als onkruid bejegend. I had a dream. Alle wegbermen en slootkanten milieuvriendelijk beheren. Alleen maaien in het groeiseizoen waar nodig, anders in het najaar. Dat we toch streven naar vergroting van de diversiteit aan wilde planten en de daarmee samenhangende fauna. Zeker, het slechte vlinderjaar zal met name (?) veroorzaakt zijn door het weer van dit jaar: eerst een droge, warme en daarna een extreem natte periode. Maar laten wij er dan toch alles aan doen om met wat van ons is een refugium te zijn!

Zie ook dit artikel van ir. Henk van der Kooij over de diversiteit van de dagvlinders.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Spees-refugium, Het GemeenteNieuws 22 (35): 7.

Congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ 2023 – 8. Dr. ir. Jan-Hermen Dannenberg – DNA: de taal van God?

Op 21 oktober 2023 organiseerden Fundamentum en Geloofstoerusting een congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ met als subthema ‘Verwondering’.1 Moleculair bioloog en geneticus dr. ir. Jan-Hermen Dannenberg gaf een lezing met als titel ‘DNA: de taal van God?’. Veel zegen bij het kijken en luisteren! Vragen kunnen gesteld worden via het contactformulier: https://oorsprong.info/contact/.

Voetnoten

Congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ 2023 – 7. Dr. ir. Nico J. Overeem – Pathogenen: gemaakt om zich aan te passen?

Op 21 oktober 2023 organiseerden Fundamentum en Geloofstoerusting een congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ met als subthema ‘Verwondering’.1 Viroloog en nanotechnoloog dr. ir. Nico J. Overeem gaf een lezing met als titel ‘Pathogenen: gemaakt om zich aan te passen?’. Veel zegen bij het kijken en luisteren! Vragen kunnen gesteld worden via het contactformulier: https://oorsprong.info/contact/.

Noot van de redactie: De bijdrage over microbiologie in het blad ‘Radix’, geschreven door dr. ir. Erik van Engelen, is in dit verband ook lezenswaardig.

Voetnoten

In maart 2024 D.V. opnieuw een ‘Fachtagung Biologie’ van Wort und Wissen – Dr. Peter Borger hoopt te spreken over het FOX2P-gen bij Neanderthalers

Ieder jaar organiseert de Duitse organisatie Wort und Wissen een Fachtagung Biologie. Tijdens deze Fachtagung worden er presentaties gehouden en wordt er nagedacht over biologie vanuit het klassieke scheppingsgeloof en Intelligent Design. Zowel in de infobrief als in een aparte folder wordt aandacht gegeven aan deze Fachtagung. Het is dit jaar een Duitstalige Fachtagung. Omdat in Nederland dergelijke vakspecialistische studiedagen vanuit creationair perspectief helaas ontbreken, extra aandacht voor onze oosterburen.1 Meer informatie en contactgegevens zijn te vinden op de website van Wort und Wissen, via die website is het ook mogelijk om uzelf aan te melden.2

Referaten

Verschillende referaten en referenten zijn ook al bekend. In tegenstelling tot vorig jaar toen de Fachtagung Engelstalig was, is die deze keer Duitstalig.3 Op alfabetische volgorde zijn de referenten met hun titels als volgt: Karin Bauer (titel: ‘Wunderwerk Kehlkopf – multifunktional und gut vernetzt’), dr. Peter Borger (titel: ‘Das Sprachgen FOXP2: Sequenzierung des Gens belegt, dass Neandertaler vollständig menschlich sind‘), Gerson Engel (titel: ‘Augentypen im Tierrech (mit Ausstellung)‘), Matthias Mross (titel: ‘Jean-Henri Fabre – Erstaunliches aus der Geschichte der Insektenforschung‘), dr. Boris Schmidtgall (titel: ‘Vitamine – faszinierende und lebenswichtige Biomoleküle als Schöpfungsindiz‘) en Benjamin Scholl (titel: ‘Die Herkunft des Menschen‘). Een interessant programma, maar het machtig zijn van de Duitse taal is wel een vereiste. De lezingen van deze Biologie-Fachtagung worden bij mijn weten niet opgenomen.

Praktische zaken

Deze studiedag wordt gehouden van 8 maart 2024 (18.00 uur) tot en met 10 maart 2024 (13.00 uur) D.V. in het Freizeitheim Friolzheim in Friolzheim (vlak bij de stad Stuttgart). Aanmelden voor deze studiedag is mogelijk tot 6 maart 2024 D.V. De studiedag staat onder leiding van dr. Boris Schmidtgall en de Nederlandssprekende dr. Peter Borger. De kosten voor deelname bedragen 120 euro voor algemene deelnemers, 80 euro voor promovendi en 60 euro voor studenten. De toeslag voor de kamer bedraagt 25 euro. Bedlinnen kost 7 euro. Dat laatste kunt u ook zelf meebrengen. Wellicht is het goed om, wanneer u vanuit Nederland gaat, dit kenbaar te maken via ons contactformulier. Al zal ondergetekende vanwege gezondheidsproblemen niet gaan, is het goed dat degenen die wel gaan met elkaar carpoolen.

Voetnoten

Zwart-wit sociaal

Het laatste stukje ging over een Zwarte Zee-eend in de Ambtse uiterwaarden.1 De vogel, voor het laatst gezien op 1 december, is inmiddels gevlogen. Stukken grasland stonden toen en staan nog onder water. Op een drassig stuk hadden Kokmeeuwen en Kieviten zich verzameld.

Kieviten komen buiten de broedtijd vaak voor in grote groepen. Ze trekken weg bij vorst. Ik telde er zo’n 80. Zo staan ze op de grond, zo zie je een groep in de lucht. De foto toont er twaalf van. U ziet vogels met witte onderzijde en vogels met zwarte bovenzijde. ANWB Vogelgids: ‘Dichte groepen tonen daardoor karakteristiek, zelfs op grote afstand zichtbaar “flikkerend” effect.’

Dat regelmatig kantelend zwart-wit in de lucht is prachtig om te zien. Wat bezielt die vogels toch? Weten ze dat van een zwenkende dichte groep vogels in de vlucht het voor een roofvogel moeilijker is om er één te pakken? Of zijn ze gewoon in een jolige bui en doen ze samen vluchtig sociaal? Een ding is zeker: individuen van grote groepen snel vliegende vogels botsen nooit op elkaar! Er vindt blijkbaar steeds een fine-tuning (precieze afstemming) plaats. Wonderlijk.

Elke vogel is al een wonder. En dan nog zo gezamenlijk vliegend en zwenkend door de lucht zwermen en dat zonder ongelukken: bijzonder. Als u iets moois gemaakt hebt dan vind u het fijn om een compliment te krijgen. Vogels maken zo functionerend dé Architect groot. En wij? Vogels zijn door toeval geëvolueerd? Hoe kleindenkend zijn wij. Hoe groot is Hij!

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Zeldzwame zee-eend omgeving Greb!, Het GemeenteNieuws 22 (50): 9.

Voetnoten

Zeldzame zee-eend omgeving Greb!

Op 28 november was het heerlijk zonnig weer. Een fietstocht over de rivierdijken lokte me vanwege het hoge water. Overstroomd land trekt namelijk altijd vogels aan. Mijn eerste gang was over de Marsdijk richting hoeve De Ambtse. Op de dijk stond een turende vogelaar. Gevraagd of hij iets bijzonders zag: een in het binnenland zeldzame Zwarte zee-eend liet zich spotten! Zwarte zee-eenden broeden in Noord-Europa en zijn in Nederland als doortrekker en overwinteraar waar te nemen. Hoewel ze soms op zoete wateren opduiken, zijn ze toch sterk aan zout of brak water gebonden. Concentraties van vele tienduizenden vogels, soms nog meer, foerageren op schelpenbanken ten noorden van de Waddeneilanden (Sovon). Ik heb ze in mijn jonge prehistorische jaren daar wel eens gezien. De Zwarte zee-eend (Melanitta nigra) doet zijn naam eer aan: het is de zwartste eend op zee. De mannetjes zijn echt zwart, de vrouwtjes zijn donkerbruin. Vanaf de Marsdijk was een volwassen vrouwtje duidelijk waarneembaar, met in de buurt 20 Kuifeenden. Zwarte zee-eenden en Kuifeenden zijn duikeenden. Zwarte zee-eenden leven van schelpdieren. Bij het voedsel zoeken kunnen ze ruim twintig meter duiken! Gezien de paaltoppen stond het water hooguit 2 meter boven het grasland. De duikeenden zochten zeer waarschijnlijk voedsel in de ‘sloot’ die het grasland doorsnijdt. Geweldig dat vogelaars de vogel hebben gespot. Voor het eerst op 23 nov., 2 waarnemers, daarna 24-11 16 waarnemers, 25-11 23, 26-11 10, 27-11 0, 28-11 4. Gisteren, 29-11, door mij met iemand anders nog waargenomen (waarneming.nl).

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Zeldzwame zee-eend omgeving Greb!, Het GemeenteNieuws 22 (49): 7.

Waarom de evolutietheorie geen stand houdt: terug naar de oorsprong van het leven – Dr. Peter Borger met Potkaars te gast in het Oertijdmuseum te Boxtel

Moleculair bioloog dr. Peter Borger was te gast bij Potkaars in het Oertijdmuseum te Boxtel om te praten over zijn boek ‘Terug naar de Oorsprong‘. Met dank aan Potkaars is deze uitzending opgenomen en terug te kijken. Hieronder delen wij de uitzending.

De begeleidende tekst onder de video luidt:
Moleculair bioloog Peter Borger legt uit hoe de evolutietheorie tot stand kwam vóórdat het DNA molekuul was ontdekt. Met de kennis van nu moet de evolutietheorie worden herzien. In dit gesprek gaan we terug naar de oorsprong (de titel van het boek van Borger), maar ook terug naar de ‘Origin of Species’, van Charles Darwin. Wat leert de moderne biologie ons over het ontstaan van leven op aarde?

We zijn te gast in het Oertijdmuseum in Boxtel, waar Borger vertelt van zijn levenslange studie naar de werking van DNA, en over wat recente ontdekkingen betekenen voor de evolutie theorie en de ontstaansgeschiedenis van leven zoals we die nog steeds op scholen leren.

Oertijdmuseum: https://www.oertijdmuseum.nl/.

Peter Borger lezing 2022: https://oorsprong.info/terug-naar-de-oorsprong-moleculair-bioloog-dr-peter-borger-te-gast-bij-de-waarschijnlijk-waargebeurdshow-boekbespreking-en-interview/.

Zwartkijkers

De Rijnbandijk tussen Kesteren en Lienden is een geliefd loop-en fietspad. Het landschap is schoon en de natuur langs de oude dijk gevarieerd. Op 7 april nam ik vanaf de dijk een broedende Zwarte Kraai waar. Het nest lag in een hoge Zwarte Els, maar door de hoge dijk kon ik met de kijker toch een blik op het nest werpen. Daarna zo nu en dan hier stilgestaan om te koekeloeren. Voor vogels gelden geen privacyregels, hoewel, je moet ze natuurlijk niet verstoren. De Zwarte Kraai is wel onze algemeenste kraaiensoort, maar ik zie in onze regio meer Eksters dan kraaien. Kraaien zijns helemaal zwart, van het verenkleed tot zijn krachtige snavel en poten. De soort produceert één legsel en broedt globaal 3 weken. De jongen zitten ruim 30 dagen op het nest. Op de foto ziet u 3 grote jongen met een oudervogel: een volle nestbak! De jongen verdrongen zich, en dan ook nog vleugels uitslaan om de spieren te oefenen, of wat heen en weer hippen. Al kijkend naar het tafereel verbaasde ik me over de dynamiek op het kleine nestoppervlak. Zo’n nest is misschien 40 bij 40 cm. Dat zal bij het opgroeien niet meevallen zo dicht als jongen op elkaar. Maar .. je krijgt zo wel bepaalde vaardigheden mee. Opvallend op de foto vind ik de ogen van de twee jongen. Wat een donkere ogen. Echte zwartkijkers! Of ben ik nu aan het antropomorfiseren (= het toekennen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens)?

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Zwartkijkers, Het GemeenteNieuws 22 (22): 11.

Slaapplaatsen buitenlandse vogels

Belangrijke steltlopers in het winterhalfjaar zijn de Goudplevier, de Kievit en de Wulp. Ze foerageren alle drie in graslanden en op akkers op regenwormen. Goudplevier en Kievit zijn oogjagers, de Wulp een tastjager. Goudplevieren heb ik hier nooit gezien. Kievit is het hele jaar door aanwezig, de Wulp niet.

De Wulp is onze grootste steltlopersoort. Nederland is een belangrijk land voor de Wulp. De al gauw ruim 100.000 Wulpen overwinteren met name in de Waddenzee en het Deltagebied. Ze zijn afkomstig uit een gebied tot ver in Rusland. Mij zijn twee Betuwse gebieden bekend waar de Wulp in de winter te zien is: de uiterwaarden westelijk van Ochten en de Maurikche en Eksche Waarden. Wulpen zijn niet te missen. Hun heerlijk melancholisch klinkende tweelettergrepig, fluitende roep koer-líe draagt erg ver. Op de foto ziet u Wulpen met de kenmerkende opvallende lange, omlaag gebogen snavel: echte banaanvogels! Ik telde er op 7 november bij het Eiland van Maurik 97. Wulpen slapen sociaal. De slaapplaats in de omgeving van Maurik herbergt maximaal 101-500 vogels (Limosa, 2021). De vogels bij Ochten slapen waarschijnlijk ten zuiden van de Waal op een slaapplaats van vergelijkbare grootte.

Altijd weer boeiend om deze slaaptrek waar te nemen. Hoe korter de dagen hoe later de vogels zich verplaatsen: veel vogels arriveren dan na zonsondergang. Waarom zo sociaal? Om bij te praten? Waarschijnlijker is dat ze die plekken gebruiken waar ze de nacht ongestoord door kunnen brengen en sowieso geen gevaar van roofvijanden hebben te duchten.

Dit artikel is met toestemming van de auteur overgenomen uit Het GemeenteNieuws. De volledige bronvermelding luidt: Kooij, H. van der, 2023, Slaapplaatsen buitenlandse vogels, Het GemeenteNieuws 22 (47): 11.

Onverantwoorde overgang van natuurwetenschappelijke grenzen – Interview met drs. Tom Zoutewelle in het Reformatorisch Dagblad

Afgelopen zaterdag (25 november 2023) organiseerden Stichting Creaton en Studiengemeinschaft Wort und Wissen in Nederland een congres over de grote vragen in het oorsprongsdebat.1 Het Reformatorisch Dagblad kon helaas niet op de dag zelf aanwezig zijn, maar plaatste gelukkig wel de dag voor het congres een interview met organisator, bioloog en geoloog drs. Tom Zoutewelle. Dit interview past goed in de serie beschrijvingen van (interviews met) identificatiefiguren op deze website2.3

In het interview, afgenomen door wetenschapsjournalist Bart van den Dikkenberg (MSc.), geeft Zoutewelle aan teleurgesteld te zijn geraakt in het Darwinjaar. Van de 80 wetenschappers die Zoutewelle met zijn Stichting Creaton probeerde te verenigen ‘draaiden velen weg (…) naar het theïstisch evolutionisme’. De bioloog en geoloog wilde nu rond het congres ‘De Grote Vragen’ opnieuw het ‘Intelligent Design’-geluid laten horen.4

Antwoorden

Zoutewelle wil de bezoekers van het congres verschillende antwoorden en denkrichtingen meegeven. De eerste is dat de multiversum-hypothese, die wil concurreren met de ID-gedachte, wetenschappelijk niet te toetsen valt. Zoutewelle ziet het als seculier geloof. Het tweede is dat, in navolging van dr. Eugene Koonin, de kans op het spontaan ontstaan van leven onwaarschijnlijk klein is. Het derde dat de biologische variatie begrenzingen kent. Zoutewelle: “Creationisten hebben hybridisatieproeven uitgevoerd met katachtigen. Daaruit bleek op wetenschappelijk verantwoorde wijze dat alle katachtigen op één na met elkaar kunnen kruisen. Ze zijn dus ontstaan uit één oersoort.

Onverantwoord

Volgens Zoutewelle gaan naturalistische wetenschappers soms onverantwoord over de grenzen van het wetenschappelijke heen. Wanneer soorten aan elkaar verwant zijn, moet dat ook duidelijk aanwijsbaar zijn. Inderdaad worden er overeenkomsten gevonden. Maar er bestaan ook overeenkomsten zonder dat er evolutionaire verwantschap vermoed wordt. “Dan noemen ze het een analogie, convergentie evolutie of homoplasie.” Zoutewelle ziet echter geen duidelijk criterium van ‘wanneer er wel of geen sprake is van verwantschap in de biologie’. Het wordt dus in zijn ogen een ad hoc-hypothese. Dat geldt ook voor de geologie.

Vooronderstellingen

Naturalistische wetenschappers dienen dus ook op hun vooronderstellingen of seculier geloof gewezen te worden. “Ik vind dat wetenschappers zich rekenschap moeten geven van hun aannames.” Deze wetenschappers hebben de neiging grote vragen ‘vanuit de filosofie van het naturalisme te beantwoorden: alles is ontstaan en bestaat door natuurwetten en natuurlijke processen’. Zoutewelle noemt dat een geloof. Daartegenover staat een ander geloof: “De enige zekerheid ligt in het bestaan van God en in Zijn Woord”.

Zondvloed

Hoe zit dat met zondvloedgeologie? Zoutwelle geeft aan niet van ‘luchtfietserij’ te houden. “Ik zal dus niet zomaar zeggen: dat of dat komt door de zondvloed. Mensen die geen waarde hechten aan de Bijbel hebben daar geen boodschap aan” Hij wil deze mensen wel wijzen op een alternatieve denkrichting dan de standaard geologie hen wil bieden. Bijvoorbeeld dat in het verleden de zeespiegel vele malen hoger heeft gestaan dan dat nu het geval is. “Sterker, er hebben hele continenten onder water gestaan. Hoe je dat interpreteert, is aan jou. Maar dit is wel een feit.” De bioloog en geoloog wil dit soort vragen niet vanuit één dominante visie benaderen.

Tenslotte

Goed dat drs. Tom Zoutewelle na het Darwinjaar niet bij de pakken neer is gaan zitten en dit congres heeft willen organiseren. Op het congres spraken nog drie andere academici, dr. Peter Korevaar, dr. Peter van der Veen en dr. Peter Borger.5 Al deze drie zijn zij actief bij Studiengemeinschaft Wort und Wissen. Het congres werd bezocht door een tachtigtal mensen. Het debat hierover lijkt in Nederland nog niet afgelopen.6 Op X (het voormalige Twitter) gaat de discussie over het congres door.7

Voetnoten