Een opmerkelijke claim: is de Heilige Geest gebonden aan natuurlijke processen?
Cees Dekker en collega-onderzoekers van het project EVOLF gaan ontdekken hoe God het leven geschapen heeft.1 Dit voorspelt Gijsbert van den Brink aan de hand van zijn zienswijze met betrekking tot de pneumatologie; de leer omtrent het werk van de Heilige Geest. Deze claim raakt kant nog wal.
De beschrijving die Van den Brink geeft van het werk van de Heilige Geest, als inwerkende Kracht in processen in deze werkelijkheid en als een Geest die levend maakt, wordt sinds mensenheugenis gedeeld door orthodoxe christenen. Dat waren christenen die het klassieke statische wereldbeeld hadden, wat kenmerkend werd gezien voor een christelijk wereldbeeld. Als Van den Brink stelt dat de werking van de Heilige Geest past bij een dynamisch wereldbeeld (wat een eufemistische aanduiding is voor een evolutionistisch wereldbeeld) en bij de gedachte dat het leven door natuurlijke processen uit dode materie is ontstaan, dan is dat onjuist.
Ten eerste past het niet bij het methodologisch naturalisme dat hij voorstaat, ten tweede is het strijdig met het standpunt dat de theologie alleen kan spreken over waarom de schepping er is, en niet over hoe zij tot stand kwam, omdat knowhow het terrein is van de natuurwetenschap. Maar uiteindelijk is hier sprake van een non sequitur. Er is geen verband tussen het argument dat de Heilige Geest in de schepping werkt en de conclusie dat leven door natuurlijke processen is ontstaan. De drogredenering is er een van de categorie: als ik een kat heb, dan heb ik een huisdier; ik heb een huisdier, dus ik heb een kat. In de argumentatie van Van de Brink is dit: als er natuurlijke levensprocessen zijn, dan zijn deze gewerkt door de Heilige Geest. Het leven is gewerkt door de Heilige Geest, dus het leven is gewerkt door natuurlijke levensprocessen. Zijn redenering negeert dat de Heilige Geest op een bovennatuurlijke wijze werkzaam kan zijn, zoals de analoge redenering negeert dat er andere huisdieren kunnen zijn.
Een tweede type drogredenering die wordt gehanteerd, is die van een verkeerde analogie. We lezen dat de drempels die de wetenschap in de natuur waarneemt, ook wel emergenties genoemd, van hetzelfde karakter zijn als het verschijnsel dat water gaat koken bij 100 graden. Dit is een bekende, maar foute, vergelijking. Het proces waarbij kokend water sterk verschillende eigenschappen krijgt ten opzichte van koud water, kan men waarnemen en men begrijpt hoe dit proces plaatsvindt. De energietoestand van watermoleculen gaat een drempelwaarde over. Dit is een andere drempel, dan wanneer we het hebben over het ontstaan van leven uit niet-leven en wezens met bewustzijn uit wezens zonder bewustzijn. Hier staat ons begrip van de werkelijkheid voor een enorme drempel. Het zijn hier niet moleculen die een drempel over gaan, maar ons begrip dat de drempel niet over kan. Het is ook nooit waargenomen dat niet-leven leven voortbracht of dat bewustzijnloze wezens bewustzijn voortbrachten. Hoe dan ooit het eerste leven of natuurlijk wezen met bewustzijn is ontstaan, is wetenschappelijk gezien een raadsel. De ontkenning van het bestaan van zulke drempels heet reductionisme.
Van den Brink veronderstelt dat een evolutionistische wereldbeeld juist is. Vanuit deze veronderstelling voorspelt hij dat leven door natuurlijke oorzaken uit levenloze materie ontstaat (een reductionistische aanname). Deze voorspelling is alleen logisch als men de overtuiging heeft dat de Heilige Geest gebonden is aan natuurlijke oorzaken. Van den Brink noemt dit niet. Maar deze impliciete veronderstelling is noodzakelijk voor zijn voorspelling. De argumentatie is dan als volgt: ‘natuurlijke processen worden gestuwd door de Heilige Geest. Het leven is ontstaan door de Heilige Geest, de Heilige Geest werkt alleen middels natuurlijke processen dus het leven is ontstaan door natuurlijke processen.’ Zijn voorspelling heeft niet een positieve oorzaak, namelijk dat natuurlijke processen worden gestuwd door de Heilige Geest, maar een negatieve oorzaak, namelijk dat de Heilige Geest niet op bovennatuurlijke wijze werkt. De Heilige Geest is strikt gebonden aan tweede, dus natuurlijke oorzaken. De vraag komt dan naar boven of een wezen dat gebonden is aan natuurlijke oorzaken nog wel kan worden gezien als een transcendent wezen.
Hoe moeten we het ons dan voorstellen? Als Van den Brink impliciet, op grond van het levenstuwende werk van de Heilige Geest, stelt dat er wel tweede oorzaken moeten zijn waardoor deze drempels beslecht zijn geworden, waar de natuurwetenschap die tweede oorzaken niet ziet. Als de Heilige Geest werkelijk op natuurlijke wijze deze drempels beslecht, dan zouden we die in de natuurwetenschap niet als drempels ervaren. Maar ze zijn er juist wel en Van den Brink noemt ze juist heel specifiek.
Er zijn enkele oplossingen. Of Van den Brink accepteert dat hier geen sprake is van het werk van de Heilige Geest, want geen tweede oorzaak, dan dus ook geen eerste Oorzaak. Maar hij ziet hier juist wel een rol voor de Heilige Geest. In dat geval kan hij accepteren dat er toch werk van de Heilige Geest kan zijn zonder tweede oorzaak, in dat geval is er sprake van een bovennatuurlijke oorsprong. Of Van den Brink accepteert de huidige natuurwetenschappelijke bevindingen niet en stelt dat er tweede oorzaken moeten zijn, ook al nemen we die niet waar. De vraag die dan naar boven komt is, wat dan de aard van die tweede oorzaken is, en welke reden we hebben om het levenstuwende effect nog natuurlijk te noemen. De Heilige Geest opvoeren bij emergenties begint dan te lijken op een heilige-geest-van-de-gaten.
Het kan natuurlijk zo zijn dat de Heilige Geest bij het beslechten van drempels andere levenstuwende krachten heeft gebruikt dan de levenstuwende krachten die in onze tijd werkzaam of bekend zijn. Dat is lastig, want hoeveel van het gebeurde was dan eerste Oorzaak en hoeveel was tweede oorzaak, en hoe bepaalt men dat? De voorspelling Van den Brink houdt met deze mogelijkheid geen rekening en Van den Brink neemt impliciet aan dat de Heilige Geest in het verre verleden gebonden was aan de tweede oorzaken die op dit huidige moment geldig zijn.
De zienswijze van Van den Brink conflicteert natuurlijk met de Bijbel. In de Bijbel zien we dat er sprake is van bovennatuurlijke verschijnselen en dat de Heilige Geest daarin werkt. Wie meent dat Gods Geest niet los van natuurlijke processen handelt doet tekort aan Gods Eigen getuigenis in de Heilige Schrift.
Dit is een reactie op een eerder artikel van de systematisch theoloog prof. dr. Gijsbert van den Brink. Zijn artikel is hier verschenen.
Dit artikel is met toestemming overgenomen van de website CVandaag. Het originele artikel is hier te vinden.
Voetnoten
Statistieken van de website oorsprong.info – Juni 2024
De maand juni van dit jaar is alweer ten einde. In deze maand was er wat minder websitebezoek dan in de vorige maand. Hieronder vindt u een top-10 van de drukst bezochte dagen (in het aantal weergaven). Daaronder vindt u een top-10 van meest gelezen artikelen in de maand juni 2024. U kunt deze artikelen (nog een keer) lezen of bekijken door op de titel te klikken. (Opbouwende) kritiek op deze artikelen kan geleverd worden via de pagina ‘Hier mag u uw hart luchten’ (hier). De statistieken van de maand april zijn hier gepubliceerd.
Top-10 drukste dagen
Hieronder de top-10 van de drukste dagen deze maand voor de website oorsprong.info. We zien dat het bezoek vaak komt door een nieuw gepubliceerd artikel. Of dat een ouder artikel opnieuw in de picture komt, doordat wijzelf, een vriend of kennis deze deelt via social media of e-mail.
- 29 juni 2024 met 461 weergaven.
- 28 juni 2024 met 390 weergaven.
- 25 juni 2024 met 379 weergaven.
- 17 juni 2024 met 374 weergaven.
- 26 juni 2024 met 345 weergaven.
- 21 juni 2024 met 329 weergaven.
- 1 juni 2024 met 311 weergaven.
- 24 juni 2024 met 304 weergaven.
- 10 juni 2024 met 295 weergaven.
- 18 juni 2024 met 285 weergaven.
Top-10 meest bezochte artikelen
Hieronder de top-10 van de meest bezochte artikelen van de maand juni 2024. Er werden 129 artikelen gepubliceerd waarvan de meesten raakvlakken hadden met genealogie. Het aantal weergaven geldt alleen deze maand en het totaal aantal weergaven ‘aller tijden’ kan per artikel hoger liggen.
- Rouwdienst en begrafenis Jerphaas Karel (Jarco) van Meerten (2015-2022) met 232 weergaven.
- Opname verdediging en promotie dr. C.J. Meeuse – ‘De bestrijding van het cartesianisme door Jacobus Koelman’ met 173 weergaven.
- Predikant en theoloog drs. C.J. Meeuse promoveert op 28 juni 2024 D.V. aan de Theologische Universiteit Apeldoorn met 143 weergaven.
- Scheppingskarikatuur – Een kort briefje in het Reformatorisch Dagblad met 138 weergaven.
- ‘Bijbel en homoseksualiteit’ – Dr. Maarten Klaassen hield op 25 mei 2024 referaat voor ‘Kerngroep Bezinning GKV’ met 135 weergaven.
- Deïsme ondermijnt zowel geloof als wetenschap met 130 weergaven.
- Meeuse schrok van knieval hedendaagse gereformeerde theologen voor evolutieleer – Vandaag promoveert dr. C.J. Meeuse op proefschrift over Koelmans strijd tegen Descartes met 127 weergaven.
- Briefwisseling tussen dr. René Fransen en ir. Bart van den Dikkenberg over theïstische evolutie – Een overzicht met 118 weergaven.
- Opname boekpresentatie ‘Gods goede orde’ (dr. M. Klaassen) met 108 weergaven.
- ‘Als er geen eerbied is voor God en Zijn Woord gaat het wezenlijk mis’ – Schriftgezag en Schriftbeschouwing op het CGK-convent van 20 april 2024 met 94 weergaven.
Huwelijksakte van Mijntje Muller (1912-?) en Franciscus Jacobus Brouwer (1906-?)
Hierboven wordt de huwelijksakte van Mijntje Muller (1912-?) en Franciscus Jacobus Brouwer (1912-?) weergegeven.1 Op 12 juni 1935 verscheen dit aanstaande echtpaar voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Rotterdam om een huwelijk aan te gaan.
Franciscus Jacobus Brouwer was acht en twintig jaar oud en fabrieksarbeider van beroep. Hij was geboren en woonachtig te Rotterdam.2 Franciscus Jacobus was de meerderjarige zoon van wijlen Jan Brouwer (1869-1922) en Elizabeth Hermes (1870-1920).
Mijntje Muller drie en twintig jaren en zonder beroep. Zij was geboren te Nijmegen en woonachtig te Rotterdam.3 Mijntje was de meerderjarige dochter van Hendrik Muller (1884-1956) en Jansje van Meerten (1889-?).4
De ouders van de bruid waren aanwezig en verklaarden hun toestemming te geven tot dit huwelijk. De afkondiging van dit huwelijk is onverhinderd geschied op 1 juni 1935 te Rotterdam. Na de vragen van de ambtenaar gaven zij elkaar het ‘Ja’-woord.
Het echtpaar had twee getuigen meegebracht:
- Pieter Johannes Stouten (1909-?)5, zes en twintig jaar oud, chauffeur van beroep, zwager van de bruid en woonachtig te Rotterdam.
- Elisabeth Westerwaal (±1901-?), vier en dertig jaar oud, zonder beroep en woonachtig te Rotterdam.
Voetnoten
Geboorteakte van Franciscus Jacobus Brouwer (1906-?)
Hierboven wordt de geboorteakte van Franciscus Jacobus Brouwer (1906-?) weergegeven.1 Op 5 december 1906 verscheen Pieternella Gesina Maria Geill (1858-1940)2, weduwe van Johannes Corselus Suur (1856-1889), voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Rotterdam om aangifte te doen van de geboorte van Franciscus Jacobus. Pieternella Gesina Maria was acht en veertig jaar oud en verloskundige van beroep. Zij verklaarde dat Franciscus Jacobus op 2 december 1906 om zeven uur in de avond is geboren. Zijn ouders waren Jan Brouwer (1869-1922) en Elizabeth Hermes (1870-1920). Jan was loswerkman van beroep en Elizabeth zonder beroep. Het echtpaar woonde te Rotterdam aan de Adamshoflaan. Als getuigen waren aanwezig: (1) Abraham Marinus Boogaerdt ’t Hooft (1870-1940), zes en dertig jaar oud en gemeenteklerk van beroep, en (2) Laurens Rikkers (±1873-?), vier en dertig jaar oud en gemeenteklerk van beroep.
Voetnoten
Geboorteakte van Mijntje Muller (1912-?)
Hierboven wordt de geboorteakte van Mijntje Muller (1912-?) weergegeven.1 Op 13 mei 1912 verscheen Hendrik Muller (1884-1956) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Nijmegen om aangifte te doen van de geboorte van zijn dochter. Hendrik was zeven en twintig jaar oud en timmerman van beroep. Hij verklaarde dat Mijntje op 12 mei 1912 om half elf in de ochtend is geboren. Haar moeder was Jansje van Meerten (1889-?), zonder beroep.2 Het echtpaar woonde te Nijmegen aan de Schoolstraat 27. Hendrik had twee getuigen meegebracht: (1) Hendrikus Wilhelmus Steentjes (1879-1967), twee en dertig jaar oud en bevolkingsagent van beroep, en (2) Anthonie Maunel Oosterdijk (1873-1953), negen en dertig jaar en ambtenaar ter secretarie van beroep.
Voetnoten
Huwelijksakte van Maria Hendrika Muller (1911-?) en Pieter Johannes Stouten (1909-?)
Hierboven wordt de huwelijksakte van Maria Hendrika Muller (1911-?) en Pieter Johannes Stouten (1909-?) weergegeven.1 Op 16 mei 1934 verscheen het aanstaande echtpaar voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Rotterdam om een huwelijk aan te gaan.
Pieter Johannes Stouten was vijf en twintig jaar oud en chauffeur van beroep. Hij was geboren en woonachtig te Rotterdam.2 Pieter Johannes was de meerderjarige zoon van Arie Stouten (1881-1938) en Anna Louisa le Mair (1884-1963). Arie was drie en vijftig jaar oud en zonder beroep. Anna Louise was negen en veertig jaar oud en zonder beroep. Het echtpaar woonde te Leiden.
Maria Hendrika Muller was drie en twintig jaar oud en zonder beroep. Zij was geboren te Nijmegen en woonachtig te Rotterdam.3 Maria Hendrika was de meerderjarige dochter Hendrik Muller (1884-1956) en Jansje van Meerten (1889-?).4 Hendrik was negen en veertig jaar oud en timmerman van beroep. Jansje was vier en veertig jaar oud en zonder beroep. Het echtpaar woonde te Rotterdam.
De wederzijdse ouders waren aanwezig en verklaarden hun toestemming te geven tot dit huwelijk. De afkondiging van dit huwelijk is onverhinderd geschied op 5 mei 1934. Na de vragen van de ambtenaar hebben zij elkaar het ‘Ja’-woord gegeven.
Het echtpaar had twee getuigen meegebracht:
- Franciscus Jacobus Brouwer (1906-?)5, zeven en twintig jaar oud, fabrieksarbeider en woonachtig te Rotterdam.
- Mijntje Muller (1912-?), twee en twintig jaar oud, naaister van beroep, zus van de bruid en woonachtig te Rotterdam.
Voetnoten
Geboorteakte van Pieter Johannes Stouten (1909-?)
Hierboven wordt de geboorteakte van Pieter Johannes Stouten (1909-?) weergegeven.1 Op 28 januari 1909 verscheen Geertruida Gijsberta Cornelia Kerkhof (1880-?), huisvrouw van Petrus Adrianus van der Knaap (1874-1943), voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Rotterdam om aangifte te doen van de geboorte van Pieter Johannes. Geertruida Gijsberta Cornelia was acht en twintig jaar oud en verloskundige van beroep. Zij verklaarde dat Pieter Johannes op 25 januari 1909 om elf uur in de ochtend is geboren. Zijn ouders waren Arie Stouten (1881-1938) en Anna Louisa le Mair (1884-1963). Arie was agent van de politie van beroep en Anna Louisa zonder beroep. Het echtpaar woonde te Rotterdam aan de Breede Holledijk nummer 175. Geertruida Gijsberta Cornelia had twee getuigen meegebracht: (1) Johan Hubertus de Graaff (1883-1940), vijf en twintig jaar oud en gemeenteklerk van beroep, en (2) Laurens Rikkers (±1873-?), zes en dertig jaar oud en gemeenteklerk van beroep.
Voetnoten
Geboorteakte van Maria Hendrika Muller (1911-?)
Hierboven wordt de geboorteakte van Maria Hendrika Muller (1911-?) weergegeven.1 Op 27 maart 1911 verscheen Hendrik Muller (1884-1956) voor de Ambtenaar van de Burgerlijke Stand van de Gemeente Nijmegen om aangifte te doen van de geboorte van zijn dochter. Hendrik was zes en twintig jaar oud en timmerman van beroep. Hij verklaarde dat Maria Hendrika op 26 maart 1911 om half zes in de middag is geboren. Haar moeder was Jansje van Meerten (1889-?), zonder beroep.2 Het echtpaar woonde te Nijmegen aan de Gentstraat 12. Hendrik had twee getuigen meegebracht: (1) Jan Pieter de Ries (1872-1964), acht en dertig jaar oud en bevolkingsagent van beroep, en (2) Antonie Manuel Oosterdijk (1873-1953), acht en dertig jaar oud en ambtenaar ter secretarie van beroep.
Voetnoten
Parenteel van Jansje van Meerten (1889-?) en Hendrik Muller (1884-1956)
Jansje van Meerten werd op 8 juni 1889 te Kesteren1 geboren als dochter van Jan van Meerten (1859-1930) en Mijntje van der Linden (1864-1932). Het parenteel van haar ouders is hier te vinden. Het is de auteur (nog) onbekend wanneer zij is overleden. Zij trouwde op 17 juni 1910 te Hemmen2 met Hendrik Muller. Hendrik Muller werd op 17 juli 1884 te Valburg3 geboren als zoon van Jan Muller (1857-1931) en Maria Adriana Johanna van Beek (1860-1941). Hij is overleden op 25 oktober 1956 te Nijmegen.4
Kinderen
Uit dit huwelijk zijn vier kinderen geboren. Deze kinderen worden niet als parenteel weergegeven omdat ze allen ná 1900 geboren zijn. Inmiddels zijn alle kinderen overleden. Openbare informatie rond deze kinderen wordt op deze website in aparte artikelen besproken. Volg de linkjes in de voetnoten hieronder voor meer openbare informatie over de overleden kinderen.
- Maria Hendrika Muller (1911-?).5
- Mijntje Muller (1912-?).
- Anna Muller (1913-1913).
- Hendrika Muller (1918-?).
Overige informatie over dit echtpaar
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Parenteel van Marius Berend van Meerten (1867-1939) en Wilhelmina Schut (1875-1923)
Marius Berend van Meerten werd op 8 augustus 1867 te Paramaribo (Suriname) geboren als zoon van Nicolaas van Meerten (1834-1887) en Françoise Anna Arlaud (1834-1903). Het parenteel van zijn ouders is hier te vinden. Hij overleed op 22 september 1939 te ‘s-Gravenhage.1 Hij trouwde op 28 september 1893 te Amsterdam2 met Wilhelmina Schut. Wilhelmina Schut werd op 4 februari 1875 te Amsterdam3 geboren als dochter van Cornelis Schut (1837-1909) en Hillegina Johanna Hermanna Hazenberg (1843-1919). Zij is overleden op 6 september 1923 te Doorn.4
Kinderen
Uit dit huwelijk zijn twee kinderen voortgekomen. Het eerste kind wordt wél als parenteel weergegeven. Het laatste kind niet omdat dezen ná 1900 geboren zijn. De kinderen zijn al overleden. Openbare informatie rond het laatste kind wordt op deze website in aparte artikelen besproken. Volg de linkjes in de voetnoten hieronder voor meer openbare informatie over de overleden kinderen.
- Hendrik Nicolaas Jan Cornelis van Meerten. Hij is geboren op 15 juni 1900 te Makassar (Nederlands-Indië) en is overleden op 30 oktober 1981 te Voorburg. Hij trouwde op 25 augustus 1925 te ‘s-Gravenhage5 met Margaretha Hillegonda Maat, geboren op 25 november 1898 te Amsterdam6 en overleden op 28 februari 1997 te Wassenaar. Zij was een dochter van Hendrik Maat (1867-1924) en Sara van den Corput (1872-1940). Het parenteel van dit echtpaar is hier te vinden.
- Maria Françoise Wilhelmina van Meerten (1902-1979).7
Overige informatie over dit echtpaar
Dit parenteel wordt momenteel verder aangevuld en compleet gemaakt.
Voetnoten
Meest recente berichten
-
Evolutietheorie als sjibbolet? – Nederlands Dagblad onderzoekt evolutieacceptatie op reformatorische en gereformeerde scholen
-
Blokkade vlonderpad vogelhut
-
PERSBERICHT: Schreeuw om leven voert publieksactie uit als reactie op nieuwe kabinet
-
Keuze voor wereldbeeld blijft nooit zonder gevolgen
-
Bevat het pauselijk citaat over onfeilbaarheid van de Schrift een synchronische contingentie?