Home » Virologie

Categorie archieven: Virologie

Congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ 2023 – 7. Dr. ir. Nico J. Overeem – Pathogenen: gemaakt om zich aan te passen?

Op 21 oktober 2023 organiseerden Fundamentum en Geloofstoerusting een congres over ‘Bijbel & Wetenschap’ met als subthema ‘Verwondering’.1 Viroloog en nanotechnoloog dr. ir. Nico J. Overeem gaf een lezing met als titel ‘Pathogenen: gemaakt om zich aan te passen?’. Veel zegen bij het kijken en luisteren! Vragen kunnen gesteld worden via het contactformulier: https://oorsprong.info/contact/.

Noot van de redactie: De bijdrage over microbiologie in het blad ‘Radix’, geschreven door dr. ir. Erik van Engelen, is in dit verband ook lezenswaardig.

Voetnoten

Marekvirus niet één op één gelijk te stellen met het coronavirus – Reactie op het artikel van donderdag over pathogeenevolutie

Afgelopen donderdag verscheen op deze website een artikel over pathogeenevolutie en het coronavirus. Ik wil daar in dit artikel kort op reageren.1

Coronavirus varieert snel

De basisopmerking van het artikel, dat het coronavirus zeer snel varieert en dat dit er toe leidt dat nieuwe varianten van het virus de bescherming door vaccinatie kunnen ontwijken is correct. Dit is algemeen bekend van coronavirussen.2 Om die reden ben ik ook positief verrast dat we er in geslaagd zijn om vaccins maken die nog zo goed werken, als ze doen.

Marekvirus

Toch zou ik wat terughoudend zijn met de opmerkingen van Richard Steenvoorden. Hij is geen deskundige. Hij denkt dat vaccinatie leidt tot resistentie, net zoals het geval is met antibiotica. Dat baseert hij op een artikel over het Marekvirus.3 Het Marekvirus is een kippenvirus. Het gaat in dat artikel erover dat er stammen zijn die heel pathogeen zijn: de kippen gaan dood. Zo’n virus verspreidt zich niet snel, want doordat de kippen zo snel dood gaan, kunnen die de andere kippen niet meer besmetten. Als in die situatie kippen worden ingeënt, overleven kippen wel en kunnen die deze zeer gevaarlijke virustypen wel verspreiden. Die kunnen dan wellicht muteren en besmettelijker worden. Je zou in dit specifieke geval kunnen zeggen dat vaccinatie leidt tot toename van spreiding van zeer gevaarlijke varianten. Dit is overigens ook voor het Marekvirus geen normale situatie. De realiteit is dat sinds de kippen tegen de ziekte van Marek gevaccineerd worden, de Ziekte van Marek in vele landen een zeldzame ziekte is geworden. De vaccins doen wereldwijd al tientallen jaren uitstekend werk. Uitzonderingen zijn niet de regel.

Marek is een compleet ander type virus dan Corona. Marek is een DNA-virus. Corona is een RNA-virus. Marek is een Herpesvirus net zoals het virus dat bij de mens koortslip veroorzaakt. Het Marekvrius veroorzaakt echter geen koortssnavels, maar neurologische verschijnselen en tumoren.4 Replicatie van herpesvirussen vinden plaats in de kern, replicatie van het coronavirus vindt plaats in het cytoplasma van de gastheercel. Opbouw van het capside van herpesvirus vindt plaats bij de kernmembraan, opbouw van het capside (de eiwitmantel)5 van Corona vindt plaats in het cytoplasma. Bij het herpesvirus wordt de kernmembraan gebruikt voor budding, bij Corona wordt gebruik gemaakt van het golgicomplex6 en het endoplasmatisch reticulum7. De verschillen tussen Marek en Corona zijn biologisch gezien groter dan die tussen een mens en een conifeer. Ook met betrekking tot de gastheer gaat de vergelijking niet op: De kip is een ander wezen dan de mens. Zo min als je kunt zeggen dat alle natuurregels die gelden voor een conifeer ook gelden voor een mens, zo min kun je zeggen dat regels die gelden voor de Ziekte van Marek bij de kip ook gelden voor Corona bij de mens. Maar wat het belangrijkste is: Corona is niet zo dodelijk, dat ieder mens er aan overlijdt. Dat is het grote verschil tussen de situatie van het Marekvirus in dit specifieke artikel en het coronavirus. Als iedereen die Corona had er ook snel aan overleed dan zou dit virus veel minder overgedragen worden. Als je dan met inenten ervoor zou zorgen dat Corona wel zou worden overgedragen, dan zou je door vaccinatie bijdragen aan verspreiding en mutatie. Dat is echter helemaal niet het geval. Veel ongevaccineerde mensen krijgen Corona en worden weinig ziek maar dragen het overvloedig over. Ook gevaccineerde mensen kunnen het krijgen, ziek worden en het virus overdragen. Corona heeft helemaal geen vaccinatie nodig om flink te muteren, dat doet hij van zichzelf al wel.

Bij doorbraken niet vaccineren?

De stelling dat je bij doorbraken van een vaccinatie niet volledig moet vaccineren is in mijn ogen dan ook vreemd. Doorbraken bij vaccinaties zijn heel normaal. Heel veel vaccinaties werken nu eenmaal niet 100%. Ik zie geen logisch verband in de gedachte dat je bij een doorbraak het inenten zou moeten verminderen. Wellicht moet je van entingstrategie wisselen, zodat er een betere bescherming tot stand komt. Dat kan juist vaker enten zijn of enten met een beter vaccin. Maar dan moet dat wel beschikbaar zijn. De bottomline blijft echter dat het coronavirus snel muteert en dat we inderdaad kunnen verwachten dat het vaccineren van tijd tot tijd weer zal moeten worden aangepast om onze kwetsbare mensen te beschermen.

Voetnoten

Pathogeenevolutie SARS-CoV-2: Mutatie in spike-eiwit van virus zorgt voor ontwijken vaccin geïnduceerde antilichamen

Het coronavirus is ondertussen een bekend verschijnsel in de wereld. Mensen hebben zich het afgelopen jaar massaal laten vaccineren om zich te beschermen tegen het virus. Nieuw onderzoek wijst uit dat een variant van het SARS-CoV-2-virus zich heeft aangepast aan deze vaccinatiegolf. Een mutatie in het spike-eiwit van het virus zorgt ervoor dat deze variant van SARS-CoV-2 de antilichamen met hoge efficiëntie ontwijkt.

Spike-eiwitten

Op de website van het RIVM kunnen we lezen dat ‘de belangrijkste antistoffen tegen het coronavirus, die antistoffen zijn die het zogeheten spike-eiwit herkennen’.1 Deze spike-eiwitten zijn de naamgevers van het virus. De S-eiwitten steken namelijk uit aan de buitenkant van het virus (zie de afbeelding hierboven). Daardoor lijkt het virus op een kroon (Latijns: corona). Door de antistoffen die het spike-eiwit herkennen wordt het virus geneutraliseerd. Nu zijn er mutaties waargenomen in deze spike-eiwitten die zorgen voor resistentie van het virus tegen deze antilichamen. Dit blijkt uit een artikel in Cellular & Molecular Immunology dat deze week gepubliceerd werd.2 De onderzoekers maken zich zorgen, want deze mutaties brengen de efficiëntie van de vaccins in gevaar. Variaties van het virus zijn ook beter overdraagbaar. Dit komt volgens de onderzoekers waarschijnlijk door veranderende interacties tussen het virus en de gastheercel.

Pathogeenevolutie

Dat bacteriën en virussen zich snel kunnen aanpassen is algemeen bekend. We kennen bijvoorbeeld de bekende en in ziekenhuizen gevreesde antibioticaresistentie van diverse soorten bacteriën. Het beschrevene hierboven is ook zo’n voorbeeld van pathogeenevolutie. Het virus past zich aan de omgeving aan en overleeft (het floreert zelfs). Deze evolutie is uiteraard geen argument voor Universele Gemeenschappelijke Afstamming.3 Bioloog Richard Steenvoorden geeft op Twitter aan dat door de ‘hoge vaccinatiegraad en de QR-pas met doorbraaksuperevents en natuurlijke selectie deze variant een hogere fitness heeft gekregen (theory of virulence) en daardoor vooral nu in aandeel snel toeneemt’.4 In een volgende tweet gaat de bioloog verder: ‘Dit zal betekenen dat eind deze maand de meeste besmettingen bij gevaccineerden liggen, volgende maand zal dit ook het aandeel in ziekenhuizen zijn, zoals in Engeland is en Israël nu’.5 De geleerde geeft aan dat massaal vaccineren bij doorbraakinfecties nooit slim is, vanwege de versnelde pathogeenevolutie die het veroorzaakt. Dit schreef de bioloog overigens voordat hij bovengenoemde publicatie onder ogen kreeg. Steenvoorden minder dan een uur later: ‘Hele snelle update. M’n hypothese lijkt al bewezen te zijn in dit onderzoek dat op nature [sic] staat. Deze variant kan inderdaad beter de vaccins omzeilen door mutaties in het spike-eiwit’.6 De bioloog adviseert om de vaccins ‘louter voor de mensen’ in te zetten ‘die echt risico hebben in het ziekenhuis te belanden’.7 Verder wil Steenvoorden dat er meer ingezet wordt op een gezondere leefstijl. Deze variant zal de gemoederen nog wel bezig blijven houden. Pathogeenevolutie is door deze mutatie nog weer eens een keer bevestigd. We moeten daar niet te naïef over doen of te ongenuanceerd over denken.

Dr. ir. Erik van Engelen reageerde hier op het bovenstaande artikel. In dit verband is ook de congresbijdrage van dr. ir. Adriaan van Beek en zijn interview met CIP interessant.

Voetnoten