Dr. Matthew A. McLain is een paleontoloog die het klassieke scheppingsgeloof uitdraagt en meent dat dit scheppingsgeloof ook gevolgen heeft voor de wetenschappelijke kijk op de werkelijkheid. McLain promoveerde in 2016 aan de Loma Linda University op een proefschrift met als titel ‘Taphonomy of a Lance Formation (Maastrichtian, WY) Dinosaur Bonebed with a Focus on Tooth Traces’.¹ McLain vertegenwoordigt een nieuwe generatie creationisten en heeft gedegen onderwijs genoten van zijn leermeesters dr. Leonard R. Brand en dr. Arthur V. Chadwick. Momenteel is hij Associate Professor of Biology and Geology aan The Master’s University in Santa Clarita (Californië). We hebben, met Fundamentum, deze geleerde op het congres ‘Bijbel & Wetenschap 2022’ een lezing laten geven over de zogenoemde zoogdierachtige reptielen (mammal-like reptiles of synapsids).² Begin 2022 sprak hij voor ‘Center for Thinking Biblically’ in een zesdelige korte serie over dinosauriërs.³ Deze serie is sinds het einde van 2023 door Stichting Logos Instituut ook in het Nederlands ondertiteld. Hieronder ziet u eerst de trailer (die helaas (nog?) niet is ondertiteld) en daarna een korte beschrijving van de serie met tenslotte een verwijzing.⁴

Inhoudelijk

In de serie wil dr. Matthew A. McLain een creationistische invulling geven van het onderwerp dinosauriërs. Deze beesten passen goed binnen het scheppingsparadigma en zijn zeker niet in strijd met het klassieke scheppingsgeloof. Wetenschap kan ons helpen om details in te vullen en zo te komen tot een gedetailleerd scheppingsparadigma. In het eerste deel van deze serie bespreekt dr. McLain de vraag waarom naturalisten en creationisten anders denken over dinosauriërs. In het tweede deel gaat de paleontoloog in op de vraag hoe we bekend zijn geworden met dinosauriërs en geeft hij fysiek (paleontologisch) en historisch bewijsmateriaal. In het derde deel van deze serie bestudeert McLain wat wél en wat géén dinosaurus is. Welke soorten vallen wél onder dinosauriërs en welke soorten niet. Hij vervolgt dit in het vierde deel als hij kijkt naar de classificatie van dinosauriërs zelf. Welke geschapen groepen (baramin) zijn er te vormen binnen de dinosauriërs. In het vijfde deel bespreekt de geleerde het vraagstuk dat door naturalisten wordt opgeworpen, namelijk de gedachte dat de hedendaagse vogels dinosauriërs als gemeenschappelijke voorouder hebben. Hoe reageren creationisten hierop? Tenslotte gaat dr. McLain in de zesde aflevering in op de vraag hoe dinosauriërs zijn uitgestorven en neemt hij het naturalistische én creationistische verhaal nog eens samenvattend door.

Praktisch

Origineel is de serie opgenomen door ‘Center for Thinking Biblically’. De serie heeft een speelduur van 1:30:29 minuten. Dat wil zeggen dat er in anderhalf uur veel te leren is over dinosauriërs. De Nederlandse vertaling is verzorgd door ‘Stichting Logos Instituut’. Op ‘Center for Thinking Biblically’ is daarvoor een speciale landingspagina aangemaakt. Deze pagina, waarop ook de video’s te zien zijn, is via de link hieronder te raadplegen. Veel zegen bij het kijken en luisteren.

https://thinkbiblically.org/series/bijbels-denken-over-dinosauriers/.

Voetnoten

Het is al heel lang bekend dat zoogdieren samen leefden met dinosauriërs. Ooit werd gedacht dat deze zoogdieren niet groter waren dan een moderne spitsmuis. Dit is echter achterhaald. In 2005 werd er al een vondst gedaan van een zoogdier zo groot als een das met een jonge dinosaurus in zijn maag. Een nieuwe vondst uit China laat zien dat een dergelijk zoogdier ook gevaarlijk was voor volwassen dinosauriërs.¹

Zeldzaam bewijsmateriaal

Deze week werd de beschrijving van het fossiel gepubliceerd in Scientific Reports van Nature. De titel van de publicatie luidt: ‘An extraordinary fossil captures the struggle for existence during the Mesozoic’ geschreven door Chinese en Canadese wetenschappers. Het fossiel toont de strijd tussen een volwassen Psittacosaurus en het zoogdier Repenomamus. Het is een strijd tussen leven en dood. Uiteindelijk zijn de strijders samen begraven met vulkanisch materiaal (door een lahar, een modderstroom van vulkanisch materiaal) en zo bewaard gebleven. Dergelijk fossiel bewijsmateriaal is zeer zeldzaam. Het werpt daarom nieuw licht op het roofgedrag van de Repenomamus. Het fossiel is gevonden in de Lujitun Member van de Yixian Formation in China. De onderzoekers verwachten dat deze formatie nog meer fossielen zal bieden, waaruit interactie tussen zoogdieren en dinosauriërs of andere dieren zal blijken. Deze paper bevat nog veel meer interessante informatie, bijvoorbeeld over de plaats van Repenomamus in het voedselketen van dit dinoleefgebied.²

De vondst in het Nederlandse nieuws

Verschillende Nederlandse media berichten al over deze vondst. In deze twee alinea’s wat zij te zeggen hebben over de vondst (veelal overgenomen uit de paper zelf). Ze melden dat het fossiel in 2012 al is gevonden in de Chinese kustprovincie Liaoning. De beesten zijn gevonden in het onder Krijt (125 tot 105 miljoen naturalistische jaren geleden). Dit gebied wordt, ziende op de resten van vulkanische modderstromen, ‘het Pompeï van de dinosauriërs’ genoemd. Het fossiel kwam, vermoedelijk via de zwarte markt, in handen van paleontoloog dr. Gang Han. Dr. Han moest daarna eerst uitsluiten of dit fossiel niet gewoon een nepfossiel is. Immers een dinoaanvallend zoogdier ‘is te mooi om waar te zijn’. Het fossiel blijkt wel degelijk echt. Een genot voor paleontologen! Canadese onderzoeker dr. Jordan Mallon is ook blij verrast met de vondst. Tegenover de Amerikaanse nieuwszender CNN (via Nu.nl) geeft hij een beschrijving: ‘De twee dieren zijn samen in gevecht, intiem met elkaar verweven. Het is een van de eerste bewijsstukken die laten zien dat een zoogdier roofachtig gedrag vertoont tegenover een dinosaurus’. Mogelijk is de quote verkeerd weergegeven, maar er zijn meer aanwijzingen. Bijvoorbeeld de vondst uit 2005 waarbij Repenomamus gevonden is met een juveniele Psittacosaurus in zijn maagstreek. Deze moet toch eerst opgegeten zijn wil het beest in de maagstreek belanden. Het was in 2005 niet duidelijk of dit zoogdier ook joeg op dinosauriërs, hij zou zich immers ook tegoed gedaan kunnen hebben aan een karkas. Scientias verwoordt de quote meer genuanceerd. Hier wordt onderzoeker Mallon in de mond gelegd dat dit ‘een van de eerste directe bewijzen van roofdierachtig gedrag’ is. Hoe het ook zij, kleine plantenetende dino’s moesten niet alleen uitkijken voor roofdinosauriërs, maar ook voor de roofdieren onder de zoogdieren.

Omdat de skeletten nagenoeg compleet waren valt er veel uit deze vondst te halen. De dinosaurus ligt languit met zijn achterpoten gevouwen langs het lichaam. Het zoogdier zit bovenop zijn prooi met de tanden in de voorpoot. Het fossiel kent ook prachtige details (zie hierboven). Zo heeft het zoogdier met één poot de onderkaak vast. Dr. Mallon: “Het kan niet anders dan dat we hier met een actieve aanval te maken hebben, die ruw verstoord werd door de gevolgen van een vulkaanuitbarsting over modderstroom.” Zat Repenomamus niet boven op het karkas te knagen aan de dino? Nee, want de botten van de dinosaurus hebben geen tandafdrukken. De verstrengelde positie past ook meer bij een roofzuchtige aanval en een gevecht op leven en dood. Volgens Scientias is het niet vreemd dat kleinere roofdieren zich op grotere planteneters storten. Denk maar aan de veelvraat die schapen, of zelfs rendieren, aanvalt. Helaas kon dit vroegere zoogdier zijn maaltijd niet afmaken.³

Ten slotte

Deze vondst kan weer aan de groeiende lijst toegevoegd worden.⁴ Repenomamus wordt als een van de grootste zoogdieren van het dinoleefgebied gezien. Hoewel zijn rol in het verleden klein is geacht, blijkt nu dat hij een belangrijke plaats had in het voedselketen. Deze vondst zet dus ‘alles op z’n kop’ (in de woorden van dr. Mallon). Het is een van de zovele vondsten die laten zien dat zoogdieren rijk vertegenwoordigd waren in het dinoleefgebied, volop meededen én niet leefden in de schaduw van de dinosauriërs. Zoogdieren hadden een duidelijke positie in het voedselketen van eten en gegeten worden. Mooi om te zien dat nu zelfs de meest verstokte naturalist (of creationist) dit zal moeten erkennen. Overigens zijn deze Mesozoïsche zoogdieren niet alleen een uitdaging voor naturalisten, maar ook voor creationisten.⁵ Wanneer deze beesten in de creationistische tijdschaal omgekomen zijn, hangt af van het zondvloedmodel. Sommige creationisten beweren dat deze beesten tijdens de zondvloed omgekomen zijn, anderen zullen erop wijzen dat deze condities beter passen bij de turbulente tijd na de zondvloed.⁶ Hoe het ook zij: een prachtige vondst!

Voetnoten

Veel creationisten denken dat de dinosauriërs die we vinden in de aardlagen van het Trias, Jura en Krijt omgekomen zijn tijdens de zondvloed.¹ Ds. K. Hoefnagel vat deze gedachte samen in de vraagrubriek van Bewaar het Pand, het blad van de gelijknamige stroming binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. Diverse basistypen dino’s kwamen volgens de predikant uit Gods scheppende hand. De meeste dino’s moeten vóór de zondvloed hebben geleefd. Ze hebben nog wel in de ark gezeten, maar nooit meer de omvang gehad van de beesten die voor de zondvloed hebben geleefd. Ziende op de talloze opgravingen kunnen we, volgens Hoefnagel, niet meer om het bestaan van de dino heen.² Daar ben ik het van harte mee eens! Recent las ik in Wetenschap in Beeld een prachtig artikel over dino-opgravingen in Portugal. Hieronder een samenvatting daarvan.³

Iedere zomer doen paleontologen dino-opgravingen in de Lourinhã Formatie in Portugal. De formatie bevat gesteenten van het Boven-Jura tot het Onder-Krijt. Ooit wemelde Portugal van de dinosaurussen.⁴ Wetenschap in Beeld geeft drie voorbeelden van grote beesten die in het gebied leefden: (1) Supersaurus lourinhanensis (een langnekdinosaurus), (2) Miragaia longicollum (dit dier leek op een Stegosaurus met platen op zijn rug), en (3) Lourinhanosaurus antunesi (een grote vleesetende dinosaurus). Wetenschap in Beeld ging mee met een van de opgravingen en maakt daar een leuk verslag van.

Torvosaurus

In het gebied wordt ook een Allosaurus gevonden, een van de bekendere roofdino’s uit die tijd.⁵ Het skelet van dit beest is ook te vinden in het bekende Creation Museum.⁶ Maar uit opgravingen in de Lourinhã Formatie blijkt dat dit niet de grootste vleesetende dino is geweest. De paleontologen dr. Octávio Mateus en dr. Micael Marinho hebben een wervel gevonden die behoorde tot de grote Torvosaurus. Het lijkt erop dat dit daarmee de grootste vleeseter is die ooit op het Europese continent heeft rondgelopen. In de Verenigde Staten werd het beest eind jaren ’70 voor het eerst benoemd. Paleontologen dachten daarom dat de eerder gevonden resten van Torvosaurus in Portugal behoorde tot het Amerikaanse soort Torvosaurus tanneri. Na zorgvuldige analyse in 2013 bleek dat er toch verschillen waren tussen de schedels. Toen in 2020 in Duitsland een nieuwe variant opdook, waren onderzoekers ervan overtuigd dat het hier gaat om de Torvosaurus als Europees soort: Torvosaurus gurneyi.

Europese fossielen van de Torvosaurus zijn zeer zeldzaam. Hoewel fossielen zeldzaam zijn, hebben we genoeg fossielen om ongeveer te weten hoe het beest eruit zag. In 2006 vond men in Portugal een stuk bovenkaak. Uit deze bovenkaak blijkt dat de Portugeese Torvosaurus minder tanden had dan de Amerikaanse Torvosaurus. Deze tanden waren 10 centimeter lang. “Ze konden door spieren snijden, maar doordat ze smal waren, konden ze geen bot verbrijzelen zoals T. rex dat kon.” De armen waren langer en sterker dan die van een Tyrannosaurus rex en daardoor ook beter te gebruiken. “De gespierde armen hadden elk drie klauwen, waarmee het dier waarschijnlijk prooien vasthield. De kromme klauwen waren 12-13 centimeter lang.” De onderzoekers vonden in 2006 samen met de bovenkaak ook een staartwervel. Uit een reconstructie met deze staartwervel blijkt dat het beest 10 meter lang werd en zo’n vijf ton gewogen heeft. “Net als andere vleesetende dinosauriërs liep Torvosaurus met zijn rug en staart horizontaal.” Volgens onderzoekers joeg de Portugese Torvosaurus waarschijnlijk op grote dieren. Mogelijk zelfs sauropoden die ook in het leefgebied voorkwamen. Het beest leek op de Tyrannosaurus rex, maar was iets kleiner en had een minder krachtige beet als deze koning van de hagedissen.

Rivierdelta

Volgens onderzoekers was het leefgebied van deze Portugese Torvosaurus een uitgestrekte rivierdelta waar het wemelde van de dinosaurussen. “Varens en naaldbossen domineerden het gebied en het klimaat was mild en warm. Langs de rivieren en beken zorgden nat zand en modder ervoor dat zowel botten als voetafdrukken van allerlei soorten bewaard zijn gebleven.” Of dit correct is of berust op een naturalistische interpretatie en of dit ook anders geïnterpreteerd kan worden is mij niet bekend. Bij de opgravingen in de Lourinhã Formatie zijn, voor zover ik weet, geen creationistische geologen en/of paleontologen actief. Dat is wel een gemiste kans, want de Lourinhã Formatie is volgens geleerden één van de beste plaatsen in Europa om fossielen te zoeken. We kunnen op dit moment dus niet bestuderen óf de gedachte van ds. Hoefnagel, in navolging van veel creationistische paleontologen zoals Paul Garner (MSc.), het bij het juiste eind heeft, namelijk dat (veruit de meeste) dinobeesten omgekomen zijn tijdens de zondvloed. Óf dat drs. Hoogerduijn betere papieren kan laten zien door te beweren dat deze beesten ná de zondvloed zich hebben ontwikkeld en ook weer zijn uitgestorven. De schrijver van het artikel in Wetenschap in Beeld rekent in ieder geval niet met de zondvloed en meent dat de Portugese Torvosaurus gurneyi, als soort maar liefst 2 tot 3 miljoen jaar op aarde gejaagd heeft.

N.a.v.: Fock, O., 2023, Dit is de T. rex van Europa, Wetenschap in Beeld 2023 (5): 28-33.

Voetnoten